İLK OKUMA VE YAZMA ÖĞRETİMİ . SES TEMELLİ CÜMLE YÖNTEMİ 02.11.2015

Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları . Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları İlk okuma yazmaya hazırlık a) Genel hazırlık b) Okumaya hazırlık c) Yazmaya hazırlık 2. İlk okuma yazmaya başlama ve ilerleme a) sesi hissetme ve tanıma (Hissetme/sezme,Tanıma,Ayırt etme) b) sesi okuma ve yazma c) sesten heceler, hecelerden kelimeler, kelimelerden cümleler oluşturma (Hece üretme, Kelime üretme, Cümle üretme) d) metin oluşturma 3. Okuryazarlığa ulaşma (Okuma ve yazma dönemi)

Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları . Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları 3. Serbest Okuma ve Yazma Dönemi Serbest Okuma Örnek okuma Kitap nasıl okunur? (tutma, sayfa çevirme, göz-kitap arası mesafe…) Uzun ve yabancı kelimelerle karşılaştırılmamalı 1.sınıfta çoğunlukla sesli okuma zaman zaman sessiz okuma

Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları . Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları 3. Serbest Okuma ve Yazma Dönemi Serbest Okuma İyi bir okuyucu okumayı bile değildir. İyi bir okuyucu, Akıcı Kritik yaparak İsteyerek okuyandır.

Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları . Ses Temelli Cümle Yönteminin Aşamaları 3. Serbest Okuma ve Yazma Dönemi Planlı Yazma Çocukların iyi yazı yazabilmeleri için yazmanın nasıl olacağı konusunda bilgi almaya değil yazmaya ihtiyaçları vardır.

. 3. Serbest Okuma ve Yazma Dönemi Planlı Yazmanın Aşamaları Planlama Hedef belirleme: Niçin, Nasıl, Ne yazacak Ana fikrin nasıl geliştirildiği, örneklerin nasıl verildiği, yazının sayfa yüzeyine nasıl yerleştirildiği, paragrafın ne olduğu anlatılmalıdır. B) Güdüleme: Yazı yazmasının öğrenciye ne sağlayacağı Ödül verileceği

. 3. Serbest Okuma ve Yazma Dönemi Planlı Yazmanın Aşamaları Serbest yazma: Düşünceler yazıya aktarılır. Konuyu aşırı derecede bölen öğrencilere müdahale edilmelidir. Öğretmenin kontrolü: Fikirlerin düzenlenmesi açısından kontrol edilip öğrenciye geri verilir. Tekrar yazması istenir. (Giriş-gelişme-sonuç, paragraf, ilgisiz yazılar) 4. Öğrencinin yeniden yazması: Bilgi yanlışlıklarını giderir.

. 3. Serbest Okuma ve Yazma Dönemi Planlı Yazmanın Aşamaları 5. Öğretmen tarafından ikinci kontrolün yapılması: Fikirlerin düzenlenmesine ek olarak dil bilgisini de kontrol eder. 6. Son yazımın yapılması: Birinci ve ikinci kontrolün sonundaki dönütleri dikkate alarak yazdığını gözden geçirir ve tekrar yazar.

. 3. Serbest Okuma ve Yazma Dönemi Cowlew’e göre etkili yazı çalışmalarının aşamaları Hazırlık: Yazı şeklini seçme Kimin için yazılacağının bilinmesi Bir bakış açısı çerçevesinde yazma Yazım tarzı üzerinde düşünme Zaman kullanımı Beyin fırtınası Araştırma yapma Zihin haritaları oluşturma Materyal seçimi

. 3. Serbest Okuma ve Yazma Dönemi Cowlew’e göre etkili yazı çalışmalarının aşamaları Yazma: İçeriği düzenleme Yapıyı anlama ve düzenleme Kelime kullanımı Heceleme Dilbilgisi Noktalama Tarz oluşturma

. Yazma Yazma, zihnimizdeki duygu, düşünce, istek ve olayların belli kurallara uygun olarak çeşitli sembollerle anlatılmasıdır. Bir başka ifadeyle zihinde yapılandırılmış bilgilerin yazıya dökülmesi işlemidir.

. Yazma Yazma öğrencinin öğrenme, düşünme, anlama, iletişim kurma, duygularını aktarma vb. becerilerine doğrudan katkı sağlar. Bu katkılar; Yazma, zihinsel süreçlerin harekete geçirilmesini, düşüncelerin düzenlenmesini, cümlelere aktarılmasını böylece iletişim kurulmasını kolaylaştırmaktadır.

. Yazmanın Bireye Katkıları; 2. Yazma, düşüncelerin kâğıt üzerine dökülmesini sağlamaktadır. Kâğıt üzerine dökülen düşünceler yeniden düzenlenmekte ve sistemli hale getirilmektedir. Bu düzenleme işlemi öğrencinin hem düşüncelerini hem de zihinsel yapısını düzenlemesini getirmektedir.

. Yazmanın Bireye Katkıları; 3. Yazma, düşünceleri sorgulama, gözden geçirme, tartışma, yeniden anlamlandırmayı ve yazılı tartışmayı kolaylaştırmaktadır. 4. Yazma, düşünmeyi geliştirmekte ve öğrenme sürecinde zihnin merkeze alınmasını sağlamaktadır.

. Yazmanın Bireye Katkıları; 5. Yazma, düşünceleri inceleme, karşılaştırma, sorgulama işlemlerine yardım etmekte ve düşünceler hakkında düşünmenin kapısını açmaktadır. Böylece çok yönlü düşünme biçiminin geliştirilmesini sağlamaktadır. 6. Öğrencilerin gözledikleri, dinledikleri ve okuduklarını yazmaları daha iyi anlamalarını getirmektedir.

. Yazmanın Bireye Katkıları; 7. Yazma, bir çok duyguya dokunmayı getirmektedir. Duyu organıyla alınan anlamlar öğrenciyi etkilemekte ve öğrenci duygularını yazarak ifade etmektedir.

. Yazma Öğretiminde Hazır Bulunuşluk Görsel Algı: Nesneleri, resimleri ve bir bütünün parçalarını tanıyabilme becerisidir. Aynı zamanda nesneler ve resimler arasında karşılaştırmalar yapabilmedir. Görsel Uzamsal İlişkiler: Nesnelere ilişkin büyüklük, uzaklık, yükseklik vb. özellikleri algılayabilme, bütün ve bütünü oluşturan parçaları görebilme/fark edebilme becerisidir. Örneğin yazarken soldan sağa, yukarıdan aşağıya bir yön takip etmesi, bazı harflerin (b, d, 1, k vb.) üst uzantılarının, bazı harflerin (y, g, p vb.) alt uzantılarının olduğunu fark edebilme bu becerinin gelişimi ile ilgilidir.

. Yazma Öğretiminde Hazır Bulunuşluk Görsel-Motor Becerisi: Gözlemlenen, fark edilen uzamsal ilişkileri kağıt üzerinde yapabilme becerisidir. Görsel motor becerisi yap-bozlarla daha da iyi açıklanabilir. El- Göz Koordinasyonu: Görülen bir şeklin, nesnenin kopyasını yapabilme veya çizebilme becerisidir. Hatırlama: Önceden algıladıklarını uzun süreli hafızaya kaydetmesi ve gerektiğinde o bilgileri tekrar ortaya çıkarabilme becerisidir.

. Yazmayı Etkilen Faktörler Hazır bulunuşluk bölümünde açıklanan öğelerin dışında yazma çalışmalarım etkileyen başka faktörler de bulunmaktadır. Bunlar : kalem tutma, el tercihi, kağıt pozisyonu, oturuş şekli, kas gelişimi, yönler.

. Yazmayı Etkilen Faktörler Kalem Tutma:Öğrencilerin kalemi yanlış şekillerde tutmalarının altında pek çok faktör bulunmaktadır: Çocuğa doğru bilgilerin anne baba tarafından verilmemesi, Okul öncesi eğitim kurumlarında yeteri kadar kalem tutma üzerinde durulmaması, Birinci sınıf öğretmenlerinin okuma yazma hazırlık sürecinde kalem tutmaya yeterince vakit ayırmaması, Kurşun kalemlerin standart bir şekilde üretilmesi.

. Yazmayı Etkilen Faktörler Kalem Tutma: Orta parmak kalemin üzerinde durmasını sağlayacak baş ve işaret parmakları ise kalemi kavramayı sağlayacaktır.

. Yazmayı Etkilen Faktörler Kaleme Baskı Uygulama Kaleme baskı uygulama harflerin daha koyu yazılmasına sebep olmaktadır. Kaleme baskı uygulanıp uygulanmadığının en iyi yolu öğrencilerin kağıtlarını ters çevirip bakmaktır. Kağıdın arkasında harflerin ayrıntıları kabarık bir şekilde görünüyorsa kaleme baskı uygulandığının göstergesidir.

. Yazmayı Etkilen Faktörler El Tercihi Öğrencilerin el başatlığı beynin fonksiyonları ile ilgili olduğundan el değişikliği için baskı yapmak daha fazla sorunlara sebep olabilir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta öğrencilerin baskın olarak kullandıkları eli tespit etmek ve kullanılan ele göre oturma, kağıt pozisyonu gibi konularda öğrencilerin bilgilendirilmedir.

. Yazmayı Etkilen Faktörler Oturuş-Kağıt Pozisyonu-Beden Duruşu-Göz Öğrencilerin doğru oturmalarına etki eden çeşitli faktörler bulunmaktadır. Bunlar: kağıt pozisyonu, yazan el, yazmayan el (diğer el) beden duruşu gözler

. Yazmayı Etkilen Faktörler Oturuş-Kağıt Pozisyonu-Beden Duruşu-Göz Sağ elli birinin sıra üzerinde kağıt tutma biçimi sola 40-45 derece eğimli bir şekilde olması gerekmektedir. Beden duruşu da sola eğimli şekilde olmalıdır. Sağ el ile yazan bir öğrenci için sol el de destek unsurudur. Öğrenci sol eli ile kağıdın hareket etmesini engelleyecek biçimde kağıdın üzerinde tutması gerekmektedir. Ayrıca gözler beden duruşuna göre değişebileceği gibi ortalama 40 cm kadar kağıttan uzak olması gerek mektedir.

. Yazmayı Etkilen Faktörler Oturuş-Kağıt Pozisyonu-Beden Duruşu-Göz Sol elli bir öğrenci de kağıdını 40-45 derece sağa eğimli bir şekilde tutarken beden duruşunu da sağa eğimli bir şekilde ayarlaması gerekmektedir. Öğrenci sağ elini de kağıdı desteklemek amacıyla kullanmalıdır.

. Yazmayı Etkilen Faktörler Oturuş-Kağıt Pozisyonu-Beden Duruşu-Göz

. Yazmayı Etkilen Faktörler Oturuş-Kağıt Pozisyonu-Beden Duruşu-Göz

. Yazmayı Etkilen Faktörler Oturuş-Kağıt Pozisyonu-Beden Duruşu-Göz

. Yazmayı Etkilen Faktörler Kas Gelişimi Kas gelişimi etkili bir yazılı anlatım çalışmasında önemli bir faktördür. Kas gelişimi yeterince olmayan öğrenciler kalemi kavrayamama, kalemi rahat hareket ettirememe, harf şekillerini yapamama gibi davranışlar gözlenebilir. Akyol (2007) yazmada omuz, kol, bilek ve parmak kaslarının yeterince gelişmesini önemli görmekte ve kas gelişimini tamamlamayan çocukların motorsal üretimde zorlandıklarını vurgulamıştır.

. Yazmayı Etkilen Faktörler Yönler İlk okuma yazma çalışmalarında yön okumanın ve yazmanın hangi yönlerde yapıldığı ile ilgilidir. Örneğin cümlenin başlama bitişinin soldan sağa olduğu, başka bir satırdaki cümlenin okunabilmesi veya yazılabilmesi için de yukarıdan aşağıya doğru olması gerektiğinin öğrencilerce kavranması gerekmektedir.

. Yazmayı Etkilen Faktörler Yönler Yön kavramı ayrıca harflerin üretiminde de karşımıza çıkmaktadır. Örneğin "b" harfi ile "d" harfinin yapılış yönünün farklı olması. Yön kavramı gelişmemiş çocuklar harflerin bağlantılarını olması gerektiği gibi yapamayabilirler. Bu nedenle harflerin ve diğer şekillerin başlangıç ve bitiş noktaları öğrencilere vurgulanmalıdır.

. İyi el yazısı Okunaklılık: Okunaklılık bir yazıda harflerin doğru yazılması ve şekil olarak boyutlarının, boşluklarının iyi ayarlanmasıdır. Okunaklı bir yazı satır çizgisini nizami bir şekilde takip etmiş bir yazı anlamını taşımaktadır. Okunaklı bir yazıda ayrıca harfler, kelimeler, cümleler ve sayfa kenarında uygun boşluklar bırakılmış olmalıdır. Kısaca okunaklı bir yazı okunması oldukça kolay bir yazıdır.

. İyi el yazısı Akıcılık: Kolunu kaldırmadan elini rahatlıkla gezdirebildiğin yazmadır. Akıcı yazma öğrencinin bulunduğu sınıf seviyesine uygun bir hızda yazabilmesidir. Akyol'un (2007) aktardığına göre 1.sınıfta kız öğrenciler 21, erkekler ise 17 kelime (dk) 2.sınıfta ise kız öğrenciler 36, erkekler ise 32 kelime (dk)