EĞİTİMDE DRAMA ÖZLEM ÖZKAN - TARİH TEZSİZ YÜKSEK LİSANS

... konulu sunumlar: "EĞİTİMDE DRAMA ÖZLEM ÖZKAN - TARİH TEZSİZ YÜKSEK LİSANS"— Sunum transkripti:

1 EĞİTİMDE DRAMA ÖZLEM ÖZKAN - TARİH TEZSİZ YÜKSEK LİSANS 080663032

2 DRAMA (BAĞIMSIZ ROL YAPMA)
Drama, öğrencilerin hangi durumlarda nasıl davranmaları gerektiğini yaşayarak öğrendikleri bir uygulamadır. Drama, ezbere dayalı eğitime karşı geliştirilen “yaparak öğrenme” anlamını taşıyan eğitim ve öğretimde yeni bir anlayıştır. 20 yy. da çocuğun estetik ve gelişime ait gereksinmelerini karşılayan bir alan olarak kabul edilmiştir.

3 Tam bir Türkçe karşılığı bulunmamakla beraber anlatım olarak hareket etmek, eyleme geçmek demektir.
Tiyatro bilimi çerçevesi içinde drama; özetlenmiş, soyutlanmış eylem durumları anlamını taşır. Türkçede kullandığımız “dram” kavramı ise, Fransızcada sonu “e” ile biten “drame” sözcüğünden gelir. Fransızcadaki sözlük anlamı “burjuva tiyatrosu” olan bu kelime, halk dilinde “acıklı oyun” anlamında kullanıla gelmiştir. Oysa dramatik olan ya da drama, insanın her türlü eylem ve ediminde yer almaktadır. Daha ayrıntılı bir tanımla: “İnsanın, insanla giriştiği her tür dolaysız ilişki, etki-tepki alışverişi, araçla oluşan en az düzeyde bir etkileşim bile dramatik bir durumdur”.

4 Drama öğretmen merkezli değil, öğrenci merkezli bir eğitim yöntemidir
Drama öğretmen merkezli değil, öğrenci merkezli bir eğitim yöntemidir. Önemli olan,öğrencinin yaratıcılığını harekete geçirmek, bilgiye ulaşmanın yollarını sunmaktır. Çocuk oyun çağında ilkokula başlar. Geleneksek yöntem, öğrenciyi oyun dünyasından alıp ders çalışmaya yönlendirir ve ders kitaplarındaki kalıplara bağımlı kalır. Öğrenci omuzlarına yüklenen sorumlulukları ezberlemeye başlar. Öğrenmeden ziyade ezberleme gerçekleşir ve bilgi, kullanılmadığında unutulmaya mahkumdur.

5 DRAMA ETKİNLİKLERİ 1) Formal Drama : Öğrencilere sözel bilgiler kazandırması açısından uygun olan Formal Drama, daha çok orta öğretim öğrencilerinin tarih dersinde kullanılabilir. Geçmişe ait bir eser veya öğretmenin hazırladığı bir metne dayalı olarak hazırlanan drama metninden öğrenciler haberdar edilir. Öğrenciler farklı kaynakları inceler, konu hakkında genel kanaate ulaşırlar ve kendilerine düşen rolleri ezberleyerek, etkinliğe uygun kostüm ve dekorlarla oyunu sergilerler. 2) İnformal Drama : Bu etkinlikte öğrencilerden herhangi bir ön hazırlık yapmaları istenmemektedir. Tarih derslerinde öğrenciler, kendilerine takdim edilen karakter ve rolleri herhangi bir hazırlık yapmaksızın oynarlar. Öğrenciler, kendilerini istedikleri gibi ifade etme şansını bulmaktadırlar. Öğrenciler, kendi düşünce ve fikirlerini rahatlıkla ortaya koymaktadırlar.

6 TARİH ÖĞRETİMİ VE DRAMA
Tarih derslerinde, geçmiş bugüne getirip öğrencileri aktif ve üretken kılabilecek öğretim etkinliklerinin başında drama gelmektedir. Tarih derslerinde yürütülecek drama etkinlikleriyle, öğrencilerde önemli davranış değişiklikleri meydana getirilebilir. Bu etkinlik aracılığıyla geçmişteki olay, insan ve durumlar temsili olarak bugüne taşınabilir ve öğrencilere, geleneksel öğretim etkinlikleriyle kazanamayacakları pek çok deneyim, beceri ve tarihsel nitelik kazandırılabilir.

7 DRAMANIN TARİH DERSİNE KATKILARI
1) Konuları itibariyle geçmişte yaşanan olaylardan oluşan tarih dersini, drama ile bizzat yaparak yaşayarak öğrenmelerini sağlamaktadır. Kalıcı öğrenmeyi oluşturur. 2) Geçmişteki olay, insan ve değerlerden haberdar edilerek kimlik ve kişilik gelişimlerine katkı sağlamaktadır. 3) Sosyal bilimlerin ve tarihin yapısının öğrenciler tarafından anlaşılmasına yardım etmektedir. 4) Tarih öğretmenleri, drama etkinlikleriyle, öğrencilerde davranış değişikliklerinin hangi düzeyde meydana geldiğini görme şansına sahip olurlar.

8 Tarihsel kavram, karakter, olaylar ve dönemler daha kolay öğrenilir.
Tarihsel olayların, kişilerin ve kavramların öğrenciler tarafından daha iyi anlaşılmasına yardımcı olur. Gerçek ile yorum arasındaki farkın öğrenciler tarafından anlaşılmasına yardımcı olur. Tarihsel veri ve kanıtların nasıl değerlendirilmesi konusunda fikir verir. Tarihsel karakter ve olaylara yakınlık sağlar. Neden- sonuç ilişkisini kurabilme, analiz ve sentez yapabilme becerilerini geliştirir.

9 Drama insanın kendisiyle olan iletişimini sağlar, insan kendini keşfeder, kendinin farkına varır, kendini daha iyi ifade eder, böylece özgüveni gelişir. Olaylara, olgulara eleştirel bir gözle bakar. Diğer insanlarla etkileşim kurar, işbirliği yapar, paylaşır, sorumluluk duyar,empati kurar, toplulukla çalışma yeteneği, katılımcılığı, toplumsal duyarlılığı artar. Ortak bir ürün ortaya koymanın hazzını yaşar. Yaratıcılığı ve estetik duyguları gelişir.

10 Hayal gücü artar. Günlük sıkıntılardan kurtulup deşarj olur. Drama verileni olduğu gibi kabul etmeyip, araştırmayı ve kendi özgün ürününü ortaya koymayı sağlar. Drama bireyi özgürleştirir, yaşadığı çağın ve yerin farkında olmasına yol açar. Daha demokratik davranışlar geliştirir. Yaşamla sanat arasında köprüler kurar

11 Tüm eğitim kademelerinde ve her yaştan insana uygulanabilecek drama çalışmaları eğitimin sıkıcı kalıplarının kırarak, çağdaş eğitim sistemiyle bütünleştirilebilir ve kendini geliştirme gereksinimini ve heyecanını duyan öğretmen ve öğrenciler yaratabilir.

12 • Farkındalık kazandırır,
• Bağımsız düşünmeyi sağlar, • İşbirliği yapabilme özelliğini geliştirir, • Sosyal ve psikolojik duyarlılık yaratır, • Dört temel dil becerisini (konuşma, dinleme, okuma, yazma) geliştirir, • Sözel olmayan iletişimin öğrenilmesini sağlar, • Yaratıcılık ve estetik gelişimi sağlar, • Etik değerlerin gelişmesine olanak sağlar, • Kendine güven duyma, karar verme becerilerinin gelişmesini sağlar.

13 • Kaslarını hareket ettiren yeni yöntemleri bulmayı, denemeyi ve bedenini çok yönlü
geliştirmeyi sağlar, • Hata yapma korkusu olmaksızın yeni davranışlar geliştirmeyi sağlar, • Sanat formlarına duyarlılık göstermeyi sağlar, • Duygunun sağlıklı ve kontrollü boşalımına olanak verir, • Kendini tanımayı sağlar, • Kendini ifade etmede güven kazandırır, • Bilgiye ulaşmaya ve onu kullanmaya istekli duruma getirir.

14 TARİH DERSLERİNDE DRAMANIN SINIRLILIKLARI
Öğrenciler, geçmişteki olay ve kişilere karşı aşırı yakınlık duyabilirler. Drama kurgusal olsa bile bazı öğrenciler kullanılan tarihsel hikayeyi gerçek zannedebilirler. Özellikle formal drama çok fazla hazırlık gerektirebilir. Yeteneksiz öğrenciler dramayı uygulamada zorluk çekebilirler. Oyun esnasında sınıf ortamının bozulma ihtimali vardır.

15 TARİH DERSİNDE DRAMA ARAÇ VE GEREÇLERİ
Drama araç gereçleri çok önemli yere sahiptir. Etkinliğin yapılacağı döneme ait araç, gereç ve giysiler, öğrencilerin motive olmaları ve yaşanılan dönemi daha iyi anlamalarına yardım edebilir. Bu araç ve gereçlerin geçmişten günümüze nasıl değiştiği de gösterilebilir. Bu bağlamda okulların bünyelerinde tarih derslerinde kullanılabilecek araç, gereç ve giysilerin bulunmasında fayda vardır. Her okulun bünyesinde bulunmaması durumunda ise, her ilde belirli bir okulda materyaller toplanıp ortak kullanımı sağlanabilir. Hazırlanan materyaller, pahalı olmayan, öğrenciye zarar vermeyen ve öğrencileri alay edilecek duruma sokmayacak şekilde üretilmelidir.

16 DRAMA ETKİNLİKLERİNDE ÖĞRETMENLERİN DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR:
Bu hususlara dikkat edilmesi, öğrencilerde hedeflenen değişikliklerinin meydana getirilmesi açısından önemlidir. Drama etkinliği öncesi tarih öğretmeni, öğrenciye kazandıracağı davranışların ışığı altında konuyu belirler. Etkinliğin öğrencilerde nasıl ve hangi davranış değişikliği meydana getirebileceğini çok net bir biçimde yazılı olarak planlar.

17 1) Drama etkinliğinin, dersin amaçlarına uygun olup olmadığına karar verilir.
2) Dramanın, sınıf ortamında nasıl uygulanacağı detaylı bir biçimde planlanır. 3) Drama hakkında bilgi verilir ve rol alabilecek öğrencilere görev dağılımı yapılır. 4) Formal drama yapılacaksa, konu hakkında gerekli araştırma yapılır. 5) Öğretmen, öğrencilere formal drama da verilen rollerin ezberlenebilmesi için, onlara süre tanır.

18 6) Öğretmen ve öğrenciler drama için sınıf ortamı hazırlar.
7) Öğretmen ve öğrenciler, oyunun oynanması esnasında çok gerekmedikçe etkinliğe müdahale etmez. 8) Öğretmen ve öğrenciler arasında etkinliğin sonuçları üzerinde tartışma yapılır. 9) Öğretmen dramanın tarihsel kanıtlar üzerine dayalı olduğuna emin olmalıdır. 10) Öğrenciler karar verirken, onların farklı ve alternatif şekilde düşünmelerine yardımcı olunmalıdır. 11) Öğrencilere drama sonucunda ulaştıkları sonucun mutlak olmadığı anlatılır.

19 DRAMA ETKİNLİKLERİNDE ÖĞRENCİLERİN DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR
1) Öğrenciler, dramada geçen gerçek ve kişisel fikirleri ayırt edebilmelidir. 2) Öğrenciler, dramada geçen ilgili kişilerle ilgili farklı yorumları okumalıdır. 3) Öğrenciler, dramada geçen olay ve kişilerle ilgili bazı yorumların, diğer yorumlar tarafından çürütülebileceğini bilmelidirler. 4) Öğrenciler, dramada geçen olay ve kişilerle ilgili bilgi veren farklı ders kitaplarını karşılaştırmalıdır.

20 DRAMA ETKİNLİĞİ PLANI ÖRNEĞİ
KONU: Kanuni Dönemi ANA TEMA: Kanuni Döneminde Osmanlı Kara Ordusu. KAVRAM: Ordu, silah, savaş. İÇERİK: Kara Ordusu. KAYNAKLAR: Kitap, resim, minyatür, Osmanlı Ordusu’na ait orjinal silah ve giysiler. GURUP SAYISI: Beş.

21 ETKİNLİKLER: Kanuni Döneminde, Osmanlı Ordusuyla ilgili hangi kaynaklara başvurulabileceği ve ne tür giysiler temin edilebileceği konusunda beyin fırtınası yapılır. Başvurulacak kaynaklar belirlenir ve bunlar üzerinden tartışılarak nasıl temin edileceğine karar verilir. Kütüphanelere ve internete dayalı araştırma yapılır. Kitaplar, dergi, gazete, resim ve gerçek nesnelere ulaşmaya çalışılır. Elde edilen bilgi kaynakları ve bilgiler paylaşılır ve tartışılır. Elde edilen verilerin ışığı altında, Kanuni Dönemi Osmanlı Ordusuyla ilgili drama etkinliği yürütülür. Bu çerçevede, ordu komutanlarının ve orduda bulunan diğer askerlerin pozisyonları, savaş ve barış zamanlarında ordu etkinlikleri, savaş taktikleri ve orduda kullanılan silahlarla ilgili olarak değişik drama etkinlikleri yürütülebilir.