MERKANTİLİZM NEDİR ?

16. YY'DA BATI AVRUPA'DA BAŞLAMIŞ EKONOMİK BİR TEORİDİR. Ekonomik servet veya anapara devletin elinde tuttuğu altın gümüş miktarı veya ticari değer ile temsil edilir. TİCARİ DENGE Diğer devletlerle olan ilişkiler ve devletin elinde bulundurduğu altın gümüş miktarı oluşturur bu dengeyi oluşturur. ''BİR MİLLETİN REFAHI ANAPARANIN MİKTARINA BAĞLIDIR VE KÜRESEL HACMİ DEĞİŞMEZ.''

MERKANTİLİZM SANAYİ DEVRİMİ ORTA ÇAĞ MERKANTİLİZM SANAYİ DEVRİMİ ( Orta Çağ'ın sonu Sanayi Devrimi'nin başları arasında kalan bir dönemdir. 1500-1800 )

ARAÇ – AMAÇ Tüccarların teşvik edilmesi, insan ve para bolluğu sanayinin ve ihracatın gelişmesi, devletin koruyucu rolü... Bu düşüncelerin bir kısmı da tüccarlar tarafından orataya konuyor. ''ÜLKEYE NE KADAR ÇOK ALTIN VE GÜMÜŞ SOKARSANIZ ÜLKE O KADAR ZENGİN OLUR VE YATIRIMCI İÇİN O KADAR FİNANSMAN KAYNAĞI OLUR. ''

NÜFUSA İLİŞKİN GÖRÜŞLER ISTIRAP ÇEKMEK TEDAVİ EDİCİDİR FIRSAT VERİLİRSE EMEKÇİ TEMBEL OLUR YÜKSEK ÜCRETLER AYYAŞLIK CİNSEL ZEVKLERE DÜŞKÜNLÜK AHLAKİ BOZULMALAR YOKSULLUK EMEKÇİYİ ÇALIŞKAN KILAR

MANDEVILLE'ye göre : Yoksul çocukların maliyetine kamunun katlandığı okullara gönderilmelerini, erken yaşta işe gitmelerini öneriyordu. İş yerine okula gitmenin tembellik yarattığına inanıyordu.

John Law: Zenginlerin yapacağı tasarrufu ve yoksulların çalışkan olmalarını teşvik etmek için tüketim üzerine vergi konması gerekir.

DAVID HUME : Çalışkanlığı teşvik etmek için ılımlı vergileri desktelemek gerektiğini, aşırı vergilemenin teşvikleri yok edeceğini düşünmüştür.

Avrupa'ya altın ve gümüşün gîrîşî enflasyona sebep oldu. PARASAL TEZLER Avrupa'ya altın ve gümüşün gîrîşî enflasyona sebep oldu. Ticaretin gelişmesi ile sürümdeki para miktarının artması gerektirir. Bu olgu bütün merkantilistlerce kabul edilir. Ama bunun için altın ve gümüş bolluğu yeterli değildir. Miktar teoremi denen teoriler merkantilist yazarkar tarafından ortaya kondu. ''Bodin'in miktar teorisine göre fiyatların artmasının nedeni Avrupa'ya gelen değerli madenlerdir.'' ''Kötü para iyi parayı piyasadan kovar, iyi para elde tutulur. Biz bugün bunu GRESHAM YASASI adıyla tanımlıyoruz.''

Fortrey, paradan başka hiçbir şeyin ucuz olmaması gerektiği inancıdır Fortrey, paradan başka hiçbir şeyin ucuz olmaması gerektiği inancıdır. O dönemde erzak pahalıysa insanlar zengin, erzak ucuzsa insanlar yoksul demektir. Ayrıca yüksek fiyatlar emekçilerin hayat düzeyini düşürerek onları daha çalışkan kılardı. Child: '' Ünlü yumurta tavuk ilişkisine değinerek düşük faiz oranı zenginliğin sonucu değil nedenidir.'' der. Yasal faiz oranının düşürülmesinin ancak para bolluğu sayesinde mümkün olduğunu söylüyor.

Merkantilistlerin sonuncularından belki de en önemlisi, KEYNES'tir. KEYNES'in merkantilistlere göre para arzı,faiz oranı, yatırım miktarı arasındaki ilişkilere aittir. Merkantilizm bu düşünceleri ''Erken KEYNESCİLİK'' olarak nitelendirilir.

MERKANTİLİST DÜŞÜNCENİN ORTAYA ÇIKIŞI Aslında yaklaşık olarak 16. Yy başında 18. yy sonuna kadar olan dönemi kapsayan merkantilist dönemin benzer, tek bir düşünce etrafında kenetlenip, o yönde politikalar ürettiğini söylemek oldukça güç hatta imkansızdır. Ortaçağ'ın bitimini sembolize eden reform ve rönesans hareketleri yeni iktisadi görüşleri ve beraberinde feodal iktisat düzeninin sonunun geldiğini de haber veriyordu.

İngiltere'deki iktisadi değişim, Almanya veya Fransa'dan daha farklı bir süreci yaşamaktaydı. Denilebilir ki; Ortaçağ siyasi yapısında yaşanan kökten değişiklikler ve sonucunda milli devletlerin yavaş yavaş tarih sahnesinde çıkmaya başlaması uluslararası kapsamda yaşanan ticari devrim ve ortaçağ iktisat sisteminde yaşanan çöküş, merkantilizm olarak adlandırılan dönemin kapılarını açmıştır.

KAYNAKÇA Modern Dünya Sistemi / Wallerstein Genel Teori / Keynes Büyük Larousse