MADENCİLİK SEKTÖRÜNDE KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR

... konulu sunumlar: "MADENCİLİK SEKTÖRÜNDE KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR"— Sunum transkripti:

1 MADENCİLİK SEKTÖRÜNDE KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR
Arzu Deniz İPEK  Murat Umut AKGÜL Ulaş ARKAÇ Özüm Ataman ÖZTOPRAK Zeki Çağlar SEVİMAY

2 Yüksekten Düşmeye Karşı Koruyucular
Madencileri düşmeye karşı koruyan tek donanım, D şeklinde bir halka ile kürek kemikleri üzerinde birleşen, tüm vücudu kavrayan paraşüt tipi emniyet kemerleridir.

3 Yüksekten Düşmeye Karşı Koruyucular
Bu emniyet kemerleri kazı vb. işlerin yapıldığı çalışma alanlarında madenciler tarafından uygun bir ip ya da şok emici parça ile birlikte kullanılmalıdır. Hareket alanını genişletmek için ek olarak birkaç D halkası tüm vücut koruyucusuna eklenebilir.

4 Sıcağa ve Soğuğa Karşı Koruyucular
Soğuk ortamlardaki açık maden işletmelerinde çalışanların soğuktan korunmaları için kışlık elbiseler ve termal çorap, iç çamaşırı ve eldivenler giymeleri gerekmektedir. Yer altı madenlerinde soğuktan ziyade sıcaklık problemdir. Madenlerde derinlikten dolayı ortam sıcaklığı yüksek olabilir.

5 Sıcağa ve Soğuğa Karşı Koruyucular
Sıcaktan kaynaklanan stres ve sıcak çarpmasından korunmak için; özel kumaştan yapılmış, içinde soğutma jelleri veya soğutucu sıvı dolaşan soğutma tüpleri ihtiva eden elbiseler veya iç çamaşırları giyilmelidir. Vücuttaki su kaybı, tercihen elektrolit eklenmiş sıvı (örneğin tuzlu ayran) ile giderilmelidir.

6 Sıcağa ve Soğuğa Karşı Koruyucular
Cevherlerin kendilerinin sıcak olması durumunda, ısıya dayanıklı eldiven, çorap ve ayakkabılar giyilir.

7 Maden İşyerlerinde En Çok Karşılaşılan Riskler
Madencilik sektörü, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de, iş kazaları ve meslek hastalıkları açısından en riskli sektörler arasındadır.

8 Maden İşyerlerinde En Çok Karşılaşılan Riskler
Yangın, su baskınları, gaz ve toz patlamaları, göçükler gibi birçok tehlikeyi bünyesinde barındırmaktadır. Aynı zamanda pnömokonyoz olarak adlandırılan ve tozdan kaynaklanan Silikozis, Antrakozis gibi akciğer hastalıkları genellikle maden işçilerinde görülmektedir.

9 Maden İşyerlerinde En Çok Karşılaşılan Riskler
Risk faktörlerini kaynağında yok etmek veya kontrol altında tutmak için alınan teknik ve organizasyonel tedbirler zaman zaman yeterli olamayabilmekte, bu tedbirlerin yanı sıra kişisel koruyucu donanımların (KKD) kullanılması da gerekmektedir.

10 Kişisel Koruyucu Donanımlar
KKD, bir veya birden fazla sağlık ve güvenlik tehlikesine karşı korunmak için kişilerce giyilmek, takılmak veya taşınmak amacıyla tasarlanmış herhangi bir cihaz, alet veya malzemeyi ifade eder. KKD’lerin üretimi ve işyerlerinde kullanılması konusunda Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği ve Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik hükümlerine uyulmalıdır.

11 İşareti ve Güvenli Ürün
Güvenli ürün, kullanım süresi içinde, normal kullanım koşullarında risk taşımayan veya kabul edilebilir ölçülerde risk taşıyan ve temel gerekler bakımından azami ölçüde koruma sağlayan üründür.

12 İşareti ve Güvenli Ürün
işareti ürünün bu gerekleri karşıladığının bir göstergesidir. Piyasada bulunan tüm KKD’ler işareti taşımak zorundadır.

13 Madenlerde Kullanılanması Gerekli KKD’ler
Nerede ve Niçin Baş Koruyucuları El ve Kol Koruyucuları Göz ve Yüz koruyucuları Kulak Koruyucuları Ayak Koruyucuları Koruyucu Giysiler Solunum Koruyucuları

14 Baş Koruyucuları Baş koruyucuları, madenlerde en yaygın olarak kullanılan koruyucudur. Geleneksel madenci baretleri, madenlerde çarpmadan dolayı meydana gelecek ve parça düşmesinden kaynaklanacak zararları önemli ölçüde azaltan özelliğe sahiptir.

15 Baş Koruyucuları Baret ile kullanıcının kafası arasındaki boşluğun az olması, baretin koruyucu özelliğini azaltmaktadır. Baretlerde bir lamba ayağı ve kablo tutacağı bulunur ve buraya madenci lambası takılır.

16 Baş Koruyucuları Yüz korumanın gerektiği maden işlerinde tam yüz siperli baretler, gürültüden korunma gereken maden işlerinde kulak koruyuculu baretler kullanılabilir. Sürekli aydınlatmanın sağlanamadığı madenlerde, baş lambaları, madencilerin etkin ve güvenli çalışmaları için çok önemlidir. Baş lambalarının sağlam olması, eldiven ile kolay kullanılabilmesi, yeterli aydınlatma düzeyi ve çalışma süresine sahip olması gerekmektedir.

17 El ve Kol Koruyucuları Bazı maden işleri el, kol ve deride tahrişe neden olabilir. Buna karşı eldiven ve benzeri el ve kol koruyucuları kullanılmalıdır. Eldivenlerin giyilemediği durumlarda ek koruma olarak önleyici kremler kullanılmalıdır.

18 Göz ve Yüz koruyucuları
Tam yüz koruması gerektiren kaynak, kırma, öğütme, kesme, delme, doğrama ve benzeri işlemler sonucu oluşabilecek parçacıklara karşı madenciyi korumada tam yüz siperi kullanılabilir.

19 Göz ve Yüz koruyucuları
Yüzün yanı sıra solunum korunması da gerektiren işlerde tam yüz maskeli solunum koruyucu kullanılır.

20 Kulak Koruyucuları Yeraltı taşıtları, makineler ve güç kaynakları uzun vadede işitme kayıplarına sebep olabilecek yüksek seviyede gürültü oluşturabilirler. Bu ve benzeri gürültülerden korunmak amacıyla genellikle madenci baretine monte edilen kulak koruyucular ve diğer tip kulak koruyucular kullanılabilir.

21 Ayak Koruyucuları Madenin kuru ya da ıslak olmasına bağlı olarak, deri ya da lastik iş ayakkabıları kullanılabilir. Ayakkabılarda, delinme ve kırılmaya dayanıklı, kaymayı önleyici bir taban, darbeye karşı dayanıklı bir dış yüzey ve parça düşmelerine karşı burunda çelik maskarat bulunmalıdır.

22 Koruyucu Giysiler Madenlerde normal iş elbiseleri pamukludur. Yangın riski olan madenlerde aleve karşı dirençli pamuklu iş elbiseleri kullanılır. Genellikle yeraltındaki hareketli vasıtaların tehlikelerine karşı madenciyi daha görünür kılmak için giysilere yansıtıcı malzeme şeritleri eklenebilir.

23 Solunum Koruyucuları Toz, madenlerde en çok karşılaşılan risk faktörüdür. Bu nedenle, toza karşı yeterli korunma sağlanmalıdır. Kömür tozu ve diğer ortam tozlarının çoğu, pahalı olmayan bir yarım yüz toz maskesi kullanımı ile etkin bir şekilde filtrelenebilir.

24 Solunum Koruyucuları Esnek yapıda kauçuk malzemeden yapılmış bir ağız/ burun maskesi ve değiştirilebilir filtreli maskeler etkili koruma sağlayabilir.

25 Solunum Koruyucuları Ortamda bulunabilecek toz, sis, duman, organik buharlar ve asit gazlarının bileşimleri gibi hava kirleticileri, akciğerde hasara veya geri dönüşü olmayan meslek hastalıklarına neden olabilir. Bunlardan korunmak için iki tarafında kartuş bulunan uygun solunum maskeleri kullanılması gerekir

26 Ortamdaki kirleticilerin belirlenmesi ve uygun maske seçimi
MADENLERDE SOLUNUM KORUYUCU KULLANIMINDA ŞU HUSUSLARA DİKKAT EDİLMELİDİR Ortamdaki kirleticilerin belirlenmesi ve uygun maske seçimi Kirleticilerin özelliklerine göre maskede kullanılacak filtre seçimi Filtrelerin sürekli kontrol edilmesi ve zamanında değiştirilmesi Maskede kaçak olup olmadığının kontrol edilmesi

27 Kullanım ve bakım konusunda çalışanların eğitimi
MADENLERDE SOLUNUM KORUYUCU KULLANIMINDA ŞU HUSUSLARA DİKKAT EDİLMELİDİR Kullanım ve bakım konusunda çalışanların eğitimi Maskenin kullanım kılavuzuna uygun bakım ve temizliğinin yapılması Maskenin yüze tam olarak oturtulması Madenlerde oksijen miktarı %16’nın altında ise temiz hava beslemeli maskelerin veya oksijen maskelerinin kullanılması

28 İsveç’teki maden kazasında mahsur kalan 159 kişi kurtarıldı
829 metre derinlikte meydana gelen yangında toprak altında mahsur kalan işçilerin sayıları hakkında 159 ve 166 gibi çelişkili açıklamalar yapıldı ancak maden basın şefi tarafından, mahsur kalan 159 kişinin kurtarıldığını açıkladı.

29 Salı sabahı saat 09.00’da alarm aldıklarını belirten kurtarma ekibi başkanının yaptığı açıklamada, “829 metrede bir yangın meydana geldiğine dair ihbar aldık. Maden dumanla doluydu ve hemen özel ekiplerimiz madene indiler. Isıya duyarlı kameralarla yangının yerini ve personeli bulup müdahalede bulundular. Yangının neden meydana geldiğini bilmiyoruz ama bildiğimiz kadarı ile bir tirit konteynerinde meydana geldi. Aşağıda işçilerin sığınabilecekleri özel oda vardı hepsi zarar görmeden kurtarıldı. Yangın söndürüldü” dedi.

30 TÜRKİYE’DE 5 YIL SONRA ULAŞILMIŞTI 28 Ekim 2014'teki Ermenek faciasında ise hayatını kaybeden 18 işçinin cansız bedenine 38 günde ulaşılmıştı. Bundan tam 23 yıl önce, Zonguldak'ın Kozlu ilçesinde de 3 Mart 1992’de gerçekleşen grizu patlaması sonucu 263 maden işçisi hayatını kaybetmiş ve son işçinin cesedi Mayıs 1997’de toprak altından çıkarılmıştı.

31 Çin’in resmi verilerine göre, geçen yıl meydana gelen kömür madeni kazaları 1049 kişinin ölümüne yol açtı. Buna karşın, devasa boyutlara ulaşan ekonomisini beslemek için ürettiği enerjinin yüzde 70′ini kömürden karşılayan Çin’de, maden kazalarının yol açtığı ölümler son 60 yılın en düşük seviyesine indi.

32 Yaklaşık 7 milyon kömür işçisinin bulunduğu ülkede maden ölümleri bundan 10 yıl önce 7000′in üzerindeydi. Büyük can kayıplarına yol açan kazaların zoraki biçimde tetiklediği sıkı önlemler sayesinde ölümler 2011 yılında 1973′e, 2012 yılında 1374′e düştü. Söz konusu düşüşte, küçük maden ocaklarının kapatılması, denetimin sıkılaştırılması ve maden sahiplerine ağır cezalar getirilmesi gibi tedbirler önemli rol oynadı.

33 Genellikle maden sahipleriyle aynı çıkar ekseninde buluşan yerel parti şeflerinin de kazalardan doğrudan sorumlu tutulması ise, ölümlerin azaltılmasında en kilit rolü oynadı. Bazı madencilik kentlerine atamalar, Komünist Parti yöneticilerinin kariyerleri için çetin sınav haline dönüştü. Büyük maden kazalarının ardından yöneticilerin koltuğu kaybetmesi, buna ek olarak patronların para ve hapis cezalarına çarptırılması işçi güvenlik sicilinde çarpıcı ilerleme sağladı.

34 Bir tek Pakistan, Afganistan ve Türkiye’de yok

35 Bir tek Pakistan, Afganistan ve Türkiye’de yok
3 yıl önce Zonguldak Kozlu’da meydana gelen facianın ardından maden yönetmeliğinde zorunlu hale gelmesi istenen ancak kabul görmeyen ‘kaçış-yaşam odaları’ ‘Soma’yla yeniden gündeme geldi. 40 kişi kapasiteli bu odaların fiyatı yaklaşık 250 bin dolar. Yani 5 milyon dolara 20 odayla tüm Soma madencilerini kurtarmak içten bile değildi.

36 30 GÜNLÜK İHTİYAÇ Yaşanacak maden ocağı kazalarında işçilerin ilk sığınacakları yer olarak tasarlanan ‘kaçış odaları’nın her biri 40 kişiye kadar koruma sağlayabiliyor. Odaların içindeyse; su, yiyecek, oksijen, sağlık çantaları ve telefon gibi hayati ihtiyaçlar bulunuyor.

37 30 GÜNLÜK İHTİYAÇ Günlük ortalama bir kişinin ihtiyaçlarının hesaplandığı kaçış odalarına sığınanlar 30 günün üzerinde içinde yaşayabiliyor. Bu da kurtarma ekiplerinin kaçış odalarına sığınan işçilere ulaşabilmesini için yeterli zamanı sağlayabiliyor.

38 YAŞAM ODALARI 30 günün üzerinde yaşama şansı
Kişi başı günlük 2 bin kalori yiyecek Kişi başı günlük 1 litre içme suyu Telefon bağlantısı Oksijen deposu Klima Elektrik için batarya sistemi Karbondioksit temizleme filtreleri İlk yardım çantaları

39 ŞİLİ Kaçış odalarının kullanıldığı bir maden kazası Şili’de yaşanmıştı. Yaklaşık 4 yıl önce Şili’nin San Jose şehrindeki maden ocağında 33 madenci yerin 700 metre altında kurulan kaçış odasına sığınmış ve bu madenciler yaklaşık 80 gün sonra sağ olarak kurtulmayı başarmıştı.

40 ŞİLİ Kaçış odalarının kapasiteleri 12 ila 40 kişi arasında değişiyor. 12 kişilik kaçış odalarının fiyatı 80 bin dolardan (160 bin TL) başlarken, yaygın olarak kullanılan 40 kişilik odaların fiyatı ise 200 ila 250 bin dolar ( bin TL) arasında değişiyor. Soma madeninde çalışan 780 kişinin ihtiyacı için ise yaklaşık 20 adet kaçış odası bulunması gerekiyordu. Bunun işletmeye olan maliyeti ise 5 milyon dolar (10 milyon TL) civarında bulunuyor.

41 Kaçış odaları dünyadaki birçok ülkenin madencilikle ilgili olan yönetmeliklerine girmiş durumda. Türkiye’nin de içinde bulunduğu Pakistan ve Afganistan gibi ülkelerde kaçış odalarına yönelik bir düzenleme yok. Türkiye’ye kaçış odaları ithal eden şirketlerin yöneticilerinden aldığımız bilgilere göre şirketler hazırladıkları projeleri ilgili kurumlara ve bakanlıklara sundu.

42 Türkiye’deki yaklaşık 1000 maden ocağını kapsayan projede ithal kaçış odaları kullanılacaktı. Ancak kaçış odaların için hazırlanan projeler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı arasında kaldığı için projeler de askıya alındı.

43 Öte yandan Türkiye’de kaçış odalarının üretimi gerçekleşmiyor
Öte yandan Türkiye’de kaçış odalarının üretimi gerçekleşmiyor. Şirket yetkilileri bunun sebebi ise Türkiye’de yönetmelik olmamasından dolayı maden ocağı işletmelerinden kaçış odası talebi gelmemesi olarak yorumlanıyor.

44

45