GÖRSEL NEDİR? VE GÖRSELLİKTE ALGI

GÖRSEL NEDİR? Dünyamız görsellerle çepeçevre sarılmış durumdadır ve bunları algılayarak çevremizi anlamlandırabiliyoruz. Bir düşünceyi, görüşü, yeni çıkan bir ürünün varlığını görsel yoluyla bir başkasına aktarıyoruz Düşünmenin var olması, paylaşılması ve gelişmesi görsellere bağlıdır.

Görseller bir düşünceyi, görüşü, yeni çıkan bir ürünün varlığını gösterge yoluyla bir başkasına aktarır. Görsellerin doğru biçimde algılanması ve yorumlanması da bir bakıma eğitimle, deneyimle ya da toplumsal olmakla ilgilidir.

3 saat sonra 3 gün sonra Sözlü %70 %10 Görsel %72 %30 Sözlü %85 %65 Ve Görsellik neden önemlidir? 3 saat sonra                       3 gün sonra Sözlü            %70                                       %10 Görsel       %72                                       %30 Sözlü %85 %65 Ve Görsel     

Görsellik algılama süreci ile anlam kazanır. Bireyin genel eğilimi, nesne ve kişileri algılamaya yöneliktir Nesnelerin algılanmasında o nesnelerin özellikleri değil, o özelliklere sahip nesneler algılanır. Bir görselin algılanmasında belirli özellikler vardır.

DEĞİŞMEZLİK Zihnimiz bir nesne yada şekli değişik durumlarda da olsa hep aynı biçimde algılar.

ÖRGÜTLÜLÜK Duyu organlarımızı etkileyen uyarıcıları tek olarak değil, onları anlamlı bir ilişkiler bütünü içinde algılamamızdır. Örneğin, bir insanın yüzüne baktığımızda, ayrı ayrı göz, ağız, burun gibi organlar değil, bütün bir yüz olarak algılarız

ŞEKİL ZEMİN ALGISI Nesnelerin üzerinde ya da içinde bulundukları ortamdan ayrı olarak algılamalarını ifade eder. Burada, algılanan nesne (şekil), nesnenin üzerinde ya da içinde bulunduğu ortam ise zemin olarak adlandırılır. Şekil ve zemin birbirleri arasındaki zıtlık ile belirgin hale gelir

GRUPLAMA Gruplama da algılama sürecinin örgütlenme özelliğinin bir başka örneğidir. Burada da bir çok uyarıcıyı aynı zamanda algıladığımızda, bu uyarıcıları anlamlı bütünler oluşturacak şekilde gruplarız. Bir başka ifade ile bazı uyarıcıları bir araya getirerek bu uyarıcılara bir bütünlük kazandırırız

YAKINLIK Zaman ve mekan olarak birbirine yakın olan uyarıcılar anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde bir araya getirilirler.

BENZERLİK Birbirine benzer uyarıcılar bir araya getirilerek gruplanır ve algılanır. Örneğin, benzer kıyafet ya da üniformaya sahip kişiler, başkaları tarafından aynı işi yapıyormuş gibi algılanır

SÜREKLİLİK Burada da birbirinin devamıymış gibi görülen uyarıcılar bir araya getirilerek gruplanır ve birbirine aitmiş gibi algılanır.

DERİNLİK ALGISI Derinlik boyutunu algılayabilmemiz, ışığın geliş açısına bağlı olarak ortaya çıkan gölgeler, nesnelerin görünüş netliklerindeki farklılıklar ve nesnelerin iki gözün ağ tabakalarına düşen imgelerinin farklı olması gibi özellikler, derinlik boyutunu algılamamızdaki etkenlerdir.

Görsel anlatım denilince akla ilk gelen şey fotoğraftır. Fotoğraf örneksemeci yapısı nedeniyle, görsel bir kod kullanarak iletisini oluşturur. Fotoğraf konusunu, sınırını ve bakış açısını seçer ama seçtiği imgenin içine giremez.

Görsel dilin yazılı anlatıma göre bazı ayrıcalıklı ve kolay yanları vardır. Fotoğraf kayıtları gibi görüntüsel göstergede gerçek, doğrudan doğruya aktarılır. Görsellik insanlar için kolay algılama biçimlerindendir

Araba tanıtım kataloglarında arabayla ilgili yazılı bilgiler; motor gücü, büyüklüğü gibi bir sayfa yer alırken arabanın önden, arkadan, yandan, yolda, park halinde  fotoğrafları daha fazla yer kaplıyor.

Kafelerdeki, restoranlardaki menüler, yemek resimleri ile tasarlanıyor.

Çocuklar çizgi filmlerle eğitiliyor.

Tarih, fotoğraflarla anlatılıyor.

GÖRSELLİK VE İLETİŞİM İletişimde görselin önemi çok büyüktür. Dikkat çeker. Okuması kolaydır. Akılda daha rahat kalır. Etkisi büyüktür.  Yazılı metni okumak daha zahmetlidir. Sessizlik ister. Zamana bazen de gözlüğe ihtiyaç olur.

Görsel anlatım denilince akla ilk gelen şey fotoğraftır. Fotoğraf örneksemeci yapısı nedeniyle, görsel bir kod kullanarak iletisini oluşturur. Fotoğraf konusunu, sınırını ve bakış açısını seçer ama seçtiği imgenin içine giremez.

Görsel Mesaj Nedir?

Görsel Mesaj Görsel mesajlar oluşturma ve görsel mesajları yorumlama süreci olarak tanımlanmaktadır. Görsellerin mesajlarla aktarılmasında en önemli rol, mesajlara, fikirlere somut anlamlar yüklemesidir. Kelimelerin yetersiz kaldığı anlarda görseller yardımımıza yetişmektedir.

Görsel mesajları doğru olarak yorumlamak ve aynı zamanda böylesi mesajları yaratmak amacıyla öğrenilen yetenek görsel okuryazarlıktır. İnsanlar içinde yaşadıkları dünya ile görsel işitsel kitle iletişim araçlarının sunduğu dünyadan bir anlam çıkarmak, gösterilen enformasyonun ötesine gitmek, gözlediklerine bir anlam vermek isterler. 

Görsel mesaj tasarımında sözcükler, ses, görüntü vb Görsel mesaj tasarımında sözcükler, ses, görüntü vb. çok sayıda öğenin ilişkisi kurulmaktadır. Tasarımlarda gereksiz görünen ilişkilerin varlığından bile söz edilebilir.Mesaj tasarımı, öğrenene, gereksinimi olan bilgiyi alması için yol gösterir. Tasarım öncelikli olarak mesajın açıklığına odaklanır. Görsel mesajın iletilmesinde, alıcının deneyimleri ve mesajın veriliş biçimi önemlidir.

Görsel mesajı etkili tasarlanmış bir sembol ile karşılaşan bireyler görsel okuryazarlık eğitimi de almışsa verilmek istenen mesajı anlama ve yorumlama da güçlük çekmeyecektir. Mesajın dili olarak görüntüleri okuma ya da görme ve görsel mesajların farkında olmayı kapsayan bu dil ayrı bir iletişim aracı olarak kabul edilmektedir.

Görsel mesaj neden bu kadar çok önemlidir? Görsel okuryazarlık, görsellerden anlam çıkartabilmek ve onları yorumlayabilmektir. Görselleri anlamak günlük hayat içinde çok önemlidir ve hiç ummadığınız durumlarda çok yardımcı olabilir. Dilini bilmediğiniz bir ülkede bile ortak işaretler ve semboller sayesinde birçok şeyi yapabilirsiniz. Kısacası diyebiliriz ki, görsel dil yazılı dilden çok daha anlaşılır ve etkilidir. Kolayca anlaşılır ve her yerde aynıdır.  

Görsel Okuryazarlıkta İletişimin Önemi

Görsel, - Dikkat çeker, -Okuması kolaydır, -Akılda daha rahat kalır, -Etkisi büyüktür. 

Mekan düzeni, Ortamdaki objeler, Beden diline: mimiklere, duruşa, kılık kıyafet önemlidir.

Gazeteler, dergiler, radyo, televizyon, sinema ve kişisel bilgisayarlar aracılığıyla yayılan internet,hızlı teknolojik gelişim içinde olurken tüm bireyler yeni bir kavram olan okuryazarlık ile tanışmak zorunda kaldı.

Bu bağlamda geleneksel okuryazarlığın yanı sıra, yeni iletişim teknolojilerinin gelişimine paralel olarak görsel okuryazarlık,medya okuryazarlığı, sinema okuryazarlığı, televizyon okuryazarlığı ve bilgisayar okuryazarlığı alanlarının geliştirilmesi yolunda son yıllarda kuramsal olarak yoğun çalışmaların olduğu gözlemlenmektedir.

SEMBOLLEŞME

‘‘Görme konuşmadan önce gelir.’’ John Berger

Sembol terimi Yunanca’da birleştiriyorum anlamına gelen ‘sumbolo’ sözcüğünden gelmektedir. Sembol kavramı, içerdiği gizli anlama bağlı olarak işitsel ya da görsel öğeye indirgenmiştir.

Simgeler bağlama göre hem varolanı hem de varolmayanı aktarırlar. Örneğin haç ‘’Hristiyan olanları ‘’ belirlerken, olmayanları da ‘’ayırt’’ eder.

Bir başka tanımla, belli anlamları yükler ve dışlar Bir başka tanımla, belli anlamları yükler ve dışlar. Karşıtlık ilişkisi kurarlar. Simgeler anlamı ‘’gizli’’ biçimde aktarırlar.

Sembol bir resim, bir şekil, bir ses, bir sayı, bir renk, bir olay, bir kişi olabilir. Semboller fikirleri, kavramları ya da soyut şeyleri göstermeye yarayan işaretler, simgesel bir anlam taşıyan yapay belirtilerdir.

Sembolleşme “Benzer olma” “Taklidi gibi olma” “Andırma”

Niteliklerine göre semboller Biçimsel semboller; Daire, küre, insanın biçimi. Sembolün anlamını anlamada, biçiminin özellikleri, doğadaki diğer biçimler arasındaki yeri ve diğer biçimlerle ilişkileri dikkat edilmesi gereken noktalardır. Örneğin üç boyutlu cisimler arasında, yüzeyindeki tüm noktaların merkeze eşit uzaklıkta olduğu tek cisim küredir.  

Renklerle ilgili semboller; Kimi zaman sembolün rengi de bir anlam taşır. Renklerin fiziksel ve psişik etkileri farklıdır. Doğada bulundukları yerler de ayrı ayrıdır. Sütün beyaz, göğün mavi, kanın kırmızı, bitkilerin genelde yeşil oluşu.

Doğadaki canlı sembolleri; Nergis, arslan vs. Bu tür sembollerin çözümünde söz konusu canlının fiziksel özelliklerinin yanı sıra davranış özelliklerinin bilinmesi önem taşır. Köpeğin sadık oluşu, kurdun hiyerarşiye saygılı oluşu, guguk kuşunun başka kuşların yuvalarını yuva edinmesi, pelikanın şefkatli oluşu.

Kişi ve kişiliklerle ilgili semboller; Sembolizme konu olan kimsenin sergilediği karakter Sayısal semboller

Olaylarla ilgili semboller; Olayların konusu ve olayların içerdiği mesaj. Görüşe, sufilere ve kimi geleneklere göre insanın karşısına çıkan hiç bir olay tesadüfi değildir, karşılaştığı olayların bazılarında bir mesaj vardır.

Alanlarına Göre Semboller Dinî semboller Sanatsal semboller Siyasi semboller Bilimsel semboller Askerî semboller Trafik işaretleri

Örneğin bir hükümdar asası, krallık simgesidir Örneğin bir hükümdar asası, krallık simgesidir. Elle tutulan somut bir nesnedir, ancak simgesel amacına ancak bir hükümdar tarafından kullanıldığında ulaşır.

Görsel okuryazarlık, görsellerden anlam çıkartabilmek ve onları yorumlayabilmektir.

Temel olarak görselleri okumayı ve görselleri oluşturmayı içeren bir anlamlandırma ve yorumlama eylemidir.

Disiplinlere Göre Semboller Grafik sembol bağlamında resim, heykel ve tasarım sanatları

Optik semboller bağlamında aynalar ve her türlü projeksiyon görüntüleri

Duyu bilgileri ile algılanan semboller

Rüyalar, anılar, düşsel fikirler gibi zihinsel etkinlik sonucunda ortaya çıkan semboller Eğretileme ve tasvirler gibi sözcükler kullanarak zihinde yaratılan semboller

Sembolleşme temsil ettikleri gerçeklerinden daha fazla ilgi çekmektedir. İnsanlar görmek istediklerini görürken, semboller görmek istemediklerimizi de gözler önüne sererler ve adeta bir silah kadar etkileyicidirler.

Görsel kültür ev ve sokak mobilyaları, trafik işaretleri, moda, tekstil, çömlekçilik-seramik,  arabalar, mimari tasarımlar, reklam, kişisel, kamusal veya popüler imgeler, film, televizyon, bilgisayar ortamları ve oyunlar, internet sayfaları, gazete ve dergi tasarımı, matbaacılık gibi çok geniş yelpazedeki ürünleri içine almaktadır.

Bugün görsel kültürün en önemli taşıyıcısı konumunda olan semboller tüm sınırları aşmakta, hemen herkes tarafından kolayca anlaşılmaktadır.

Sembolün Gücü Sembolün doğası irdelendiğinde önce zihinde var olduğu bilinmektedir. Tarihin ilk günlerinden bu yana insanlar duygularını, düşüncelerini ve gördüklerini zihinlerinden çıkarıp her hangi bir yüzey üzerine aktarma girişiminde bulunmuşlardır.

Sümerler piktogram ve ideogram adı verilen 2000 farklı sembolü kullandılar. Temsil ettikleri nesnelerine benzeyen ikonlara ‘piktogram’, soyut fikirlere ise ‘ideogram’ adını verdiler. Bu anlamda insanoğlu için kendini görsel mesajlarla, sembollerle dışa vurmak geçmişten günümüze kadar gelmiştir.

SUNUM Bir görselin sunumunu yaparken gerçeklik esas alınır ayrıca görsel deneyimlerin baskınlığı altındadır.Bir görsel sunum yapılırken görsel detaylı ve karakteristik özellikleriyle de tanımlanabilir genel şekli ile de tanımlanabilir.

Sunum bireysel bir takım sınıflandırmalara da sokulabilir Sunum bireysel bir takım sınıflandırmalara da sokulabilir. renk, orantı, boyut, hareket ve diğer kuşlardan farklılıklar gibi bütün bu görsel bilgiler görme deneyimi ile ilgili olarak oluşur.

Fotoğraf görsel gerçekliği sunan en güvenilir teknik araçtır Fotoğraf görsel gerçekliği sunan en güvenilir teknik araçtır. Ancak yansıtılan şey bize fotoğraf makinasın yada tv nin karesi ile sınırlıdır. Bunlar tanımlanırken "gerçek gibi" diye tanımlanır Görsel mesjın sunum şekli sanat dallarının oluşumunda da etkilidir. Örneğin heykel ve resim sanatında görsel sunulurken kullanılan materyaller ve görselin yapılış şekli farklıdır.

Görseller sunulurken bazı tasarım ilkelerine uymak zorundadır -bütünlük -denge -vurgu -hizalama -yakınlık

BÜTÜNLÜK Bir görseli meydana getiren öğelerin bir bütün görülmesini sağlayan öğeler arasındaki ilişkidir Görsel mesaj içerisinde bütünlüğün sağlanmış olması algılamayı ve yorumlamayı kolaylaştırır

DENGE Görselin yatay veya dikey olarak materyale eşit ağırlıkta dağıtılmasıyla olur

VURGU Materyalde kullanılan görselin belli bir bölümü ön plana çıkarılmak istenebilir.Bu çeşitli tekniklerle yapılabilir; -yön gösteren şekillerin kulanılması -farklı renk kulanılması -farklı boyutların kulanılması

HİZALAMA Görsel materyalde hizalama yapılırken öğeler arasındaki ilişkinin yanı sıra matertyala göre de hizalama yapılır. Bu durum öğeler arasındaki ilişkinin anlaşılmasında önemli rol oynar.

YAKINLIK Bazı görsel mesajda öğeler arasındaki ilişkiyi öğeler arasındaki yakınlık uzaklık belirler Birbiri ile yakın olan öğeler ilişkili uzak olan öğeler ise ilişkisiz olarak anlamlandırılır.