Probleme Dayalı Öğrenme

... konulu sunumlar: "Probleme Dayalı Öğrenme"— Sunum transkripti:

1 Probleme Dayalı Öğrenme
Hazırlayan: Nahit GENÇER Dersin Hocası: Nevin SAYLAN

2 PDÖ yaklaşımı ilk kez 1960’lı yıllarda Kanada McMaster Üniversitesi Tıp Fakültesinde kullanılmıştır.
Daha sonra dünyanın bir çok ülkesinde tıp, fen bilimleri, mühendislik, hukuk gibi farklı alanların bulunduğu eğitim kurumlarında uygulanmıştır.

3 PDÖ, yaşamda karşılaşılan sorunları tanımak, bunların öneminin farkında olmak, bu sorunların nedenlerini anlamak, sorunları çözmek ve olası sorunları önceden gidermek düşüncesinden yola çıkarak öğrenmenin tam ve yeterli olması görüşüne hizmet eden bir yaklaşımdır. Bu nedenle bir problem durumundan yola çıkılması ve bu problemin çözümü aşamasında gereksinim duyulan bilgilerin öğrenme hedefi yapılıp, öğrenen tarafından aktif biçimde araştırılması ön görülmüştür.

4 PDÖ yönteminde amaç sadece belirli bir problemin çözümlenmesi değil,
o problem aracılığıyla gündeme gelen yeni öğrenme hedeflerinin ortaya çıkarılması ve problem çözme çabası içinde sorgulama, araştırma, tartışma gibi becerilerin edinilmesidir.

5 PDÖ Yaklaşımının Temel İlkeleri
1-Problem ya da soru kullanmak 2-PDÖ’de değişik tür problem ve sorular 3-Güvenilir araştırma 4-İşbirliği 5-Problem veya soruların çözümü

6 PDÖ Yaklaşımının Temel İlkeleri
1-PDÖ yaklaşımının temelinde, hem sosyal açıdan önemli hemde kişiler için anlamlı olan problem ve soruları organize etmek vardır. 2-PDÖ’de öğrencilerin çözmeleri için seçilen problemler direkt işlenen konu ile ilgili olmayabilir. Bu problemler değişik alanlardan da olabilir. Örneğin; çevre, ekonomi, turizm…

7 3-PDÖ, öğrencilerin gerçek problemlere gerçek çözümler aradığı, güvenilir araştırmaların yapılmasını gerektiren bir yaklaşımdır. Öğrenciler problemi tanımalı, analiz etmeli, hipotezler geliştirmeli tahminlerde bulunmalı ve bilgi toplamalı eğer uygun olursa deneyler yapmalı, sonuçlar çıkarmalı ve kararlar vermelidir.

8 4-PDÖ yaklaşımında, işbirlikçi öğrenmede olduğu gibi, iki ya da daha fazla öğrenciden oluşan küçük çalışma grupları vardır. Birlikte çalışma, ödevlerin yapılmasında işbirliğini arttırmak için motivasyon sağlar, sosyal beceriler ve düşüncenin gelişmesi, diyalog ve araştırmada paylaşma için uygun zamanları arttırır.

9 5-PDÖ’de öğrencilerin sorulara karşın geliştirmiş olduğu çözümlerin olması gerekir.
İşlenen dersler her ne kadar da yararsız gibi görünen tartışmalar şeklinde olsa da sonuçta öğrenciler bu tartışmalar sayesinde kendi düşüncelerini öne sürmekte ve bunları değerlendirme fırsatı bulmaktadır. Böylece öğrenme düzeyini kendisi kolayca görebilme şansı elde etmektedir.

10 PDÖ’nün Amacı Bu yaklaşımın amacı, gerçek yada gerçeğe yakın durumlar oluşturularak öğrencilerin düşünmelerine, problem çözme ve zihinsel becerilerini arttırmalarına, bunlardan tecrübe kazanarak yetişkin rollerini öğrenmelerine, bağımsız birer öğrenici olmalarına yardım etmektir.

11 Aşağıda sunulan üç temel düşünce eğiliminden faydalanılarak, PDÖ yaklaşımının taslağı oluşturulmuştur; 1-Dewey ve Problem Oluşturma 2-Piaget ve Oluşturmacılık (Constructivism) 3-Bruner ve Öğrenmeyi Keşfetme

12 1-Dewey ve Problem Oluşturma
PDÖ yaklaşımının temeli John Dewey’in çalışmalarına dayanır. Dewey,sınıfların hayatı araştırmak ve problemler çözmek için bir laboratuar, okulların ise toplumun aynası olacağı görüşünü ortaya koymuştur. Dewey’in bu görüşü, öğretmenleri, öğrencilere problem çözme projeleri hazırlamak için cesaretlendirmiş ve onlara önemli sosyal ve zihinsel problemleri hazırlamaları için kaynak oluşturmuştur.

13 2-Piaget ve Oluşturmacılık (Constructivism)
İsviçreli bir psikolog olan Jean Piaget, 50 yıldan daha fazla bir süre çocukların nasıl öğrendiği ve bunun zihinsel gelişim ile ilişkisini araştırmıştır.

14 Piaget, çocukların doğuştan meraklı olduğu ve sürekli çevrelerindeki dünyayı anlamak için uğraştıklarını doğrulayan çalışmalar yapmıştır.

15 3-Bruner ve Öğrenmeyi Keşfetme
J. Bruner ve arkadaşları, eğitimde öğrencilerin aktif rol alması gerektiğini, öğrenmeden öğrencilerin sorumlu olduğunu ve öğrenmenin ancak kişinin kendisinin öğrenmesiyle daha kalıcı olacağını savunmuşlardır. Amaç öğrencilerin kendi deneyimlerini kullanarak bilgiyi araştırmaları ve bilimsel problemleri çözmelerini kolaylaştırmak olmalıdır. Öğretmenler bilgiyi sunan kişi olmaktan çıkarılıp, soru soran ve öğrencilere rehber olan bir kişilik olmaya teşvik edilmelidir.

16 *PDÖ yaklaşımının temelinde, öğrencilerin bilim adamı gibi çalışarak öğrenmeleri felsefesi yatmaktadır. *Bu amaca ulaşmak için tıpkı bir bilim adamının yaptığı gibi öğrencilerin de problemlerle uğraşması gerekmektedir.

17 Geleneksel yaklaşımda olduğu gibi bilgi, öğrenciye öğretmen tarafından doğrudan aktarılmaz.
Bunun aksine kavramlar hakkında problem durumlar oluşturulur ve öğrencilerden bu problem durumlara çözüm üretmeleri istenir. Öğrenci problemin çözümü sürecinde hedefteki bilgiye de ulaşır. Bu nedenle eğitimci tarafından problem durumlar oluşturulmalıdır.

18 Geleneksel yaklaşımda öğrenciler problemlerle ancak konu hakkında öğretmenden bilgi aldıktan sonra karşılaşır. Bu durumda öğrenci neyi niçin öğrendiğinin farkında değildir. Problem, öğrencilere sadece pratik yapmaları için verilir, problemin çözümü için gerekli bilgi öğretmenin sunduğu bilgi ile sınırlıdır.

19 Fakat, PDÖ yaklaşımında öğrenme süreci diğerlerinin tam tersi düzendedir.
Öğrenme süreci öğrenciler problemi gördükten sonra başlar. Yani öğrenciler problemin hedefinde olan bilgiye problemi çözerken ulaşır. Böylece öğrenciler neyi ve niçin öğrendiklerinin farkında olurlar.

20 Niçin Problemler? Buradaki problemler, normalde kitaplarda bulunan
konu sonu problemlerinden farklıdır ve hazırlanırken öğrencinin ilgisini daha fazla çekmek için günlük yaşamdaki olaylardan alıntı yapılmaya özen gösterilir.

21 Bilindiği üzere geleneksel problemler, hedef kavram ile ilgili gerekli bilgiler öğrenciye verildikten sonra sunulur. Problemin içeriği basit ve içerikte verilen bilgiler kullanılarak kolayca çözüme gidilebilir tarzdadır. Ancak, PDÖ yaklaşımın temelinde bilgiye öğrencinin kendisinin ulaşması yatmaktadır. Bu nedenle kavram ya da kavramlar ile ilgili bilgiyi öğretmen doğrudan öğrenciye aktarmaz.

22 Öğrencinin bilgiye ulaşması için problem durumlar kullanılır.
Problemle karşı karşıya kalan öğrenci onu çözmek için araştırma yapar, işte bu araştırma süreci içerisinde öğrenci gerekli bilgiye öğretmen rehberliğinde kendi ulaşır ve onu problemin çözümü için kullanır. PDÖ yaklaşımının üstünlüğü bu noktada ortaya çıkar. Bu yaklaşımla çalışan bireyler bilgiye kendileri ulaşıp onu kullanabilmektedirler.

23 Bir Problemin Sahip Olması Gereken Özellikler
1- Güvenilir ve günlük hayatta karşılaşılabilen 2- Ne çok kolay ne de çok zor çözülür olmalı 3- Öğrencinin zihinsel gelişim düzeyine uygun ve anlamlı 4- Eğitim süresinde çözülebilecek sınırlıkta olmalı ve amaca hizmet 5- Faydalı olmalı ve öğrencinin hipotez geliştirmesine fırsat vermelidir.

24 PDÖ’de Öğretmenin Rolü
PDÖ yaklaşımında öğretmen takım kaptanı gibi hareket eder. Problemler oluşturur, süreci kontrol eder, öğrencileri görevlendirir, bilgiye ulaşmaları için küçük ipuçları verir. Problemin çözümü için yeterli zamanı belirler ve bilgiye ulaşmak için gerekli kaynaklara ulaşma imkanı sağlar.

25 PDÖ’de Öğrencinin Rolü
PDÖ’de en önemli rol öğrenciye düşmektedir. Eğitimci tarafından sunulan problemi inceler, gerek sahip olduğu bilgileri kullanarak gerekse araştırarak ulaştığı bilgilerden problemin çözümüne yönelik çözüm yolları üretir. Tıpkı bir araştırmacı gibi problem çözümüne yönelik raporlar hazırlar.

26 PDÖ Yaklaşımının Uygulanması
1- Dersin Başlangıcında Yapılması Gerekenler Öğretmen dersin başlangıcında; dersin amacını öğrencilere açıkça bildirmeli, derse karşı olumlu yönde tutum geliştirmelidir. Eğer öğrenciler daha önce böyle bir çalışmaya katılmamışlarsa öğrencilere bu yaklaşım tanıtılmalıdır. Dersin aşamalarından bahsedip, öğrencileri yaklaşım ile ilgili soru sormaları için cesaretlendirmelidir.

27 2- Çalışma Gruplarının Oluşturulması
PDÖ yaklaşımı işbirlikçi çalışmayı gerektirir. Bu nedenle çalışmaya başlamadan önce öğrenciler gruplara ayrılır. (2-7 kişi) Grubun üyeleri araştırmayı planlama ve sonuçları rapor etmede ortak çalışmalı, gerekirse birbirine yardım etmelidir. Gruplar oluşturulurken grup içinde farklı kabiliyet ve cinsiyetten kişilerin olmasına dikkat edilmelidir.

28 3- Problemi Tanıma Süreci
Öğretmen bu safhada, öğrencinin konuyu tam olarak kavrayıncaya kadar güncel ve zihinsel deneyler yapmasına rehberlik etmeli ve öğrenciyi bilgi toplaması için cesaretlendirmelidir. Burada amaç yeterince bilgi toplamak ve kendi görüşlerini oluşturmaktır. Öğretmen, öğrencilerin problem hakkında düşünmeleri için sorular oluşturmalı, ayrıca çözüm için ulaşmaları gereken bilgi kaynakları hakkında onları yönlendirmelidir.

29 4- Probleme Yönelik Çözümlerin Bulunması
Öğrenciler problemin içeriği hakkında bilgi edindikten sonra çözüm arama safhasına geçerler. Bu safhada grup üyeleri değişik alanlarda araştırmalar yaparak (kütüphane, internet ortamı, laboratuar vb.) problem duruma çözüm üretmeye çalışırlar. Daha sonra grup üyeleri bir araya gelip ulaştıkları kaynaklardaki bilgilerden faydalanarak probleme çözüm üretirler.

30 5- Problem Çözümlerinin Sunulması
Dersin bu safhasında öğrenciler, problem duruma yönelik çözüm önerilerini sunarlar. Rapor haline getirdikleri çözüm önerilerini sınıf ortamında diğer arkadaşları ve öğretmenleri ile paylaşırlar. Grupların çözüm önerilerini sunmalarından sonra, öğretmen rehberliğinde yeniden problem durum için çözüm aranır. Problemin çözümünü bilen öğretmen, çözümü açıklarken dersi hedef kavrama gidecek ve mümkün olduğunca öğrenci katılımını sağlayacak şekilde yürütür.

31 6- PDÖ’de Ölçme-Değerlendirme Çalışmaları
Öğrenciler sadece geleneksel ölçme araçlarındaki (yazılı ve sözlü sınavlar) sorulara verdikleri doğru cevaplar oranında değerlendirilmemektedir. PDÖ’de öğrencilere kazandırmada temel oluşturan olayları kavrama gücü, yetişkin rolünü kazanma düzeyi, grup eforu, bağımsız çalışma becerisi gibi kriterler de ölçme-değerlendirme sürecine dahil edilmektedir.

32 Gruplardaki öğrencilerden, çalışmalarındaki gözlemlere
dayanarak arkadaşlarını, kendilerini ve gerekirse öğretmeni değerlendirmeleri istenir. Bunların yanında, eğitimcinin işlenen konu ile ilgili öğrencilerin bilişsel düzeylerindeki değişmeyi ölçtükleri ölçme araçları da (çoktan seçmeli sorular gibi) kullanılmaktadır.

33 Böyle bir çalışmaya katılan bir öğrencinin başarı düzeyi,
hedef kavramlar ile ilgili bilgi testinden elde ettiği başarının yanında yukarıda bahsi edilen performans ölçme çalışmalarının sonuçları da göz önünde bulundurularak belirlenmelidir.