İ şletmelerin Özellikleri ve Amaçları Etik, Sosyal Sorumluluk İ şletmelerin işlevleri Yrd. Doç. Dr. Şule AYDIN TURAN

Başlamak için sorular: Amaç nedir ve niçin önemlidir? ◦ Hedef? İ şletmelerin ne gibi amaçları olabilir? ◦ Kârlılık (?)  Gelir-gider farkı  Aynı zamanda bir gösterge ◦ Topluma hizmet (?)  Kârlılık ve Topluma Hizmet mi?  Kârlılık ya da Topluma Hizmet mi?  Temel amacı topluma hizmet olan işletmelerden söz edilebilir mi?

Amaçlar Temel amaçlar ◦ Kârlılık ◦ Topluma hizmet Alt amaçlar ◦ Uzun dönemli büyüme hedefi ◦ Nitelikli çıktı ◦ Makul ücret ◦ Toplumsal sorumluluk

Bir işletmede hangi işler yapılır? Amaçlara ulaşmak için hangi işleri yapmak gerekiyor? ◦ Yönetici tercihleri ve yönetim modaları (!) İ şletmenin fonksiyonları: Benzer işlerin bir araya getirilmesi ◦ Yönetim ◦ Üretim ◦ Pazarlama ◦ Finansman ◦ Personel ◦ Muhasebe ◦ Ar-GE ◦ Halkla İ lişkiler ◦ Lojistik

Bir işletmede hangi işler yapılır? Yeni u ğ raşlar ◦ İ nsan kaynakları ◦ Planlama /Strateji ◦ Reklam ve tutundurma ◦ Kalite ◦ Uluslararası ilişkiler a ğ ı Departmanların amaçları ◦ Amaçlar hiyerarşisi

İ şletmelerin Etik Problemleri Etik nedir? ◦ İ yi ? Do ğ ru? ◦ Herhangi bir eylemin “kabul edilebilir” şekilde gerçekleştirilmesini sa ğ layan temel kurallar ya da de ğ işkenler. Etik’in kaynakları nelerdir? Etik de ğ işken midir? De ğ işken olmalı mıdır? Çıkar grupları- etik ilişkisi?

İ şletmelerin Etik Problemleri İ şletmeler için ölçü ne olmalıdır? ◦ Rekabetin etkisi Ço ğ u zaman yasalar ile etik arasında örtüşme olmaz. ◦ neden? İ şletmelerde etik kurallar belirlenebilir mi?

İ şletmelerin Etik Problemleri Etik açıdan sıkıntılı davranışlar ◦ Denetim dışı davranış (sahtecilik, zimmet) ◦ Hata yapma (görmezden gelme, göz yumma) ◦ Görevi kötüye kullanma (rüşvet, fiyat anlaşması, spekülasyon) ◦ Görevi bilinçle sürekli kötüye kullanma (güvensiz enerji kullanımı, çevreye zarar verme, yasaklı ürün satışı)

İ şletmelerin Etik Problemleri Etik dışı durum örnekleri ◦ Amaçlarda çelişki ◦ Güvenli- kaliteli ürün/ yüksek kâr ◦ İ şe alım ( nitelikli çalışan, kadın çalışan), ◦ Hediye ve rüşvet ◦ Sahtecilik ◦ İ şten atma ◦ İ ç iletişimde hile ◦ Sözleşme ve anlaşmalarda hile ◦ Bilginin kullanım ve paylaşımı ◦ Aldatıcı reklamlar

İ şletmelerin Etik Problemleri Toplumsal sorumluluk İ şletmenin topluma karşı duyması gereken sorumluluk topluma minimum zarar, maksimum fayda ◦ Ekonomik, hukuki, etik, gönüllü boyutları var Etik/ toplumsal sorumluluk ayrımı