Bölümün Amacı Bu bölümde, firmanın büyük ya da küçük oluşunun neden önemli olduğu sorusunu ve büyüklüğün yapı ve kontrolle nasıl ilişkilendirildiğini inceleyeceğiz.

ÖRGÜT BÜYÜKLÜĞÜ: BÜYÜK OLMAK DAHA MI İYİDİR? Büyük mü yoksa küçük mü sorusu büyüme kavramı ile birlikte gündeme gelmiştir ve bu kavram, pek çok örgütün büyüme ihtiyacı hissetmesinin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır.

Büyüme Baskıları Küçük bir firma kurmanın hayalini hiç kurdunuz mu? Büyük ölçeklilik, küçük firmaları zora sokan riskleri büyük firmaların alabilmesine imkân verir ve büyüklük, bazı endüstrilerde ekonomik açıdan sağlıklı olmak için gereklidir.

Büyük Ölçekli Olmanın Çıkmazları ŞEKİL 12.1 Büyük ve Küçük Örgütler Arasındaki Farklar

ÖRGÜTSEL YAŞAM DÖNGÜSÜ Örgütsel büyüme ve değişimle ilgili düşünmenin faydalı bir yolu, örgütlerin doğduğunu, yaşlandığını ve en sonunda öldüğünü iddia eden örgütsel yaşam döngüsü kavramıdır.

Yaşam Döngüsü Gelişiminin Aşamaları

Yaşam Döngüsü Boyunca Örgütsel Özellikler Örgütler yaşam döngüsünün 4 aşaması Girişimcilik Ortaklaşa Hareket Etme Biçimselleşme Gelişme

ÖRGÜTSEL BÜYÜKLÜK, BÜROKRASİ VE KONTROL Örgütler yaşam döngüsü boyunca ilerledikçe büyürler ve daha karmaşık hâle gelirler.

Bürokrasi Nedir? ŞEKİL 12.5 Weber’in Bürokrasi Boyutları

Büyüklük ve Yapısal Kontrol ŞEKİL 12.6 Yönetsel ve Destek Faaliyetlerine Tahsis Edilen Personel Oranları

DEĞİŞEN DÜNYADA BÜROKRASİ Bürokratik özellikler pek çok avantaja sahiptir ve endüstriyel çağın ihtiyaçlarının çoğu için son derece iyi sonuçlar üretmektedir.

Geçici Sistemler Kurmak Örgütler, hızla değişen çevrede bürokrasinin sorunlarıyla nasıl başa çıkabilir?

Bürokrasiyi Azaltan Diğer Yaklaşımlar Örgütler bürokrasiyi azaltmak için daha az dramatik birtakım başka adımlar da atmaktadır. Pek çoğu hiyerarşi basamaklarını azaltıp, ana merkezin çalışan sayısını küçük tutarak, alt kademe çalışanları aşırı kurallar ve düzenlemeler altında boğmak yerine onlara karar vermek için daha fazla özgürlük tanımaktadır.

BÜROKRASİ VE DİĞER KONTROL ŞEKİLLERİ Bürokratik Kontrol Bürokratik kontrol, davranışın standart hâle getirilmesi ve performansın ölçülmesi amacıyla kuralların, politikaların, yetki hiyerarşisinin, yazılı belgelemenin, standardizasyonun ve diğer bürokratik mekanizmaların kullanılmasıdır.

Pazar Kontrolü Pazar kontrolü, bir örgütün veya ana bölüm ve kısımlarının çıktısı ve verimliliğini değerlendirmek için fiyat rekabeti kullanıldığında ortaya çıkar.

Klan Kontrolü Klan kontrolü, davranışın kontrolünde ortak değerler, bağlılık, gelenekler ve inançlar gibi sosyal özelliklerin kullanımıdır. Klan kontrolü veya özdenetim, belirsizliğin yüksek olduğu ve performansın ölçülmesinin zor olduğu stratejik planlama gibi bazı bölümlerde de kullanılabilir.

ÖRGÜTSEL GERİLEME VE KÜÇÜLME Bu bölümde örgütsel gerilemenin nedenlerini ve aşamalarını inceleyeceğiz. Ardından bugünün işletmelerinin bir gerçekliği olan küçülmeyi liderler nasıl etkili bir şekilde yönetebilirler konusunu ele alacağız.

Tanım ve Nedenler Örgütsel gerileme ifadesi, örgütün kaynak temelinde zaman içinde oluşan önemli ve mutlak bir azalma durumunu tanımlamak için kullanılır.

Gerileme Aşamalarına İlişkin Bir Model ŞEKİL 12.8 Gerilemenin Aşamaları ve Açılan Performans Aralığı

Küçülme Uygulaması En iyi yönetilen örgütler bile bazen kriz koşullarında çalışanları işten çıkarma veya örgütü yeniden canlandırma ve gerilemeyi tersine çevirme ihtiyacı gösterebilir.

KONUNUN ESASLARI Bu bölümde kitap içeriğinde yer alan tüm esaslardan sadece 1 tanesine yer verilmiştir. Örgütler büyüdükçe ve olgunlaştıkça birbirinden farklı yaşam döngüsü aşamalarından geçerek evrilirler. Her olgunlaşma aşamasında örgüt yapısı, iç sistemler ve yönetim meseleleri farklılaşır. Büyük ölçekli olma yolunda ilerleme, krizler ve köklü değişiklikler yaratır. Yöneticilerin temel görevlerinden biri, büyümenin girişimcilik, bütünleşme, biçimselleşme ve gelişme aşamaları yoluyla örgüte rehberlik etmektir.