IMGK 207-Bilimsel araştırma yöntemleri 13. Hafta- Ölçme-Güvenirlik-Geçerlik Yrd. Doç. Dr. Bahadır Namdar Fen Bilgisi Eğitimi ABD

Bugün Ölçme Geçerlilik Güvenirlik Madde analizi

Ölçme: Birey ya da nesnelerin niteliklerinin uygun araçlar kullanarak gözlenip gözlem sonuçlarının sembollerle ifade edilmesi olarak tanımlanır. Ölçme düzeyleri: Birey ya da nesneler ölçülen özelliklerine ilişkin ölçme sonuçlarının matematiksel nitelikleri vardır. Bu nitelikler ölçülen değişkenlerin ölçme düzeylerini gösterir.

Ölçek türleri 1) Sınıflama Ölçeği (Adlandırma): Nitelikleri, benzerlik ya da farklılıklarına göre ayırmaya yarayan ölçeklerdir. Bu ölçeklerin belli bir başlangıç noktası ve birimi yoktur. Verilen sayıların sayısal anlamları yoktur. Sayılar adlandırma için kullanılır. Bu yüzden sınıflama ölçeğinin diğer adı da adlandırma ölçeğidir. Bir grubun kadın erkek diye ayrılması ya da güzel çirkin diye ayrılması.

2) Sıralama Ölçeği: Kpss ölçme ve değerlendirme içindeki ölçek türlerinden sıralama ölçekleri, bir özelliğe sahip oluş derecesine göre ölçen ölçeklerdir. ”En” ve ”daha” sözcükleri kpss sorularında sıralama ölçeği için anahtar kelimelerdir. Ölçümleri arasında büyüklük, küçüklük gibi karşılaştırmalar yapılabilir fakat toplama, çıkarma, çarpma ve bölme gibi matematiksel işlemler yapılamaz. Ancak ortanca (medyan) ve yüzdelikleri belirleyebiliriz. Sıralama ölçeğinde verilen rakamların matematiksel anlamı yoktur. Birimler arasında eşitlik yoktur. Nesneler en büyükten en küçüğe, en hafiften en ağıra gibi sıralanabilir. Sıralama ölçeklerinden elde edilen değerler birinci, ikinci, üçüncü gibi sıra sayılarını alabilir. Sıralama ölçeklerinde 0 (sıfır) değerinin bir anlamı yoktur. Çünkü bir sıralamada sıfırıncı diye bir şey söz konusu değildir.

3) Eşit Aralıklı Ölçek: Ölçek türleri içinde yer alan eşit aralıklı ölçekler, ölçülen özelliğin belli bir başlangıç noktasına göre ve belli bir özelliğe sahip oluş miktarına göre eşit aralıklarla sıralanmasını ifade etmektedir. Ölçekte bulunan tüm birimler birbirine eşittir. İzafi (bağıl) bir sıfır vardır. Yani başlangıç noktası olan sıfırın matematiksel anlamda sıfır olmamasıdır. Dolaylı ölçme türüne girmektedir. Termometrenin 0 dereceyi göstermesi sıcaklık olmadığını belirtmez. Buradaki sıfır izafi yani keyfi sıfırdır. Aynı amaçlı iki ölçek sonucu birbirine çevrilebilir. Termometrede santigratın fahrenayta çevrilmesi.

4) Eşit Oranlı Ölçek: Kpss eğitim bilimleri ölçme ve değerlendirme konularından ölçek türleri içindeki son inceleyeceğimiz bölüm olan eşit oranlı ölçekler, ölçülen özellik hakkında en duyarlı ölçme sonuçlarını veren ve en çok bilgiyi sağlayan ölçek türüdür. Gerçek sıfır vardır ve bu sıfır yokluğu ifade eder. Kpss soruları içinde eşit aralıklı ölçek ile eşit oranlı ölçek birbiriyle karıştırılmaktadır. Aralarındaki keskin ve tek fark eşit oranlı ölçekte sıfırın mutlak yani gerçek sıfırı ifade etmesidir. Bir diğer deyişle sıfır, yokluğu ifade ediyorsa ölçek türü eşit oranlı ölçek türüdür. Gerçek oran hesabı vardır. Her türlü istatistiki işlem yapılabilir. Toplama, çıkarma, çarpma ve bölme yapılabilir. Uzunluk ölçüleri, ağırlık ölçüleri, elektrik ölçüleri, ses şiddeti, basınç birimleri gibi araçlar eşit oranlı ölçekler içinde en çok kullanılan araçlardandır.

Ölçek geliştirme aşamaları

Test uyarlama Ölçülmesi amaçlanan kavramın kültürdeki yeri Ölçek geliştirme mi uyarlama mı İki yönlü çeviri Alan uzmanı Dil eşdeğerliği Uygulama ve analiz Faktör yapısı tanımlanmış ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının yapılması

GÜVENİRLİK Ölçme sonuçlarının tesadüfi hatalardan arınmasının bir ölçüsü