*Araştırma yapma * Soru sormakla başlar ??????

... konulu sunumlar: "*Araştırma yapma * Soru sormakla başlar ??????"— Sunum transkripti:

1

2

3 *Araştırma yapma * Soru sormakla başlar ??????

4

5 Hipotez kurma Gözlem sonuçlarnı inceleme

6

7

8

9 Deney : Bilinmeyen bir şeyi bulmak, bir varsayımı sınamak amacıyla yapılan işlemlere denir. 9

10 Deneylerle öğretim yapmanın amaçları Deneyim kazandırmak Bilimsel süreçler geliştirmesini sağlamak Bilimin deneysel yöntemini öğretmek Deney becerilerini geliştirmek 10

11 Temel pire üzerinde bir deney yapmak için deney setini hazırlamıştır. Pireye zıpla diye komut verirken pirenin zıpladığını gözlemiş ve bazı notlar almıştır. Daha sonra pirenin bir bacağını koparmış ve pireye zıpla dediğinde pirenin zor da olsa zıpladığını görmüştür. Daha sonra Temel pirenin ikinci bacağını da koparmış ve pireye zıpla dediğinde pirenin zıplayamadığını gözlemlemiştir. Bunun üzerine temel deney sonucunu şöyle açıklamıştır:”Pirenin iki bacağı koparıldığında duyma duyusu kaybolur.” 11 BİLİMSEL SÜREÇ BECERİSİ

12 LABORATUARIN DÜZENLENMESİ

13 U BİÇİMLİ LABORATUAR Öğretmenin öğrencilerin hepsine ulaşması kolaydır. Öğrenciler birbirleriyle göz temasını rahat kurar. Öğretmen ve öğrencilerin yapacakları gösteriler rahatça izlenilebilir. Deney malzemeleri dolaplarda her iki tarafta yer alır. Zayıf yönü: sınıf mevcudu az olmalı ve laboratuarın fiziki ortamı büyük olmalı. 13 LABORATUARIN DÜZENLENMESİ

14 SIRALI LABORATUAR Öğrenci sayısının fazla olduğu durumlarda kullanılır. Grup çalışmaları için uygundur. Gruplar içinde sözcü ve başkan belirlenmelidir. Öğrencilerin yapılacak deneylerle ilgili hazır bulunuşluluk düzeyleri yüksek şekilde laboratuara gelmeli. 14 LABORATUARIN DÜZENLENMESİ

15 SIRALI LABORATUAR Zayıf yönleri; Tartışma ortamında öğrenciler birbirleri ile göz teması kuramazlar. Öğretmen öğrencileri rahat takip edemez. Öğrencilerin deneylerden elde ettikleri sonuçları arkadaşlarıyla paylaşamazlar. 15 LABORATUARIN DÜZENLENMESİ

16 Deney Çeşitleri a) Yapılış Şekillerine Göre b)Yapılış Amacına Göre c)Yapılış Zamanına Göre

17 a) Yapılış Şekillerine Göre GÖSTERİ DENEYLERİ (Demonstrasyon) Gösteri; belirli bir izleyici kitlesine yapılacak bir işin nasıl yapılacağının gösterilmesi, tanıtılması ve açıklanması için uygulanan yöntemdir. 17 DENEY ÇEŞİTLERİ

18 a) Yapılış Şekillerine Göre GÖSTERİ DENEYLERİ (Demonstrasyon) Gösteri deneyi genellikle; Köy okullarında, Laboratuvar malzemelerinin yetersiz olduğu yerlerde, Öğrenciler tarafından yapılması uygun olmayan tehlikeli deneylerin yapılmasında kullanılır. 18 DENEY ÇEŞİTLERİ

19 a) Yapılış Şekillerine Göre GÖSTERİ DENEYLERİ (Demonstrasyon) Ders esnasında incelenen konu kavram veya hipotez öğretmen tarafından farklı şekillerde yapılan gösterilerle öğrencilerin görme, duyma gibi duyularını harekete geçirerek, bu yolla amaçlanan bilgi kavratılmaya çalışılır. 19 DENEY ÇEŞİTLERİ

20 Gösteri Deneylerinin Etkili Kullanımı 1.Öğretmen dersten önce deneyi yapmalıdır. 2.Deneyin yapılacağı ortam bütün öğrencilerin deneyi görebileceği ve oluşan değişimleri rahatlıkla gözlemleyebileceği bir tasarımda olmalı. 3.Deneyin yapılacağı masa-sıra üzerinde öğrencilerin dikkatini dağıtacak araç-gereçler deney öncesi kaldırılmalı. 4.Öğrenci deney süresince soru-cevap, beyin fırtınası gibi yöntemlerle aktif hale getirilmeli. 20 DENEY ÇEŞİTLERİ

21 Gösteri Deneylerinin Etkili Kullanımı 5.Deney başlamadan ve deney ortasında öğrencilerin ilgisini çekmek gereklidir. Deney başlangıcında ilgi çekici bir soru, deneyde gözlemlenen bir sonuç 6.Deney sonunda ulaşılmaya çalışılan sonuç (lar) öğrenciye buldurulmaya çalışılmalıdır. 7.Deney sonunda ‘Ne Öğrendiniz?’, özetlenmelidir. 21 DENEY ÇEŞİTLERİ

22 GÖSTERİ DENEYLERİNİN OLUMSUZ ÖZELLİKLERİ 1.Öğretmen aktif, öğrenci pasiftir. Bunu gidermek için sorular sorulmalı, tartışma ortamı oluşturulmalı, beyin fırtınası yapılmalıdır. 2.Öğrencilerin psikomotor becerilerine hitap etmez. 3.Deney yapılan ortama yakın öğrenciler deneyle ilgilenir. 4.Deneyde meydana gelebilecek aksaklık olumsuz etkiler. 22 DENEY ÇEŞİTLERİ

23 GÖSTERİ DENEYLERİNİN OLUMLU ÖZELLİKLERİ 1.Diğer deney türlerine göre ekonomiktir. 2.Profesyonel beceri ve formasyon gerektiren tehlikeli deneyler güvenli bir şekilde yapılır. 3.Öğrenci gözlemlediği olayı sınıf arkadaşları ve öğretmeni ile tartışır ve kalıcı-anlamlı öğrenme olur. 4.Sonuçlar öğretmen tarafından ortaya konacağı için güvenilirdir. 5.Öğretmen gözlemlendiği için öğrenciler deneyin nasıl yapılması gerektiğinde bilgi sahibi olurlar. 23 DENEY ÇEŞİTLERİ

24 a) Yapılış Şekillerine Göre Bireysel Deneyler Öğrencinin bireysel olarak yaptığı deneylerdir. Öğrencilerde; psikomotor davranış geliştirme, gördüklerini yorumlama, problem çözme, bilimsel süreç becerileri kazanma gerçekleşebilir. 24 DENEY ÇEŞİTLERİ

25 BİREYSEL DENEYLERİN OLUMSUZ ÖZELLİKLERİ 1.Zaman ve araç gereç sağlama zorluğundan dolayı ekonomik değildir. 2.Her öğrenci bireysel deney yapacağından, öğretmen bütün öğrencilerle ilgilenemeyeceği için bütün öğrencilerin bir takım psikomotor becerileri kazanmış olması gereklidir. 3.Bazen bir deney aracı tek kişinin kullanımına uygun olmaz. Deneyi gerçekleştirecek öğrenciye yardım etmek gerekir. 25 DENEY ÇEŞİTLERİ

26 BİREYSEL DENEYLERİN OLUMLU ÖZELLİKLERİ 1.Öğrencilerin kendi kendilerine karar verme yeteneklerinin oluşmasını, 2.Fen bilimleri ve onun getirdiği teknolojiyi sevmesi, 3.Kendi çabaları ile bazı buluşlar yaparak bilginin kendi malları olmasını, 4.Psikomotor becerilerinin ve fen derslerinin amaçlarını daha çabuk gerçekleşmesine yardımcı olacak bilimsel okur-yazar olmayı kolaylaştırır. 26 DENEY ÇEŞİTLERİ

27 a) Yapılış Şekillerine Göre Grup Deneyleri Birkaç öğrencinin beraber yaptığı deneylerdir. 27 DENEY ÇEŞİTLERİ

28 Grup Deneylerinin Etkili Kullanımı 1.Yaklaşım doğru, işlem basamakları uygun seçilmeli. 2.Deney daha önceden öğretmen tarafından yapılmalı ve deney esnasında öğrencilerin tartışarak veya deney verilerine dayalı olarak bulabilecekleri boşluklar bırakılmalı. 3.Grup sayıları 3-4 kişi olmalı ve kubaşık öğrenmeye teşvik edilmeli. 4.Her gruba araç-gereç tahsis edilmeli ve bunların çalışıp çalışmadığı kontrol edilmeli. 28 DENEY ÇEŞİTLERİ

29 Grup Deneylerinin Etkili Kullanımı 5.Deneyde kullanılacak teknik araç gereçler deneyden önce tanıtılmalıdır. 6.Laboratuvar uygun şekilde düzenlenmeli ve deney sonrası gruplara tartışma ortamına girme olanakları verilmeli. 7.Öğretmen deney ortamını dersten önce hazırlamalı. 8.Gruptaki öğrencilerin görevlerinin dengeli dağıtılması ve bütün öğrencilerin sorumluluk alması önemlidir. 29 DENEY ÇEŞİTLERİ

30 Deney Çeşitleri b)Yapılış Amacına Göre Kapalı Uçlu Açık Uçlu Hipotez Test Etme

31 Yapılış Amacına Göre Kapalı Uçlu Deneyler Teorik olarak sınıfta verilen bilgilerin ispatlanması amacıyla gerçekleştirilen deneylerdir. Öğrencilerin elinde bir föy veya deney kılavuzu bulunur. Bu kılavuzda deneyle ilgili amaçlar ve işlem basamakları bulunur ve öğrenciler işlem basamaklarını takip ederler. 31 DENEY ÇEŞİTLERİ

32 Yapılış Amacına Göre Kapalı Uçlu Deneyler Öğrenciler ulaştıkları sonuçları ulaşmaları beklenen sonuçlarla karşılaştırarak değerlendirme yaparlar. 32 DENEY ÇEŞİTLERİ

33 KAPALI UÇLU DENEYLERİN OLUMSUZ ÖZELLİKLERİ 1.Yapılacak ve ulaşılacak bütün bilgiler öğretmen tarafından sağlandığı için öğrencilerin ………. yeteneği gelişmez. 2.Öğrenci bildik bilgisini ispatladığı için deneye yeteri kadar ilgi göstermez. 3.Öğrenci kendi algı hızında çalıştığı için zaman sıkıntısına yol açar. 4.Teknik becerileri gelişmiş öğrencilerde sıkıntı oluşturur. 33 DENEY ÇEŞİTLERİ

34 KAPALI UÇLU DENEYLERİN OLUMLU ÖZELLİKLERİ 1.Öğrencilerin laboratuar araç gereçlerini kullanma ve gerekli laboratuar ortamında kavramı yaşayarak öğrenirler, 2.Öğrenciler teorik derste verilen bilgileri bizzat deneyerek doğrulamış olur, 3.Her öğrenci kendi algılama hızında çalışacağı için öğrenme daha kolay gerçekleşir. 34 DENEY ÇEŞİTLERİ

35 Yapılış Amacına Göre Açık Uçlu Deneyler Fen ile ilgili teorik bilgilerin bizzat öğrenciler tarafından yapılan deney veya etkinliklerle belirlenmesini amaçlamaktadır. Öğrencilere sadece yapılacak deneyin amacı verilir ve gerekli araç gereçler temin edilir, deneyin nasıl yapılacağı, sonuçta ne bulunacağı hakkında bilgi verilmez. Deneyin yapılması, verilerin toplanması, analizi ve yorumlanması öğrencilere bırakılır. 35 DENEY ÇEŞİTLERİ

36 Açık Uçlu Deneylerinin Etkili Kullanımı 1.Öğrencilere bir problem (konu, kavram) verilerek deneyi kendisinin hazırlaması istenir, 2.Öğrencilere daha önceden açıklanmış veya öğrenci tarafından bilinen konu deney konusu olarak verilmemelidir. 3.Öğrenciye sorulan problem, öğrenci seviyesine uygun, öğrencinin kolaylıkla anlayabileceği olmalı. 36 DENEY ÇEŞİTLERİ

37 Açık Uçlu Deneylerinin Etkili Kullanımı 4.Öğrenci deney düzeneğini kurmayı, deneyde elde ettiği verileri toplamayı, topladığı verileri yorumlamayı, yorumladığı verilerden belli sonuçlara ulaşmayı kendi yapmalıdır. 5.Öğretmen deney süresince öğrencileri kontrol etmelidir. 37 DENEY ÇEŞİTLERİ

38 AÇIK UÇLU DENEYLERİN OLUMSUZ ÖZELLİKLERİ 1.Öğrenci bütün işlem basamaklarını kendi yapacağından zaman sıkıntısı olur. 2.Öğrencilerin farklı deneyler ve çözüm yollarıyla çalışmaları öğretmenin sınıf kontrolünü güçleştirir. 3.Bütün öğrencilerin aynı öğrenme seviyesinde olması beklenemeyeceğinden sınıf içerisinde olumsuz öğrenme ortamları oluşur. 38 DENEY ÇEŞİTLERİ

39 AÇIK UÇLU DENEYLERİN OLUMLU ÖZELLİKLERİ 1.Öğrencilerin yaratıcılıklarını geliştirmesine yardımcı olur. 2.Öğrencilerin ilk elden deneyimlerle öğrenmelerini sağlar. 3.Her öğrenci kendi öğrenme hızına göre çalışması öğrenmeyi arttırır. 4.Teorik bilgilerin daha kalıcı olmasını sağlar. 5.Öğrencilerin BSB’lerini yaparak yaşayarak öğrenmelerini sağlar. 39 DENEY ÇEŞİTLERİ

40 DENEYİN ADI: Sigaradaki zararlı maddeleri görmek ister misiniz? DENEYİN AMACI: sigaradaki zararlı maddelerin gözlenmesi DENEYDE KULLANILACAK ARAÇ VE GEREÇLER:*Boş plastik şişe *yanan sigara *pipet *delikli mantar tıpa 40

41 SORU *** Egzersiz yaptıktan sonra kalp atışlarının normale d ö nmesi i ç in ge ç en s ü reyi bulmak amacıyla bir deney yapacağınızı varsayın. Hangi materyalleri kullanırsınız ve nasıl bir yol izlersiniz? *** 41

42 DOGRU CEVAPLAR Biri (yada kendisi) normal kalp atışlarını ö l ç er(kronometre kullanarak) Denek egzersiz yapar. Deneğin egzersizi bittiği anda kalp atışları normale d ö nene kadar ge ç en zaman ö l çü l ü r. 42

43 Yapılış Amacına Göre Hipotez Test Etme Deneyleri Öğrenciler bir problem durumuyla ilgili olarak ya kendi kurdukları, ya da öğretmen tarafından kendilerine verilen bir hipotezi, kendi tasarladıkları deneylerle test ederek çözüme kavuşturmayı amaçlamaktadırlar. Hangi deneylerin yapılacağının belirlenmesi, deneylerde kullanılacak araç gereçlerin belirlenmesi ve temin edilmesi, deneylerin yapılması, verilerin toplanması, yorumlanması ve sonuç çıkarma tamamen öğrencilere bırakılır. Öğrenci elde ettiği sonuçlara dayanarak hipotezi kabul eder veya reddeder. 43 DENEY ÇEŞİTLERİ

44 Yapılış Amacına Göre Hipotez Test Etme Deneyleri *Öğrenciler, kendi kurduğu veya kurulmuş olarak verilen hipotezin doğru olup olmadığını kontrol etmek için, *Deneyler tasarlar, *Bu deneyler için gerekli araç ve gereçleri sağlar, 44

45 Yapılış Amacına Göre Hipotez Test Etme Deneyleri * Düzenekleri kurar, deneyleri yapar. * Gerekli gözlemleri ve ölçmeleri yaparak kaydeder; verileri işler; bulguları ortaya koyar ve yorumlar. * Deneylerin sonucuna göre hipotezin doğru veya yanlış olduğuna karar verirler 45

46 Yapılış Amacına Göre Hipotez Test Etme Deneyleri * Bu yaklaşım, Öğrencilerin bilimsel süreç becerilerini etkili geliştirir. *Ayrıca teknik becerilerin gelişimine de katkıda bulunur. * Bu yaklaşım, Bruner’in buluş yoluyla öğrenme teorisini temel almaktadır. 46

47 Deney Çeşitleri c)Yapılış Zamanına Göre Konu Öncesinde Yapılan Deneyler Konu İşlenmesi Sürecinde Yapılan Deneyler Konu Sonrasında Yapılan Deneyler

48 Yapılış Zamanına Göre Konu Öncesinde Yapılan Deneyleri Öğrencileri; motive etmek, derse ilgi çekmek, öğrenme isteğini uyandırmak, anlatılacak konuya giriş yapmak ders öncesi öğrenilecek konu hakkında öğrencilerin kafalarında sorular oluşturmak 48

49 Yapılış Zamanına Göre Konu Öncesinde Yapılan Deneyleri Daha önce karşılaşmadıkları basit bir deney veya bir etkinlik olabilir. Öğrencide kavram yanılgısı oluşturmamalı, Öğrencinin sonucunu tahmin edemeyeceği olmalı. Açık Uçlu veya hipotez test etme deneyleri olmalı. 49

50 Yapılış Zamanına Göre Konu İşlenmesi Sürecinde Yapılan Deneyler Tümevarım yaklaşımı kullanılıyorsa deney ders ortasında yapılır. Yapılan deneyle oluşan verilerle öğrenci öğretilmek istenen ilkeye ulaştırılmaya çalışılır. Deney yapımı sürecinde öğrenciye sorulan sorularla yönlendirme yapılabilir. 50

51 Yapılış Zamanına Göre Konu Sonrasında Yapılan Deneyler Öğretim süreci sonunda, ders içerisinde teorik olarak anlatılan bilgilerin doğruluğunun ispatlanması VE konunun pekiştirilmesi için kullanılırlar. Öğrencide bilginin kalıcı olması sağlanır. 51

52 DENEY VE ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

53 1.Laboratuarda bulunan deney araç-gereçlerini ya tanımamakta ya da bu araç gereçlerin bir veya birden çok parçası bulunmamaktadır. 2.Araç gereç eksikliği nedeniyle gösteri deneyi yapmak zorunda kalmaları ve bu durumun sınıf yönetimini ve istenen öğretim sürecini zorlaştırır. 3.Laboratuar her zaman kullanım için müsait değil. 4.Ders kitaplarında yeterince uygulanabilir deney bulunmuyor. 53

54 1.Gerçekleştirilecek deneyin önce amaçları sonra hedefleri belirlenir. 2.Deneyin uygulanma yaklaşımı belirlenerek fen dersinin öğretimi sürecinde nerede uygulanacağına karar verilir. 3.Kullanılacak araç gereçler belirlenir ve deneyin nasıl (grup, bireysel, gösteri) yapılacağına karar verilir. 54 DENEY YÖNTEMİNİN ETKİLİ KULLANIMI

55 4.Öğretmen deneye giriş etkinliklerinden hangilerini yapacağını belirler. Deneyle ilgili meraklarını uyandıracak sorular, etkinlikler veya benzer güncel olaylardan bahsederek öğrencinin dikkati çekilir. 5.Deneyde kullanılacak araç gereçlerden özel kullanıma sahip olunanlar varsa, bunların kullanımı öğretmen tarafından deneyin başında öğretilir. 55 DENEY YÖNTEMİNİN ETKİLİ KULLANIMI

56 6.Seçilen uygulama şekline göre işlem basamakları oluşturulmalı. I-Deney her öğrencinin yapacağı şekilde tasarlanabilir. II- Deney süreci grup çalışması şeklinde tasarlanır ve grup birey sayıları az tutularak grup içinde dayanışmaya dayanan bir ortam sağlanır. III-Deney gösteri şeklinde yapılabilir. Deneyin başlangıcında ilginç bir olay gerçekleştirilir. 56 DENEY YÖNTEMİNİN ETKİLİ KULLANIMI

57 7.Öğrencilerin deney sürecinde vardıkları değer yargılarını tartışabilecekleri bir bölüm oluşturulmalı. 8.Deneyin günlük hayatla ilişkilendirilmesi ya da diğer uygulamalarının yapılabileceği daha çok öğrencinin keşiflerine izin verecek işlem basamaklarının yer alacağı bir bölüm olmalıdır. 9.Başta belirlenen hedeflere ulaşılıp ulaşılamadığı değerlendirilir. Ulaşılmadıysa deneyin belli bölümleri tekrar yapılır. 57 DENEY YÖNTEMİNİN ETKİLİ KULLANIMI