İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmelik MADDE- 7

... konulu sunumlar: "İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmelik MADDE- 7"— Sunum transkripti:

1 İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmelik MADDE- 7
a) Kurulun görev ve yetkileri, b) İş sağlığı ve güvenliği konularında ulusal mevzuat ve standartlar, c) Sıkça rastlanan iş kazaları ve tehlikeli vakaların nedenleri, ç) İş hijyeninin temel ilkeleri, d) İletişim teknikleri, e) Acil durum önlemleri, f) Meslek hastalıkları, g) İşyerlerine ait özel riskler, ğ) Risk değerlendirmesi. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

2 İzmir Halk Sağlığı Müdürlüğü Çalışan Sağlığı Şubesi
İş Kazası İzmir Halk Sağlığı Müdürlüğü Çalışan Sağlığı Şubesi

3 İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
İş Kazası Planlanmamış ve beklenmeyen bir olay sonucunda zarara, sakatlanmaya veya ölüme neden olan durumdur. İş güvenliği ile uğraşanlar, kaza olmadan kaza ihtimallerini ortadan kaldırmaya, ya da alınacak önlemlerle, riskleri kabul edilebilir seviyeye çekmeye yönelik çalışmalar yapar. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

4 İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
İş Kazasının Yasal Tanımı 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13.maddesine göre; a) Sigortalının iş yerinde bulunduğu sırada, b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle veya görevi nedeniyle, sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş veya çalışma konusu nedeniyle işyeri dışında, c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak iş yeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, d) Emziren kadın sigortalının, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olaydır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

5 İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Dünya’da Türkiye’de Her gün; * 1 Milyon iş kazası olmakta, * 5534 çalışan işle ilgili hastalıklar, 879 çalışan iş kazası nedeniyle ölmektedir. Her gün; * 190 iş kazası olmakta, * 2 kişi iş kazası nedeniyle ölmekte, * 6 kişi sürekli iş göremez hale gelmektedir. Bu kayıpların maddi değeri ülkelerin GSMH’nın % 3-5’i arasında değişmektedir. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

6 İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şubesi
Türkiye’de İş Kazaları 2012 yılı iş kazası sayısı 2012 yılı iş kazasında ölen kişi sayısı 744 (SGK) Ülkemizde bildirim yetersizliğine rağmen SGK 2010 yılı verilerine bakıldığında iş kazasında 1563 kişi hayatını kaybetmiştir ne yakın kişi iş kazaları nedeniyle sakat kalmıştır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şubesi

7 20 000 iş günü kayıplı yaralanma
1 ölümlü kaza 400 kayıtlı kaza iş günü kayıplı yaralanma ramak kala olayı güvensiz hareket İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

8 İNSAN = ÇALIŞAN + YÖNETİCİ
% 2 Kaçınılmazlık % 10 Makine-Ekipman Hataları % 88 İnsan Hataları İNSAN = ÇALIŞAN + YÖNETİCİ Geleneksel Anlayışla Kaza Nedenleri İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

9 İş Kazalarının Nedenleri
% 78 Güvensiz Hareketler % 20 Güvensiz Durumlar % 2 Nedeni Bulunamayan Kazaları iş kazasında en etkili neden; kazadan hemen önceki durum ve harekettir. Bu oranlardan da görülüyor ki, iş kazalarının %98’inin nedeni insanlardır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

10 İş Kazalarına Neden Olan Faktörler
Çevresel Faktörler Eğitim Yetersizliği İnsana Bağlı Faktörler Yapılan çalışmalar, iş kazalarında İnsana bağlı faktörlerin %80, Çevresel faktörlerinde %20 etkili olduğunu ortaya koymuş İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şubesi

11 İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Kişisel Nedenler -Risk almaya meyilli olma -İşi basite indirgeme -Emeği eksiltme çabası -İhmal (%65 iş kazalarındaki oranı) -Çalışma ortamı atmosferi -Kişisel sorunlar -Personel- amir ilişkisi -Kabiliyet meselesi -Tecrübe eksikliği -İş güvenliği prensiplerine uymama -Uygun olmayan giyim veya koruyucu malzeme kullanma risk almaya eğilimli olma dikkatsizlik, prosedurleri takip etmede başarısızlık gibi kişisel nedenler iş kazalarına neden olmaktadır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

12 İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Çevresel Faktörler Vardiya sistemleri/Uzun çalışma saatleri Aşırı iş yükü, Eğitim yetersizliği, Yanlış depolama, Ergonomik olmayan koşullar, Elektrik kaçağı vb. Güvenli olmayan yükleme ve boşaltma, Makinelerin periyodik bakımlarının yapılmaması, kapasitelerinin zorlanması Aletlerdeki aksaklıklar, malzeme ve iş yerindeki hatalar Kişisel korunma araçlarının kullanılmaması Makinelerin hatalı yerleşimi Fizik faktörler: gürültü, ısı, ışık, radyasyon vb. Biyolojik faktörler: mikroorganizmalar Kimyasal faktörler: tahriş edici ve boğucu gazlar, anestezik ve narkotik maddeler, sistemik zehirlenmeler Çalışan işveren ilişkileri Vardiya sistemleri, çalışma saatleri, aşırı iş yükü, eğitim yetersizliği, ergonomik olmayan koşullar,güvenli olmayan yükleme boşaltma vb. Örnekler sorunuz. Tartışınız. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

13 İş Kazalarından Korunma
Makinelerle ilgili teknik önlemler Çevresel önlemler Organizasyonla ilgili önlemler İnsana bağlı önlemler Eğitim 1.Eğitim sadece işçilere değil tüm çalışanlara verilmelidir. 2.Makinelerin periyodik bakım ve kontrolleri düzenli olarak yapılmalıdır 3.İşyerlerinin aydınlatılması, temizliği, tanzimi, yerlerin ıslaklığı, sıcak, nem vs. gibi çevresel faktörler kaza sebebi olabilirler. Bu nedenle her işyeri sürekli değerlendirilerek optimal şartların sağlanmasına çalışılmalıdır. 4. Kazaların oluşumunda işin organizasyonunun büyük rolü vardır. Örneğin bir işyerinde yorgunluğa neden olan veya yorgunluk yapabileceği anlaşılan bir organizasyon değiştirilmeli, çalışma koşullarını ergonomik olarak inceleyerek, kazaların önüne geçilmelidir. 5.Kazaların meydana gelmesinde insan faktörü en önemli olanıdır. Her insanın bilgi, yetenek, fiziksel ve ruhsal yapısı farklıdır. İş ile işçi arasında karşılıklı uyumu sağlayacak metodları kullanarak iş kazaları önlenebilir. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

14 İş Kazalarını Önlemek İçin
İşveren; Tehlike ve risklerin belirlenmesi Gerekli önlemlerin alınması Çalışanların bilgilendirilmesi (talimatname) Çalışanların eğitimi Denetim / kontrol İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

15 İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Doğrudan Maliyetler Dolaylı Maliyetler İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

16 İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
İş Kazalarında Maliyetler a)Doğrudan Maliyetler - SGK dışında işveren tarafından ödenen tıbbi tedavi ve ilaç masrafları, - Geçici ve sürekli iş göremezlik,ölüm ödenekleri, - Kazalıya ödenen tazminat, - Mahkeme masrafları, İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

17 İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
b)Dolaylı Maliyetler • İş günü ve iş gücü kaybı • Mahkeme masrafları • Fazla mesai • Bina, makine, teçhizat, üretim veya üründeki hasarı • İşin durması nedeniyle uğranılan maliyet kaybı • Sipariş kayıpları • Arızalı makinenin üretim dışı kalması • Denetim, araştırma ve yazışmaların maliyeti • Verim düşüşünden doğan maliyet kaybı • Çalışanlardaki moral bozukluğunun • Kazazede yerine alınan çalışanın eğitim maliyeti • Şirketin prestij kaybı İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

18 SGK Bildirim sunucuları İşveren Sağlık hizmeti
kazadan sonraki en geç 10 gün içinde 3 iş günü içinde, SGK İş kazası olduğunda derhal kolluk kuvvetlerine de bildirim yapılır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

19 İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirgesi
SGK Çalışma İl Müdürlüğü e-sigorta Doğrudan veya posta ile Normal Posta ile yapılan bildirimlerde; Kurum kayıtlarına intikal tarihi, Taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta ile yapılan bildirimlerde; Postaya veriliş tarihi esas alınır. 

20 İŞ KAZASININ HUKUKİ SONUCU
BORÇLAR KANUNU (6098) Maddi Tazminat İş Göremezlik (49) Tedavi Masrafları Çalışma Gücünün Kaybından Doğan Zararlar İktisadi Geleceğin Sarsılmasından Doğan Zararlar Maddi Tazminat Destekten Yoksun Kalma (53) Manevi Tazminat (56) SSGSSK (5510) Haklar (16) Geçici/Sürekli İş göremezlik Hak Sahiplerine Gelir Evlenme Yardımı Cenaze Yardımı İşveren Rücuu (21) İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

21 İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
İş Kazası Sonrası İşverenler; Maddi Tazminat Davaları (iş göremezlik tazminat davası, destekten yoksunluk tazminatı davası) Manevi Tazminat Davaları Rücu Davaları (Sosyal Sigortalar Kurumunun kaza geçiren işçiye yaptığı yardımları işverenden geri alması) İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

22 İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
İş Kazası Sonrası İşçinin; Yaralanması halinde, işçiye geçici veya sürekli iş göremezlik ödeneği bağlanır. Ölmesi durumunda ise, yakınlarına kanunda belirtilen şartlarda belli bir gelir sağlanabilir. SGK tarafından işçiye yapılan yardım ve ödenekler, kusurlu bulunan işverene veya üçüncü kişilere rücu edilebilir. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

23 İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Mali sorumluluğun esası, zarar gören işçinin bütün zararlarını karşılamaya yöneliktir. İşçiye yapılacak tazminat ödemeleri, -maddi -manevi Ölüm halinde geride kalanlara yapılacak destekten yoksun kalma İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

24 İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü
Maddi Zararlar Bedensel Zarar: (TBK Md:54) Ölüm: (TBK Md:53) 1-Tedavi giderleri 2-Kazanç kaybı 3-Çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar 4-Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar 1- Cenaze giderleri 2- Ölüm hemen gerçekleşmemişse tedavi giderleri ile çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar 3- Ölenin desteğinden yoksun kalan kişilerin bu sebeple uğradıkları kayıplar İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

25 İş Kazası ile İlgili Davalar
1-Maddi Tazminat Davası a) İş Göremezlik Tazminatı Davası b)Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Davası 2-Manevi Tazminat Davası 3- Rücu (Geri Alma) Tazminatı Davası Maddi tazminat davası kişilerin yada kuruluşların uğradıkları zararların tazminine yönelik olup ,işçinin çalışma sırasında bedensel bir zarara uğraması veya mesleki hastalık nedeniyle yitirdiği çalışma gücünün telafisi bağlamında, bunda kusuru olan işverene veya üçüncü kişiye karşı açtığı davadır.İşçi bu davayla, kaybettiği kısmi veya tam çalışma gücünden ve gelecekte ekonomik bakımdan karşılaşacağı yoksulluktan doğan zararların ödenmesini talep eder. İşçinin kaza ve meslek hastalığı nedeniyle uğramış olduğu gelir kaybı ve yıpranmanın işverence ödenmesi gereken bir tazminattır(SSK tarafından bağlanan gelir, gerçek zararın bir karşılığı olmayıp, bir sosyal güvenlik geliri niteliğindedir. Bu nedenle iş kazası nedeniyle iş görme gücünde azalma olan veya iş göremez duruma düşen işçi, iş göremezlik tazminat davası açarak, SSK tarafından karşılanmayan zararını işverenden isteyebilir). İşveren kusurluluğu oranında çalışanın maruz kaldığı zararı tazmin eder. Bu davayı yalnız iş kazasına uğrayan işçi açabilir, yakınları açamaz . Destekten Yoksun Kalma Tazminatı, iş kazası ya da mesleki hastalık sonucunda işçinin ölmesi halinde, bu işçinin desteğinden yoksun kalan kimselerin talep ettikleri ödemeye ilişkin açtıkları davadır. TBK m.56- Hakim, bir kimsenin bedensel bütünlüğünün zedelenmesi durumunda olayın özelliklerini göz önünde tutarak zarar görene uygun bir miktar paranın manevi tazminat olarak ödenmesine karar verebilir. Ağır bedensel zarar veya ölüm halinde, zarar görenin veya ölenin yakınlarına da manevi tazminat olarak uygun bir miktar paranın ödenmesine karar verilebilir. Sosyal Sigortalar Kurumunun iş kazası sonucu sigortalıya (işçiye) yaptığı yardımlar tutarı için rücu tazminat davası açma hakkı vardır. Rücu tazminat davası, daha önce SSK (Sosyal Sigortalar Kurumu) tarafından karşılanmış olan zararlar tutarının Sosyal Sigortalar Yasasının 10. ve 26. maddelerine göre, kusurlu işverene veya üçüncü kişilere ödettirilmesi amacıyla açılır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

26 İşverenin Cezai Sorumluluğu
Yaralanma veya ölüm halinde Taksir (kasıt/kusur) Parasal veya hürriyeti bağlayıcı ceza İş Kazasına bağlı Türk Ceza Kanunu’ nun 20,21,22 maddeleri ile 85 ve 89 maddeleri İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

27 İŞ KAZASININ CEZAİ SONUCU
CEZA HUKUK Taksirle Öldürme (5237/85) 2 – 6 Yıl Hapis Birden fazla ölüm bir /birden fazla ölümü + bir/birden fazla yaralanma 2 yıl – 15 yıl Taksirle Yaralama (5237/89) 3 Aydan -1 Yıla Hapis Adli para cezası Birden fazla kişi 6 ay – 3 yıl İŞ HUKUKU İdari Yaptırım Kapatma Durdurma Alıkoyma İdari Para Cezası 4857/105 77- Yükümlülüklere Aykırı / 1250 TL 78 – İş sağlığı ve güvenliği yönetmeliklerine aykırı her önlem 250 TL İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

28 önlemek ödemekten daha ucuz ve insancıl bir davranıştır.
Unutulmamalıdır ki, önlemek ödemekten daha ucuz ve insancıl bir davranıştır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü

29 İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Şube Müdürlüğü