Dr.Kazım Beşirli İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fak. TIP EĞİTİMİNİN MEVCUT DURUMU: Eleştirel Bir Bakış “Tıp ve Sağlık Bilimleri Eğitim Programları.

... konulu sunumlar: "Dr.Kazım Beşirli İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fak. TIP EĞİTİMİNİN MEVCUT DURUMU: Eleştirel Bir Bakış “Tıp ve Sağlık Bilimleri Eğitim Programları."— Sunum transkripti:

1 Dr.Kazım Beşirli İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Tıp Fak. TIP EĞİTİMİNİN MEVCUT DURUMU: Eleştirel Bir Bakış “Tıp ve Sağlık Bilimleri Eğitim Programları Kalite ve Akreditasyon Sempozyumu” 10-11 Mart 2012 - ERZURUM “Tıp ve Sağlık Bilimleri Eğitim Programları Kalite ve Akreditasyon Sempozyumu” 10-11 Mart 2012 - ERZURUM

2 “Biz bir bakıma karaciğer hücresini çok iyi öğrendik ama karaciğeri unuttuk, karaciğeri çok iyi öğrendik ama insanı unuttuk, insanı çok iyi öğrendik ama insanlığı unuttuk” Prof.Dr.Muammer Bilge İstanbul Üniversitesi “Biyolojik tıp” için bir eleştiri “İnsanlığı” unutmak

3 Tıp Eğitimi İçin : Sıklıkla Tartışılanlar Genellikle biyomedikal öğrenimle ilişkili olarak; Eğitim ortamlarının fiziksel özellikleri Akademik kadro Öğrenci seçimi ve sayısı Eğitim programları Öğretim yöntemleri Araç/gereç/lab. vb. donanımı Eğiticilerin eğitimi Ulusal ve uluslararası standartizasyon Kalite …

4 Sağlık; İnsanın biyolojik, psikolojik ve sosyal olarak tam bir iyilik halinde olmasıdır. Dünya Sağlık Teşkilatı Biz her faaliyetimizi zihniyetlerimizle sürdürürüz. Zihniyet/mentalite ise, sosyal bilimlerin konusu olduğundan bu bilimler olmadan ve çok etkin bir şekilde oluşturulmadan toplumda hiçbir şey yapılamaz. Prof.Dr.Alpaslan Açıkgenç Felsefe Temel eleştirimiz: Sağlık ve Mentalite /Zihniyet

5 Sağlığın Determinantları “İki farklı boyut: Science X Social sciences”

6 Tıp Eğitimi İçin Temel Soru: Konu sadece biyomedikal mi? “Sadece biyomedikal paradigmaya bağlı çözümler, “tıp eğitimi” gibi toplumsal bir olguda yeterli olabilir mi? Yani, bu sorun, sosyo-ekonomik şartlar ile kültürel öncelikler ve psiko-sosyal etkenler dışında, sadece biyoloji biliminin verileri ve tıp disiplini bağlamında ele alınabilir mi”?

7 Dünya Tabipler Birliği Tıp Eğitimi Bildirgelerinden “Tıp eğitiminin amacı hekim-hasta ilişkilerindeki rollerine saygı duyan yeterli ve ahlaklı hekimleri yetiştirmek olmalıdır.” V. Dünya Tıp Eğitimi Konferansı, Kasım 1991, Malta

8 Dünya Tabipler Birliği Tıp Eğitimi Bildirgelerinden “Tıp eğitiminde diğer bir amaç, kişisel kazançtan çok diğerlerine hizmeti vurgulayan düşünce ve davranışın hekimin ahlaki standartları içinde yer almasıdır.” “Tüm hekimler hayat boyu öğrenmek ile yükümlüdür.” WMA Rancho Mirage Tıp Eğitimi İlkeleri Bildirgesi, Ekim 1987, Madrid

9 EĞİTİM NEDİR? “Bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla kasıtlı olarak ve isteyerek arzu edilen değişmeler meydana getirme sürecidir.” “Bilgilendirme eğitim değildir. Eğitim bir süreçtir ve davranış değiştirmeyi amaçlar.” Prof.Dr.Osman Hayran Marmara Üniversitesi Sağlık Eğitim Fakültesi Dekanı

10 EĞİTİM Değişmesi beklenen davranış alanları: Bilişsel alan (Cognitive) Duyusal alan (Affective) Psikomotor alan (Psycomotor)

11 TIPDA EĞİTİM / ÖĞRETİM ? Biyomoleküler Teknik Tıp: Tıbbi Bilgi  Analitik Düşünce Klinisyenlik / Hizmet Davranış değişikliği  Zihniyet / Mentalite

12 “Hekim Ne iş yapar?” “… dalında bir kliniği / laboratuvarı müstakilen idare edebilecek niteliği kazanmış olduğunu bildirir uzmanlık belgesidir.” Hekim: Klinisyen/Şifacı Akademisyen/Araştırmacı Eğitimci İdareci Vb.

13 Tıp Eğitimi: Bilimden Hekimliğe: “Paradigma Değişimi” “Tıp Bilimi” “Hekimlik Mesleği” SANAT / ZANAAT “Tıp Eğitimi” BİLİM/ Science “Hizmet Sektörü” SOSYAL BİLİMLER/ Social sciences

14 Günümüzde ise tıpta hasta bakımı gittikçe karmaşıklaştı, kullanımı güç aletleri kullanım becerisi kazanmak, kongrelere eksiksiz katılmak, teknik bilgi ve beceriyi edinmek vb. tek ve en önem verilen şey halini aldı. Zihnimizi ve zamanımızı neredeyse tümüyle biyomoleküler/teknik tıp işgal etti. “Biyomoleküler Mühendis” olmak mı istedik? Sorun mu? Hücreye odaklı “Biyolojik Tıp”

15 “Az dinleyen, az muayene eden, ancak çok tetkik isteyip çok tedavi veren” “Sağlık” odaklı olmaktan çok “hastalık” odaklı Sorun: Hücreye odaklı “Biyomoleküler Mühendis”

16 “Tıpda Beşeri/İnsani Bilimler” “Humanities in Medicine”

17 Sadece biyomedikal bilgi öğretimi değil “Öğrenmeyi öğretme” eğitimi Hem “öğreten” hem de “öğrenci” Hasta eğitimi (Androgoji)  Eğitici Ekip çalışması  Yöneticilik ve liderlik eğitimi Hastaneler “müşteri” odaklı değil “müşteki” odaklı işletmeler  Kriz yöneticisi Sağlık ekonomisi -- Rasyonel Tıp Mevzuat, hukuk Yönetim, organizasyon … Tıp eğitimi / Tıp öğretimi Nasıl bir hekim?

18 “Global düşün, lokal davran” “Laik bir müslüman ülke olan Türkiye Cumhuriyeti tıp fakültelerinde tıbbi etik kavramı öğretilirken, (Batı’da gelişmiş olması nedeni ile) Judeo-Hristiyan değerler yanında İslam değerleri nerede ve nasıl genel eğitime monte edilmelidir?” Prof.Dr.K. Güler GÜRSU Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kültür: Tıp Eğitimi ve Etik ?

19 “Öğrenciler pratiklerde asistanların uzmanlara göre daha faydalı olduğunu bildirmişlerdir. Didaktik öğretimin devamının yanında asistanların öğretim kabiliyetlerini artırmaya yönelik çalışmalar yapılmalıdır.” Am J Surg 1998, 176(1):41-5 Identification of communication apprehension in medical students starting a surgery rotation Öğreten öğrenci: Tıp eğitiminde asistanlar daha faydalı

20 Türkiye YÖK (Yükseköğretim Kurulu)......................... www.yok.gov.trwww.yok.gov.tr ÜAK (Üniversitelerarası Kurul)....................... www.uak.gov.trwww.uak.gov.tr Sağlık Bakanlığı sağlık Eğitimi Gn. Md.............. www.saglik.gov.trwww.saglik.gov.tr TTB (Türk tabipler Birliği)……………………. www.ttb.trwww.ttb.tr UTEAK (Ulusal Tıp Eğitimi Akreditasyon Kurulu).. www.uteak.orgwww.uteak.org TEGED (Tıp Eğitimini Geliştirme Derneği)......... www.teged.orgwww.teged.org Tıp Eğitimi Anabilim Dalları İletişim Portalı....... www.tipegitimci.orgwww.tipegitimci.org TurkMSIC (Türk Tıp Öğrencileri Uluslararası Birliği). www.turkmsic.net www.turkmsic.net Uluslararası Dernekler WFME (World Federation for Medical Education)............ www3.sund.ku.dkwww3.sund.ku.dk AMEE (Association for Medical Education in Europe)........ www.amee.orgwww.amee.org ASME (Association for the Study of Medical Education)..... www.asme.org.ukwww.asme.org.uk IAMSE (International Association of Medical Science Educators).. www.iamse.orgwww.iamse.org AMSE (Association of Medical Schools in Europe)............ www.amse-med.euwww.amse-med.eu IFMSA (International Federation of Medical Students’ Associations).. www.ifmsa.orgwww.ifmsa.org EMSA (European Medical Students’ Association)............. www.emsa-europe.orgwww.emsa-europe.org ASPE (Association for Standardized Patient Educators)..... www.aspeducators.orgwww.aspeducators.org SSH (Society for Simulation in Healthcare).................... www.ssih.orgwww.ssih.org SESAM (Society in Europe for Simulation Applied to Medicine).. www.sesam-web.orgwww.sesam-web.org EACH (European Association for Communication in Health Care).. www.each.nlwww.each.nl AMH (Association for Medical Humanities)..................... www.gla.ac.uk/departments/amhwww.gla.ac.uk/departments/amh Eğitimle ilgili kuruluşlar: Tıp eğitiminde yerleri var mı?

21 I.basamak sağlık hizmeti için eğitilenler III. Basamak sağlık kurumlarında eğitim almaktalar TUS na hazırlık dolayısıyla dikkatler soru muhtevasına yoğunlaşmakta Sosyo-ekonomik çevre motivasyon alanını tanımlar  Para Eğiticiyi ne motive eder? Biyomedikal öğrenimde: Sorunlar

22 Teşekkürler