MUHASEBE DENETİMİ 2. HAFTA

2. DENETİM SÜRECİ Denetim; denetçinin denetim işini alması, denetim çalışmalarını planlaması, denetim programı çerçevesinde denetim çalışmalarını yürütmesi ve son aşamada denetlenen işletmenin finansal tabloları hakkında bir yargıya vararak yazdığı denetim raporu ile denetimi tamamladığı bir süreçtir. Bu süreç; Denetim işinin alınması Denetim planlaması Denetimin yürütülmesi, Denetimin tamamlanması olmak üzere 4 aşamadan oluşur.

2. DENETİM SÜRECİ 1-İç kontrol yapısının değerlendirilmesi Denetçi, denetimin yürütülmesi aşamasında iç kontrol yapısını; denetim çalışmalarının kapsamını belirlemek ve iç kontrol yapısını geliştirmek için değerler. İç kontrol yapısının değerlendirilmesi: İç kontrol yapısının tanınması, İç kontrolün uygulanma etkinliğinin test edilmesi, İç kontrol yapısının değerlendirilmesi olarak üç aşamada gerçekleştirilir. 2- Denetim programı değişiklikleri Denetim programı, denetim çalışmalarının ilerleyen aşamalarında ortaya çıkan koşullara göre denetçi tarafından değiştirilebilir. Sözgelimi; iç kontrol yapısı zayıfsa denetim programı genişletilir, iç kontrol yapısı etkinse denetim programı daraltılır. 3. Hesap kalanlarının doğruluğunu araştırma Hesapların incelenmesi ya da hesapların denetiminin yapıldığı aşamadır. Muhasebe denetimi çalışmaları bir döngü yaklaşımı ile ele alınmaktadır. Bu yaklaşımda finansal tabloların oluştuğu süreç işlevlere ayrılmakta, aralarında doğruca ilişki bulunan hesap kümeleri bir döngü oluşturmaktadır. Bu döngüler: Satış ve tahsilat döngüsü Personel ve ücret döngüsü Satın alma ve ödeme döngüsü Stok ve üretim döngüsü Kaynak edinme ve geri ödeme döngüsü Nakit kalanı döngüsü şeklinde sınıflandırılabilir. 1-Denetim İşinin Alınması Denetçinin denetim işini almadan önce göz önünde tutması gereken en önemli noktalardan birisi, müşteri açısından denetimin ilk denetim mi yoksa tekrarlanan bir denetim mi olduğu hususudur. İlk denetimin genellikle zorluk derecesi yüksek, iş yoğunluğu fazla, tekrarlanan denetimin ise zorluk derecesi daha düşük, iş yoğunluğu daha azdır. Tekrarlanan denetim açısından denetim işini almanın; Müşteri işletmenin tanınması, Önceki denetçi ile görüşme, Denetim sözleşmesinin imzalanması olmak üzere üç aşaması olduğu söylenebilir. 2-Denetim Planlaması Denetim planlaması, denetçinin görüşüne ulaşmada faaliyetlerini ne şekilde yürüteceği hususundaki davranış düzenini ifade eder. Denetim planının amacı, denetim konusunu denetim alanlarına ayırmak, bu alanlara denetçi görevlendirmek, her bir denetim alanında uygulanacak denetim yöntem ve tekniklerini belirlemek ve denetim faaliyetini zamanlamaktır. Denetim planlaması beş aşamadan oluşur: İşletmeye ilişkin temel bilgilerin toplanması Müşteri işletmenin iç kontrol yapısının tanınması Önemlilik düzeyinin belirlenmesi Denetim riskinin saptanması Denetim programının oluşturulması. 3-Denetimin Yürütülmesi Denetim sürecinin denetim planlamasından sonraki evresi hazırlanan denetim programının uygulanması yani denetimin yürütülmesidir. Denetimin yürütülmesi, denetim çalışmalarının yapıldığı, denetim kanıtlarının toplanıp değerlendiği evredir. Bu evre iç kontrol yapısının değerlendiği, denetim programında uygun ve gerekli değişikliklerin yapıldığı, hesap kalanlarının doğruluğunun araştırıldığı üç aşamada gerçekleşir. 4-Denetimin Tamamlanması Denetimin tamamlanması, finansal tablolar hakkında yargıya varılması ve yargının şekillendirilerek denetim raporunun yazılması olarak iki aşamada gerçekleşir. Denetim raporunun denetçi tarafından ilgililere teslim edilmesi ve ilgili şirketin denetim raporunu teslim alması ile denetim süreci tamamlanır. 1-İşletme hakkında temel bilgileri toplama İşletmenin faaliyet gösterdiği işkolu, işletmenin hukuki yapısı, işletmenin ürettiği ürün ve hizmetler, işletmenin sermaye yapısı, işletmede uygulanan ücret sistemleri, işletmece uygulanan sektöre özgü muhasebe uygulamaları, iç kontrol yapısının tanınmasına yönelik bilgiler, finansal tablo kalemleri ve diğer hususların önemlilik düzeyi 2-Denetim programının hazırlanması Denetçinin yapacağı çalışmaları kolaylaştırmak amacıyla hazırlayacağı denetim programı özet ya da ayrıntılı olarak hazırlanabilir. Özet denetim programında; denetim amacı, kapsamı, niteliği ve sınırları genel hatları ile gösterilirken; ayrıntılı denetin programında sayılan bu hususlar geniş bir biçimde listelenir. Denetim programı yapılırken, özet program hazırlanır ve iç kontrol yapısının değerlendirilmesi yapılır. 3-Zaman planlaması Denetim programı hazırlanıp, uygulanacak denetim teknikleri belirlendikten sonra denetim çalışmalarının zaman planlaması yapılır. 4-İşgücü planlaması ve gözetim Denetim faaliyetleri açısından işgücü planlamasının zaman planlaması ile birlikte ele alınması gerekir. Gözetim denetim çalışmalarının olmazsa olmazı, amaca uygun bir denetimin tamamlanmasına katkı sağlayan önemli bir işlevdir. Denetim sözleşmesinin belli başlı özellikleri şöyle sıralanabilir: Düzenlemelerle gelen bir yükümlülük olarak denetim sözleşmesinin yapılması zorunludur. Denetim sözleşmesinin tarafları, aralarında bir eşitlik bulunan özel hukuk kişisidirler. Bu nedenle denetim sözleşmesi, yarı resmi özelliktedir. Denetim sözleşmesi bir edimi yerine getirme açısından iş görme, ulaşılan görüşü denetim raporunda standartlara uygun olarak belirtme yükümlülüğü açısından görülen işi sonuçlandırma sözleşmesidir. Denetim sözleşmesi ile müşteri, yerine getireceği edime karşılık denetçiye bir ücret ödemenin yanı sıra istenen her türlü bilgi ve belgeyi verme yükümlülüğü altına girer. Denetim sözleşmesi, her iki tarafa borç yükleyen bir sözleşmedir. Bu borcun sona ermesi için, denetim raporunun denetlenen işletmeye teslim edilmesi gerekir. Denetim sözleşmesi düzenlemelere bağlı olarak yazılı şekle bağlanmıştır. Denetim sözleşmesinde; 1- Denetçinin başlığı ve müşteri adresi, 2- Sözleşmenin amacı ve kapsamı, 3- Denetim çalışmaları ile ilgili olarak açıklanacak, açıklanmayacak ve yönetime bildirilecek hususlar, 4- Denetim çalışmalarının ücreti ve nasıl ödeneceği, 5- Denetçinin ve işletme yöneticilerinin imzaları gibi hususlar bulunur. Denetçinin müşteri işletmeyi tanıması için; İşletmenin bulunduğu sektördeki durumuna ilişkin bilgilerin toplanması, İşletmenin geçmişinin incelenmesi, Diğer kurum ve işletmelerle olan ilişkilerinin sağlıklı olup-olmadığının araştırılması, Üst yönetimin denetime bakış açısı ve hangi amaçla denetim istediğinin araştırılması, İşletmenin bağımsız denetime yatkınlığının araştırılması gerekmektedir. Önceki denetçi ile görüşme Denetçinin ilk defa çalışacağı müşteri işletmeyi tanıma yollarından birisi, izin almak sureti ile önceki denetçi ile görüşmesidir. Denetçi, eski denetçinin: İş bırakma nedenlerini, Yöneticiler hakkındaki düşüncelerini, Denetim çalışmalarını rahat yürütüp yürütemediğini, Denetim çalışmalarında olağandışılıkla karşılaşıp karşılaşmadığını öğrenmeye çalışır. Denetim sözleşmesinin imzalanması Denetim sözleşmesi, denetçi ile müşteri arasında imzalanan, müşteriye ait finansal tabloların genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uygun olup olmadığının tespiti ile, bu tespitin rapora bağlanması yükümlülüğünü denetçiye yükleyen, bunun karşılığı olarak müşteriyi denetim için gerekli bilgi ve belgeleri sağlama ile ücret ödeme borcu altına sokan bir sözleşmedir.

2. DENETİM SÜRECİ www.yunusemreaytekin.com DERS BİTMİŞTİR DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER! GÖRDÜĞÜNÜZ BU DERS SUNUMUNA www.yunusemreaytekin.com internet adresinden ulaşabilirsiniz.