22.1 GİRİŞ Uygulamalı davranış analizine (applied behaviour analysis) göre, davranışı değiştirmek için bir davranışın sonuçlarını (consequences) analiz edip bu sonuçları farklılaştırmak gerekmektedir.
22.2 SONUÇ ANALİZİ Şu anki davranışınızı düşünün. Sizi bu kitabı açmaya, bazen anlaşılması güçleşen teksti okumaya ve ondan bir anlam çıkarmaya motive eden neydi? Muhtemelen şu anki davranışınızı güdüleyen en az bir sonuç vardır.
22.3 DOĞAL VE EKSTRA SONUÇLAR Bazı davranışlar için sonuçlar hemen fark edilmez. Sporu düşünün. Dünya nüfusunun yalnızca minik bir yüzdesi atletik performanslarından dolayı para kazanıyor, ancak milyonlarca insan jogging, dağcılık, bisiklete binme, futbol, golf, tenis ve basketbol gibi spor aktivitelerine katılıyor. Bunun nedeni, spor gibi her gün yaptığımız pek çok farklı aktiviteyi doğal sonuçlarının (natural consequences) motive ediyor olmasıdır.
22.4 EKSTRA SONUÇLARI UYGULAMAK İÇİN UYGUN ZAMAN Çevreci davranışı artırmak hedefiyle ekstra sonuçları ne zaman uygulayacağımıza karar vermek için, söz konusu olan davranışı meydana geldiği bağlamda ABC modeli kullanarak özenle incelemek gerekir. Bu inceleme, ilgili çevresel davranışın öncül ve sonuçlarına odaklanır.
22.5 EKSTRA SONUÇLAR NASIL DUYURULUR VE TESLİM EDİLİR Bu bölümde inceleyeceğimiz 2 kısım vardır. Negatif ve pozitif sonuçlar Maddi ve maddi olmayan sonuçlar
1-) Bazı davranışlar doğal pekiştireçler sunarken, diğerleri için bu geçerli değildir. Her iki tip davranış için de birer örnek vererek doğal pekiştirecin varlığını ve yokluğunu açıklayınız. 2-) Çevreci davranış genellikle doğal pekiştireçsizdir. Bu ifadeyi uygulamalı bir örnekle açıklayınız. 3-) Neden bazı psikologlar teşvik ve ödül müdahalelerini caydırma ve ceza stratejilerine tercih eder? DEĞERLENDİRME SORULARI
4-) Parasal teşvikler ve caydırıcılar her zaman niyet edildiği gibi işlemeyebilir. Nedenini açıklayınız. 5-) Çevreci bir davranışın öncüllerini ve sonuçlarını yazarak, bu davranışın meydana gelmesini artırmak için bu öncülleri ve sonuçları değiştirmenin potansiyel yollarını örneklendiriniz. DEĞERLENDİRME SORULARI
Özet Bölüm özetlerini kitabımızda bölüm sonlarında bulabilirsiniz.