LOGO Bu kavram bilgisayar mimarileri ile doğrudan ilgili olan bir kavramdır. Ön yükleyici denen yazılım özel olarak ayrılmış olan belirli bir miktar bellekte bulunacak ve uygun işletim sistemlerini belleğe yüklemek sorumluğu olan yazılımdır. Birden fazla disk bölümünde işletim sistemleri bulunabilir. Bu yüzden ön yükleyiciler birden fazla işletim sistemini açabilecek yeteneklere sahip olabilir. Linux için kullanılan 2 tane ön yükleyici yazılım vardır. Bunlar eski Lilo (Linux Loader) ve daha yeni olan GRUB (GRand Unified Bootloader). LİLO ve LİLO (Linux Loader) ve Grub (GRand Unified Bootloader) Ön Yükleyici

LOGO Linux yüklü bir bilgisayarın açılışı esnasında 1.İlk olarak LILO çalışır. 2.Çekirdek yüklenir. 3.Hizmet veren yazılımlar teker teker çalışmaya başlarlar. Ön Yükleyici

LOGO Ön Yükleyici

LOGO Ön Yükleyici Hangi Ön Yükleyiciyi seçeceğimizi belirleriz.

LOGO Ön Yükleyici Hangi Ön Yükleyiciyi seçeceğimizi belirleriz.

LOGO Ön Yükleyici Hangi Ön Yükleyiciyi seçeceğimizi belirleriz.

LOGO RedHat Linux’de; Alanlar oluşturulduktan sonra Boot Loader Configuration (Önyükleyici Yapılandırması) ekranı gelir. Burada üst tarafta bulunan Change boot loader kısmından istediğimiz ön yükleyici seçebiliriz. Lilo veya Grub önyükleyici. Ön tanımlı olarak gelen Grub önyükleyicisidir. Orta kısımda bilgisayarınızda başka bir işletim sistemini eklemek için bir seçenek vardır. Örnek Bir Önyükleyici Yapılandırması

LOGO

 Unix işletim sistemi kurulan bir makinede başka bir işletim sistemi olduğu takdirde bilgisayarın açılması sırasında seçim yapmayı sağlayan bir ön yükleyicidir.  Çok güçlü bir önyükleyici yöneticisidir. Sistemin yüklenmesinden ve kontrolün kernel'a devredilmesinden sorumludur. Grub (Grand Unified Bootloader)

LOGO Diğer önemli özelliklerinden bazıları:  Veriye direk erişim imkanı : Bios tarafından tanınan tüm sürücüleri mount edip (disk, disket) direk olarak ulaşabilir.  Birçok dosya sistemini destekler : BSD FFS, DOS FAT16 ve FAT32, Minix fs, Linux ext2fs, ReiserFS, JFS, XFS vb.  LBA (Logical Block Address) desteği : LBA desteği olan makinelerde bu desteği kullanarak yüksek kapasiteli disk alanlarına da erişim sağlar.  Ağ üzerinden boot edebilme : Ağ üzerinde boot edebilme özelliğine sahip. TFTP protokolünü kullanarak ağ üzerindeki bir işletim sistemi image'ini yüklemesi mümkün. Grub (Grand Unified Bootloader)

LOGO  Diskin başına yerleşerek bilgisayarın düzgün bir şekilde Linux ile açılmasını sağlayan programdır.  Bilgisayarın Windows ve Linux ile birlikte dönüşümlü olarak açılabilmesini sağlayan bir sisteme sahiptir.  Bilgisayar açılırken LILO sayesinde istediğiniz işletim sistemini açabilirsiniz.  Kullanıcıların liloyu tercih etmelerindeki en önemli neden Grub bazı sistemlerde çalışmaz fakat lilo çalışır. LILO (Linux Loader)

LOGO  Eğer diskinizde birden fazla işletim sistemi varsa makineniz açılırken bunlardan hangisini başlatacağınızı ayarlamanıza yarayan program LInux Loader'dir.  LILO, BIOS çağrılarını(calls) kullanır ve sadece BIOS'un gördüğü diskleri görebilir. LILO (Linux Loader)

LOGO LILO denenmiş güvenilir önyükleme programlarından biridir. Bununla birlikte GRUB a göre bazı özelliklerden yoksun kalmıştır(Bu GRUB un neden bu kadar popüler olmasının sebebidir). Neden LILO hala kullanılmakta? Sebep şu ki; bazı sistemlerde GRUB çalışmaz fakat LILO çalışır. İlk grub.conf dosyası, çekirdeğini genkernel ile derlemeyen kullanıcılar içindir. İkinci grub.conf dosyası ise genkernel kullananlar için geçerlidir. LILO Kurulumu

LOGO Örnek bir /etc/lilo.conf dosyası Lba32 #2.1 Gb tan büyük disklerde yükleyici sorunu ile karşılaşılmaması için girilmesi gerekir. boot: vmlinuz root=/dev/hdax boot=/dev/hda # lilo yu MBR üzerine yazmak prompt # kullanıcıya başka bir seçenek seçmesi için gereken komut timeout=50 # ön yüklenilerbilir bölümün yüklenmesi için gereken 5 saniye default=gentoo # zaman dolduktan sonra gentoo adlı bölümü yükle # Sadece framebuffer kullananlar içindir. Kullanmıyorsanız bu satırı kapatın veya silin: vga=788 #Açılış ekran çözünürlük ayarını belirler. # genkernel kullanmayanlar için image=/boot/kernel label=gentoo #lilo ekranındaki etiket adı read-only # boot için sadece oku izninin verilmesi. Değiştirmeyin! root=/dev/hda3 # root dosya sisteminin olduğu sabit disk bölümü

LOGO Örnek bir /etc/lilo.conf dosyası # genkernel kullanıcıları için image=/boot/kernel label=gentoo read-only root=/dev/ram0 append="init=/linuxrc real_root=/dev/hda3" initrd=/boot/initrd # Diğer işletim sistemi kullanıyorsanız. # windows bölümümüz /dev/hda6 üzerindedir. other=/dev/hda6 label=windows label:Disk bölümlendirme tablosunun konumunu belirler.

LOGO Örnek bir /etc/lilo.conf dosyası /etc/lilo.conf dosyasında gerekli değişiklik veya düzeltmeleri yaptıktan sonra /sbin/lilo dosyasını root olarak çalıştırın. Bu komut LILO önyükleyicisini sabit diske kuracaktır. Bir komutu root yetkisiyle çalıştırmak için root kullanıcı adı ve şifresiyle girilmelidir. Bundan sonra her yeni çekirdek derlemenin ardından dosyada uygun değişiklikleri yapıp aynı komutu çalıştırmalısınız.Şimdi sistemi sabit diskten tekrar açabilirsiniz. LILO, /etc/lilo.conf dosyasındaki ilk işletim sistemini yükleyecektir.

LOGO  LİLO paketinin en önemli dosyası /etc/lilo.conftur.  Bu yapılandırma dosyası üzerinde tüm ayarlar yapılır ve yapılan bu ayarlar lilo komutu yardımıyla diskin MBR(Master Boot Record) bölümüne yazılır.  /etc/lilo.conf dosyası üzerinde değişiklik yapabilmek için,metin editörü kullanabiliriz.  LİLO’yu değiştirmek için /etc/lilo.conf dosyası üzerinde değişiklikler yapmalısınız. LİLO Yapılandırılması

LOGO Linux kurduktan hemen sonra genellikle kullanıcıların yaptığı linux loader 'ı (LILO) MBA'ya (Master Boot Record) kaydetmektir. O veya bu sebeple Linux'un bulunduğu bölüme zarar vermiş olabilirsiniz ve elinizde sadece DOS kalmış olabilir. Bu gibi bir durumda bilgisayar açılırken ekranda yazan LILO : kelimesinden kurtulmak ve sistemi temiz bir şekilde açabilmek için DOS'un fdisk /mbr komutu işinizi görür.

LOGO Kaynaklar: 1.Öğr. Gör. Mustafa Sarıöz, Linux Kurulumu 2.Görkem ÇETİN,Linux İşletim Sistemi Kitabı 3.TBD Linux Çalışma Grubu, Sürüm 1.0 Mart 1998