İSLÂM DİNİ’NDE BAŞLICA İBADETLER

... konulu sunumlar: "İSLÂM DİNİ’NDE BAŞLICA İBADETLER"— Sunum transkripti:

1 İSLÂM DİNİ’NDE BAŞLICA İBADETLER
Mehmet Akif Ersoy İmam Hatip Ortaokulu İSLÂM DİNİ’NDE BAŞLICA İBADETLER NAMAZ İBADETİ

2 NAMAZ, DİNİN DİREĞİDİR. Allah’a dayan, sa’ye sarıl, hikmete râm ol,
Yol varsa budur, bilmiyorum başka çıkar yol. Mehmet Akif ERSOY Bir Müslüman'ın yerine getirmekle görevli olduğu ibadetlerin başında namaz ibadeti gelir. NAMAZ, DİNİN DİREĞİDİR. HZ. MUHAMMED (S.A.S.)

3 Namaz Yüce Allah’ın bildirdiği bütün dinlerde bulunmaktadır.
Namaz kelimesi Farsça’dır. Kur’an’da Arapça karşılığı salat’tır Türkçe anlamı ise dua etmektir. Musa’ya ve kardeşine, “Kavminiz için Mısır’da evler hazırlayın ve evlerinizi namaz kılınacak yerler yapın. Namazı kılın” diye vahyettik. “Mü’minleri müjdele” (Yunus -87)

4 hicretten bir buçuk yıl önce
Beş vakit namaz, hicretten bir buçuk yıl önce Miraç gecesinde farz kılınmıştır. Kişinin Allah’a karşı olan sevgi, saygı ve bağlılığının bir ifadesi olan namaz, insanın Allah ile iletişiminde önemli rol oynar.

5 Bir insana namazın farz olması için şu üç şartın bulunması gerekir:
1) Müslüman olmak, 2) Ergenlik yaşına gelmiş olmak, 3) Akıllı olmak.

6

7 Namaz, mü'minin miracıdır.
Çocuklarınıza yedi yaşına girdiklerinde namaz kılmalarını emredin. HZ. MUHAMMED (S.A.S.) Namaz, mü'minin miracıdır. Hadis

8 Namaz mü’minler üzerine
vakitleri belirli bir farzdır. (Nisa-103)

9 NAMAZ VAKİTLERİ SABAH NAMAZI:
Sabaha karşı tan yerinin ağarmaya başlamasından itibaren güneşin doğuşuna kadar olan zamandır. Doğu tarafında ufkun üzerinde yayılan aydınlığa gerçek aydınlık anlamına gelen “fecrisâdık” denir. Bu aydınlığın ufuk üzerine yayılması ile vakit girer. Oruç için imsak vakti de bu zamandır.

10 İmamıazam Ebû Hanife’nin öğrencileridir ve bunlara
ÖĞLE NAMAZI: İmam Ebû Yusuf ve İmam Muhammed, İmamıazam Ebû Hanife’nin öğrencileridir ve bunlara “iki imam” anlamında “İmameyn” denir. Güneşin tam tepemize gelip, gölge doğu tarafına doğru uzamaya başladığı vakitten itibaren (güneş tepe noktasında iken mevcut olan gölge hariç ki, buna “feyizeval” denir.) her şeyin gölgesinin bir veya iki katı oluncaya kadar devam eden zamandır. İmam Azam’a göre gölgenin iki katı kadar, İmam Ebu Yusuf ve İmam Muhammed’e göre ise bir katı kadar olduğu zaman sona erer. Uygulamada imameynin görüşü esas alınmaktadır.

11 İKİNDİ NAMAZI: Öğle namazının vaktinin çıktığı zamandan, güneşin batışına kadar olan zamandır. NAMAZ Namaz, sancıma ilâç, yanık yerime merhem; Onsuz, ebedi hayat benim olsa istemem! N.F. KISAKÜREK

12 AKŞAM NAMAZI: Güneş battıktan sonra başlayıp, güneşin battığı taraftaki kızıllık veya ondan sonra gelen beyazlık kayboluncaya kadar devam eden zamandır. Kızıllığın kaybolması diğer üç mezhep imamının ve imameynin görüşüdür. İmamı Azam’a göre ise beyazlığın kaybolmasına kadar devam eder.

13 YATSI NAMAZI: Akşam namazının vakti çıktıktan sonra başlayıp sabah namazının vakti olan tan yerinin ağarmaya başlamasına kadar devam eden zamandır. PEYGAMBER Sende insan ve toplum, sende temel ve bina; Ne getirdin götürdün, bildirdinse âmennâ !... N.F.KISAKÜREK

14 VİTİR NAMAZI: Vitir namazının vakti de yatsının vaktidir. Ancak vitir, yatsı namazı kılındıktan sonra kılınır.

15 CUMA NAMAZI: Cuma’nın vakti, öğle namazının vaktidir.

16 BAYRAM NAMAZI: Sabahleyin güneş yükselip de kerahet vakti çıktığı andan itibaren başlar ve güneşin günün ortasına vardığı ana kadar (istiva vakti) devam eder.

17 Namazların vakitlerinde kılınması şarttır
Namazların vakitlerinde kılınması şarttır. Vakti girmeden kılınan namaz sahih değildir, yeniden kılınması gerekir. Farz namazların vakti içinde kılınmasına edâ, vakti çıktıktan sonra kılınmasına da kaza denir. Vaktinde kılınamayan farz ve vacip namazlar başka vakitlerde kaza edilir. Sünnet namazlar kaza edilmezler. Yalnız sabah namazı, öğleye kadar sünneti ile kaza edilebilir.

18 HİÇBİR NAMAZ KILINMAYAN VAKİTLER
1) Güneş doğarken: Güneşin doğmaya başlamasından itibaren yaklaşık 40 dakika geçinceye kadar olan süre içinde. 2) Güneş zevalde iken: Güneş tam tepe noktasına gelip de henüz batı tarafına geçmeden. Yaklaşık 40 dakika. 3) Güneş batarken: Güneşin batma zamanından yaklaşık 40 dakika öncesinden güneş batana kadar.

19 NAMAZ ÇEŞİTLERİ Vacip olan namazlar Nafile Namazlar Farz Namazlar
(Bunlar Sünnet ve Müstehap namazlardır.) 1) Farzıayın olan namazlar 1) Vitir namazı A) Beş vaktin farzı B) Cuma namazı 2) Ramazan bayramı namazı 1) Sünnet Namazlar: Beş vakit namazın sünnetleri 3) Kurban bayramı namazı 2) Farzıkifâye olan namaz 2) Müstehap Namazlar: Cenaze namazı Teheccüd namazı, Kuşluk namazı …

20 2) Sünnetigayrımüekkede olmak üzere ikiye ayrılır:
Sünnet namazlar da 1) Sünnetimüekkede, 2) Sünnetigayrımüekkede olmak üzere ikiye ayrılır: Sünnetimüekkede olanlar: Sabah, öğle ve akşam namazlarının sünnetleri ile yatsı namazının son sünnetidir. Sünnetigayrımüekkede olanlar: İkindinin sünneti ile yatsının ilk sünnetidir. Kılınışlarına dikkat et!

21 MÜSTEHAP NAMAZLAR Bunlar beş vakit namaza bağlı olmayıp diğer zamanlarda sevap kazanmak maksadıyla fazladan kılınan namazlardır. Bunlara “Mendup Namazlar” da denir. Teheccüd namazı, istihare namazı, kuşluk namazı, evvabin namazı, tehiyyatül mescid gibi…

22 Kitaptan sana vahyedileni oku, namazı da dosdoğru kıl
Kitaptan sana vahyedileni oku, namazı da dosdoğru kıl. Çünkü namaz, insanı hayasızlıktan ve kötülükten alıkoyar. Allah’ı anmak elbette en büyük ibadettir. Allah yaptıklarınızı biliyor. (Ankebut- 45)

23 Peygamberimiz buyuruyor :
- Sizden birinizin kapısı önünde bir akarsu bulunsa ve o akarsuda günde beş defa yıkansa, o kişide kirden bir şey kalır mı? İşte, beş vakit namaz kılanın durumu da buna benzer. Allah bu beş vakit namazla günahları siler.

24 NAMAZIN FARZLARI İçinden olanlar Dışından Olanlar (Namazın rükünleri)
(Namazın Şartları) 1) İftitah tekbiri 1) Hadesten Taharet 2) Kıyam 2) Necasetten Taharet 3) Kıraat 3) Setr-i avret 4) Rükû 4) İstikbâl-i kıble 5) Sücut 5) Vakit 6) Niyet 6) Kâde-i âhire

25 DIŞINDAN OLANLAR (NAMAZIN ŞARTLARI)
Abdest almak, gerektiği hallerde gusül abdesti almak demektir. 1) Hadesten Taharet: Elbisenin, bedenin ve namaz kılınan yerin temiz olması demektir. 2) Necasetten Taharet: 3) Setr-i avret: Namazda giyinik olmak.

26 4) İstikbâl-i Kıble: 5) Vakit: 6) Niyet:
Kıbleye yani Ka’be’ye dönmek. 5) Vakit: Namaz vaktinin gelmiş olması. 6) Niyet: Kılınacak namaza niyet etmek.

27 İÇİNDEN OLANLAR (Rükünler)
1) İftitah Tekbiri: Başlama tekbiri. 2) Kıyam: Namazda ayakta durmak. 3) Kıraat: Kur’an’dan âyetler okumak. 4) Rükû: Elleri dizlere koyup yere paralel biçimde eğilmek. 5) Sücut: Namazda alnı yere değdirmek. 6) Kade-i âhire: Namazdaki son oturuş.

28 NAMAZIN VACİPLERİ 1) Namaza “Allahu Ekber” sözü ile başlamak,
2) Namazda Fatiha sûresini okumak, 3) Fatiha sûresini farz namazların ilk iki rekatında, vitir ve nafile namazların her rekatında okumak, 4) Farz namazların ilk iki rekatında, vitir ve nafile namazların her rekatında sûre veya âyet okumak,

29 5) Fâtiha’yı sûreden önce okumak,
6) Secdede burnu da yere koymak, 7) Üç ve dört rek’atlı namazların ikinci rek’atında ettehiyyatü’yü okuyacak kadar oturmak, 8) Birinci ve son oturuşlarda “Ettehiyyâtü”yü okumak,

30 9) İki secdeyi birbiri ardınca yapmak,
10) Birinci oturuşta “Ettehiyyâtü”yü okuduktan sonra gecikmeden üçüncü rek’ata kalkmak, 11) Vitir namazında kunut tekbirini almak ve kunut dualarını okumak,

31 12) Bayram namazlarına mahsus olan fazla tekbirleri almak,
13) Cemaatle kılındığı zaman, sabah, akşam, yatsı, Cuma ve bayram namazlarının birinci ve ikinci rek’atlarında, teravih namazı ile Ramazan’da teravihten sonra kılınan vitir namazının her rek’atında imamın Fâtiha ve sûreyi açıktan okuması,

32 14) Öğle ve ikindi namazlarında bunları içinden okumak,
15) İmama uyan kişinin bu namazlarda Fâtiha ve sûre okumayarak susması, 16) Ta’dili erkân: Ayakta iken dosdoğru, rükûda dümdüz olmak, (kadınlar biraz meyilli dururlar.) rükûdan kalkınca iyice doğrulmak ve iki secde arasında tam oturmak,

33 17) Namazın sonunda selâm vermek,
18) Namazda yanılırsa sehiv secdesi yapmak, 19) Namazda secde âyeti okursa secde etmek.

34 NAMAZIN SÜNNETLERİ 1) Beş vakit namaz ile Cuma namazı için ezan ve ikamet erkekler için sünnettir (kadınlara mekruhtur.), 2) Namazın iftitah tekbirinde, vitir namazının kunut tekbirinde ve bayram namazlarının zevait tekbirlerinde elleri kulakların hizasına kaldırmak. Kadınlar, parmak uçları omuz hizasına gelecek şekilde ellerini kaldırırlar,

35 3) Eller kaldırıldığında parmakları ne bitişik ne de fazla açık tutmak, yani normal açıklıkta bulundurmak, ellerin ve parmakların içi kıbleye karşı gelmek, 4) İmama uyan kimsenin iftitah tekbirini, imamı geçmemek üzere imamın tekbirine yakın almak,

36 5) Kıyamda elleri bağlamak
5) Kıyamda elleri bağlamak. Erkekler; sağ elin baş ve küçük parmakları sol elin bileğini kavramış olarak ellerini göbek altında bağlarlar. Kadınlar; sağ el, sol elin üzerinde olacak şekilde ellerini göğüs üstüne koyarlar, 6) Kıyamda iki ayağın arasını dört parmak kadar açık bulundurmak,

37 7) Sübhaneke okumak, 8) “Eûzübillâhimineşşeytânirracîm” demek, 9) Her rek’atta Fâtiha’dan önce “Bismillâhirrahmânirrahîm” demek, 10) Fâtiha’nın sonunda imamın ve ona uyanların “Âmin” demesi,

38 11) Sübhaneke, eûzü-Besmele ve Âmin’i içinden okumak,
12) Rükû’ya varırken “Allahu Ekber” demek, 13) Rükû’da dizlerini ellerin parmakları açık olarak tutmak, kadınlar parmaklarını açmaz ve dizlerini tutmazlar, sadece ellerini dizleri üzerine koyarlar,

39 Şühedâ gövdesi, bir baksana, dağlar, taşlar…
O rükû olmasa, dünyada eğilmez başlar, M.A. ERSOY 14) Rükû’da dizlerini ve dirseklerini dik tutup bükmemek. Kadınlar ise rükû’da dizlerini bükerler, 15) Rükû’da arkasını dümdüz yapmak. Kadınlar arkalarını biraz meyilli bulundururlar, 16) Başını, sırtı ile bir seviyede bulundurup yukarıya kaldırmamak ve aşağıya eğmemek,

40 18) Rükû’dan kalkarken “Semiallâhu limen hamideh” demek,
17) Rükû’da üç kere “Sübhâne Rabbiyel Azîm” demek, 18) Rükû’dan kalkarken “Semiallâhu limen hamideh” demek, 19) Rükû’dan doğrulunca “Rabbenâ lekel hamd” demek,

41 20) Secdeye varırken yere; önce dizlerini, sonra ellerini, daha sonra alın ve burnunu koymak,
21) Secdeden kalkarken önce başını, sonra ellerini, daha sonra dizleri üzerine ellerini koyarak dizlerini yerden kaldırmak, 22) Secdelere varırken ve kalkarken “Allâhu Ekber” demek,

42 23) Secdelerde yüzünü iki elleri arasına almak,
24) Secdelerde üçer kere “Sübhâne Rabbiyel a’lâ” demek, 25) İki secde arasında oturmak, 26) Otururken sol ayağını yere yayıp üstüne oturmak ve sağ ayağını dikerek parmaklarını kıbleye karşı getirmek. Kadınlar ayaklarını sağ tarafa yatık olarak çıkarıp sol kalçaları üzerine otururlar,

43 27) Ettehiyyâtü’yü içinden okumak,
28) Ettehiyyâtü’nün kelimeişahadetinde sağ elin şahadet parmağı ile işaret etmek. “Lâ ilâhe” derken sağ elin şahadet parmağını kaldırmak, “illallah” derken de indirmek, 29) Üç ve dört rek’atlı farzların üçüncü ve dördüncü rek’atlarında Fâtiha okumak,

44 31) Selâm verirken önce sağa, sonra sola başını çevirmek,
30) Son oturuşta “Allahümme salli ve bârik dualarını okumak, ve bunlardan sonra da dua okumak, 31) Selâm verirken önce sağa, sonra sola başını çevirmek, 32) Selâmda “Esselâmu aleyküm ve rahmetullah” demek,

45 35) Tek başına kılan selâmında melekleri niyet etmek,
33) İmam her iki tarafa selâm verirken kendisine uyan cemaati ve hafaza meleklerini selâmlamayı niyet etmek, 34) Cemaatle namaz kılınması halinde selâm verirken bu selâmı cemaat ve imama vermeye niyet etmek, 35) Tek başına kılan selâmında melekleri niyet etmek,

46 36) İmamın sol tarafa selâm verirken sesini biraz alçaltması,
37) İmama sonradan uyan kimse, yetişemediği rekatları kılmak için imamın ikinci selâmını beklemesi.

47 KIYAM

48 RÜKÛ ve KAVME

49 SECDE ve CELSE

50

51

52 2 4 - 3 10 8 5 13 BEŞ VAKİT NAMAZIN GÜNLÜK DAĞILIMI SABAH ÖĞLE İKİNDİ
AKŞAM YATSI İLK SÜNNET 2 4 - FARZ 3 SON SÜNNET VİTİR TOPLAM 10 8 5 13

53

54 SABAH NAMAZI (4 REK’AT)

55 ÖĞLE NAMAZI (10 REK’AT)

56 İKİNDİ NAMAZI (8 REK’AT)
SÜNNETİ (4 Rek’at) İkinci rek’at Besmele Fâtiha Bir sûre Rükû Secde Oturuş: Ettehiyyâtü, Allahümme salli ve Bârik 3. Rek’ata kalkış Dördüncü rek’at Besmele Fâtiha Bir sûre Rükû Secde Son oturuş: Ettehiyyâtü, Allahümme Salli ve Bârik, Rabbenâ âtina Selâm. Üçüncü rek’at Sübhâneke Eûzü-Besmele Fâtiha Bir sûre Rükû Secde 4. Rek’ata kalkış Birinci rek’at Niyet Tekbir Sübhâneke Eûzü-Besmele Fâtiha Bir sûre Rükû Secde 2.Rek’ata kalkış

57 İKİNDİ NAMAZI (8 REK’AT)
FARZI (4 Rek’at) Dördüncü rek’at Besmele Fâtiha Rükû Secde Son oturuş: Ettehiyyâtü, Allahümme Salli ve Bârik, Rabbenâ âtina Selâm. İkinci rek’at Besmele Fâtiha Bir sûre Rükû Secde Oturuş: Ettehiyyâtü, 3. Rek’ata kalkış Üçüncü rek’at Besmele Fâtiha Rükû Secde 4. Rek’ata kalkış Birinci rek’at Niyet Tekbir Sübhâneke Eûzü-Besmele Fâtiha Bir sûre Rükû Secde 2.Rek’ata kalkış

58 AKŞAM NAMAZI (5 REK’AT)

59 YATSI NAMAZI (10 REK’AT) İLK SÜNNETİ (4 Rek’at) İkinci rek’at Besmele
Fâtiha Bir sûre Rükû Secde Oturuş: Ettehiyyâtü, Allahümme salli ve Bârik 3. Rek’ata kalkış Dördüncü rek’at Besmele Fâtiha Bir sûre Rükû Secde Son oturuş: Ettehiyyâtü, Allahümme Salli ve Bârik, Rabbenâ âtina Selâm. Üçüncü rek’at Sübhâneke Eûzü-Besmele Fâtiha Bir sûre Rükû Secde 4. Rek’ata kalkış Birinci rek’at Niyet Tekbir Sübhâneke Eûzü-Besmele Fâtiha Bir sûre Rükû Secde 2.Rek’ata kalkış

60 YATSI NAMAZI (10 REK’AT) FARZI (4 Rek’at) Dördüncü rek’at
Besmele Fâtiha Rükû Secde Son oturuş: Ettehiyyâtü, Allahümme Salli ve Bârik, Rabbenâ âtina Selâm. İkinci rek’at Besmele Fâtiha Bir sûre Rükû Secde Oturuş: Ettehiyyâtü, 3. Rek’ata kalkış Üçüncü rek’at Besmele Fâtiha Rükû Secde 4. Rek’ata kalkış Birinci rek’at Niyet Tekbir Sübhâneke Eûzü-Besmele Fâtiha Bir sûre Rükû Secde 2.Rek’ata kalkış

61 YATSI NAMAZI (10 REK’AT) SON SÜNNETİ (2 Rek’at) Birinci rek’at Niyet
Tekbir Sübhâneke Eûzü-Besmele Fâtiha Bir sûre Rükû Secde 2.Rek’ata kalkış İkinci rek’at Besmele Fâtiha Bir sûre Rükû Secde Son oturuş: Ettehiyyâtü, Allahümme Salli ve Bârik, Rabbenâ âtinâ Selâm.

62 VİTİR NAMAZI (3 REK’AT)

63 CUMA NAMAZI (10 REK’AT) İlk sünneti : 4 rek’at Öğlenin ilk sünneti gibi kılınır. Farzı: 2 Rek’at. İmam ile birlikte cemaatle sadece camiilerde kılınır. Son sünneti: 4 Rek’at İlk sünneti gibi kılır. İsteyenler “Zuhriâhir” adıyla 4 Rek’at daha kılarlar. İster sünnet gibi, isterse de farz gibi kılınabilir. “Vaktin sünneti” adıyla 2 Rek’at daha kılınabilir.

64 CENAZE NAMAZI (4 Tekbir )
Sübhaneke duası “ve celle senâük” ibaresi ile birlikte okunur. 2. Tekbir Allahümme salli ve bârik duaları okunur. 3. Tekbir Bilenler cenaze duasını, bilmeyenler ise ister rabbenâ âtina duasını, ister kunut dualarını, isterse Fâtiha sûresini okuyabilirler. 4. Tekbir Sağa ve sola selâm verilir.

65 SEHİV ve TİLAVET SECDELERİ
Sehiv secdesi, yanılma secdesi demektir. Namazın farzlarından birinin geciktirilmesi veya vaciplerinden birinin terk edilmesi ya da geciktirilmesinden dolayı yapılan secdelerdir. Hükmü vaciptir. Kur’an’da 14 secde âyeti vardır. Bunlardan birini okuyan veya işiten her mükellefin tilavet secdesi yapması gerekir.

66 Faydalı olması ümidiyle…
NAMAZI BOZAN DURUMLAR İZLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM. Faydalı olması ümidiyle… 1) Namazda konuşmak, 2) Bir şey yemek, içmek, sakız çiğnemek, 3) Kendisi duyacak kadar gülmek (Yanındakiler duyacak kadar gülerse abdest de bozulur.), 4) Selâm vermek, almak, dünya ile ilgili bir şeyden dolayı ağlamak, ah, of demek, 5) Dışardan bakana namazda değilmiş izlenimi verecek şekilde bir işle uğraşmak.Buna amel-i Kesir denir.

67 Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Öğretmeni
AHMET ARSLAN Mehmet Akif Ersoy İ.H.O. Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Öğretmeni YARARLANILAN KAYNAKLAR 1) İslâm İlmihali – Diyanet yayınları 2) İbadetim – Diyanet yayınları