TİCARİ MAL HAREKETLERİ ve MUHASEBELEŞTİRİLMESİ Prof.Dr. Ahmet Vecdi CAN

TİCARİ MAL alındığında satıldığında 153 TİCARİ MALLAR 600 YURT İÇİ SATIŞLAR 601 YURT DIŞI SATIŞLAR 621 SATILAN TİCARİ MALLARIN MALİYETİ 191 İNDİRİLECEK KDV 391 HESAPLANAN KDV

TİCARİ MALIN İADESİ veya İSKONTOSU TİCARİ MAL ALINIŞI Yevmiye Defteri Defteri Kebir B A B 153 TİC. MALLAR A 153 TİCARİ MALLAR X X .... TİCARİ MALIN İADESİ veya İSKONTOSU Yevmiye Defteri Defteri Kebir B A B 153 TİC. MALLAR A X … 153 TİCARİ MALLAR X

ÖRNEK 1: CAN Ticaret işletmesi 40 ÖRNEK 1: CAN Ticaret işletmesi 40.000 TL değerinde ticari malı peşin almıştır (KDV’yi ihmal ediniz). 05.01.2009 B A 1 153 TİCARİ MALLAR 40.000 100 KASA 40.000 ÖRNEK 2: CAN Ticaret işletmesi 40.000 TL değerinde ticari malı peşin almıştır (KDV hariç %18). 05.01.2009 B A 2 153 TİCARİ MALLAR 40.000 191 İNDİRİLECEK KDV 7.200 100 KASA 47.200

ÖRNEK 3: CAN Ticaret işletmesi 15. 01 ÖRNEK 3: CAN Ticaret işletmesi 15.01.2009 tarihinde elindeki müşteri çekini vererek 10.000 TL değerinde ticari mal almıştır (bu işlemle ilgili KDV’yi şimdilik ihmal ediniz). 15.01.2009 B A 3 153 TİCARİ MALLAR 10.000 101 ALINAN ÇEKLER 10.000 ÖRNEK 4: CAN Ticaret işletmesi 25.01.2009 tarihinde çek vererek 10.000 TL değerinde ticari mal almıştır (bu işlemle ilgili KDV’yi şimdilik ihmal ediniz). 25.01.2009 B A 4 153 TİCARİ MALLAR 10.000 103 VERİLEN ÇEKLER ve ÖDEME EMİR. 10.000

ÖRNEK 5: CAN Ticaret işletmesi 40 ÖRNEK 5: CAN Ticaret işletmesi 40.000 TL değerinde ticari malı veresiye almıştır (KDV’yi ihmal ediniz). 05.01.2009 B A 1 153 TİCARİ MALLAR 40.000 320 SATICILAR 40.000 ÖRNEK 6: CAN Ticaret işletmesi 40.000 TL değerinde ticari malı veresiye almıştır ancak KDV tutarını peşin ödemiştir (KDV hariç %18). 05.01.2009 B A 2 153 TİCARİ MALLAR 40.000 191 İNDİRİLECEK KDV 7.200 100 KASA 7.200 320 SATICILAR 40.000

ÖRNEK 7: CAN Ticaret işletmesi 47 ÖRNEK 7: CAN Ticaret işletmesi 47.200 TL tutarındaki ticari malı satın almıştır (KDV dahil %18). KDV tutarını peşin ödemiş, kalan tutarın yarısı için senet imzalamıştır. Ayrıca 10.000 TL’lik çek ile 2.000 TL’lik de müşteri çeki verilmiştir. Kalan borç açık hesap olarak kaydedilmiştir. 05.01.2009 B A 2 153 TİCARİ MALLAR 40.000 191 İNDİRİLECEK KDV 7.200 100 KASA 7.200 321 BORÇ SENETLERİ 20.000 103 VERİLEN ÇEKLER 10.000 101 ALINAN ÇEKLER 2.000 320 SATICILAR 8.000

ÖRNEK 8: CAN Ticaret işletmesi satın aldığı 40 ÖRNEK 8: CAN Ticaret işletmesi satın aldığı 40.000 TL değerinde ticari malı bozuk çıktığı için gerisingeriye iade etmiş ve parasını peşin almıştır (KDV’yi ihmal ediniz). 05.01.2009 B A 1 100 KASA 40.000 153 TİCARİ MALLAR 40.000 ÖRNEK 9: CAN Ticaret işletmesi 4.000 TL değerinde ticari malı satıcısına iade etmiş ve parasını peşin olarak almıştır (KDV hariç %18). 05.01.2009 B A 2 100 KASA 4.720 153 TİCARİ MALLAR 4.000 391 HESAPLANAN KDV 720

ÖRNEK 10: CAN Ticaret işletmesi satıcısının kendisine 1 ÖRNEK 10: CAN Ticaret işletmesi satıcısının kendisine 1.000 TL’lik indirim yaptığını ve bunu borcundan mahsup ettiğini öğrenmiştir (KDV ihmal ediniz). 05.01.2009 B A 1 320 SATICILAR 1.000 153 TİCARİ MALLAR 1.000 ÖRNEK 11: Satıcı 1.000 TL’lik indirim yapmış ve indirim tutarını nakit olarak işletmeye vermiştir (KDV hariç %18). 05.01.2009 B A 2 100 KASA 1.180 153 TİCARİ MALLAR 1.000 391 HESAPLANAN KDV 180

TİCARİ MALIN SATILMASI (Satış Boyutu: GELİR) Yevmiye Defteri Defteri Kebir B A B 600 Y. İ. SATIŞLAR A .... X 600 YURT İÇİ SATIŞ. X TİCARİ MALIN SATILMASI (Maliyet Boyutu: GİDER) Yevmiye Defteri Defteri Kebir B A B 153 TİC. MALLAR A X 621 STMM X 153 TİCARİ MALLAR X

ÖRNEK 1: CAN Ticaret işletmesi 40. 000 TL değerinde ticari malı 50 ÖRNEK 1: CAN Ticaret işletmesi 40.000 TL değerinde ticari malı 50.000 TL’ye peşin satmıştır (KDV hariç %18). 05.01.2009 B A 1 100 KASA 59.000 600 YURT İÇİ SATIŞLAR 50.000 391 HESAPLANAN KDV 9.000 1 621 SATILAN TİCARİ MALLARIN MALİYETİ 40.000 153 TİCARİ MALLAR 40.000

ÖRNEK 2: CAN Ticaret işletmesi 40. 000 TL değerinde ticari malı 50 ÖRNEK 2: CAN Ticaret işletmesi 40.000 TL değerinde ticari malı 50.000 TL’ye veresiye satmıştır (KDV hariç %18). 05.01.2009 B A 1 120 ALICILAR 59.000 600 YURT İÇİ SATIŞLAR 50.000 391 HESAPLANAN KDV 9.000 1 621 SATILAN TİCARİ MALLARIN MALİYETİ 40.000 153 TİCARİ MALLAR 40.000

ÖRNEK 3: CAN Ticaret işletmesi 40. 000 TL değerinde ticari malı 50 ÖRNEK 3: CAN Ticaret işletmesi 40.000 TL değerinde ticari malı 50.000 TL’ye (KDV hariç %18) veresiye satmış ancak KDV tutarını nakit tahsil etmiştir. 05.01.2009 B A 1 100 KASA 9.000 120 ALICILAR 50.000 600 YURT İÇİ SATIŞLAR 50.000 391 HESAPLANAN KDV 9.000 1 621 SATILAN TİCARİ MALLARIN MALİYETİ 40.000 153 TİCARİ MALLAR 40.000

ÖRNEK 4: CAN Ticaret işletmesi 40. 000 TL değerinde ticari malı 59 ÖRNEK 4: CAN Ticaret işletmesi 40.000 TL değerinde ticari malı 59.000 TL’ye (KDV dahil %18) satmıştır. KDV tutarını nakit tahsil etmiş ayrıca 10.000 TL’lik çek, 10.000 TL’lik de senet almıştır. Kalan tutar müşterinin açık hesabına kaydedilmiştir. 05.01.2009 B A 1 100 KASA 9.000 101 ALINAN ÇEKLER 10.000 121 ALACAK SENETLERİ 10.000 120 ALICILAR 30.000 600 YURT İÇİ SATIŞLAR 50.000 391 HESAPLANAN KDV 9.000 1 621 SATILAN TİCARİ MALLARIN MALİYETİ 40.000 153 TİCARİ MALLAR 40.000

ÖRNEK 5: CAN Ticaret işletmesi daha önce 40 ÖRNEK 5: CAN Ticaret işletmesi daha önce 40.000 TL değerinde ticari malı 50.000 TL’ye veresiye satmıştı (KDV hariç %18). İşte bu malların yarısı arızalı olduğu gerekçesiyle iade gelmiştir. 05.01.2009 B A 1 610 SATIŞTAN İADELER 25.000 191 İNDİRİLECEK KDV 4.500 120 ALICILAR 29.500 1 153 TİCARİ MALLAR 20.000 621 SATILAN TİC.MAL.MALİYETİ 20.000

ÖRNEK 5: CAN Ticaret işletmesi daha önce 40 ÖRNEK 5: CAN Ticaret işletmesi daha önce 40.000 TL değerinde ticari malı 50.000 TL’ye veresiye satmıştı (KDV hariç %18). Alıcı borcunu hemen nakit olarak ödemek istediği için kendisine %10 iskonto yapılıyor. 05.01.2009 B A 1 611 SATIŞ İSKONTOLARI 5.000 191 İNDİRİLECEK KDV 900 120 ALICILAR 5.900 1 100 KASA 53.100 120 ALICILAR 53.100

Siparişi verildiğinde ödenen Siparişi alındığında alınan TİCARİ MAL Siparişi verildiğinde ödenen Siparişi alındığında alınan 159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI 340 ALINAN SİPARİŞ AVANSLARI

TİCARİ MAL SİPARİŞİ VERİLİRKEN ÖDENEN AVANS Yevmiye Defteri Defteri Kebir B A B 159 VER.SİP.AVANS. A 159 VER.SİP.AVANS. X X .... TİCARİ MAL TESLİM ALINIRKEN MAHSUP EDİLEN AVANS Yevmiye Defteri Defteri Kebir B A B 159 VER.SİP.AVANS. A X … 159 VER.SİP.AVANS. X

ÖRNEK 1a: CAN Ticaret işletmesi 40 ÖRNEK 1a: CAN Ticaret işletmesi 40.000 TL değerinde ticari mal siparişi vermiş ve 4.000 TL peşinat (avans) ödemiştir. 05.01.2009 B A 1 159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI 4.000 100 KASA 4.000 ÖRNEK 1b: CAN Ticaret işletmesinin sipariş etmiş olduğu 40.000 TL değerinde ticari mal 10 gün sonra teslim alınmış ve (avans mahsup edilerek) parası ödenmiştir (KDV hariç %18). 05.01.2009 B A 2 153 TİCARİ MALLAR 40.000 191 İNDİRİLECEK KDV 7.200 100 KASA 43.200 159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI 4.000

TİCARİ MAL SİPARİŞİ ALINIRKEN ALINAN AVANS Yevmiye Defteri Defteri Kebir B A B 340 ALI.SİP.AVANS. A … X 340 ALI.SİP.AVANS. X TİCARİ MAL TESLİM EDİLİRKEN MAHSUP EDİLEN AVANS Yevmiye Defteri Defteri Kebir B A B 340 ALI.SİP.AVANS. A 340 ALI.SİP.AVANS. X X ....

ÖRNEK 1a: CAN Ticaret işletmesi 50 ÖRNEK 1a: CAN Ticaret işletmesi 50.000 TL değerinde ticari mal siparişi almış ve bunun için%20 peşinat (avans) almıştır. 05.01.2009 B A 1 100 KASA 10.000 340 ALINAN SİPARİŞ AVANSLARI 10.000 ÖRNEK 1b: CAN Ticaret işletmesi 40.000 TL değerinde ticari malı 50.000 TL’ye peşin satmıştır (KDV hariç %18). 05.01.2009 B A 1 100 KASA 49.000 340 ALINAN SİPARİŞ AVANSLARI 10.000 600 YURT İÇİ SATIŞLAR 50.000 391 HESAPLANAN KDV 9.000 1 621 SATILAN TİCARİ MALLARIN MALİYETİ 40.000 153 TİCARİ MALLAR 40.000

Teşekkürler