TÜRKİYE BORU HATTI ANALİZİ

Boru Hattı Taşımacılığı Boru hattı taşımacılığı, müşterilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere özellikle enerji ürünlerinin kaynağından alınarak, tüketildiği son noktaya kadar olan tedarik süreci içindeki hareketinin etkili ve verimli bir biçimde planlanması, uygulanması, taşınması, depolanması ve kontrol altında tutulması hizmetinin yapıldığı bir Lojistik Yönetim biçimidir.  

Türkiye´nin enerji yatırımları Doğusunda enerji kaynakları açısından ihracatçı, Batısında ise ithalatçı ülkelerle çevrili konumdaki Türkiye, büyüyen ekonomisi, dinamik bir enerji pazarı ve jeostratejik konumu itibariyle ‘Doğu-Batı/Kuzey-Güney Enerji’ güzergâhlarının kesişim noktasında yer alıyor.  

Türkiye, dünya hidrokarbon rezervlerinin yüzde 70´inden fazlasına sahip olan Hazar Havzası, Orta Doğu ve Güney Akdeniz ülkelerine komşu konumda bulunuyor. Türkiye, bu önemli avantajını, hem söz konusu kaynaklardan enerji ihtiyacının bir kısmını karşılayarak hem de bu zengin kaynakları dünya pazarlarına ulaştıracak boru hattı projeleri geliştirerek değerlendirmeyi amaçlıyor.

Türkiye, hayata geçirilecek uluslararası boru hattı projeleriyle Orta Asya, Hazar ve Orta Doğu bölgelerindeki zengin doğal gaz ve petrol rezervlerini Avrupa´nın ana tüketim merkezlerine ulaştıran en önemli enerji köprülerinden biri olacak.

Boru Hattı Türleri Doğal Gaz Boru Hatları Ürün Boru Hatları Ham Petrol Hatları Doğal Gaz Boru Hatları Ürün Boru Hatları Askeri Boru Hatları

Türkiye’de Boru Hattı Taşımacılığının Avantajları Türkiye’nin jeopolitik konumu Diğer taşıma türlerine göre daha hızlı, güvenli, çevreci olması ve atmosfer koşullarından etkilenmemesi Yatırımı daha kısa sürede geri ödemesi Ülkemizin enerji kaynağı ülkelerle olan tarihi ve kültürel bağlarının kuvvetli olması Boru hattı taşımacılığının Türk Boğazları’nda trafik yükünü azaltması Ülkemizdeki boru hatlarının ulaşacağı uygun limanlardan denizyolu bağlantılı dışa açılımın sağlanması

Türkiye’de Boru Hattı Taşımacılığının Dezavantajları Yerli ham petrol kaynak ve üretiminin azlığı Yerli doğal gaz kaynak ve üretiminin azlığı İlk yatırım maliyetinin yüksek olması Büyük petrol şirketleri etrafında odaklanan, tüketici ülkelerin sermaye gruplarının istekleri doğrultusunda projelerin belirlenmesi Boru hatlarına yönelik sabotaj ve hırsızlık olayları

Taşıma Türlerinin Karşılaştırılması

Türkiye’deki Petrol Boru Hatları ve Projeleri Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı Samsun – Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı Projesi

Irak-Türkiye Petrol Boru Hattı

Irak-Türkiye Petrol Boru Hattı Bu hat gerçekte paralel iki hattan oluşmaktadır. Irak'ın Kerkük ve diğer üretim sahalarından elde edilen ham petrolü Ceyhan (Yumurtalık) Deniz Terminali'ne ulaştırmaktadır.

Irak-Türkiye Petrol Boru Hattı 1976 yılında işletmeye alınmış olan birinci hat, fiilen Mayıs 1977'de çalışır duruma gelmiştir. 1983 yılında başlayıp, 1984 yılında tamamlanan 1. Tevsii Projesi ile de hattın kapasitesi 46.5 milyon ton'a yükseltilmiştir. 1. Boru Hattı'na paralel olan ve Ağustos 1987'de isletmeye alınan II. Boru hattı ile de yıllık tasıma kapasitesi 70.9 milyon tona ulaşmıştır.

Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı

Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı Boru hattının toplam uzunluğu 1760 km.dir. Bunun 445 km.si Azerbaycan sınırları içerisindedir. Gürcistan sınırları dâhilinde 245 km. bulunmaktadır. Hattın Türkiye sınırları içerisinde bulunan uzunluğu 1070 km dir. Bakü-Tiflis-Ceyhan ham petrol boru hattı ile bir günde bir milyon varil petrol taşınabilmektedir.

Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı Bakü-Tiflis-Ceyhan ham petrol boru hattı Türkiye açısından yalnızca ekonomik bir değere sahip değildir. Hattın taşıdığı stratejik önem ve içerdiği çevresel boyutu, bazı açılardan, ekonomik değerinin önüne geçecek özelliklere sahiptir.

Bakü-Tiflis-Ceyhan Petrol Boru Hattı BTC ile jeopolitik önemi artan Türkiye, Avrasya enerji koridorunun da kilit ülkesi oldu. Tanker trafiğinin azalması ile İstanbul ve Çanakkale boğazlarının yükü hafifledi, Ceyhan bir petrol limanı haline geldi.

Ünye – Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı Projesi

Ünye – Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı Projesi Ünye-Ceyhan Boru Hattı Kazakistan ve Azerbaycan'dan gelecek petrolü boğazlardan geçirmeden Akdeniz'e indirmeyi hedefliyor. Bu hattın daha önceden başlangıç noktası, Samsun olarak belirlenmişken, projeyi uygulayacak olan firma, hattın başlangıç noktasını Samsun'dan Ünye'ye kaydırmıştır.

Ünye – Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı Projesi Boru hattı Samsun şehrinin doğusundan başlayacağı için Karadeniz ana yükleme limanlarından olan transit sevkiyat uzaklığını oldukça kısaltacak. Güzergah sadece Türkiye üzerinden geçecek. Böylece herhangi bir hükümetler arası anlaşma olmasına gerek duyulmayacak.

Türkiye’deki Doğalgaz Boru Hatları ve Projeleri Batı Hattı Mavi Akım Doğal Gaz Boru Hattı İran – Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı Bakü-Tiflis-Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı (Güney Kafkasya Doğalgaz Boru Hattı) Türkiye-Yunanistan-İtalya Doğal Gaz Boru Hattı

Türkiye’deki Doğalgaz Boru Hatları ve Projeleri Türk Akımı Projesi Trans-Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi Nabucco Doğalgaz Boru Hattı Projesi Trans - Adriyatik Doğalgaz Boru Hattı

Türkiye’deki Doğalgaz Boru Hatları ve Projeleri Rusya Federasyonu ile Batı Hattı ve Mavi Akım anlaşmaları kapsamında toplam 20 milyar m3/yıl, İran ile 9,6 milyar m3/yıl, Azerbaycan ile 3 anlaşma kapsamında toplam 12,75 milyar m3/yıl, Türkmenistan ile 16 milyar m3/yıl miktarında doğal gaz alım anlaşması vardır.

Türkiye’deki Doğalgaz Boru Hatları ve Projeleri

Batı Hattı Rusya arz kaynağından ülkemize doğal gaz iletimi sağlayan Rusya Federasyonu-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı 845 km uzunluğundadır.

Batı Hattı Şah

Mavi Akım Doğal Gaz Boru Hattı Yıllık 16 milyar m3 kontrat miktarı olan ve Rusya arz kaynağından ülkemize doğal gaz iletimi sağlayan Mavi Akım Hattı Rusya topraklarında 370 km, Karadeniz geçişinde 390 km uzunluğunda paralel 2 hat ve Türkiye topraklarında 501 km uzunluğunda bir hat olmak üzere 3 ana bölümden meydana gelmektedir.

Mavi Akım Doğal Gaz Boru Hattı

İran – Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı Yıllık 9,6 milyar m3 kontrat miktarı olan ve İran arz kaynağından Ülkemize doğal gaz iletimi sağlayan Doğu Anadolu Doğal Gaz Ana İletim Hattı yaklaşık 1.491 km. uzunluğundadır.

İran – Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı

Bakü-Tiflis-Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı (Güney Kafkasya Doğalgaz Boru Hattı) Şah Denizi sahasından üretilecek doğalgazın Türkiye-Gürcistan sınırına getirilmesi için tasarlanmıştır. Hat 970km uzunluktadır. 2007 yılında Azerbaycan’dan ilk gaz sevkiyatı başlamıştır.

Bakü-Tiflis-Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı (Güney Kafkasya Doğalgaz Boru Hattı)

Türkiye-Yunanistan-İtalya Doğal Gaz Boru Hattı Yapımına 2005 yılında başlanan Türkiye-Yunanistan doğalgaz boru hattından ilk gaz sevkiyatı 18 Kasım 2007’de yapılmıştır. Hat, 210 kilometresi Türkiye’de olmak üzere yaklaşık 300 kilometre uzunluğunda olup Marmara Denizi’nin altında 17 kilometrelik bir geçişi mevcuttur.

Türkiye-Yunanistan-İtalya Doğal Gaz Boru Hattı

Türk Akımı Projesi Türk Akımı, Rusya'dan başlayıp Karadeniz üzerinden Türkiye'ye aktarılması planlanan doğal gaz boru hattı projesidir. Boru hattının planlanan tahmini taşıma kapasitesi yılda 63 milyar metreküp'tür. Türkiye'nin bu projeden yılda yaklaşık 14 milyar metreküp doğal gaz alması ve geriye kalan 49 milyar metreküp gazın Avrupa'ya ihraç edilmesi düşünülmektedir.

Türk Akımı Projesi

Trans-Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi (TANAP) Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi, TANAP, projesinin amacı, Azerbaycan’ın Hazar Denizi’ndeki Şah Deniz 2 Gaz Sahası ve Hazar Denizi’nin güneyindeki diğer sahalarda üretilen doğal gazın öncelikle Türkiye’ye, ardından Avrupa’ya taşınmasıdır. TANAP, Güney Kafkasya Boru Hattı (SCP) ve Trans-Adriyatik Boru Hattı (TAP) ile birleşerek Güney Doğal Gaz Koridorunu oluşturmaktadır.

Trans-Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi (TANAP)

Nabucco Doğalgaz Boru Hattı Nabucco boru hattı Ankara’da 13 Temmuz 2009 Pazartesi günü hükümetler arasında imzalanan anlaşmayla başlamıştır, Türkiye üzerinden AB ülkelerine doğalgaz taşımak üzere kurgulanan uzun geçişli bir boru hattı taşımacılığı projesidir. Nabucco’dan geçecek gazı temin edecek olan Şahdeniz Konsorsiyumu Nabucco yerine Trans-Adriyatik Doğalgaz Boru Hattı Projesi’ni (TAP) tercih etti.

Nabucco Doğalgaz Boru Hattı Projesi

Trans Adriyatik Doğalgaz Boru Hattı Norveçli Statoil, İsviçreli Axpo ve Alman E.ON ortaklığındaki TAP projesi, yaklaşık 800 kilometrelik bir boru hattını öngörüyor. Hat, ilk etapta yıllık 10 milyar metreküplük Azeri gazını, Türkiye sınırından Yunanistan ve Arnavutluk üzerinden İtalya’ya ulaştıracak. İlk gazın 2019 yılında taşınması öngörülüyor. İkinci etapta ise hattan 20-25 milyar metreküplük doğalgaz taşınması hedefleniyor.

Trans Adriyatik Doğalgaz Boru Hattı