ÜNER TOPAKTAŞ 1 ÖLÇME DEĞERLENDİRME PROJE VE PERFORMANS ÖDEVLERİ ÜNER TOPAKTAŞ.

... konulu sunumlar: "ÜNER TOPAKTAŞ 1 ÖLÇME DEĞERLENDİRME PROJE VE PERFORMANS ÖDEVLERİ ÜNER TOPAKTAŞ."— Sunum transkripti:

1 ÜNER TOPAKTAŞ 1 ÖLÇME DEĞERLENDİRME PROJE VE PERFORMANS ÖDEVLERİ ÜNER TOPAKTAŞ

2 2 Eğitimde Değerlendirmenin Yeri Eğitim Sistemi Girdiler Süreç Çıktılar (Eğitim Etkinlikleri) Değerlendirme

3 ÜNER TOPAKTAŞ 3 Neden Ölçme ve Değerlendirme?  Öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeylerini belirlemek  Öğrencilerin gelişimlerini izlemek  Öğrencilerin gelişimlerine yönelik geri bildirimde bulunmak  Öğrenme güçlüklerini belirlemek  Öğretimin ve öğretim materyallerinin etkinliğini belirlemek

4 ÜNER TOPAKTAŞ 4 Neden Ölçme ve Değerlendirme?  Gelecekteki öğrenme süreçlerini planlamaya veri sağlamak  Öğrencilerin güçlü ve zayıf yönlerini ortaya çıkarmak  Öğretim programlarının yeterliliğini belirlemeye bilgi sağlamak

5 ÜNER TOPAKTAŞ 5  Değerlendirme, öğrenmenin ayrılmaz bir parçası olarak görülür.  Öğrencilerin ezber bilgileri değil, üst düzey becerilerinin değerlendirilmesi hedeflenir. üst düzey becerilerininüst düzey becerilerinin  Sadece öğrenme ürünü değil, öğrenme süreçleri de değerlendirilir.  Değerlendirme, öğrencilerin neyi bilmediğini değil, ne bildiklerini görmeye yarayan bir araçtır. Programların Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımı-I

6 ÜNER TOPAKTAŞ 6 Programların Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımı-II Not vermenin yanı sıra etkili ve zamanında geribildirime ağırlık vermeyi önemsemektedir. Not vermenin yanı sıra etkili ve zamanında geribildirime ağırlık vermeyi önemsemektedir. Öğrencinin gerçek yaşam durumlarını yansıtmasını, gerçek yaşamla kendi bilgileri arasında ilişki kurmasını gerektirir. Öğrencinin gerçek yaşam durumlarını yansıtmasını, gerçek yaşamla kendi bilgileri arasında ilişki kurmasını gerektirir.gerçek yaşam durumlarınıgerçek yaşam durumlarını Öğrencilerin karşılaştığı problemlere farklı çözüm yolları üretebilmesini önemser. Öğrencilerin karşılaştığı problemlere farklı çözüm yolları üretebilmesini önemser.

7 ÜNER TOPAKTAŞ 7 Programların Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımı-III  Ne kadar öğrenildiğini tespit etmenin yanı sıra nasıl öğrenildiğini de belirlemeyi vurgular.  Değerlendirme sürecine öğrenciyi de katar.  Öğrencileri değerlendirmek için farklı ölçme tekniklerinden yararlanmayı önerir.  Klasik ölçme ve değerlendirmenin yanında yeni ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarının kullanımını da önerir.

8 ÜNER TOPAKTAŞ 8 Geleneksel Yaklaşıma Göre Ölçme ve Değerlendirmede Öne Çıkan Beceriler  Derinliği olmadan çok sayıda kavram ve ilkeyi öğrenme  Rutin problemleri çözebilme  Bilgi ezberleme  Yazılı materyallerden bilgiyi aynen aktarma

9 ÜNER TOPAKTAŞ 9 Programlardaki Ölçme ve Değerlendirme Sürecinde Önem Kazanan Beceriler  Okuduğunu anlama, kritik etme, yorumlama  Bilgi toplama, analiz etme ve bir sonuca ulaşma  Grafik ya da tablo halinde verilen bilgilerden sonuç çıkarma  Gözlem yapma, gözlemlerden sonuca ulaşma  Günlük hayatta karşılaşılan problemleri çözebilme  Sahip olduğu bilgileri yeni durumlarda kullanabilme  Araştırma yapma  Öğrendikleri ile ger ç ek yaşam arasında ilişki kurma

10 ÜNER TOPAKTAŞ 10 Ölçme ve Değerlendirme Araç ve Yöntemleri Değerlendirme Yaklaşımı Araçları Geleneksel Araç ve Yöntemler Çoktan seçmeli, eşleştirmeli, doğru yanlış testler; yazılı yoklamalar vb. Ölçme ve Değerlendirmede Yeni Yaklaşımlar (Alternatif -Authentic) Performans görevleri, ürün dosyaları, projeler, öz değerlendirme vb.

11 ÜNER TOPAKTAŞ 11 Ölçme ve Değerlendirmede Kullanılan Bazı Araç ve Yöntemler Performans Değerlendirme Performans Ödevleri Projeler Öz Değerlendirme/ Akran Değerlendirme Ürün Dosyaları Dereceli Puanlama Anahtarları

12 ÜNER TOPAKTAŞ 12 Performans Değerlendirme-I  Öğrencilerin bilgi ve becerilerini ortaya koyarak oluşturduğu cevap ve ürünlerin değerlendirilmesidir.  Öğrencinin yeni bilgiyi yapılandırmasını gerektirir.  Süreç içine yayılmıştır, zamana bağlı değildir.  Öğrencinin günlük yaşamındaki problemleri nasıl çözeceğini ve problem çözmek için sahip olduğu bilgi ve becerileri nasıl kullanacağını göstermesini ister.

13 ÜNER TOPAKTAŞ 13 Performans Değerlendirme-II  Öğrencilerin becerilerini “gerçek yaşam” ortamında değerlendirmeyi hedefler.  Gözlenebilen bir performans veya somut bir ürünle sonuçlanır.  Performans görevlerinde, tek bir cevap yoktur. Görevi tamamlamak için değişik yollar bulunmaktadır. Bu nedenle iyi tanımlanmış bir ölçütle değerlendirmelidir.  Başarılı bir değerlendirme yapmak için her performans görevi bir dereceli puanlama anahtarı (rubric) ile eşleştirilmelidir.  Performans değerlendirmek için en çok kullanılan araçlar; performans ödevleri, projeler, öğrenci ürün dosyaları, posterler vb.dir.

14 ÜNER TOPAKTAŞ 14 Performans Değerlendirme Sürecini Planlarken ve Uygularken Atılacak Adımlar  Amacı açıkça ifade etme, neyi ölçeceğine karar verme  Uygun görev tanımlama  Performansın ölçütlerini açıkça belirleme  Belirlenmiş ölçütlere göre dereceli puanlama anahtarını geliştirme

15 ÜNER TOPAKTAŞ 15 Performans ödevi, öğrencinin gerçekleştirdiği ya da tamamladığı ve belirli performans ölçütlerine göre öğretmen, öğrenci ya da arkadaşları tarafından değerlendirilen etkinlik ya da ödevden oluşur. Performans görevi öğrencilerin bilgi ve becerilerini gerçek yaşam durumları bağlamında kullanmalarını gerektirir.

16 ÜNER TOPAKTAŞ 16 Neler Performans Ödevi Örnekleri Olabilir?  Bir gazeteye makale yazma,  Bir oyun düzenleme / planlama  Bir tiyatro oyununa eleştiri yazma,  Bir oyun için sahne ve kostüm hazırlama,  Bir ev planı çizme,  Bir müzik parçası çalma,  Bir dans sergileme,  Yörelerini tanıtan bir turistik broşür hazırlama,  Mahallelerinin bir haritasını, krokisini çizme vb.

17 ÜNER TOPAKTAŞ 17 Performans Ödevi Örnekleri Performans Ödevi Örnekleri

18 ÜNER TOPAKTAŞ 18  AÇIK UÇLU SORULAR. AÇIK UÇLU SORULAR. AÇIK UÇLU SORULAR.

19 ÜNER TOPAKTAŞ 19 Öğrencilerin grup hâlinde veya bireysel olarak istedikleri bir alan veya konuda inceleme, araştırma ve yorum yapma, görüş geliştirme, yeni bilgilere ulaşma, özgün düşünce üretme ve çıkarımlarda bulunmaları amacıyla ders öğretmeni rehberliğinde yapacakları çalışmalarıdır. Proje

20 ÜNER TOPAKTAŞ 20 Proje  Proje geliştirme süreci uzun, karmaşık ve zorlu bir süreçtir.  Bu ödevler, öğrencilerin yaratıcılık, araştırma, iletişim gibi üst düzey zihinsel becerilerini geliştirir.  Projenin tasarımından ortaya konulmasına kadar geçen süreç, bilimsel süreç basamaklarını içereceğinden bilimsel süreç becerilerinin gelişmesine yardımcı olur.

21 ÜNER TOPAKTAŞ 21 Proje Örnekleri Proje Örnekleri

22 ÜNER TOPAKTAŞ 22 Dereceli Puanlama Anahtarı (Rubric)  Öğrenci performansını tanımlayan ölçütleri içeren ve bu ölçütlerle birlikte farklı seviyedeki performansı puanlamaya yarayan bir araçtır.  Dereceli puanlama anahtarı, öğrencilerin sınavlarını, dosyalarını, ödevlerini veya performanslarını değerlendirmek için geliştirilmiş ölçütleri içerir.

23 ÜNER TOPAKTAŞ 23 Dereceli Puanlama Anahtarı Geliştirme Aşamaları I  Ölçeğin ne amaçla geliştirileceğinin belirlenmesi,  Ne tür puanlama anahtarı kullanılacağına karar verilmesi  Ölçütlerin tanımlanması. Davranış, ürün yada her bir becerinin yeterlik düzeyi için kısa ölçütler yazılır. Burada önemli olan yeterlik düzeylerini tanımlamak ve düzeyler arasında ölçütleri iyi ayırt edebilmektir.

24 ÜNER TOPAKTAŞ 24 Dereceli Puanlama Anahtarı Geliştirme Aşamaları II  Kullanılacak ölçeğin taslağının hazırlanması,  Taslak üzerinde gerekli düzeltmelerin yapılması için öğrenci ve öğretmen görüşlerinin alınması  Uygulamadan sonra tutarlık ve güvenirliğin belirlenmesi

25 ÜNER TOPAKTAŞ 25 Dereceli Puanlama Anahtarının Hazırlanmasına Yönelik Bazı Öneriler  Dereceli puanlama Anahtarlarında çok genel ölçütler kullanılmamalıdır.  İşlevsel olmayan detaylara yer verilmemelidir.  Sınırlı sayıda boyuta ya da özelliğe odaklanmak gerekir.  Anahtar nitelikte, öğretilebilir ölçütler kullanılmalıdır.  Ölçülebilir ölçütler kullanılmalıdır.  Tanımlayıcılar dikkatlice seçilmelidir.  Dörtlü bir performans düzeyi kullanmak daha işlevseldir.  Düzeyler arasındaki uzaklık eşit tutulmaya çalışılmalıdır.  Gerektiğinde, dereceli puanlama anahtarının ölçütlerinin belirlenmesi sürecine öğrencilerin de katılımı sağlanmalıdır.

26 ÜNER TOPAKTAŞ 26 Dereceli Puanlama Anahtarı Amaca Göre; 1. Bütüncül Dereceli Puanlama Anahtarı Bütüncül dereceli puanlama anahtarı, öğretmenin genel süreci veya ürünü bir bütün olarak, parçalarını dikkate almadan, puanlamasıdır.  Bütüncül dereceli puanlama anahtarları, öğrencinin performansına ilişkin daha genel bir bilgi sağlamasına karşın, daha az zaman ve emek alır.

27 ÜNER TOPAKTAŞ 27 Bütüncül Dereceli Puanlama Anahtarı Örneği PuanÖlçütler 4 Konuyu tümüyle iyi anladığını gösterdi. Konuyla ilgili öne sürülen düşünceler mantıklı gerekçelerle desteklenmiştir. Konuyu farklı örneklerle açıkladı. Olaylar arsında farklı bağlantılar kurdu. Konuyla ilgili çelişkili açıklama yapılmadı. 3Konuyu anladığını gösterdi. Konuyla ilgili öne sürülen düşünceler mantıklı gerekçelerle desteklenmişti fakat yeterli değildi. Yazılı açıklamalar yeterliydi. 2Konunun çoğunu anladığını gösterdi. Konuyla ilgili öne sürülen düşünceler desteklenmişti fakat yeterli değildi. Anlatımda çelişkili açıklamalar yapıldı. 1Konunun birazını anladığını gösterdi. Örnekler yeterli değildi. Önemli eksikler var.

28 ÜNER TOPAKTAŞ 28 2. Analitik Dereceli Puanlama Anahtarı Analitik dereceli puanlama anahtarı, önce performans veya ürünün parçalarının ayrı ayrı puanlanmasını sonra da bu puanları toplayarak toplam puanın hesaplanmasını gerektirir. Analitik dereceli puanlama anahtarı, önce performans veya ürünün parçalarının ayrı ayrı puanlanmasını sonra da bu puanları toplayarak toplam puanın hesaplanmasını gerektirir. Analitik dereceli puanlama anahtarları aracılığıyla, öğrencilerin performanslarına ilişkin olarak daha ayrıntılı bilgi elde edilir. Analitik dereceli puanlama anahtarları aracılığıyla, öğrencilerin performanslarına ilişkin olarak daha ayrıntılı bilgi elde edilir. Bu, aynı zamanda öğrencinin zayıf ve güçlü yanlarını gösteren bir profil sağlar. Bu, aynı zamanda öğrencinin zayıf ve güçlü yanlarını gösteren bir profil sağlar.

29 ÜNER TOPAKTAŞ 29 Harita İçin Analitik Dereceli Puanlama Anahtarı

30 ÜNER TOPAKTAŞ 30 Öz Değerlendirme  Öğrencilerin kendi katılımlarını, süreçlerini ve ürünlerini değerlendirmeleridir.  Öğrencilerin okulda yaptıkları çalışmaları, nasıl düşündüklerini ve nasıl yaptıklarını değerlendirmelerini gerektirir.

31 ÜNER TOPAKTAŞ 31 Öz değerlendirme, öğrencilerin kendi güçlü ve zayıf yönlerini tanımalarına yardım eder. Öz değerlendirme, öğrencilerin kendi güçlü ve zayıf yönlerini tanımalarına yardım eder. Öğrencilere değerlendirme sürecinin bir parçası oldukları duygusunu verir. Öğrencilere değerlendirme sürecinin bir parçası oldukları duygusunu verir. Öğrencilerde motivasyonu artırır. Öğrencilerde motivasyonu artırır. Öğrencilerin kendi öğrenmeleri konusunda sorumluluk almaları yönünde cesaretlendirir. Öğrencilerin kendi öğrenmeleri konusunda sorumluluk almaları yönünde cesaretlendirir. Kendilerine dışarıdan bakma yetisi geliştirir. Kendilerine dışarıdan bakma yetisi geliştirir. Öğrencinin Kendini Değerlendirmesinin Avantajları

32 ÜNER TOPAKTAŞ 32 Öz Değerlendirme Formları Örnekleri Öz Değerlendirme Formları Örnekleri

33 ÜNER TOPAKTAŞ 33 Akran Değerlendirme Akran değerlendirme, gruptaki öğrencilerin belli ölçütler çerçevesinde birbirlerini değerlendirme sürecidir. Akran değerlendirme, öğrencilerin kendilerine olan güvenlerinin artmasını sağlar.Akran değerlendirme, öğrencilerin kendilerine olan güvenlerinin artmasını sağlar. Öğrenciler, arkadaşlarının çalışmalarındaki yeterlik düzeylerini değerlendirirken kendilerinin eleştirel düşünme becerileri de gelişir.Öğrenciler, arkadaşlarının çalışmalarındaki yeterlik düzeylerini değerlendirirken kendilerinin eleştirel düşünme becerileri de gelişir. Değerlendirmeye temel oluşturan beceri ve ölçütlerin saptanması konusunda öğrenciye bakış açısı sağlar.Değerlendirmeye temel oluşturan beceri ve ölçütlerin saptanması konusunda öğrenciye bakış açısı sağlar.

34 ÜNER TOPAKTAŞ 34 Akran Değerlendirme

35 ÜNER TOPAKTAŞ 35 Akran Değerlendirme Formu Örneği Akran Değerlendirme Formu Örneği

36 ÜNER TOPAKTAŞ 36 Öğrenci Ürün Dosyası(Portfolyo)  Öğrencilerin zaman içindeki çalışmalarının sistemli olarak bir araya getirilmesidir.  Öğrenci Ürün Dosyası, ö ğrencilerin gelişimi hakkında bilgi veren dokümanların toplandığı dosyadır.

37 ÜNER TOPAKTAŞ 37 Öğrenci Ürün Dosyası Hazırlamanın Amacı- I  Öğrencinin öz disiplin ve sorumluluk bilincini geliştirmek ve kendi kendini değerlendirme becerisi kazandırmak,  Müfredata bağlı olarak gerçekleştirilen yazılı ve sözlü değerlendirmeler ve standart testler dışına çıkarak, yeni bir değerlendirme yöntemi geliştirmek,  Öğrencinin gelişimini kanıtlarla ve daha sağlıklı izleyebilmek,  Öğrencinin gelecekteki öğrenmelerine bilgi sunmak ve ışık tutmak,  Öğrencilerin arkadaşlarının gelişimini izleyerek birbirlerine yardımcı olmalarını sağlamak ve böylelikle gelecekte yapacakları ekip çalışmalarına başlangıç yapmak,

38 ÜNER TOPAKTAŞ 38 Öğrenci Ürün Dosyasının Hazırlanma Aşamaları  Öğrenci ürün dosyasının amacının belirlenmesi  Ürün dosyası politikası belirlemek  Dosyanın hazırlanması ile ilgili hedefler belirleme (Örneğin, okuduğunu anlama, yeni veya özgün ürünler yaratma, yorum yapma, Türkçeyi doğru ve etkili kullanma vb.)  Öğrenci ürün dosyasında bulunacak çalışmaların seçilmesi  Öğrenci ürün dosyasındaki çalışmalara ait değerlendirme ölçütlerinin belirlenmesi  Çalışmalara ilişkin kayıtların tutulması  Ailelerle iş birliği yapılması

39 ÜNER TOPAKTAŞ 39 Öğrenci Ürün Dosyası neler içerir?  Öğretmen tarafından hazırlanan rehber  Öğrencilerin yazılmış ödevleri(taslak yada bitmiş parçaları)  Araştırmalar, problemler ve stratejiler  Diyagramlar, fotoğraflar, resimler  Video - kaset ve ses kasetleri ya da CD’ler  Grup ödevleri ve projeler  Öğretmen anektodları  Kelime geliştirme çalışmaları  Öğrencilerin mektupları, şiirleri, raporları  Bir kitap incelemesi  Öğretmen kontrol listeleri  Özel ödevlerin içinden seçtiği örnekler  Değerlendirme kağıtları (öğrenci çalışmalarındaki gelişimleri nasıl değerlendirileceğini gösteren kağıtlar)

40 ÜNER TOPAKTAŞ 40 TEŞEKKÜR EDERİM ÜNER TOPAKTAŞ