Toplu pazarlık gücü

• Toplu pazarlık, sendikaların başta ücret olmak üzere, çalışma koşullarını belirlemede işveren karşısında işçilerin temsilcisi olarak yer aldıkları önemli bir faaliyet alanıdır. Bu yolla işverenlerin tek taraşı kural koyma otoritesi kısıtlanmakta, çalışanlara da kendi çıkarlarını koruma doğrultusunda kararlara katılma hakkı tanınmaktadır. Diğer taraftan, işveren açısından da işyerindeki verimlilik ve sosyal barışın sağlanmasında toplu pazarlık sonucu ulaşılan uzlaşmanın da önemi büyük olmaktadır. • Uluslararası Çalışma Örgütü toplu pazarlığı şu şekilde tanımlanmaktadır: “Bir tarafta bir işveren veya bir ya da birden fazla işveren örgütü ile diğer taraftan işçileri temsil eden bir veya birden fazla işçi örgütü arasında; çalışma koşulları ve istihdam iliş- kisinin belirlenmesi; ve /veya işçiler ve işverenler arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi; ve/veya işveren veya onların örgütleriyle işçilerin örgüt veya örgütleri arasındaki ilişkileri düzenlemek konusunda giriştikleri bütün görüşmelerdir”.

Toplu pazarlık gücü Toplu pazarlık gücü, sendikanın veya işverenin, toplu pazarlıkta kendi şartları üzerinde karşı tarafı anlaşmaya ikna etme yeteneğidir. Sendikanın gücü; kendi şartları üzerinde anlaşmamasının işverene maliyetinin, yine kendi şartları üzerinde anlaşmasının işverene olan maliyetine oranıdır. Anlaşmamanın maliyeti, her iki taraf için de anlaşmazlıktan doğan kayıplar olarak tanımlanırken, anlaşmanın maliyeti ise, anlaşmanın doğrudan maliyetleri, anlaşmanın ikincil maliyetleri ve anlaşmanın parasal olmayan maliyetleri şeklinde sıralanabilir

Toplu Pazarlık gücü nedir Toplu Pazarlık gücü nedir? Toplu pazarlık gücü, sendikanın veya işverenin, toplu pazarlıkta kendi şartları üzerinde karşı tarafı anlaşmaya ikna etme yeteneğidir. Sendikanın gücü; kendi şartları üzerinde anlaşmamasının işverene maliyetinin, yine kendi şartları üzerinde anlaşmasının işverene olan maliyetine oranıdır. Anlaşmamanın maliyeti, her iki taraf için de anlaşmazlıktan doğan kayıplar olarak tanımlanırken, anlaşmanın maliyeti ise, anlaşmanın doğrudan maliyetleri, anlaşmanın ikincil maliyetleri ve anlaşmanın parasal olmayan maliyetleri şeklinde sıralanabilir.

Toplu pazarlık gücünü etkileyen unsurlar Ekonomik faktörler Ekonomik konjonktür + Endüstrinin yapısı İşsizlik - Emek talep esnekliği Sosyal faktörler Toplumun sendikalara bakışı Hükümetin anlayışı Yassal faktörler Mevzuatın niteliği Kurumsal ve Toplu pazarlık sürecine ilişkin faktörler Üye sayısı Sendikanın finansal gücü Sendik lideri Bilgi akış Grev sigortası fonu ı

Pazarlık gücünün hesaplanması Sendikanın Pazarlık gücü: İşveren ile anlaşmazlığın maliyeti İşveren ile anlaşmanın maliyeti =1 =0 1

Toplu pazarlık gücünü belirleyen faktörler nelerdir Toplu pazarlık gücünü belirleyen faktörler nelerdir? Toplu pazarlık gücünü belirleyen faktörler çeşitli kriterlere göre sınırdırılabilir. Genel olarak, toplu pazarlık gücünü belirleyen faktörler; “ekonomik”, “yapısal ve kurumsal”, “yasal” ve “toplu pazarlık sürecinde belirginleşen” faktörler olarak sıralanabilir. • Toplu pazarlık gücünü belirleyen faktörlerin belki de en önemlisi, ekonomik faktörlerdir. Ülkenin içinde bulunduğu ekonomik durum ve hükümetler tarafından izlenen ekonomi politikaları tarafların toplu pazarlıktaki gücünü önemli ölçüde etkiler. Ülkedeki işsizlik oranı yükseldikçe grevci işçiler ve aile bireylerinin iş bulma olasılıkları da azalacağından bu durum sendikanın toplu pazarlıktaki gücünü olumsuz yönde etkileyecektir. Pazarlık gücünü belirleyen makroekonomik faktörlerin arasında özellikle tasarruf ve yatırım düzeyi, istihdam durumu, üretim ve istihdam hacmi, ücretler ve fiyatlar genel düzeyi, dış ticaret durumu gibi bir çok faktör yer almaktadır. Bu makroekonomik faktörlerin yanında bazı mikroekonomik faktörler de pazarlık gücü üzerinde etkili olmaktadır. Toplu pazarlık gücünü belirleyen mikro ekonomik faktörler daha çok işverenin (firmanın) içinde bulunduğu ekonomik koşullarla ilgilidir. Bunların başında, istihdam edilen emeğin talep esnekliği gelmektedir. Firmanın kâr ve verimlilik artış oranları da pazarlık gücünü etkiler. Kâr ve verimlilik düzeyi arttıkça işverenin ücret artışlarını karşılaması kolaylaşacaktır. Firmanın tahmin edilen kâr düzeyi yükseldikçe sendikanın gücü ve talepleri de artacaktır. Aynı zamanda işveren de beklenen kârlarını riske etmemek için mümkün olduğunca sendikanın teklifine yaklaşacaktır.

Toplu pazarlık gücünü belirleyen faktörler 1) Ekonomik faktörler a- Pazarlık gücünü belirleyen makro ekonomik faktörler i. Tasarruf ve yatırım düzeyi ii. İstihdam durumu iii. Üretim ve istihdam hacmi iv. Ücretler ve fiyatlar genel düzeyi v. Dış ticaret durumu vi. Hükümetin izlediği gelirler politikaları b- Mikro ekonomik faktörler i. İşverenin içinde bulunduğu ekonomik koşullar ii. İstihdam edilen emeğin talep esnekliği(emek talep esnekliği arttıkça sendikaların pazarlık gücü artar) iii. Firmaların kar ve verimlilik artış oranı ( firmanın karlılığındaki artış sendikanın pazarlık gücünü arttırır.) Ekonomik durgunluk döneminde sendikaların pazarlık gücü zayıftır.

2) Yapısal ve kurumsal faktörler a- Toplu pazarlığın yapısı b- Üretim yapısı c- Sendikanın yapısı d- Endüstrinin yapısı e- Sendikalaşma oranı f- Sendikalar arası rekabet

• Yapısal ve kurumsal faktörler arasında; toplu pazarlığın, üretimin, endüstrinin, ve sendikanın yapısı, sendikalaşma oranı ve sendikalar arası rekabet sayılabilir. • Pazarlık gücünün belirlenmesinde yasal faktörlerin önemi, devletin endüstri ilişkileri sistemi içersindeki düzenleyici rolünün yasalarla ayrıntılı bir şekilde düzenlendiği ülkelerde kendini daha derinden hissettirmektedir. Sendikalaşmayı ve sendikal faaliyetleri teşvik edeci yasal düzenlemeler sendikaların nispi pazarlık gücünü arttırırken, tersi bir durum ise sendikanın pazarlık gücünü azaltmaktadır. • Toplu pazarlık sürecince belirginleşen bazı faktörler de toplu pazarlık gücü üzerinde etkili olmaktadır. Bunlardan bazıları; bilgi akış sistemi, taraşar arasındaki ilişkilerin düzeyi, toplu pazarlığa katılan görüşmecilerin nitelikleri, pazarlıkta kullanılan strateji ve taktikler ile sendika liderinin güç ve deneyimidir.

3) Yasal faktörler

4) Toplu pazarlık sürecinde belirginleşen faktörler a- Bilgi akışı sistemi b- taraflar arasında ilişkinin düzeyi c- toplu pazarlığa katılan görüşmecilerin niteliği d- pazarda kullanılan strateji ve taktikler e- sendika liderlerini güç ve deneyimleri