ANTRENMAN BİLGİSİ “Sürat ve Sürat Antrenmanı” Doç.Dr. Ertuğrul GELEN SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu

Sürat ve Sürat Antrenmanı Süratin Tanımı Bilişsel (kognitif) sürece dayalı, en büyük irade gücünün katkısıyla belirli Koşullarda sinir – kas sisteminin mümkün olan en büyük hızla tepki ve Hareket süratini gerçekleştirebilme yeteneğidir. Biyomekanik açıdan sürat; “birim zamanda alınan yoldur.” Sürat = Yol / Zaman (m / sn) Doç.Dr. Ertuğrul GELEN

Sürat ve Sürat Antrenmanı SÜRATLE İLGİLİ TANIMLAR İvmelenme; Bir sporcunun süratindeki zaman birimi içerisinde meydana gelen değişmeye denir. Çabukluk; “Kasların mümkün olan en kısa zamanda dış dirençlere karşı, vücudun tamamı yada vücudun bir kısmının dirence rağmen eklemleri harekete geçirebilme özelliğidir.” Çabuk kuvvet; “Sinir-kas sisteminin yüksek bir hızda kasılarak direnci yenebilme yeteneğidir” Reaksiyon sürati; “Bir hareketi yapmak için çok süratli bir şekilde tepki gösterme yeteneğidir” Doç.Dr. Ertuğrul GELEN

Sürat ve Sürat Antrenmanı REAKSİYON SÜRATİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Olumlu etkileyen faktörler Reaksiyon alıştırmaları, Dikkat, konsantrasyon, İtici güçler (hırs, heves, arzu, ödül, vb.) Kimyasal maddeler (doping) tıbbi ilaçlar, Sürat antrenmanları, Isınma. Olumsuz etkileyen faktörler Alkol, Yetersiz antrenman, Yorgunluk, Dikkatsizlik, Yetersiz mücadele gücü Doç.Dr. Ertuğrul GELEN

REFLEKS VE REAKSİYON SÜRATLERİ ARASINDA BİR FARK VARMIDIR ? Sürat ve Sürat Antrenmanı REFLEKS VE REAKSİYON SÜRATLERİ ARASINDA BİR FARK VARMIDIR ? Doç.Dr. Ertuğrul GELEN

Sürat ve Sürat Antrenmanı SÜRATİN OLUŞUMU Sürat özelliği sinir sistemi ile kas sisteminin ortaklaşa ürünü olarak meydana gelmektedir. Sürat büyük ölçüde doğuştan getirilen bir özelliktir. Bu nedenle de gelişimi sınırlıdır. Optimal antrenmanlarla üst düzeye getirilebilir. Bunun için de; Alıştırmaların amaca uygun olarak süratli yapılabilmesi, Uygulanması istenilen alıştırmaların maksimal hızda yapılması, Alıştırmaların süresi, süratte her hangi bir değişiklik yapmayacak şekilde uzun tutularak düzenlenmelidir. Doç.Dr. Ertuğrul GELEN

Sürat ve Sürat Antrenmanı SÜRATİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER İÇ FAKTÖRLER Antropometrik Özellikleri, Kas Kuvveti, Reaksiyon sürati, Kasların Kasılma Sürati, Koordinasyon, Anaerobik Dayanıklılık, Vizkozite DIŞ FAKTÖRLER İklim Yükseklik Mevsim Beslenme Antrenman Durumu Doping Doç.Dr. Ertuğrul GELEN

Sürat ve Sürat Antrenmanı SÜRATİN SINIFLANDIRILMASI Antrenman bilimi açısından Reaksiyon (tepki) sürati Maksimal sürat Süratte devamlılık Fizyolojik açıdan Hareket sürati (ivmelenme, maksimal sürat, ortalama hız) Algılama sürati Reaksiyon sürati Doç.Dr. Ertuğrul GELEN

Sürat ve Sürat Antrenmanı ANTRENMAN BİLİMİ AÇISINDAN SÜRAT Reaksiyon (Tepki) Sürati Herhangi bir hareket için çok süratli şekilde tepki gösterme yeteneğidir. Bir impulsa karşı kasın göstermiş olduğu ilk tepki süresine reaksiyon süresi denir. Bir hareketin gerçekleşmesi için algılama ve tepki gösterme sürecidir. Doç.Dr. Ertuğrul GELEN

Sürat ve Sürat Antrenmanı ANTRENMAN BİLİMİ AÇISINDAN SÜRAT Maksimal Sürat; Sporcunun ilk hareketi ile bitiş hareketi arasındaki geçen maksimum süredir. Örneğin; 100 m. Koşuda ilk çıkış ile bitiş çizgisi arasında belirli bir mesafeyi mümkün olan en yüksek süratte kat edilmesidir. Doç.Dr. Ertuğrul GELEN

Sürat ve Sürat Antrenmanı ANTRENMAN BİLİMİ AÇISINDAN SÜRAT Süratte Devamlılık; Maksimal sürati uzun süre devam ettirebilme yeteneğidir. sporcunun süratini temelde maksimal süratin korunmasıdır Doç.Dr. Ertuğrul GELEN

Sürat ve Sürat Antrenmanı SÜRAT ANTRENMANLARI Ön şart maksimal kuvvet antrenmanlarının yapılması Önce genel kuvvet sonra maksimal kuvvet artışının sağlanması. Doç.Dr. Ertuğrul GELEN

Sürat ve Sürat Antrenmanı SÜRAT ANTRENMANLARI Ağırlık Antrenmanları Sprint Antrenmanları Pliometrik Antrenmanlar Doç.Dr. Ertuğrul GELEN

Sürat ve Sürat Antrenmanı AĞIRLIK ANTRENMANLARI Yüklenme: Optimal yüklenmenin (%80) üzerindeki artan direnç çalışmaları Çalışma günleri: Ağırlık antrenmanları birer gün arayla yapılmalıdır. Alıştırmaların seçimi veya sırası : Önce büyük kas grupları (bacak, kalça), ardından küçük kas grupları (kollar) çalıştırılmalıdır. Pozitif ve negatif çalışma : Halter süratle kaldırılıp yavaşça indirilmelidir. Örnegin, ağırlık bir saniyede kaldırılıyorsa, iki saniyede indirilmelidir. Uygun nefes alma Isınma ve soğuma. Doç.Dr. Ertuğrul GELEN

Sürat ve Sürat Antrenmanı SÜRAT ANTRENMANLARI Ağırlık Antrenmanları Sprint Antrenmanları Pliometrik Antrenmanlar Doç.Dr. Ertuğrul GELEN

Sürat ve Sürat Antrenmanı SPRİNT ANTRENMANLARI Sprint antrenmanlarının şiddeti % 95 - 100 Tekrar sayıları arası dinlenme süresi 2-4 dk ANTRENMAN ŞEKİLLLERİ Pick-up Sprintler Eşit arttırmalı mesafede, jog-kangru-sprint-yürüme (3-8 set) Hollow Sprintler Eşit arttırmalı mesafede, sprint-jog-sprint-yürüme (3-8 set) İnterval Sprintler: Çalışma – Dinlenme oranı (1:3) % 100 şiddette, 4-6 tekrar, tam dinlenme yürüyerek Doç.Dr. Ertuğrul GELEN

Sürat ve Sürat Antrenmanı SÜRAT ANTRENMANLARI Ağırlık Antrenmanları Sprint Antrenmanları Pliometrik Antrenmanlar Doç.Dr. Ertuğrul GELEN

Sürat ve Sürat Antrenmanı PLİOMETRİK ANTRENMANLAR Hedefleri Patlayıcı ve elastik kuvvette artış sağlar, Kasın sadece kasılgan elemanları değil, sinir-kas sisteminin (bağlar, tendonlar vb.) gelişmesini sağlar, Tendon golgi organı ve kas iğciği gibi refleks algılayıcıların uyarılmasını sağlar, Doç.Dr. Ertuğrul GELEN

Sürat ve Sürat Antrenmanı PLİOMETRİK ANTRENMANLAR Doç.Dr. Ertuğrul GELEN

Sürat ve Sürat Antrenmanı PLİOMETRİK ANTRENMANLAR Uygulamada dikkat edilmesi gereken noktalar 12 yaş ve üzeri çocuklarda kullanılabilir, İlgili tüm alıştırmalarda, hareketin hem hız hemde kuvvet yönü dikkate alınmalı, Hareketlerin tamamı, mümkün olan en yüksek şiddette yapılmalı, Hareketlere ait tekrar sayısı 8-10, set sayısı 3-10 set arasında olmalı, Set araları dinlenme, 1-2 dk aktif olarak uygulanmalı, Haftada en fazla 2-3 gün yapılmalı Doç.Dr. Ertuğrul GELEN

Sürat ve Sürat Antrenmanı PLİOMETRİK ANTRENMANLAR Pliometrik antrenman çeşitleri: 1.Çift bacak dikey ve yatay sıçramalar 2.Tek bacak dikey ve yatay sıçramalar 3.Pozitif eğimde sıçramalar 4.Negatif eğimde sıçramalar 5.Derinlik sıçramaları (ön koşul= Bacak pres hareketinde vücut ağırlığının 2.0-2.5 katı ) Pliometriklerin Periyotlaması = Sırasıyla 1-2-3-4-5 Doç.Dr. Ertuğrul GELEN