KUŞLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ

Kuşların en belirgin özelliği diğer hiçbir hayvan grubunda görülmeyen ve deriden orijin alan tüylerin bulunmasıdır.

Ön ekstremiteleri uçma organı olan kanat haline dönüşmüştür Ön ekstremiteleri uçma organı olan kanat haline dönüşmüştür. Arka ekstremitelerdeki kemikler intertarsal eklem oluşturacak şekilde dizilmişlerdir.

Dolaşım sisteminde sol aorta yayının tamamen körelmesi sadece bu sınıfın karakteristik bir özelliğidir. Havakeseli bir kemik yapısına sahiptir. Dişi eşey organlarının sağ tarafı körelmiştir.

Gerçek dişlere sahip değildirler.

Kaburgalarında kanca şeklindeki çıkıntılar ( processus unicanti ) bulunur.

Beyincik ve özellikle görme lobları büyüktür.

Beslenmeyi sağlayan keratin bir gaga oluşumuna sahiptir

Sıcakkanlı canlılardır Sıcakkanlı canlılardır. Vücut ısıları, genellikle çevredeki atmosfer ısısından da yüksektir. Böylece serin iklimlere soğukkanlı hayvanlardan daha iyi dayanırlar ve daha yüksek bir vücut metabolizması oranını düzgün bir şekilde sürdürebilirler. Tipik sert kabuklu yumurta (döllenmiş) yumurtlayarak çoğalırlar ve genellikle, birlikte kuluçkaya yatarlar.

Derilerinde kuyruk kökündeki yağ bezleri hariç salgı bezleri yoktur. Derilerinin tüysüz kısımlarında epidermis kökenli pullar bulunur.

Kafatasları oksipital bir kondil ile omurgaya bağlanır.

Boşaltım kanalları (üreterler) kloakaya açılmıştır.

Göğüs kemikleri uçuşa elverişli bir tarzda gelişmiştir. Kuyruk omurlarının sayısı oldukça azalmıştır. Alyuvarları(eritrosit=kırmızı kan hücreleri) çekirdekli ve ovaldir. Beyincik ve özellikle, görme lobları büyüktür.

Solunum akciğerlerle olur Solunum akciğerlerle olur. Kaburgalara bağlanmış olan akciğerlerin, iç organlar arasında ve kemikler içerisinde yer alan ince çeperli hava keseleriyle bağlantısı vardır. Trake ve bronşların bağlandığı yere yakın bir bölgede çok gelişmiş olan syrinx(ses çıkarma kutusu) bulunur.

Deve kuşları hariç idrar keseleri yoktur, böbreklerden atılan boşaltım atıkları katı ürik asit tarzındadır. Koku alma özellikleri oldukça azdır. Beyin sinirleri on iki çifttir. Ter bezlerinden yoksun oldukları için hiç terlemezler.

Kalpleri iki kulakçık ve iki karıncık olmak üzere dört gözlüdür.

Metabolizma hızı bakımından en yüksek hayvan gruplarından birisidir. Görme organları diğer duyu organlarına göre daha iyi gelişmiştir. Kuşların çoğu gece hiç görmezler. Ancak baykuş ve çobanaldatan gibi gece kuşları geceleri de görebilirler. Gözlerinde görmeyi engellemeyen nemlendiricileri ve koruyucu özellik gösteren Niktitant adlı bir göz zarı vardır.

KÜLTÜR VE KUŞLAR Kuşlar 9000’den fazla türle insanlık tarihinin başlangıcından bu yana , insanların ilgisini çeken hayvan grupları arasında daima en ön sıralarda yer almıştır. Bunun kültürel bir yansıması olarak , sembollerde , sanatta ,hikayelerde ve efsanelerde sürekli olarak kullanılmıştır.

Kuşlar ülkelerin bayraklarında sembol olarak kullanılmaktadır. Ekvator Zambiya Mısır Arnavutluk

Adının önünde “posta” ismi kullanılan tek kuş “güvercin” dir Adının önünde “posta” ismi kullanılan tek kuş “güvercin” dir. İlk çağlarda, büyük devletlerin ortaya çıkmasıyla birlikte, en önemli ve hızlı haberleşmeyi sağlayan hayvan “posta güvercinleri”dir. Her ne kadar güvercinlerin posta hizmetlerinde kullanılmağa başlanmasıyla ilgili farklı tarihler veriliyorsa da, eski Mısır duvar resimlerinde güvercinlerin haberleşme hizmetlerinde kullanıldığı açıkça görülmektedir.

Antik Roma devirlerinde insanlar, leyleklerin düşünceli, özverili yaşam tarzlarından o kadar etkilenmişlerdir ki küçüklerin yaşlı büyüklerini gözetmeleri konusunda çıkarılan yasalara ‘leyleklerin yasası’ adı verilmiştir. Benzer şekilde eski Yunan’da da ‘stork’ (leylek) ismi ‘storge’ olarak ‘tabiattaki güçlü sevecenlik’ anlamında bir deyim olarak kullanılmış. Sonuç olarak, Anadolu’da güneyden, Arabistan yönünden geldiği için ‘hacı leylek’ diye nitelendirilen, doğum yapılan evin bacasında oturan bu saygın kuş, yeni doğan bebeğin nasıl geldiğinin çocuklara en şirin şekilde açıklanabilmesi için anneler tarafından aracı olarak seçilmiş.

Kuşlar takımların amblemlerinde de kullanılmaktadır.

Orta Asya Türk inancına göre, insanlara gökyüzü ve yeryüzü yolculuklarında refakat eden koruyucu varlıklar kuş şeklindedir. Yükseklik, ululuk timsali kartal kutsal kuş sayılmıştır. Bu nedenle tarihte tek yada çift başlı kartal hakimiyet sembolü sayılmış ve başka birçok yerde de bu sembol kullanılmıştır.

Kartal sembolü; Bizans İmparatorluğu Anadolu Selçuklu Devleti Fener Rum Patrikhanesi Selçuk Üniversitesi Konya Büyükşehir Belediyesi Arnavutluk Cumhuriyeti Dicle üniversitesi Atatürk üniversitesi Erzurum'un ve Erzincan şehrinin simgesi olmuş halde görülmektedir.

Fener Rum Patrikhanesi Anadolu Selçuklu Fener Rum Patrikhanesi

Anadolu Selçuklu Devleti Fener Rum Patrikhanesi

Bizans İmparatorluğu Simgesi Fener Rum Patrikhanesi

Kuşlar tarih boyunca türküler içinde de kullanılmıştır. …telli telli telli, şu telli turna sanma ki yaralı, uçmaz bir daha …telgrafın tellerine kuşlar mı konar herkes sevdiğine yavrum böyle mi yanar …iki keklik bir kayada ötüyor ötmede keklik derdim bana yetiyor …bülbülüm gel de dile söyle benimle bile  sesini duyur ele çile bülbülüm çile …ötme bülbül ötme can ayazda kışta sen gülü terketme şarkılar şiirler yasta

Tarihte kuşlara ait birçok efsane vardır. Tarihteki efsanevi kuşlardan bazıları: Hüma Kuşu Anka Kuşu Angut Kuşu Kaknüs Kuşu Bennu İbibik – hüt hüt

Hüma Kuşu Hüma kuşu çoğu kez cennet kuşu olarak da adlandırılan, görünmeyecek şekilde çok yükseklerde dinlenmeksizin sürekli uçan, asla yere değmeyen -bazı kaynaklarda ayakları olmadığı da nakledilir- efsanevi kuştur. Başına konduğu kimseye mutluluk getirdiğine inanılması sebebi ile talih kuşu veya devlet kuşu olarak da isimlendirilir.Bunun kaynağı eskiden bir hükümdar ölünce halkın bir meydanda toplandığı ve Hüma'nın başına konduğu ya da gölgesinin üzerine düştüğü kişinin hükümdar olduğuna dair halk inancıdır. Hüma'nın canlısının asla yakalanamayacağı ve Hüma'yı bilerek öldüren kişinin kırk gün içinde öleceği de yaygın inançlar arasındadır.

Anka Kuşu-Simurg Anka Kuşu,ölümünün yaklaştığını hissetmeye başladığı an kendisine kuru dallardan bir yuva inşa etmeye başlar ve bunu ne olduğu bilinmeyen bir zamkla sıvar. Daha sonra yuvanın içinde, güneş ışınlarının kuru dalları yakmasıyla gerçekleşecek ölümünü bekler ve ölür. Efsaneye göre küllerinden doğar yavru bir Anka Kuşu olarak bu yüzden Hristiyanlık dahil birçok dinde yeniden varoluş,diriliş sembolü olarak benimsenmiştir.

Anka Kuşu rivayete göre bilgi ağacının dallarında yaşar ve her şeyi o bilirmiş.Kuşlar dünyasında ters giden her şeye Anka’nın çözüm bulacağına inanılırmış. Bir an gelir Anka ortalıkta görünmez olur,diğer kuşlar onu aramak için yola koyulurlar. Ona ulaşmak zorludur hatta o Kaf Dağının tepesindedir oraya varmak için de zorlu vadiler ve tepeler aşmak gerekir. Birbirinden farklı ve zorlu vadiler: - İstek - Aşk - Marifet - Hayret - Tevhid - Yokluk Vadileri Hep birlikte yola çıkan kuşlar zaman geçtikçe birer birer vazgeçmişler ve dökülmeye başlamışlar. Kaf Dağına vardıklarında 30 kuş kalmış geriye sonunda bu sırrı sözcükler dile getirmiş ve Farsça ”Si” 30 demek ”Murg” ise kuş yani Simurg(Anka Kuşu) 30 kuş demek o 30 kuş anlamış ki hepsi Simurg…

Kaknüs Kuşu Kaknüs veya musikar büyük bir gagası ve gagasında yüzlerce delik bulunan, rüzgar esmesi sonucu bu deliklerden nağmeli sesler çıkaran ve bu şekilde musikinin doğuşuna öncülük ettiğine inanılan büyük mitolojik bir kuştur. Musiki kuşu olarak da bilinen kaknüs, kuğu anlamına gelen Yunanca kökenli kiknos (Cygnus) kelimesinden gelmektedir. Bu kuşun güzel sesini duyarak etrafına doluşan küçük kuşları yiyerek beslendiği ifade edilir. Bin yıl yaşayıp daha sonra Feniks gibi küllerinden yeniden doğmak için ormanlardan odun toplayıp bunları kanatlarını süratle çırparak tutuşturduğuna ve kendini yanan ateş ile yaktığına inanılır.

Bennu Bennu, Mısır mitolojisinde Güneş Tanrısı Ra'nın ruhuna sahip olduğu söylenen balıkçıla benzeyen bir kuştur. Ayrıca bu mitolojiye göre, Bennu kendini Ra Tapınağı'nın çevresinde olan kutsal bir ağacın alevinden oluşturmuştur. Başka bir versiyona göre de, Bennu Osiris'in kalbindeki çatlaktan dışarı çıkmıştır. Bennu, gri, mavi, mor ya da beyaz balıkçıl olarak resmedilmiştir.

İbibik – Hüt hüt İbibik ya da Hüt hüt kuşu eşine olan bağlılığı, eşi ölünce yeni bir eş aramaması, yaşlandıklarında anne ve babasının yiyeceklerini temin etmesi, annesi öldüğünde uygun bir yer buluncaya kadar onu başında taşıması özellikleriyle bilinir. İslami gelenekte başındaki tepeliğin anne-babasına karşı olan bu hürmetkârlığı sonucu verildiği inancı görülür. Benzer inanışlar Yunanlılar ve Romalılar’da da görülür. Çok uzaklardaki suyu havadan görebilme ve keşfedebilme yeteneği ile Süleyman peygambere ve ordusuna kılavuzluk ettiğine inanılan hüthüdün ‘hüd hüd’ şeklinde ötmesi gizli şeyleri göstermek için "orada orada" demesinden ibaret olduğu da rivayet edilir. Rüyada bu kuşun görülmesi suya kavuşma, sıkıntıdan kurtulma, uzaktan haber alma, misafir gelmesi, emniyette olmak şeklinde yorumlanmıştır

Ayrıca Mürg-i Süleyman adı ile de bilinen hüdhüd, Kuran'da kendisine kuş dilinin öğretildiği ifade edilen Süleyman peygambere Saba Melikesi Belkıs hakkında haber getiren ve Süleyman'ın irşat mektubunu Belkıs'a ulaştıran kuş olarak anılmaktadır.

Rüyada Kuş Görmek

Mimar Kuşlar Kuşlar tek yuva yapıcı canlılar değildirler. Balıklar, memeliler, böcekler ve örümcekler de yuva yaparlar. Hatta içlerinde karmaşık yapıda yuva yapanlar da vardır. Ama genel olarak yuvanın biçiminin, yuva materyalinin ve yuva yerinin çeşitliliği düşünüldüğünde hiçbir canlı grubu kuşlarla karşılaştırılamaz. Bu nedenle kuşlar yuva ustası canlılar olarak tanınırlar. Kuş yuvaları basit yuvalardan karmaşık yapılı yuvalara kadar büyük çeşitlilik gösterirler.