Kolb’un Yaşantısal Öğretim Modeli Yrd. Doç. Dr. Cenk Akbıyık
Kolb modelini Lewin, Jung, Piagét ve Guilford’un görüşlerini de dikkate alarak oluşturmuştur. Öğrenmeyi bireylerin sosyal ve fiziki çevreye uyumu şeklinde tanımlayan Kolb’un modelinde bu anlayışın yansımasını görmek mümkündür.
Kolb’un yaşantısal öğretim modelinde öğrenme aşamaları, öğrenme yolları ve öğrenme stilleri ayrı ayrı ele alınmıştır.
Kolb’a göre öğrenme aşamaları şunlardır: Somut yaşantı Yansıtıcı gözlem Soyut kavramsallaştırma Aktif yaşantı
Somut yaşantı (concrete experience): Bu aşamada birey gerçek yaşam durumlarıyla karşılaşır, hissederek öğrenir, durumlara sezgisel yaklaşır, keşfetmeye ve yeni görüşlere değer verir, diğer insanlarla etkileşimde bulunur.
Yansıtıcı gözlem (reflective observation): Bu aşamada birey izler, gözlem yapar ve değerlendirir, öze dönük izleme önem kazanır.
Soyut kavramsallaştırma (abstract conceptualization): Bu aşamada birey mantıklı düşünür, kuram, ilke ve kuralları önemser, bireysel çalışma öne çıkar.
Aktif yaşantı (active experience): Bu aşamada birey bilginin uygulanmasına önem verir, problem çözme, proje yapma gibi etkinlikler öne çıkar.
Bu dört öğrenme aşamasına karşılık gelen öğrenme yolları ise şöyledir: Somut yaşantı: Hissederek Yansıtıcı gözlem: İzleyerek Soyut kavramsallaştırma: Düşünerek Aktif yaşantı: Yaparak
Kolb’un öğrenme stilleri modelinde bir bireyin öğrenme stili yukarıda bahsedilen dört alanın ikişerli bileşenleri şeklinde karşımıza çıkmaktadır.
Birey, öğrenme stilleri ölçeğine verdiği yanıtlardan aldığı puanlarla aşağıdaki dört öğrenme stilinden birinde yer alır: Değiştiren (diverger) Özümseyen (assimilator) Ayrıştıran (converger) Yerleştiren (accomodator)
Öğrenme stili, öğrenme biçimi ve öğrenme yolu arasındaki ilişkiler aşağıdaki gibi tablo ve şekille gösterilebilir: Öğrenme Stili Öğrenme Biçimleri Öğrenme Yolları Değiştiren Yansıtıcı gözlem ve somut yaşantı İzleyerek ve hissederek Özümseyen Soyut kavramsallaştırma ve yansıtıcı gözlem Düşünerek ve izleyerek Ayrıştıran Aktif yaşantı ve soyut kavramsallaştırma Yaparak ve düşünerek Yerleştiren Somut yaşantı ve aktif yaşantı Hissederek ve yaparak
Değiştiren Stil Somut yaşantı Hissederek ve izleyerek öğrenme Yeni düşünceler üretme Farklı açılardan bakma Duyarlı olma Problem çözerken hayal gücünü kullanma Grupla çalışmayı tercih etme Değer ve anlamların farkında olma Kendi duygu ve düşüncelerini önemseme
Özümseyen Stil Kuram ve ilkeleri önemseme İzleyerek ve düşünerek öğrenme Kuramsal modeller oluşturma Soyut kavramlar ve fikirler üzerinde odaklanma Parçadan bütüne gitme Araştırmayla ilgilenme
Ayrıştıran Stil Tek doğru yanıtlı soruları başarıyla çözme Düşünerek ve yaparak öğrenme Problem çözme Teknik konularla ilgilenme Plan yapma Uygulamaya önem verme
Yerleştiren Stil Sezgilere önem verme Hissederek ve yaparak öğrenme Deney ve uygulamaya önem verme Grupla çalışma Yeni deneyimlere açık olma Deneme yanılmayla problem çözme
Kalıcılığı sağlamak adına Kolb öğrenme stillerinin temsili görsellerle aşağıdaki gibi gösterilebilir. Burada; değiştiren öğrenme stiline sahip bireyler sezgilere, hislere açık, duyarlı oldukları, hayal gücünü kullandıkları için bir ressam ile özümseyen öğrenme stiline sahip bireyler kuramlara, araştırmaya, mantığa, gözlem yapmaya önem verdikleri için bir bilim insanı ile ayrıştıran stile sahip bireyler uygulamaya, problem çözmeye, plan yapmaya önem verdikleri için bir mühendis ile yerleştiren stile sahip bireyler de sezgiye, deneme yanılmaya önem verdikleri, grupla çalışmaya yatkın ve yeniliklere açık oldukları için bir işadamı ile temsil edilmektedir.
Kaynaklar Bedir, G. (2007). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Öğrencileri, Öğretmenleri ve Velilerinin Öğrenme Stili Profillerinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi, Malatya. Business Balls Web Sitesi. http://www.businessballs.com/kolblearningstyles.htm Eskici, M. (2008). Öğrencilerin Öğrenme Stilleri ile Akademik Başarı ve Cinsiyetleri Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi, Edirne. Güven, M. (2004). Öğrenme Stilleri ile Öğrenme Stratejileri Arasındaki İlişki .Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. Önder, F. (2006). Fizik Eğitiminde Öğrenme Stillerine Dayalı Öğretim Yöntemlerinin Öğrenci Başarısı Üzerindeki Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir. Usta, A. (2006). İlköğretim Fen Bilgisi Derslerinde Öğrenme Stillerine Dayalı Öğretim Etkinliklerinin Öğrenci Erişi ve Tutumlarına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya. Wikipedia Web Sites. http://en.wikipedia.org/wiki/Learning_styles Yorulmaz, A. (2011). Öğretmen Adayları için KPSS Eğitim Bilimleri. Zambak Yayınları, İstanbul.