TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası
YYAPI DENETİMİ

İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010
GİRİŞ Topraklarımızın %96’sı deprem kuşağında ve nüfusumuzun % 98’i deprem tehlikesi altında yaşamaktadır. Toplumumuzun her bireyinin can ve mal güvenliği ile asgari yaşam konforunun sağlanması ve kamu kaynak israfının önlenmesi için; kamusal nitelik taşıyan, istisnasız tüm yapılarda uygulanan etkin bir yapı denetimi vazgeçilmez bir olgudur. Ülkemizdeki konutların % 67’si kaçak ya da ruhsatsız, bina stokunun % 40’ı oturulabilir durumda değildir (TÜİK) . Bu verilerin anlamı açıktır: Olası bir deprem kaçınılmaz olarak yine afete dönüşecektir. ve İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

YAPI DENETİMİNİN TARİHÇESİ
Türkiye’de imar mevzuatı ve yapı denetiminin temellerini oluşturan 1933 tarih ve 2290 sayılı yasa; proje denetimini yerel yönetimlere, yapı denetimini ise fenni mesuliyet (T.U.S) adıyla serbest çalışan mühendis ve mimarlara vermiştir. 1950’li yıllardan itibaren yoğunlaşan köyden büyük kentlere yoğun göç olgusu, plansız, çarpık ve kaçak yerleşme ile denetimsiz yapılaşma eğilimlerini hızla artırarak yürürlükteki yasa ve yönetmelikleri uygulanamaz hale getirmiştir. 1999 Gölcük ve Düzce yıkıcı depremleri, duyarsız kalınan bu süreci gözler önüne sermiştir. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

Depremin acısıyla, 10 Temmuz 2000 tarihinde çıkarılan “595 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” yaklaşık 10 ay 27 ilde denendikten sonra Anayasa Mahkemesi tarafından 24 Mayıs 2001 tarihinde iptal edilerek yürürlükten kaldırıldı. (4708 sayılı yasadan daha ileri hedefleri bulunan kararnamede meslek odaları; merkez, il ve ilçe yapı denetim komisyonlarına üye vermek, uzman mühendis belgelendirme hizmetlerini yürütmek , sistemde görev yapan şantiye şefi ve uzman mühendis sicillerini tutmakla yetkilendirilmişti.) İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

İptalin ardından, 29 Haziran 2001 tarihinde çıkarılan “4708 Sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun”, 13 Temmuz 2001 tarihli resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yaklaşık 10 yıldır 19 pilot ilde denenmekte olan yapı denetim uygulamasının 01 Ocak 2011 tarihinden itibaren tüm illerde uygulanmasına karar verilmiştir. (14 Haziran 2010 tarih ve 2010/624 sayılı Bakanlar Kurulu kararı) İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

KANUNUN AMACI Can ve mal güvenliğini teminen, imar plânına, fen, sanat ve sağlık kurallarına, standartlara uygun kaliteli yapı yapılması için proje ve yapı denetimini sağlamak ve yapı denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

KANUNUN KAPSAMI 3194 sayılı İmar Kanununun 26 ncı maddesinde belirtilen kamuya ait yapı ve tesisler ile 27 nci maddesinde belirtilen ruhsata tabi olmayan yapılar ile “tek parselde, bodrum katı dışında en çok iki katlı ve toplam 200m2 yi geçmeyen müstakil yapılar” (Değişik: tarih 5205 sayılı kanun) hariç, belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve dışında kalan yerlerde yapılacak yapıların denetimini kapsar. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

YAPI DENETİM ORGANİZASYON ŞEMASI
BAYINDIRLIK VE İSKAN BAKANLIĞI YAPI İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ(YAPI DENETİM KOMİSYONU) BAYINDIRLIK İL MÜDÜRLÜKLERİ İLGİLİ İDARELER YAPI DENETİM KURULUŞLARI VE LABORATUVARLARI YAPI MÜTEAHHİTLERİ İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

5 ŞUBAT 2008 YAPI DENETİM UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
Yönetmelik 8 ana bölümden oluşmakta; 1.BÖLÜM Amaç ve kapsam Dayanak Tanımlar İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

2.BÖLÜM İlgili İdarenin Görev ve Sorumlulukları Yapı Denetim Kuruluşunun Görev ve Sorumlulukları; Ruhsat alma aşamasından başlayarak iskan alma aşamasına kadar süren zamanda her türlü proje ve uygulamayı, denetçi ve kontrol elemanı mimar ve mühendisler eliyle denetler, yapı ile ilgi her türlü belgenin uygunluğunu kontrol ederek bunları ilgili makamlara aktarır. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

Denetçi, Kontrol ve Yrd. Kontrol Elemanının Görev ve Sorumlulukları; Proje müelliflerince hazırlanan uygulama projelerinin kontrolü, yapının inşaat ruhsatından yapı kullanım izninin alınmasına kadar ki uygulama sürecinin tamamı denetçi, kontrol ve var ise yardımcı kontrol elemanlarının denetiminde sürdürülür. Denetçi mühendis ve mimarlar, kontrol mühendisi ve yardımcı kontrol elemanları denetim faaliyeti süresince başkaca mesleki ve inşaat işleri ile ilgili ticari faaliyette bulunamazlar. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

Proje Müellifinin Görev ve Sorumlulukları Yapı Sahibinin Görev ve Sorumlulukları; Yapı sahibi proje müellifleri ile proje yapım, müteahhit ile inşaat yapım ve yapı denetim kuruluşu ile yapı denetim hizmet sözleşmesi imzalar. Yapı Müteahhidi ve Şantiye Şefinin Görev ve Sorumlulukları; 5 Şubat Yönetmeliği ile yapı denetim uygulanan bütün illerde Şantiye Şefi bulundurma zorunluluğu getirilmiştir. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

Şantiye Şefliği, amaçlanan denetimin sağlanabilmesi için tam zamanlı yerine getirilmesi gereken ve aynı zamanda üstlenilen sorumluluklar doğrultusunda bilgi ve deneyim gerektiren mühendislik görev alanlarından birisidir. Ancak; 5 Şubat yönetmeliği, 7 Mayıs 2010 ve 12 Haziran 2010 Genelgeleri ile teknik öğretmen ve tekniker meslek gruplarına yetki verilmesi, m2 sınırına kadar denetlenen iş sayısında sınırlama bulunmaması ve birden fazla müteahhitle anlaşabilme hakkı verilmesi şantiye şefliğini imzacılık boyutuna taşımıştır. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

3. BÖLÜM Yapı Denetim Kuruluşunda Ortaklık Durumu; Yapı denetim kuruluşu ortakları mimar ve mühendis ( inşaat , makine , elektrik müh.) olmak zorundadır. Yapı denetim kuruluşu denetim faaliyeti dışında inşaat ile ilgili başka ticari faaliyette bulunamaz. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

Yapı denetim Kuruluşunun Yetki Sınırı; Bir yapı denetim firmasının denetleme yetkisi m2 ile sınırlıdır. Ancak denetlenen inşaatın bitirilen seviyesi hakedişe bağlanmış ise o oranda metre kare den minha edilir. Aynı alanda ve aynı proje dahilinde olmak şartı ile kuruluş ve denetçileri için toplam yapı inşaat alanı sınırı aranmaz. Yapı denetim kuruluşunun üzerinde bulunan işlerin toplamı denetleme yetki sınırını aşmamış ise, alınmak istenen yeni bir işin son iş olması kaydıyla, toplam yapı inşaat alanı sınırı kuruluş ve denetçileri için aşılabilir. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

Yapı denetim kuruluşuna izin belgesi verilmesi; Alınacak izin belgesinin geçerliliği 3 yıldır. Başvuru için gereken koşullar; a)Ticaret sicil gazetesi b)Ticaret veya sanayi odasına kayıt belgesi, c)Kuruluş ortaklarının diploma veya yerine geçen belgelerinin asılları veya aslına uygun olarak noterlikçe onaylanmış örnekleri, İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

ç) Kuruluşta asgari istihdam edilmesi gereken; - Bir proje ve uygulama denetçisi mimarın, - Bir proje ve uygulama denetçisi inşaat mühendisinin, - Bir uygulama denetçisi inşaat mühendisinin, - Bir proje ve uygulama denetçisi makine mühendisinin, - Bir proje ve uygulama denetçisi elektrik mühendisinin noterlikçe tasdikli imza beyanları gerekmektedir. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

Faaliyete geçecek bir yapı denetim firmasında olması gereken asgari donanım 100 m2 ofis 5 adet bilgisayar 3 adet araç 2 adet yazıcı 1 adet fotokopi makinesi Bir ilin yapı denetim firması ihtiyacı; Yapı denetim komisyonunca şu şekilde hesaplanır. İlde denetlenmesi gereken inşaat alanının 360 bin m2 ye bölünmesi ve çıkan sonucun % 10 arttırılması ile bulunur. Çıkan sonuç küsuratlı ise bir üste tamamlanır. Ancak; İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

07 Ağustos 2010 tarihli yönetmelik değişikliğinde yer alan geçici madde ile “bir yıl süre ile Türkiye İstatistik Kurumundan temin edilen nüfus istatistikleri kullanılarak, il bazında faaliyet gösterebilecek kuruluş sayısı belirlenir” olarak değiştirilmiştir. Laboratuarın çalışma usul ve esasları; Laboratuar ortaklarında herhangi bir eğitim ve deneyim aranmamaktadır. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

Laboratuarlarda görev alacak teknik personelin deneyim ve nitelikleri; Yapı malzemesi deneyi yapılan laboratuarlarda; en az 1 adet Yapı malzemesi Laboratuar denetçisi İnşaat veya Kimya mühendisi, Zemin deneyi yapılan Laboratuarlarda; en az 1 adet Zemin Laboratuar denetçisi İnşaat, Jeoloji veya Jeofizik mühendisi istihdam edilmek zorundadır. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

Yapı denetim kuruluşunda görev alacak teknik personelin deneyim ve nitelikleri; Yapı denetçisi mimar yada mühendis belgesi için zorunlu olan 12 yıl mesleki deneyim süresi, 7 Ağustos 2010 tarih ve sayılı resmi gazetede yayımlanan yönetmelik değişikliği ile 5 yıla indirilmiştir. Proje ve laboratuar denetçi belgesi almak için bu sürenin 3 yılı ilgili alanda mesleki deneyim gerektirmektedir. 5 yıl deneyimlerini belgeleyenler yönetmeliğin 14. maddesinde istenen diğer belgelerle birlikte yapı denetim komisyonuna başvurarak 5 yıl geçerli olan yapı denetçisi belgesi alır. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

Teknik personelin denetim yetkisi; Proje ve uygulama denetçisi Mimar (360 bin) Proje ve uygulama denetçisi İnş. Müh. (360 bin) Uyguluma denetçisi İnş. Müh. (120 bin) Proje ve uygulama denetçisi Mak. Müh.(120 bin) Proje ve uygulama denetçisi Elk. Müh. ( 120 bin) Kontrol mühendisi; İnş. Müh. (30 bin), Mak. Müh. (60 bin), Elk. Müh. (120 bin) Yrd. Kontrol elemanı (İnşaat, Makine, Elektrik); Teknik Öğretmen( (15 bin), Tekniker (10 bin), Teknisyen (5 bin) İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

Teknik personelin yapı denetim kuruluşunda istihdam esasları Yapı denetim kuruluşunun şube aracılığıyla faaliyet göstermesi ve şubede görevlendirilecek personel 4. BÖLÜM Yapı Denetim Komisyonu Yapı Denetim Komisyonunun çalışma usul ve esasları Yapı denetimi çalışma birimleri İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

5.BÖLÜM Yapı denetimi hizmet sözleşmesi Sözleşme süresi Sözleşmenin sona ermesine ilişkin esaslar İnşaatın devri veya satılması 6.BÖLÜM Yapı denetimi hesabı Hizmet bedelinin tespiti Hizmet bedeli taksitleri Hizmet bedelinin ödenmesi Geçici olarak faaliyet durdurma cezası verilmesi, yapı denetim izin belgesinin iptali veya sözleşmenin feshi sonrasında hizmet bedellerinin ödenmesi İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

7.BÖLÜM Sicillerin tutulması; Yapı denetim kuruluşları ile bu kuruluşlarda görev alan denetçi ve kontrol elemanı mimar ve mühendislerin, bir yıllık faaliyet süresi içinde iş bazında düzenlenen sicil raporlarındaki puanların aritmetik ortalaması alınarak "yıl sonu ortalama sicil puanı" belirlenir. Yıl sonu ortalama sicil puanı ilgili idarelerce Yapı Denetim Komisyonuna gönderilir. Son üç yıl itibariyle üç defa olumsuz sicil almış olan yapı denetim kuruluşları hakkında, Yapı Denetim Komisyonunca Kanunun 8’inci maddesi gereğince işlem yapılır. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

Üst üste iki yıl olumsuz sicil alan denetçi mimar ve mühendislerin belgeleri Yapı Denetim Komisyonunca iptal edilerek, durum ilgili meslek odalarına bildirilir. Denetçi belgelerinin geçerli olduğu süre içerisinde üç kez olumsuz sicil alan denetçi mimar ve mühendislerin belgeleri yenilenmez. Yapılara sertifika verilmesi 8. BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

İNŞAAT MÜHENDİSİNİN CEZAİ VE HUKUKİ YÜKÜMLÜLÜKLERİ
4708 Yapı Denetim Yasası Madde 9 (Değişik tarih 5728 sayılı kanun 497. md.) Yapı denetim kuruluşunun icrai ve ihmali davranışla görevini kötüye kullanan ortakları, yöneticileri, mimar ve mühendisleri, yapı müteahhidi, proje müellifi gerçek kişiler ile laboratuar görevlileri, 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

Yapı denetim kuruluşunun ortak ve yöneticileri, mimar ve mühendisleri ile laboratuar görevlileri bu kanun hükümleri çerçevesinde yapmaları gereken denetimi yapmadıkları halde yapmış gibi veya yapmalarına rağmen gerçeğe aykırı belge düzenlemeleri halinde TCK’ nın resmi belgede sahtecilik suçuna ilişkin hükümlerine göre cezalandırılır. Yapı denetim kuruluşu ile denetçi mimar ve mühendisleri; eylem ve işlemlerinden 3194 sayılı İmar Kanununun fenni mesul için öngörülen hükümlerine tabidirler. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

3194 Sayılı İmar Kanunu /Madde 42 Yapı sahibine, müteahhidine,şantiye şefine, proje müellifine ve aykırılığı 6 iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere 500 TL den az olmamak üzere, aykırılıklar ve m2 ye göre hesaplanan ağır para cezaları getirilmiştir, 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu Madde 22, 85, 171, 184, 257 hükümlerince 2 yıldan 15 yıla kadar ağır hapis cezaları öngörülmektedir. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

818 Sayılı Borçlar Kanunu Madde 41, 58, 60,355, 360, 362 hükümlerince varislerine kadar uzanan ağır para cezaları ile karışı karşıya kalabilmektedirler. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI GÖRÜŞÜ
Bir doğa olayı olan depremin, can ve mal kaybına yol açmamasını sağlamanın yolu, etkin bir yapı denetim sisteminden geçmektedir. İnşaat Mühendisleri Odası, yapı denetim sisteminde oluşan ve oluşabilecek aksaklıkların giderilebilmesi için aşağıdaki çözüm önerilerinde bulunmaktadır; İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

Bütün kamu yapıları yasa kapsamına alınmalıdır. TOKİ, KİPTAŞ ve benzeri kuruluşların inşaatlarının denetimi yapı denetim sistemi içerisine dahil edilmelidir. Yapı Denetimi ile ilgili kamusal yapılanmalarda TMMOB ve bağlı Odaları, görev, yetki ve sorumlulukları tanımlanarak temsil edilmelidir. Denetçi Belgeleri ve takibi TMMOB’ye bağlı Odalar tarafından verilmeli, yapı denetimi mekanizmasında yer alan meslektaşların sicillerinin tutulması ve meslek içi eğitimler TMMOB’ye bağlı Odalarca yapılmalıdır. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

Müteahhit tanımı ve sorumlulukları üzerindeki belirsizlik varlığını korumaktadır. Yapı müteahhitleri müteahhitlik hizmetinden dolayı gelir elde eden kurumsal yapılar olmaktan ziyade, o yapının rantını elde etmek üzere şekillenmiş geçici organizasyonlar niteliğindedir. Dolayısıyla teknik kurumsallaşması ve kadrolaşması mümkün olamamaktadır. Yapı üretimi düzeninin asli öğelerinden olan müteahhitlik kurumu meslekten olmayanlara kapatılmalıdır. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

Sistemde, gerek yapılar için, gerekse yapı üretim sürecinde bulunan ve sorumluluk üstlenenler için, “Yapı Sigortası”, Mali Sorumluluk Sigortası” ve “Mesleki Sorumluluk Sigortası” mevcut değildir. Bu durum tüketici ile teknik elemanları güvence dışı bırakmaktadır. Yapı denetim uygulamasını sağlam bir zemine oturtacak yapı sigortası ve mesleki sorumluluk sigortası sistemine geçilmelidir. Yapı denetim uygulamasını yönlendiren her türlü karar sistemi, konu ile ilgili tüm kurum ve kuruluşların yer alacağı süreçlerde oluşturulmalıdır. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

Denetim ücretlerinde haksız rekabet önlenmeli ve denetimin “kamu yararı” niteliğine uyumlu bir model geliştirilmelidir. Ticari yanı ağır basan zoraki çok elemanlı, hantal yapılı, mali açıdan çok külfetli şirket modeli yerine; üstün mesleki ve ahlaki niteliklere sahip yapı denetçilerinin etkinliğine dayalı bir Yapı Denetim Uygulaması modeli geliştirilmelidir. Yapı denetimi konusu, bütünü itibariyle bir “meslek değil”, bir meslek insanının yani mühendis ve mimarın yapması gereken bir faaliyet alanı olarak kabul edilmelidir. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

Yapı denetim sisteminde yaşanan birçok sorunun temelinde denetim mühendis ve mimarlarının belgelendirilmesi ve sertifikalandırılmasında uygulanan yöntem yanlışlığı yatmaktadır. 5 yılını doldurmuş tüm mühendis ve mimarlara herhangi bir bilgi ve deneyim sahibi olup olmadığı sınanmadan Denetçi Belgesi verilmektedir. Bu durum gerek proje, gerekse yapı denetiminin gerçek anlamda yapılma şartını ortadan kaldırmaktadır. Yapı üretim sürecinde bulunan meslek insanlarının sertifikalı olması, meslek içi eğitim seminerlerine ve kurslarına katılmalarının zorunlu olması, sistemin sağlıklı işlemesi açısından son derece önemlidir. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

Denetçilik konusu bugün için işin gereğini yerine getirmeden öteye emeklilere ikinci bir iş, ikinci bir emeklilik ücreti sağlayan bir mekanizmaya dönüşmüştür depremleri sonrası çıkarılan ve sonradan yürürlükten kaldırılan 601 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin içeriği ve önemi bir kez daha hatırlanmalıdır. Laboratuarların çalışmaları denetlenememektedir. Kamu kuruluşlarına ait laboratuarların hizmet vermesinin engellenmesi, az sayıdaki laboratuarın kalitelerinin artmasını sağlamamış, tam tersi bir etki yaratmıştır. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

İnşaat Mühendisleri Odası, bilimin ışığında, insanın hak ettiği değerin yönlendiriciliğinde mücadele etmeye, siyasi iktidarı bilimi dayanak alarak toplumun ihtiyaçlarını karşılamada duyarlı olmaya çağırmaktadır İlgili yasaya göre yapı denetim kuruluşlarının yapı sahipleri tarafından belirlenmesi gerekirken, uygulamada yapı denetim kuruluşları müteahhitler ile yüz yüze gelmekte, bu durum haksız rekabet koşullarına neden olmakta, ilgili yasa ve yönetmelikler daha işin başında devre dışı kalmaktadır. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

Yapı denetimi bir kamu hizmetidir. Dolayısıyla piyasanın ticari ilişki ve çelişkilerine göre şekillenmemelidir. İnsan hayatını doğrudan etkileyen bir sistemde teknik gereklerin yerine getirilmemesi halinde, ucuz maliyetin hiçbir önemi yoktur. İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

Dikkatiniz İçin Teşekkürler.
İMO 42. Dönem Yapı Denetim Komisyonu Ağustos, 2010

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim