BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ(1040-1157) www.tarihbilinci.com BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ(1040-1157) SEDAT ALTAŞ

Oğuz Türkleri ve Oğuz Adının Anlamı Oğuz: Ok+u+z “Oklar; boylar” anlamına gelir. Oğuz Kağan Destanı'na Göre: Oğuz Han İlk üç oğluna “Üçok”; Sonraki üç oğluna ise “Bozok” ünvanlarını vererek Oğuzları iki kola ayırmıştır. NOT:Günümüzde Türk nüfusunun çoğunluğu Oğuz boyundandır. SEDAT ALTAŞ

Bu boylardan Hangilerini tanıyorsunuz? Yaşadığınız bölgelerde bu boylardan hangileri var? SEDAT ALTAŞ

Büyük Selçuklu Devleti (1040 - 1157) www.tarihbilinci.com Büyük Selçuklu Devleti (1040 - 1157) Büyük Selçuklu Devleti, Oğuzların üçok kolunun Kınık boyuna mensuptur. SEDAT ALTAŞ

www.tarihbilinci.com SEDAT ALTAŞ

Kuruluş Devri Oğuzlar tarafından kurulan bu devlet adını Selçuk Bey’den almaktadır. SEDAT ALTAŞ

Selçukluların güç kazanması hangi sonuçlara yol açmış olabilir? Oğuz Yabgusuyla arası açılan Selçuk Bey Cend şehrine gelerek Müslümanlığı kabul etmiştir. Bu Dönemde Selçuk Bey, Samanoğulları Devletinin yönetiminde söz sahibi oldu. Samanoğulları Devleti yıkılınca Selçuk Bey, Müslüman halkıyla birlikte Horasan bölgesine yerleşti. Selçuk Bey'in 1009'da ölümünden sonra daha da güneye indiler. Selçuk Bey'in oğlu Arslan Bey'in yönetiminde, Karahanlıları ve Gaznelileri endişelendirecek kadar güçlendiler. Bu dönemde Selçuklular Karahanlılar’ın içişlerine karışmıştır. Selçukluların güç kazanması hangi sonuçlara yol açmış olabilir? SEDAT ALTAŞ

İTTİFAK KARAHANLILAR GAZNELİLER SEDAT ALTAŞ

GAZNELİ- KARAHANLI ittifakıyla, Arslan Bey'in Gaznelilerce tutuklanması ve 1032'de ölmesinden sonra, Selçuk Bey'in torunları Tuğrul Bey ve Çağrı Bey bağımsızlıklarını elde etmeye giriştiler. SEDAT ALTAŞ

Bu durum hangi sonuçlara yol açmış Tuğrul ve Çağrı Beyler Horasan’a ani bir taarruzla Merv, Nişabur ve Serahs’ı ele geçirdiler. Gaznelilerle bundan sonra ilişkiler gerilmiş ardarda 1035’te Nesa; 1038’de Serahs ve 1040 yılında Dandanakan Savaşları yapılmıştır. Bilgiler Dikkate alındığında Büyük Selçukluların güçlenmesi en çok hangi devleti rahatsız eder? Bu durum hangi sonuçlara yol açmış olabilir? SEDAT ALTAŞ

SEDAT ALTAŞ

*Selçukluların Horasan’a yerleşmeleri *Tuğrul Bey’in adına hutbe okutması Nedenleri DANDANAKAN SAVAŞI (1040) Sonuçları *Gazneliler zayıflayarak yıkılış sürecine girdi *Büyük Selçuklu Devleti Kuruldu *Selçukluların Batıya doğru ilerleyişi hızlandı SEDAT ALTAŞ

Büyük Selçuklu Devleti (1040 - 1157) Gaznelilerle yaptıkları “Dandanakan Savaşı”nı (1040) kazanarak devleti kurdular. Dandanakan Savaşı ile İslam dünyasında siyesi hâkimiyet Selçuklulara geçmiştir. Selçukluların bulunduğu bölgenin siyasi yapısı Selçuklu Devleti’nin kurulma sürecini nasıl etkilemiş olabilir? SEDAT ALTAŞ

Büyük Selçuklu Devleti (1040 - 1157) Büyük Selçuklu Devleti’nde asıl kurucusu Tuğrul Bey’dir. Kardeşi Çağrı Bey ise ordu komutanı oldu. Tuğrul Bey tarafından devletin merkezi daha sonra Rey şehrine taşındı. Tuğrul ve Çağrı Bey döneminde Anadolu’ya akınlar yapıldı. Siyasi sorunlar Selçukluların yurt arayışını nasıl etkilemiştir? SEDAT ALTAŞ

Nedenleri Pasinler Savaşı(1048) Sonuçları Bu dönemde Anadolu’yu elinde bulunduran Bizans ile Pasinler Savaşı yapıldı. Bizans’ın Türk akınlarına son vermek istemesi. Nedenleri Pasinler Savaşı(1048) Sonuçları Bizans ordusu mağlup edilmiştir. SEDAT ALTAŞ

Pasinler Savaşı(1048) Nedeni Bizans’ın Türk akınlarını sona erdirmek istemesi. Gelişimi Büyük Selçuklu Devleti, Rum, Ermeni ve Gürcülerden oluşan Bizans ordusunu Pasinler Ovası’nda mağlup etmiştir. Not: Bizans ile yapılan ilk savaştır. SEDAT ALTAŞ

1048 Pasinler Savaşı'ndan sonra; I. Bizans'ın doğusunda bulunan şehirleri güçlen­dirmeye başlaması, II. Bizans egemenliği altındaki bölgelerde Tuğrul Bey adına hutbe okutulması, III. Van Gölü ile Trabzon arasındaki bölgelerin Sel­çukluların eline geçmesi gibi gelişmeler yaşanmıştır, Bu gelişmelerden hangileri Bizans'ın Selçuklu Devleti'nin varlığını tanıdığına kanıt olarak göste­rilebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III D) I ve III E) I, II ve III SEDAT ALTAŞ

Tuğrul Bey, 1055 yılında Bağdat’a giderek Abbasi Halifesini Şii Büveyoğulları baskısından kurtardı. Bu olaydan sonra Abbasi Halifesi, Tuğrul Bey’e “Doğunun ve Batının Sultanı” unvanını verdi. Abbasi Halifesi, Selçukluların koruyuculuğu altına girdi. Abbasi Halifesinin Tuğrul Bey’e “Doğunun ve Batının Sultanı” unvanını vermesini Türk ve İslam tarihi açısından değerlendiriniz. SEDAT ALTAŞ

Alp Arslan Dönemi Bu dönemde Azerbaycan, Kuzey Irak, Suriye ele geçirildi. Alparslan’ın yapmış olduğu fetihler İslam dünyasında nasıl bir etkiye neden olmuş olabilir? SEDAT ALTAŞ

Malazgirt Savaşı (26 Ağustos 1071) Bizans ile Malazgirt Savaşı yapıldı (1071). Büyük Selçuklu Devleti sultanı Alp Arslan ile Bizans imparatoru Romen Diyojen arasında meydana gelmiştir. Savaşın nedenleri • Bizans’ın Türk akınlarına son vermek istemesi. • Bizansın Türklerin Anadolu’daki ilerlemelerini sonlandırmak istemesi. Gelişimi Malazgirt ovasında yapılan savaşı Alparslan kazanır. Sonuçları • Anadolu’nun kapıları Türklere açıldı. • İslam dünyası üzerindeki Bizans baskısı kalktı. • Bizans’ın, Türkleri Anadolu’dan çıkarma ümidi azaldı • Ortodoks Bizans, İlk defa Türklere karşı Katolik Avrupa’dan yardım istedi. Bundan sonra Haçlı Seferleri başladı. Alp Arslan “Toprak fethedenin Malıdır” diyerek Anadolu’da ilk Türk beyliklerinin oluşmasına zemin hazırlamıştır. Alp Arslan, toprağın fethedene ait olmasını neden istemiş olabilir? SEDAT ALTAŞ

Bu dönemde Devletin Coğrafi konumu nasıldır? Melikşah Dönemi Devletin en parlak dönemidir. Devlet en geniş sınırlarına bu zamanda ulaşmıştır. Bu dönemde, Melikşah’ın en önemli yardımcısı Nizamulmülk’tür. Melikşah Döneminde Devletin sınırlarının hızla genişlemesinin sebepleri neler olabilir? Bu dönemde Devletin Coğrafi konumu nasıldır? SEDAT ALTAŞ

Batınilik ve Hasan Sabbah Yıkılış Dönemi Batınilik ve Hasan Sabbah Batiniliğin Büyük Selçuklu Devletinin yıkılışına etkisi nedir? SEDAT ALTAŞ

Yıkılış Dönemi Melikşah’ın ölümünden sonra devletin başına Sultan Sencer geçmiştir. Sencer döneminde Karahitaylılarla 1141 yılında Katvan Savaşı yapıldı. Savaşı kaybeden Selçuklular, zayıflama sürecine girdi. Sultan Sencer Oğuzlar tarafından esir edildi. SEDAT ALTAŞ

Selçuklu Devleti 4 kısma ayrıldı. Horasan Selçukluları: Horosan’da kuruldu. Harzemşahlar tarafından ortadan kaldırıldı. Kirman Selçukluları: İran’da kuruldu. Oğuzlar tarafından yıkıldı. Suriye Selçukluları: Suriye’de kuruldu. Türkiye Selçuklu Devleti: Anadolu’da kuruldu. SEDAT ALTAŞ

Türk geleneklerine göre bir bölgeyi ele geçiren komutana o bölgenin yönetimi verilirdi. Büyük Selçuklularda izlenen bu geleneğin aşağıdakilerden hangisine yol açtığı söylenebilir? A) Ticarete önem verilmesine B) Feodal beyliklerin oluşmasına C) Deneyimsiz kişilerin komutan olmasına D) Merkezî yönetimin güçlenmesine E) Ülkede bayındırlık işlerinin aksamasına SEDAT ALTAŞ

Büyük Selçuklular; Irak, Horasan, Kirman, Suriye ve Türkiye Selçukluları gibi devletlere bölünmüşlerdir. Büyük Selçukluların bu tür devletlere bölünmesi; I. Atabeylik kurumunun merkezi otoriteyi güçlen­dirici bir yapıda olması, II. Ülkenin hanedanın ortak malı sayılması, III. Merkezi otoritenin gücünü yitirmesi, gibi durumların hangilerinin sonuçlarıyla ilgili olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III SEDAT ALTAŞ

Aşağıdaki Cümleleri Doğru Yanlış biçiminde değerlendiriniz Büyük Selçuklu Devleti, Oğuzların üçok kolunun Kınık boyuna mensuptur. Büyük Selçuklu Devleti, Dandanakan Savaşı sonucunda kurulmuştur. Bizans ile yapılan ilk savaş, Nesa Savaşıdır. Anadolu’nun kapıları Türklere, Malazgirt savaşı ile açılmıştır. Karahitaylara karşı Katvan Savaşını kaybeden Selçuklular, zayıflama sürecine girdi. Kirman Selçukluları: Suriye’de kuruldu. Büyük Selçuklu Devletinin en parlak dönemi Melikşah Dönemidir. SEDAT ALTAŞ