ÜRETİM YÖNETİMİ PROF. DR. ORHAN TORKUL ARŞ. GÖR. M. RAŞİT CESUR NORMAN GAITHER,GREG FRAZIER, OPERATIONS MANAGEMENT Slides prepared by John Loucks  2002 South-Western/Thomson Learning TM

Bölüm 4: Ürün,Süreç ve Hizmet Tasarımı

İçerik  Ürün ve Hizmet Tasarımı ve Gelişimi  Proses Planlama ve Tasarlama  Proses Tasarlama Kararlarını Etkileyen Önemli Faktörler  Proses Tasarım Çeşitleri  Ürün Tasarımı, Proses Tasarımı ve Envanter Planı Arasındaki İlişkiler  Hizmette Proses Tasarımı  Proses Alternatifleri Arasında Karar Verme  Özet: Önde gelen firmaların yaptıkları

Ürün/Hizmet Tasarımı Bir ürün/ hizmet tasarlanırken:  Ürün/hizmetin ayrıntılı karakteristikleri tanıtılır.  Ürün/hizmetin karakteristikleri ürün/hizmetin nasıl üretilip dağıtılacağını doğrudan etkiler.  Ürün/hizmetin nasıl üretilip dağıtılacağı üretim sisteminin tasarımını belirler.

Ürün/Hizmet Tasarımı Ürün/Hizmet tasarımı doğrudan şunları etkiler:  Ürün/hizmet kalitesi  Üretim/dağıtım maliyeti  Müşteri memnuniyeti

Ürün/Hizmet Tasarım ve Gelişimi  Ürün yeniliğinin kaynakları  Yeni Ürün/Hizmet Geliştirme  Pazara Hızlı ulaştırma  Güncel Ürün/Hizmetleri Geliştirme  Üretim Kolaylığı için tasarım  Kalite için Tasarım  Yeni Hizmetler Tasarlama ve Geliştirme

Ürün/Hizmet Yeniliğinin Kaynakları  Müşteriler  Yöneticiler  Pazarlama  Operasyonlar  Mühendislik  Araştırma ve Geliştirme  Temel araştırma  Uygulamalı araştırma

Yeni Ürün Geliştirme Adımları 1. Teknik ve ekonomik fizibilite çalışmaları 2. Prototip tasarımı 3. Prototipin performans testi 4. Prototipin piyasa değerlendirmesi ve ekonomik değerlendirmesi 5. Üretim modelinin tasarımı 6. Pazar/performans/proses testi ve üretim modelinin ekonomik değerlendirmesi 7. Üretim modelinin sürekli değişikliği

Yeni Ürün Geliştirme Adımları 1. Teknik ve ekonomik fizibilite çalışmaları  Ürün geliştirmek için proje kurulmasının uygunluğu belirlenir.  Eğer başlangıç fizibilite çalışmaları olumlu ise mühendisler başlangıç prototip tasarımı hazırlarlar.

Yeni Ürün Geliştirme Adımları 2. Prototip tasarımı  Tasarım temel formu,uygunluğu ve son ürünün fonksiyonlarını sergilemeli.  Üretim modeline özdeş olması gerekli değildir.

Yeni Ürün Geliştirme Adımları 3. Prototipin performans testi  Prototipin performans testi ve tekrar dizaynı, bu tasarım-test-tekrar tasarım süreci tatmin edici bir prototip yapana kadar devam eder.

Yeni Ürün Geliştirme Adımları 4. Prototipin piyasa değerlendirmesi ve ekonomik değerlendirmesi  Potansiyel müşteriler, piyasa testi ve piyasa araştırmaları için kullanım gösterimi ile başarıya ulaşır.  Eğer prototipe cevap olumlu ise prototipin ekonomik değerlendirmesi, üretim hacmi,maliyeti ve kazançların hesaplanmasını gerçekleştirir.  Eğer ekonomik değerlendirme olumlu ise,proje üretim tasarım aşamasına girer.

Yeni Ürün Geliştirme Adımları 5. Üretim modelinin tasarımı  Üretim modelinin başlangıç dizaynı son tasarım olmayacaktır, model geliştirilecektir.

Yeni Ürün Geliştirme Adımları 6. Pazar/performans/proses testi ve üretim modelinin ekonomik değerlendirmesi  Üretim modeli şunları sergilemeli:  düşük maliyet  Güvenilir kalite  Üstün performans  Tasarlanan teçhizatta arzu edilen miktarda üretilebilme kabiliyetine sahip

Yeni Ürün Geliştirme Adımları 7. Üretim modelinin sürekli değişikliği  Üretim tasarımı sürekli olarak şunlar için değiştirilir:  Değişen piyasa koşullarına uyum sağlamak  Değişen üretim teknolojisine uyum sağlamak  İmalat gelişmelerini kabul etmek

Ürün Geliştirme Projeleri Yönetimi  Bütün yeni ürün fikirlerinin yaklaşık yüzde 5’i üretime devam etmektedir ve bunların sadece yaklaşık yüzde 10’u başarılıdır.  Ümitsiz yeni ürün/hizmet geliştirme projelerinin erkenden iptal edilmesi en iyisidir.  İşçiler sık sık heyecanla bu projelerde yer alırlar ve büyük ölçüde iyimser olurlar. Yansız bir yönetim inceleme kurulu, bu projelerin ilerlemesinin periyodik olarak incelenmesini gerektirir.

Hızlı Piyasa için Yeni Ürünler Elde Etme  Hız rekabet avantajı yaratır.  Hız para kurtarır.  Hız geliştirmek için araçlar:  Bağımsız tasarım ve gelişen takımlar  Bilgisayar destekli tasarım ve bilgisayar destekli imalat(CAD/CAM)  Eşzamanlı mühendislik

Piyasa İçin Hız Geliştirme Araçları  Bağımsız Tasarım ve Gelişen Takımlar  Takımlara karar verme sorumluluğu verilmiştir ve yeni ürün/hizmet tanıtmakta daha özgürlerdir.  Pazar zamanı dramatik olarak kesilmiştir.  Paranın büyük toplamı korunmuştur.  Takımlar bürokrasi ile uğraşmak zorunda değillerdir.Genellikle onay elde etmeye gerek duyarlar.

Piyasa İçin Hız Geliştirme Araçları  Bilgisayar destekli tasarım ve bilgisayar destekli imalat(CAD/CAM)  Mühendisler CAD/CAM kullanarak parçaların birçok görünümünü elde edebilir, şekilleri döndürebilir,görünümleri büyültebilir ve parçalar arasındaki karışımı kontrol edebilirler.  Parça tasarımları diğer ürünler için kullanılmak üzere bir veritabanında saklanabilir.  İmalat başladığında ürün tasarımı yeniden ele alınır,üretim makinelerinin anlayacağı bir dile dönüştürülür ve sonra üretim sistemleri otomatik olarak kurulabilir.

Piyasa İçin Hız Geliştirme Araçları  Eşzamanlı Mühendislik Ekonomik ve Teknik Fizibilite Çalışmaları Fizibilite Çalışmaları Ürün/ Hizmet Fikirleri Fikirleri Üretim Proses Tasarımı Ürün/Hizmet Tasarımı Ürün ve Pazar Yeni ürün/hizmet Sürekli Etkileşim

Mevcut Ürün/Hizmetin tasarımını Geliştirme  Odaklama performans, kalite ve maliyet geliştirir.  Amaç olgunlaşan ürün/hizmetin pazar payını korur ve geliştirir.  Küçük değişiklikler önemli olabilir.  Küçük, kararlı (sürekli) gelişmeler, uzun dönemli, büyük gelişmeleri oluşturabilir.  Değer analizi, tasarım özelliklerinin maliyet/kalite sürecinde incelenmesi anlamında kullanılır.

Üretimin Kolaylaştırılması İçin Tasarım  Üretim Kolaylığı (Üretilebilirlik)  Spesikifasyonlar – Ürün karakteristikleri hakkında kesin bilgi  Toleranslar – Fonksiyon parçalarının tasarlandığı gibi kabul edilen bir doğrultuda maksimum ve minimum limitleri  Standardizasyon – Bir grup ürün ve parça arasında çeşitliliği azaltma  Basitleştirme –Bir parçanın veya ürünün karışıklığını azaltma veya çıkartma

Kalite İçin Tasarım  Ürün tasarımının çok önemli elementi, onun kalite üzerindeki etkisidir.  Kalite, müşterinin ürün/hizmet karakteristiklerinin mükemmellik derecesini algılayışıyla belirlenir.  7.bölüm kalite için ürün/hizmet tasarlama ilkelerini kapsamaktadır.

Yeni Hizmetler Tasarlama ve Geliştirme Hizmet tasarımının üç genel boyutu:  Hizmetin standardizasyon derecesi  Özel müşteriler için müşteri öncelikli mi veya bütün müşteriler için aynı mı?  Servis dağıtımında müşteri ilişkileri derecesi  Yüksek seviyede temas(giyim butik) veya düşük seviyede temas( fast-food restoranları)  Fiziksel eşya ve fiziksel varlığı olmayan hizmetlerin karışımı  Karışıma fiziksel eşya (terzi dükkanı) mı veya fiziksel varlığı olmayan hizmetler (üniversite) mi baskın?

Yeni Hizmetler Tasarlama ve Geliştirme  Yeni Hizmet ve Yeni Ürün Geliştirme Arasındaki Farklar  Hizmetler fiziksel eşyalarla baskın olmadıkça,geliştirme genellikle mühendisliğe, testlere ve prototip oluşturmaya ihtiyaç duymamaktadır.  Çünkü birçok hizmet işi, fiziksel varlığı olmayan hizmetleri içermektedir, piyasa sorumluluğu, piyasa testleri ve gösteriminden çok araştırmalara eğilimlidir.

Proses Planlama ve Tasarım

Girdiler: Ürün/Hizmet Bilgisi Ürün/Hizmet Bilgisi Üretim Sistem Bilgisi Üretim Sistem Bilgisi İşlem satratejileri İşlem satratejileri Proses Planlama ve Tasarlama: Proses ve Çeşit Seçimi Proses ve Çeşit Seçimi Dikey Entegrasyon Çalışmaları Dikey Entegrasyon Çalışmaları Proses/Ürün Çalışmaları Proses/Ürün Çalışmaları Malzeme Çalışmaları Malzeme Çalışmaları Üretim Prosedür Çalışmaları Üretim Prosedür Çalışmaları Elverişlilik Çalışmaları Elverişlilik Çalışmaları Çıktılar: Proses Teknolojisi Proses Teknolojisi Olanaklar Olanaklar Personel Belirleme Personel Belirleme Proses Planlama ve Sistem Tasarımı

Proses Tasarımını Etkileyen Ana Faktörler  Ürün/hizmet talebinin özelliği  Dikey entegrasyon derecesi  Üretim esnekliği  Otomasyon derecesi  Üretim/Servis kalitesi

Ürün/hizmet talebinin özelliği  Üretim prosesleri, müşterilerin ihtiyacı olan ürün/hizmet hacmini üretecek kapasiteye uygun olmalıdır.  Tedarikler, talep hızına göre kapasiteyi genişletmek veya küçültmek için hazırlanabilir olmalıdır.  Bazı proses çeşitlerini genişletmek ve küçültmek diğerlerine göre daha kolaydır.  Ürün/Hizmet fiyatları talepleri etkilemektedir bu nedenle fiyatlandırma kararları ve proseslerin seçimi senkronize olmalıdır.

Dikey entegrasyon derecesi  Dikey entegrasyon bir şirketin mülkiyeti altında olan üretim ve dağıtım zinciri miktarıdır.  Bu kaç tane üretim prosesinin planlanma ve tasarlanmasının gerektiğini belirler.  Entegrasyon kararı maliyet, mevcut sermaye, kalite, teknolojik yetenek ve daha fazlasına dayanır.  Stratejik dışkaynak (düşük dereceli entegrasyon) müşteri ihtiyaçlarındaki değişikliklere, rakiplerin hareketlerine ve teknolojiye hızlı tepki vermek amacıyla yapılan dışkaynaktır.

Üretim esnekliği  Ürün esnekliği –üretim sisteminin bir ürünün üretiminden diğer bir ürünün üretimine hızlıca geçebilme kabiliyetidir.  Hacim esnekliği – ürün üretim hacmini hızlıca artırma veya azaltma kabiliyetidir.

Otomasyon derecesi  Otomasyonun avantajları  Ürün kalitesini artırır.  Ürün esnekliğini geliştirir.  İş ve ilgili maliyeti düşürür.  Otomasyonun dezavantajları  Malzemeler çok pahalı olabilir.  Mevcut operasyonların entegrasyonu zor olabilir.

Üretim/Servis kalitesi  Eski görüş açılarına göre yüksek kalitede ürünler uzman kişi tarafından küçük miktarlarda üretilmelidir.  Yeni görüş açılarına göre yüksek kalitede ürünler otomatik makineler kullanılarak kitle halinde üretilebilir.  Otomatik makineler ürünleri inanılmaz düzgün üretebilmektedir.  Üretim proseslerinin seçimi yüksek kalite ihtiyacından etkilenmektedir.

Bölüm 4 Sonu