Yeni Öğrenme Yaklaşımları ve Uygulamaları

... konulu sunumlar: "Yeni Öğrenme Yaklaşımları ve Uygulamaları"— Sunum transkripti:

1 Yeni Öğrenme Yaklaşımları ve Uygulamaları

2 Edilgen İki hafta sonra Katılımın ne kadar hatırlarız Mahiyeti Etken
Öğrenme Üçgeni İki hafta sonra ne kadar hatırlarız Katılımın Mahiyeti Okuduğumuzun %10’u Okuma Sözel Algılama Duyduğumuzun %20’si Kelime duyma Gördüğümüzün %30’u Resme bakma Edilgen Duyup gördüğümüzün %50’si Bir film izleme Bir Sergiye bakma Görsel algılama Bir gösteriyi izleme Yerinde yapıldığını görme Söylediklerimizin %70’i Bir tartışmaya katılma Algılama/ Katılma Konuşma yapma Etken Söyleyip Yaptıkla- rımızın %90’ı Drama türü sunum yapmak Yapma Gerçek deneyimin simülasyonu Gerçekten yapmak Edgar Dale, Audio-Visual Methods in Teaching (3rd Edn.), Holt, Rinehart, and Winston (1969).

3 Yeni programlara niçin ihtiyaç duyuldu?
2004’te ilköğretimde başlayan gelişimlerin ortaöğretimdeki derslerde de sürdürülmesi gerekliliği, Ulusal ve uluslararası sınavlarda başarısızlık Bilim ve Teknolojideki hızlı değişimler Çağa uygun nitelikli insan yetiştirme gereği Öğrenmenin nasıl olduğuna dair kesin bilgilerin olmaması Yeni öğrenme yaklaşımları Yeni ölçme değerlendirme yaklaşımları

4 Yeni programlarla öğretimde neler değişti?

5 Yeni programlarda benimsenen yaklaşımlar
Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı 4 aşamalı model, 5E modeli, 7E modeli Bağlam Temelli Yaklaşım Öğrenci Merkezli ve Araştırmaya Dayalı Öğretim Stratejileri İşbirlikli öğrenme Proje Tabanlı Öğrenme Probleme dayalı Öğrenme Drama yöntemi Kavramsal Değişim Yaklaşımı Kavramsal Değişim Metinleri, Analojiler Kavram Karikatürleri Alternatif Ölçme Değerlendirme

6 Bilgiye Öğrenci ULAŞIR
Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı Bilgi SUNULMAZ Bilgiye Öğrenci ULAŞIR Bilgi

7 Uyumlu ÖĞRENME GERÇEKLEŞİR ÖN BİLGİ + YENİ BİLGİ ise Uyumsuz
ZİHİNDE BİR UYUM SAĞLAMAYA GİDİLİR. EĞER UYUM SAĞLANAMAZSA ÖĞRENME RED,ÖNBİLGİ AYNEN KALIR. ÖN BİLGİ + YENİ BİLGİ ise

8 Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı
Bilgi bireyden bireye aktarılamaz, bireyin aktif katılımıyla süreç içerisinde zihninde inşa edilir Tüm öğrenmelerin zihindeki bir yapılandırma sonucu oluştuğu” varsayımı üzerine temellenen yapısalcılık, bireylerin öğrenme sürecinde daha fazla sorumluluk almalarını ve etkin olmalarını gerektirir Öğrenciler öğrenme ortamına boş zihinlerle gelmezler, ön bilgiler öğrenmede önemlidir.

9 Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı: 5E Öğretim Modeli
Ülkemizde genellikle yapısalcı öğrenme kuramında yer alan 5E modeli daha çok kullanılmaktadır. 5E modelinin aşamaları aşağıdaki gibi özetlenebilir: Girme (Engage) Keşfetme (Explore) Açıklama (Explain) Derinleştirme (Elaborate) Değerlendirme (Evaluate)

10 Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı: 5E Öğretim Modeli
Girme Öğrencilerin herhangi bir kavrama ait, sahip oldukları fikirler hakkındaki düşüncelerinin farkında olmaları sağlanır. Merak uyandırıcı bir girişle derse başlanır. Önemli olan öğrencilerin doğru cevabı bulmaları değil, değişik fikirler ileri sürmeleridir. Keşfetme Öğrenciler, etkinliklerle grup çalışmaları yaparak karşılaştıkları olayları açıklayabilmek için düşünceler üretirler. Bu aşama öğrencilerin en aktif oldukları aşamadır.

11 Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı: 5E Öğretim Modeli
Açıklama Öğretmen, öğrencilerinin eksik bilgilerini tamamlamalarına veya yanlış bilgilerini yenisiyle değiştirmelerine yardımcı olur. Öğretmen bu süreçte anlatım, tartışma, simülasyon, video gibi yöntemlerden faydalanabilir. Böylece, öğrenciler de olayı açıklayabilirler. Derinleştirme Öğretmen, öğrencilerle birlikte ulaştıkları yeni bilgileri yeni durumlara uygularlar. Böylece, yeni kavramlar öğrenmiş olurlar. Değerlendirme Bu aşama, öğrencilerin davranışlarını değiştirdikleri süreçtir. Aynı zamanda, öğrencilerin kendi gelişmelerini değerlendirdikleri bölümdür

12 Yapılandırmacı Öğrenme Kuramı: 5E Öğretim Modeli
Örnek Ders Planı 1 Örnek Ders Planı 2

13 Bağlam Temelli Yaklaşım
Öğrencilerin birçok dersi öğrenirken en çok sordukları sorular: “Niçin bunu bilmek zorundayım?” “Bu öğrendiklerimi başka nerede kullanacağım?” Bağlam temelli yaklaşım, öğrencilerin yeni öğrendikleri bilgi ve becerileri nasıl ve niçin kullanacaklarını anlamalarını ve dolayısıyla böyle sorulara cevap bulmalarını amaçlamaktadır.

14 Bağlam Temelli Yaklaşım
Öğrenciler için uygun çeşitli çevrelerden gerçek yaşamla ilişkilendirilmiş kavramların ve süreç becerilerinin öğretimde kullanılması, Öğrenci ve öğretmenlerin içinde bulunduğu sosyal ve kültürel çevrenin, öğretimde kullanılacak olan bağlamları oluşturmasıdır, Öğrenciler bir kavramı öğrenirken, kavramı ve onun uygulamalarını, kendilerinin kültürleri, aileleri veya arkadaşlarını içine alan gerçek dünya bağlamlarında ilişkilendirebilirlerse, o konuyu öğrendikleri savunulmaktadır

15 Bağlam Temelli Yaklaşım
Temel İlkeler 1. Konular gerçek yaşamdan verilen örneklerle başlamalı 2. Uygulamalar kavram ve kanunlarını öğrenmenin bir ihtiyaç olduğunu öğrenciye hissettirebilmeli 3. Kavramlar gerçek yaşamla ilişkilendirilerek sunulmalı 4. Öğrencilerin günlük hayatta karşılaştıkları olayları derste öğrendikleri bilgilerini kullanarak yorumlamasına olanak verebilmeli 5. Öğrencilerin günlük hayatta karşılaştıkları problemlere derste öğrendiklerini kullanarak çözüm bulabilmesine olanak verebilmeli 6. Konuların ilişkilendirildiği bağlamlar, sosyo-kültürel çevrelerinden seçilmeli 7. Öğrencilerin yeni öğrenecekleri bilgi ve becerileri nasıl ve niçin kullanacaklarını anlamalarına imkân verebilmeli 8. Kullanılan bağlamlar öğrencilerin derse yönelik ilgi ve motivasyonlarını artırıcı nitelikte olmalı

16 Bağlam Temelli Yaklaşım
Örnek Bir Uygulama Materyali (Fizik 9)

17 Öğrenci Merkezli Öğretim Stratejileri 1. İşbirlikli Öğrenme
Öğrencilerin ortak bir amaç doğrultusunda küçük gruplar halinde birbirinin öğrenmesine yardım ederek çalışmasıdır. İşbirliği için öğrencilerin birbiri ile etkileşerek birbirine yardımcı olması ve ortak bir ürün ortaya koyması esastır

18 1. İşbirlikli Öğrenme İşbirlikli öğrenmenin amacı; öğrencilerin akademik başarılarına yardım ederken, sosyal ilişkiler ve insan ilişkileri konularında beceri kazanmalarını sağlamaktır.

19 1. İşbirlikli Öğrenme İşbirlikli Öğrenme Modelini Uygulama Aşamaları:
1. Öğretim hedefleri belirlenir. 2. Yapılacak olan çalışmaya göre (Amaç, malzeme, teknik, konu, boyut, süre, vb.açılardan), grubun kaç kişiden oluşacağına karar verilir. 3. Öğrencilerden ayrışık (heterojen) yapılı gruplar oluşturulur (2-6 kişilik). 4. Grup üyeleri birbirine yakın, gruplar birbirine biraz daha uzak yerleştirilir. 5. Öğrenciler, duyuşsal ve düşünsel açıdan hazır hale getirilerek uygulama öncesi isteklendirme yapılır. 6. Görev paylaşımı yapılır. 7. Yapılacak çalışma açıklanır.

20 1. İşbirlikli Öğrenme 8. Olumlu bağımlılığın yaratılması için öğrencilerden grup ürünü istenir ya da grup ödülü verilir. 9. Grup çalışmasıyla ilgili becerilerin kazandırılabilmesi için, bir grup çalışmasının nasıl yapılması gerektiği ve öğrencilerin birbirlerine karşı sorumlulukları konusunda öğrencilere bilgi verilir. 10. Uygulama boyunca öğretmen tarafından, öğrencilere rehberlik edilir. 11. Öğrencilere hissettirmeden, öğretmen tarafından bireysel değerlendirmeler yapılır. 12. Dersin sonunda “Grup değerlendirme formu” dağıtılarak, grup değerlendirmesi yapmaları istenir. 13. Ortaya çıkan çalışmalar tüm sınıfın görebileceği şekilde sergilenerek, öğrenciler tarafından değerlendirilir, öğrenciler o derste neler öğrendiklerini açıklarlar.

21 1. İşbirlikli Öğrenme Örnek bir ders planı (Matematik 9)
Örnek Etkinlik 1 Örnek Etkinlik 2 Örnek Etkinlik 3

22 2. Proje Tabanlı Öğrenme Proje tabanlı öğrenme yaklaşımının temeli bir konunun derinlemesine araştırılmasına odaklanmaktır. Araştırmalarda genellikle öğretmen tarafından oluşturulan küçük bir grup, bazen tüm sınıf bazen de bireysel olarak sorumluluk alınır. Bir projenin amacı öğrencilerin konu hakkında bilgi edinmeleri ve edindikleri bu bilgileri kullanmalarıdır.

23 2. Proje Tabanlı Öğrenme Proje Tabanlı Öğrenme; bireysel ya da grup içinde sorumluluk alarak öğrencilerin bir konu üzerinde işbirliğine dayalı olarak ve kendi ilgi ve yetenekleri doğrultusunda araştırmaya, öğretmenin ise çalışmalarda öğrencilere rehber rolünde olduğu, araştırma sonunda ürünlerle veya sunumlarla sonuçlanan, yani öğrencilerin ileri düzeydeki bilişsel becerilerini ortaya çıkaran ve öğrencilerin kendilerini kendi öğrenmelerinden sorumlu tutan bir yaklaşımdır

24 2. Proje Tabanlı Öğrenme ÖĞRENME ÖĞRENCİ GRUPLARINDA MEYDANA GELİR
ÖĞRETMENLER YÖNLENDİRİCİ VE REHBERDİR EKİPLE ÇALIŞMAYI SAĞLAR ÖĞRENCİLERİN İLETİŞİM BECERİLERİNİ GELİŞTİRİR

25 2. Proje Tabanlı Öğrenme Uygulama Aşamaları
Proje konusuna karar vermek Zaman kullanımı ve süreç şeması hazırlamak Proje basamaklarını hazırlamak Değerlendirme kriter ve ölçütlerini belirlemek Projeye ilk adımı atmak Öğrenme kaynaklarını tanımlamak ve ulaşmak Projeyi sürecini planlamak ve kullanmak Projeyi değerlendirmek

26 Proje seçiminde dikkat edilmesi gerekenler:
1. Proje öğrencinin seviyesine uygun olmalıdır, 2. Proje, ekonomik olmalı, öğrencilere ekonomik yük getirmemeli, 3. Proje için gerekli kişi, araç-gereç öğrencilerin ulaşabileceği yerde olmalı, 4. Proje için ayrılan zaman net olarak belirlenmeli, 5. Proje Öğrenciler tarafından tam olarak öğrenilmeli ve sınırları çizilmeli, 6. Öğretmen gerektiğinde öğrencilere rehberlik etmekten çekinmemeli ve öğrencilerin ihtiyaç duyduğu anda yardıma hazır olmalı, 7. Projeler günlük hayatta kullanılabilir olmalı, 8. Projeler öğrenciyi araştırmaya ve düşünmeye yöneltmelidir.

27 Bunlar birer proje olabilir mi??
Örnek Proje Sunumu: Balık Yemleme Makinesi Güneş Arabası Atık Pil Örnek Proje Konusu: Matematik

28 3. Probleme Dayalı Öğrenme
Problem nedir? Hayatımızdaki bir problemi düşünelim!!! Bireyin karşılaştığı güçlükler, içinden çıkılmaz gibi görünen durumlardır. Bireyin hayatında problem olduğunda, denge bireyin hayatında yok demektir. Dengeyi sağlamak için problemin ortadan kaldırılması gerekir, Bilimsel anlamda problem, Karşılaşılan bir olayın mevcut bilgi birikimiyle o anda açıklanamamasıdır. Dewey, problemi şüphe ve belirsizlik uyandıran herhangi bir şey olarak tanımlamaktadır, Probleme dayalı öğrenme, yeni bilgi öğrenimi için problemleri çıkış noktası olarak kullanma prensibine dayalı bir yöntemdir.

29 “Öğretmen ” Geleneksel Öğretim “Öğrenciler”

30 “Öğretmen ” Probleme Dayalı Öğrenme “Öğrenciler”

31 3. Probleme Dayalı Öğrenme
Öğrenme gerçek hayattaki kadar karmaşık bir problem ile başlar Öğrenciler bireysel veya grup halinde çalışırlar Grup çalışması yapabilme ve sosyal becerilerin gelişmesini sağlar Konuları öğrenciye vermek yerine problemi çözmek için gerekli bilgiler araştırılarak edinilir Öğretmenin rehberlik görevi vardır

32 3. Probleme Dayalı Öğrenme
UYGULAMA AŞAMALARI Problemin sunulması; öğrencilerin problemi anladıklarımdan emin olmanız gerekmektedir Problemin tanımlanması Problemin bireysel olarak ve grupla analiz edilmesi, Probleme çözüm yolu oluşturma Problemi çözmek için daha farklı edinilmesi gereken bilgilerin tanımlanması Problem hakkında ne biliyorum? Problemi çözebilmek için neleri bilmeye ihtiyacım var? İhtiyacım olan bilgiyi nereden bulabilirim? Veri toplama ve analizi Çözüm yollarının geliştirilmesi ve denenmesi Sonuç çıkarma

33 3. Probleme Dayalı Öğrenme
Örnek problemler: 1. Siz bir nükleer santralin güvenlik biriminde çalışan tek bilim adamısınız, nükleer santralin yakın çevresinde bulunan insanlar santralin çevreye bıraktığı atıkların insan sağlığını tehlikeye attığı düşüncesindeler, böyle bir durumda ne yapardınız? 2. Siz bir bilgisayar şirketinde teknik sorumlusunuz ve müşteriler size gelerek istedikleri özelliklere sahip, hızlı ve ucuz bir bilgisayar toplamanızı istiyorsa en verimli ve ucuz bir sistemi onlar için nasıl toparlardınız? Örnek Çalışma Yaprağı: Matematik

34 4. Rol Oynama(Drama) Yöntemi

35 Rol Oynama(Drama) Yöntemi
Bu yöntemde bir fikir, durum, sorun ya da olay bir grup önünde dramatize edilir. Yaparak-yaşayarak öğrenmenin en etkili örneklerindendir.

36 Rol Oynama(Drama) Yöntemi
Eğitimde Drama, Bilişsel dil, motor ve sosyal gelişmeyi hızlandırır, İşbirliği, dayanışma ve paylaşma duygusunu geliştirir, Empatik anlayışı ve çok yönlülüğü geliştirir, Kendini ifade edebilme, Değişik yaşantılarla yüz yüze gelerek kalıcı öğrenmenin oluşması, Kendini, vücudunu tanıması, nerede ve nasıl kullanabileceğini fark etmesi Araştırma istek ve duygusu geliştirme, Eleştirme, tartışma ve çok yönlü düşünmeyi öğrenme

37 Rol Oynama(Drama) Yöntemi/Faydaları
Öğrenciler bizzat katıldıkları ve hoşlandıkları eylemlerden daha fazla tecrübe edinirler, His ve tutumlarını açıklama imkanı, Yaratıcılığı güçlendirir, Yalnızca “kavrama” yerine “hissetme” imkanı sağlar, Güdülenirler, Yüzyüze gelecekleri durumlar için hazırlanırlar

38 Rol Oynama(Drama) Yöntemi/Faydaları
Sosyal becerileri geliştirmek, Duygusal öğrenme oluşur ve etkin biçimde değerlendirilir, İletişim sözden çok hareketlere dayanır, Öğrenci gelecekte başvuracağı şeyler hakkında ön fikir edinme şansına sahip olur Öğrenci baskı ya da işlerinin ters gitmesi gibi olaylar karşısında soğukkanlı olmayı öğrenir.

39 Rol Oynama(Drama) Yöntemi/Sınırlılıkları
Küçük grup gerektirir, Zaman gerektirir, Bazı öğrenciler zorluk çekebilir, Yetenekli öğrenci tekeli, Rollerde aşırı kaçmaları, disiplini bozar, Katılan her öğrencinin biraz yaratıcı olması gerekir.

40 Drama çalışmalarında genellikle 5 aşama yer alır. Bunlar;
UYGULAMA AŞAMALARI Drama çalışmalarında genellikle 5 aşama yer alır. Bunlar; * Isınma ve rahatlama çalışmaları * Oynama * Doğaçlama * Oluşumlar * Değerlendirme’dir.(San, 1991) Örnek Ders planı: Maddenin Halleri

41 Kavramsal Değişim Yaklaşımı
Kavram Nedir? Kavramlar; karşılaşılan değişik eşyaları, olayları, düşünceleri benzerliklerine ve farklılıklarına göre gruplandırdığımızda her bir gruba verdiğimiz adlardır.

42 Ön kavramlar (preconceptions), yanlış kavramalar (misconceptions), alternatif kavramalar (alternative frameworks) belirlenir. Yanlış kavramlar, bilimsel bir gerçeğin yanlış olarak ezberlenmesinden daha farklı olup, kişinin kaynağı yetersiz ve/veya hatalı zihinsel yapıdan dolayı düşünme sürecinde birbirleri ile ilintili bilimsel kavramları hatalı kullanmasıdır. (Örnek; ısı-sıcaklık, erime-çözünme vb.) Yanlış kavramlar, genellikle gündelik dilden ve ön bilgilerden kaynaklanır. Alternatif kavramalar sınıf ortamında olur.

43 Kavram yanılgıları Rastgele yapılan hata Kavram yanılgısı UYARI UYARI
Kavram yanılgısı bireyin doğru olarak kabul edip birçok beceriyi sergilemede kaynak olarak kullandığı yanlış kavramlar ya da öğrenmelerdir. Rastgele yapılan hata Kavram yanılgısı UYARI UYARI FARKETME DÜZELTME SAVUNMA

44 Yanlış kavramların giderilmesi için geliştirilen yöntemlerin çoğu Piaget'in (1950) benzeştirme (assimilation) ve uzlaştırma (accommodation) ile yapılandırmacı öğrenme (constructivism) kuramlarını temel almıştır. Posner ve diğerleri (1982) tarafından ortaya atılan teoride kavramsal değişimin yaşanması için şu dört şartın sağlanması gerekir: Hoşnutsuzluk: Öğrenci var olan kavramından hoşnutsuz olmalı (dissatifaction). Anlaşılırlık: Yeni kavram öğrenci için anlaşılır olmalı (intelligiblity). Makullük: Yeni kavram öğrencinin aklına uygun olmalı (plausibility). Verimlilik: Yeni kavram verimli olmalı yani gelecekte benzer sorunları çözebilmelidir (fruitfullnes).

45 Kavramsal Değişim Stratejileri
1. Kavramsal Değişim Metinleri Kavramsal değişim metinleri bilimsel olarak doğru olan bilgilerle kavram yanılgıları arasındaki çelişkileri açık bir şekilde ortaya koyan metinlerdir. Metinlerde öncelikle öğretilecek konuyla ilgili öğrencilerin sahip olduğu kavram yanılgılarının neler olduğu belirtilir, daha sonra bunların yetersiz veya yanlış oldukları açıklama veya örneklerle ispat edilir. Bu şekilde öğrencinin kendi bilgisinin yanlışlığının farkına varması sağlanarak kavramsal değişim gerçekleştirilmeye çalışılır. Bu metinler öğrencilerin kendi düşünceleri ile bilimsel gerçekler arasındaki uyumsuzluktan haberdar olmaları ve var olan yanılgıların neden yanlış olduğunu bilmeleri açısından önemli bir role sahiptir.

46 1. Kavramsal Değişim Metinleri Örnekleri Matematik Biyoloji Kimya

47 2. Analojiler Analoji;bilinmeyen, yabancılık çekilen bir olgunun, bilinen, benzer olgularla açıklanmasıdır. Bilinen durum, kaynak; bilinmeyen durum ise hedeftir. Hedefe ulaşmak için varolan kaynaklardan çağrışımlar yapılır.

48 Analoji yöntemi soyut ilkeleri açıklarken somut örnekler kullanmaktadır.
Öğrenmenin kalıcılığı için kavramların somutlaştırılması ve çocukların bildiği kavramlarla ilişkisinin kurulması gerekmektedir. Analojiler, öğrencilerin olgulara, kavramlara ilişkin sahip oldukları kişisel algıları ortaya çıkarmada, anlamada ve açıklamada güçlü bir araştırma aracı olarak da kullanılabilir.

49 Paylaşılan özellikler
Analog: Güneş sistemi Hedef kavram: Atom Özellikleri Paylaşılan özellikler 1- güneş, güneş sisteminde en büyük kütleye sahiptir. (Güneş) 1- çekirdek, atom kütlesinin çoğunluğunu oluştur (Atom çekirdeği) 2- güneş, güneş sisteminin merkezindedir. 2- çekirdek atomun merkezindedir. 3- gezegenler güneşten daha küçüktür. (Gezegen) 3- elektronlar çekirdekten daha küçüktür. (Elektron) 4- gezegenler güneşin etrafında yörüngede bulunur. 4- elektronlar çekirdek etrafında orbitallerde bulunur. 5- güneş ve gezegenler birbirini çeker (Kütlesel çekim) 5- elektronlar ve çekirdek birbirini çeker. (Elektrostatik çekim) 6- güneş sisteminin çoğunluğu boşluktur 6- atomun hacminin çoğunluğunu boşluk oluşturur. Örnek GÜNEŞ GEZEGEN + - ÇEKİRDEK ELEKTRON

50

51

52 3. Kavram Karikatürleri Kavram karikatürleri, her bir karikatür karakterinin günlük yaşamdaki bir olaya ilişkin farklı bakış açılarını savunduğu ilgi çekici ve şaşırtıcı karikatür biçimindeki çizimlerdir, Kavram karikatürlerinde iki ya da daha fazla karakterin günlük yaşamda karşılaşılan bir olay hakkında karşılıklı soruları ya da fikirleri, konuşma balonları biçiminde sunulmaktadır.

53 Alternatif bakış açıları sunar.
Öğrencilerin var olan bilgi ve düşüncelerinin ortaya çıkarılmasını sağlar. Düşünceleri sorgulatarak ve derinleştirerek ayrıntıya girmeyi kolaylaştırır. Alternatif bakış açıları sunar. Tartışma ortamı yaratmak için bir uyaran olarak kullanılır. Öğrencilerin kendi düşüncelerini sorgulamalarını sağlar. Kavram yanılgılarını ve kararsızlıkları ortaya çıkarır ve giderilmesini sağlar. Araştırmaya yönlendirir. Katılımı ve motivasyonu artırır. Bir konuyu özetlemek ya da tekrar etmeye yardımcı olmak için kullanılabilir.

54

55

56 TEŞEKKÜRLER