27 İLÇE KURULMASI HAKKINDA KANUN 6360 SAYILI 14 İLDE BÜYÜKŞEHİR VE 27 İLÇE KURULMASI HAKKINDA KANUN (06/12/2012 tarih ve 28489 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır) Erkan KARAARSLAN Dr. Ahmet OZANSOY Önder YEĞER Hüseyin SOYLU

Neler Değişti? (1) 14 Yeni Büyükşehir Belediyesi kuruldu. Mevcutlar dahil, tüm büyükşehir belediyelerinin sınırları il mülki sınırı olarak belirlendi. İlçe belediyelerinin sınırları, ilçe mülki sınırı olarak belirlendi. Büyükşehir Belediyesine dönüştürülen ve daha öncesinde Büyükşehir Belediyesi olan illere bağlı ilçelerin mülki sınırları içerisinde yer alan köy ve beldelerin tüzel kişilikleri kaldırıldı. Mevcut ve kurulan Büyükşehir Belediyelerinin illerdeki İl Özel İdarelerinin tüzel 2 bulundukları kDr.iAşhmileit OkZlAeNSrOiY kaldırıldı.

Neler Değişti? (2) Büyükşehir Belediye sınırları içinde 27 yeni ilçe kuruldu. Büyükşehir Belediyesinin kuruluş koşulları değiştirildi. 30 ilde Özel İdareler yerine Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı kuruldu. Belediyelere, mahalleye dönüşen köylerde ticari amaç taşımayan yapılar için tip mimari projeler ve mühendislik projesi yapma/yaptırma yetkisi verildi. Büyükşehir yetki alanındaki yerler genişledi 3

Neler Değişti? (3) Büyükşehir yapılan illerin dışında kalan 52 ilde, nüfusu 2000’den az belediyeler başka hiçbir özellik göz önünde bulundurulmadan kapatılarak köye dönüştürüldü. Tüzel kişiliği kaldırılarak köye dönüşen belediyelerden 06/12/2012 tarihine kadar Belediye Kanunu’nun 8’inci maddesindeki usule uygun olarak katılımla nüfusunu 2.000 üzerine çıkaranlar tüzel kişiliklerini devam ettirecektir. Tüzel kişiliği kaldırılarak köye dönüşen belediyelerin komşu oldukları il, ilçe ve nüfusu 2.000’in üzerindeki belde belediyelerine, belediye meclisi kararı ile mahalle olarak katılmalarına imkan sağlandı. 4

Neler Değişti? (4) Büyükşehir Belediyelerinin amatör spor kulüplerine nakdi yardım yapabilmesine izin verildi. Büyükşehir Belediyelerinin, sporu teşvik amacıyla hemşehrilerine spor malzemeleri verebilmesine verildi. izin Büyükşehir Belediyelerinin, yurtdışı müsabakalarda derece alan veya üstün başarı gösteren teknik yönetici, antrenör ve öğrencilere meclis kararıyla ödül verebilmesi imkânı geldi. Ortak hizmetler ve projelerin yapılmasında “kamu yararı” yerine “belediye kanununda verilen görevler alınması kapsamında sağlandı. olup olmadığı” ölçütünün esas 5

Neler Değişti? (5) Büyükşehir Belediyeleri, “Mabet” yapabilme yetkisi verildi. Büyükşehir Belediyelerinin ilçe belediyelerine devredecekleri görevlerde değişiklikler yapıldı. İlçe Belediyelerine yetki devri ile ilgili olarak Büyükşehir Belediye Başkanından görüş alınması gerekliliği kaldırıldı. Büyükşehir Belediyeleri, elektronik haberleşme altyapısı işletebilecektir. kurup Belediyeler elektronik haberleşme istasyonlarına yer seçim belgesi verebilmesi (Bu yetki büyükşehirlerde büyükşehir belediyesine ait). Madencilik faaliyetleri için işyeri açma ve çalışma ruhsatlarında yetki Valiliklere verildi. Ulaşımla ilgili kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının temsilcilerinin UKOME üyesi olmaları sağlandı.

Neler Değişti? (6) Belediyeler; özürlülerle ilgili dernek ve vakıflara ancak; kamuya yararlı dernek statüsünde olması veya Bakanlar Kurulu Kararı ile vergi muafiyeti tanınmış vakıf olması halinde ortak hizmet projesi gerçekleştirebileceklerdir. Belediyeler, il özel idareleri, bağlı kuruluşları ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketlere, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 29’uncu maddesi (bütçeden yardım yapılması) ile 5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun 10’uncu maddesi (yardım ve işbirliği) uygulanmayacaktır. Büyükşehir Belediyelerinin bazı varlık ve kaynaklarını şirketler aracılığıyla yarışma ve rekabet şartları oluşmadan üçüncü kişilere kiralama yetkisi kaldırıldı. Dr.Ahmet OZANSOY 7

Neler Değişti? (7) Özel idare denetim komisyonunda çalışacak görevlilere verilecek ücretler belediye yasasındaki hükümlere uyumlu hale getirildi. İl encümeninin üye sayısı azaltıldı. İl Encümenin ihale komisyonu olarak yapacağı toplantıların yapılma ve karar alma şekline ilişkin düzenlemeler yapıldı. İl Özel İdaresi bütçesinin süresi içinde kesinleşmemesi durumunda karar, Danıştay yerine İçişleri Bakanı tarafından verilecek. Genel bütçe vergi gelirlerinden, özel idarelere ve belediyelere ayrılan pay oranları değişti. Gelişmişlik endeksine göre yapılacak sıralama sonrasında eşitliği bozan ilçenin son gruba eklenmesi uygulamasına son verildi. Büyükşehir ilçe belediyelerin paylarının dağıtımında nüfus kriterine ek olarak yüzölçümü kriteri de getirildi. Büyükşehir Belediyelerine ayrılan paylardan doğrudan hesaba aktarılacak pay oranı değişti. Kalan kısmın büyükşehir belediyelerine dağıtımında nüfus kriterine ek olarak yüzölçümü kriteri getirildi.

Neler Değişti? (8) Küçük belediyeler için kullanılan denkleştirme ödeneğinin dağıtım esasları değişti.  2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda yapılan düzenlemeyle mükelleflerden yol harcamalarına katılma paylarının alımı zorunlu olmaktan çıkarılıp meclis kararına bağlı olarak ihtiyari hale geldi. Pasaport Kanunu’nda yapılan değişiklikle, Vali ve pasaport Büyükşehir Belediye Başkanlarına diplomatik taşıma hakkı verildi. Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklikle mahalli idare birliklerinin taşıtlarına vergi muafiyeti getirildi. 9

6360 Sonrası Ne Olacak? 6360 sayılı Kanun sonrasında ilk yerel genel seçim tarihinde; Bazı il belediyeleri büyükşehir belediyesi haline gelecek. Bazı belediyeler (belde belediyeleri) kapanıp büyükşehire dahil olacak. Bazı belediyeler büyükşehir kapsamında ilçe belediyesi olacak. Nüfusu 2000’in altındaki tüm belediyeler kapanacak.

Yeni Büyükşehirler Aydın Balıkesir Denizli Hatay Malatya Manisa Kahramanmaraş Mardin Muğla Ordu Tekirdağ Trabzon Şanlıurfa Van Tüm eski ve yeni büyükşehir sınırları il mülki belediyelerinin sınırlarıdır. 16 eski, 14 yeni olmak üzere toplam 30 büyükşehir olmuştur. Köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği kaldırılmış, köyler mahalle olarak, belediyeler ise belde ismiyle tek belediyesine mahalle olarak bulundukları bağlı ilçenin katılmıştır. Büyükşehirlerdeki, bucaklar ve bucak teşkilatları kaldırılmıştır. İl özel idarelerinin tüzel kişiliği 12 kaldırılmıştır.

BÜYÜKŞEHİR’İN TANIMI 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 3/a maddesi: ESKİ HALİ: En az üç ilçe veya ilk kademe belediyesini kapsayan, bu belediyeler arasında koordinasyonu sağlayan; kanunlarla verilen görev ve sorumlulukları yerine getiren, yetkileri kullanan; idarî ve malî özerkliğe sahip ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzel kişisidir. YENİ HALİ: Sınırları il mülki sınırı olan ve sınırları içerisindeki ilçe belediyeleri arasında koordinasyonu sağlayan; idarî ve malî özerkliğe sahip olarak kanunlarla verilen görev ve sorumlulukları yerine getiren, yetkileri kullanan; karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzel kişisidir. Yeni düzenlemenin eskisinden temel farkı; Büyükşehir Belediyesinin sınırlarının ne olduğudur. Eski halinde Büyükşehir Belediye sınırları “en az üç ilçe veya ilk kademe belediyesi” iken yeni düzenlemede sınırları”dır. Büyükşehir Belediye sınırları “il mülki 23

BÜYÜKŞEHİR KURULMASI 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 4’üncü maddesi: ESKİ HALİ: Belediye sınırları içindeki ve bu sınırlara en fazla 10.000 metre uzaklıktaki yerleşim birimlerinin son nüfus sayımına göre toplam nüfusu 750.000'den fazla olan il belediyeleri, fizikî yerleşim durumları ve ekonomik gelişmişlik düzeyleri de dikkate alınarak, kanunla büyükşehir belediyesine dönüştürülebilir. YENİ HALİ: Toplam nüfusu 750.000’den fazla olan illerin il belediyeleri kanunla büyükşehir belediyesine dönüştürülebilir Yeni düzenlemenin eskisinden temel farkı; fiziksel yerleşim durumları ve ekonomik gelişmişlik düzeyine bakılmaksızın, toplam nüfusu 750.000’den fazla olan il belediyelerinin kanunla büyükşehir olmasıdır. belediyesine dönüştürülebilecek 24

BÜYÜKŞEHİR SINIRLARI 5216 sayılı maddesi: Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 5’inci ESKİ HALİ: Büyükşehir belediyelerinin sınırları, adını aldıkları büyükşehirlerin belediye sınırlarıdır. İlçe belediyelerinin sınırları, bu ilçelerin, büyükşehir belediyesi içinde kalan kısımlarının sınırlarıdır. İlk kademe belediyelerinin, dışında belediye sınırı olamaz. büyükşehir belediye sınırları YENİ HALİ: Büyükşehir belediyelerinin sınırları, il mülki sınırlarıdır. İlçe belediyelerinin sınırları, bu ilçelerin mülki sınırlarıdır. 25

DEVİR-TASFİYE-PAYLAŞTIRMA KOMİSYONU 6360 sayılı Kanun’daki devir, tasfiye ve paylaştırma işlemlerini yürütmek üzere vali tarafından; bir vali yardımcısının başkanlığında, valinin uygun göreceği kurum ve kuruluş temsilcilerinin ve ilgili belediye başkanlarının katılımıyla devir, tasfiye ve paylaştırma komisyonu kurulur. Bu komisyona yardımcı olmak üzere valinin görevlendirmesi ile alt komisyonlar da kurulabilir. Yapılacak devir, tasfiye ve paylaştırma işlemleri ve hizmetlerin yürütülmesi bakımından bu Kanun’da hüküm bulunmayan hallerde 5216 sayılı Kanun’un Ek 2’nci maddesi hükümleri uygulanır. 26

Tüzel kişilikleri kaldırılan belediye ve köyler; mevcut personelini, TÜZEL KİŞİLİĞİ KALDIRILAN BELEDİYELERİN VE KÖYLERİN BİLDİRİM ZORUNLULUĞU Tüzel kişilikleri kaldırılan belediye ve köyler; mevcut personelini, taşınır ve taşınmazlarını, iş makineleri ve diğer taşıtları ile kamu kurum ve kuruluşlarına olan alacak ve borçlarını katılacakları ilçe belediyesine 06 Ocak 2013 tarihine kadar bildirir. Tüzel kişiliği kaldırılan belediye mahkemelerde süren davalarında ve köylerin katıldıkları ilçe belediyesi taraf olur. 27

BÜYÜKŞEHİR İLÇE BELEDİYESİ OLAN BELEDİYELERCE YÜRÜTÜLEN HİZMETLERDEN BÜYÜKŞEHİRE DEVREDİLECEK OLANLAR Büyükşehir ilçe belediyesi olan belediyelerce yürütülen; su, kanalizasyon, katı atık depolama ve bertaraf, ulaşım, her çeşit yolcu ve yük terminalleri, toptancı halleri, mezbaha, mezarlık ve itfaiye hizmetleri büyükşehir belediyesine veya ilgili bağlı kuruluşa devredilecek.

TÜZEL KİŞİLİĞİ KALDIRILAN BELEDİYELERİN VE KÖYLERİN ONAYA BAĞLI OLARAK YAPABİLECEĞİ İŞLEMLER Tüzel kişilikleri kaldırılan belediye ve köylerin; taşınmazlarının tahsisi ve kiralanması, iş ve toplu iş sözleşmesinin yapılması, yeni nazım ve uygulama imar planının yapılması, imar planı değişikliği ve revizyonu her türlü imar uygulaması (inşaat ruhsatı hariç), iş makineleri ve diğer taşıtların satışı borçlanmaları katılacakları ilçe belediyesinin onayına bağlıdır. Henüz ilçe belediyesi oluşmamış yerlerde bildirimler il belediyesine yapılır ve onaylar il belediyesince verilir. Tüzel kişiliği kaldırılan belediye ve köylerin taşınmazlarının satışı ile vadesi tüzel kişiliğin sona ereceği tarihi aşan borçlanmaları İçişleri Bakanlığının onayına tabidir.

Tüzel kişilikleri kaldırılan belediye ve köyler; TÜZEL KİŞİLİĞİ KALDIRILAN BELEDİYELERİN VE KÖYLERİN YASAKLARI Tüzel kişilikleri kaldırılan belediye ve köyler; Nakil hiçbir Aralık yoluyla atanacaklar da dâhil olmak üzere şekilde yeni personel alımı yapamaz. (06 2012 tarihinden önce ilanı yapılmış memur alımları hariç) 06 Aralık 2012 tarihinden itibaren tüzel kişiliğin sona ereceği tarihi (ilk mahalli idareler genel seçim tarihini) geçecek şekilde yeni hizmet alımı yapamaz. 06 Aralık 2012 tarihinden itibaren tüzel kişiliğin sona ereceği tarihi (ilk mahalli idareler genel seçim tarihini) geçecek şekilde mevcut hizmet alımlarının kapsamını ve personel sayısını genişletecek şekilde hizmet alım sözleşmesi düzenleyemez. 30

BELEDİYE VE KÖY VARLIKLARININ DEVRİ Tüzel kişilikleri kaldırılan belediye ve köylerin; personeli, her türlü taşınır ve taşınmaz malları, hak, alacak ve borçları, komisyon kararıyla ilgisine göre bakanlıklara, büyükşehir belediyesi, bağlı kuruluşu veya ilçe belediyesine devredilir. Devir işlemi ilk mahalli idareler genel seçimi itibarıyla uygulamaya konulur. Belediye hizmetlerinin aksaması hâlinde, valiler seçim tarihinden itibaren 6 aylık sürede, 6360 sayılı Kanun’la kurulan belediyeler arasında koordinasyonu sağlar ve gerekli tedbirleri alır. 31

DEVREDİLEN TAŞINMAZLARIN KAYDI VE KULLANIMI Maliye Hazinesi’ne devredilen taşınmazlar 06/12/2012 tarihi itibarıyla kullanmakta olan kurumlara tahsis edilmiş sayılır. Hazinenin özel mülkiyetindeki veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlardan Maliye Bakanlığınca, tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerine, belediyelere ve köy tüzel kişiliklerine tahsis edilmiş olanlar; kuruluş kanunlarıyla kendilerine verilen kamusal nitelikteki görevleri yerine getirmeleri amacıyla ve komisyon kararıyla; ilgisine göre bakanlıklara, bakanlıkların bağlı veya ilgili kuruluşlarına, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarına, büyükşehir belediyelerine, büyükşehir belediyelerinin bağlı kuruluşlarına ve ilçe belediyelerine tahsis edilmiş sayılır. 32

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİNE DÖNÜŞEN İL BELEDİYESİNİN VARLIKLARI Büyükşehir belediyesine dönüşen il belediyesinin sahip olduğu; her türlü taşınır, taşınmaz malları ve personeli, komisyon kararıyla ilgisine göre büyükşehir belediyesi ve ilçe belediyeleri ile bağlı kuruluşlar arasında paylaştırılır. 33

BÜYÜKŞEHİR İLÇE BELEDİYESİ OLAN BELEDİYELERCE YÜRÜTÜLEN HİZMETLERLE İLGİLİ VARLIKLAR su, kanalizasyon, katı atık depolama ve bertaraf, ulaşım, her çeşit yolcu ve yük terminalleri, toptancı halleri, mezbaha, mezarlık ve itfaiye hizmetlerine ilişkin olmak üzere personel, her türlü taşınır ve taşınmaz malları ve bu hizmetlerin yerine getirilmesine yönelik ve borçları, yatırım, alacak komisyonca ilgisine göre büyükşehir belediyesi ile ilgili bağlı kuruluş arasında paylaştırılır. 34

DEVREDİLEN PERSONEL HAKKINDAKİ İŞLEMLER Devredilecek Devlet memurları hakkında 5393 sayılı Kanun’un 50’nci maddesi (personel devri) hükümleri uygulanır. Devir tarihi itibarıyla müdür ve daha üstü yönetici unvanlı kadrolarda bulunanlar hakkında 4046 sayılı Kanun’un 22/6’ncı maddesi (mali hakların 3 yıl süreyle saklı tutulması) hükümleri de uygulanır. Bu şekilde devredilen memurlar ile 5216 sayılı Kanun’un ek 2’nci maddesi (birleşme ve katılma halinde devir işlemleri) hükümleri uygulanmak suretiyle devredilecek sözleşmeli personelin fark tazminatı hesabında, 4688 sayılı Kanun’un 32’nci maddesine göre yapılan ödeme (denge tazminatı) dikkate alınmaz. Devredilen veya nakledilen işçilerin ücret ile diğer malî ve sosyal hakları; toplu iş sözleşmesi bulunan işçiler bakımından, yenileri işleminden önce tabi düzenleninceye kadar devir veya nakil oldukları toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre, toplu iş sözleşmesi olmayan işçiler bakımından, 2012 yılı Eylül ayında geçerli olan bireysel iş sözleşmesi hükümlerine göre belirlenir.

5393 SAYILI KANUN’UN 50’NCİ MADDESİ (Personel Devri) Bu Kanunun 8 (Birleşme ve Katılma) ve 11 inci (Tüzel kişiliğin sona erdirilmesi) maddeleri uyarınca tüzel kişiliği kaldırılan belediyelerin kadroları ve personeli; katılma hâlinde katıldıkları belediyeye, köye dönüştürülme hâlinde ilgili il özel idaresine devredilir. Devredilen personelden kadro ve görev unvanları değişmeyenler, aynı unvanlı kadrolara atanmış sayılırlar. Devredilen personelden durumlarına uygun boş kadro olmayanların veya mevcut kadro unvanı ile atamaları yapılamayanların kadro unvanları 3 ay içerisinde ilgili belediye meclisi veya il genel meclisince aynı sınıf içerisinde kalmak kaydıyla değiştirilir. Bu değişiklikten itibaren 1 ay içerisinde ilgililerin durumlarına uygun kadrolara atamaları yapılır. Söz konusu personel, atama işlemleri yapılıncaya kadar devredildikleri belediye veya il özel idaresince ihtiyaç duyulan işlerde görevlendirilebilirler. Bunlar yeni bir kadroya atanıncaya kadar eski kadrolarına ait aylık, ücret, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer malî haklarını devredildikleri belediye veya il özel idaresinden almaya devam ederler. Devredilen personelden memur statüsünde görev yapanların, atandıkları yeni kadrolarının aylık, ekgösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer malî hakları toplamının net tutarının, eski kadrolarına bağlı olarak en son ayda almakta oldukları aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer malî hakları toplamı net tutarından az olması hâlinde aradaki fark giderilinceye kadar atandıkları kadrolarda kaldıkları sürece herhangi bir kesintiye tâbi olmaksızın tazminat olarak ödenir. Tüzel kişiliği kaldırılan belediyelerde 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4’üncü maddesinin (B) fıkrasına göre istihdam edilen sözleşmeli personelin pozisyonları, başka bir işleme gerek kalmaksızın devredildikleri belediye veya il özel idaresi adına vize edilmiş sDary.Aılhımr. et OZANSOY 36

İHTİYAÇ FAZLASI PERSONEL HAKKINDAKİ İŞLEMLER Belediye ve bağlı kuruluşlara devredilen personelden norm kadro ve ihtiyaç fazlası olanlar, ilgili belediye ve bağlı kuruluş tarafından en geç üç ay içinde valiliğe bildirilir. Komisyon; ilgili idarelerden gönderilen listeleri, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49’uncu maddesindeki (norm kadro ve personel istihdamı) oranlar, kurumun bütçe dengesi, norm kadrosu ve yürütmekle görevli olduğu hizmetin gereği ile Nüfus kriterlerini değerlendirmek suretiyle ihtiyaç fazlası personelin tespitini yapar. Komisyon çalışmasını 45 gün içinde tamamlayıp oluşturulan listeleri valinin onayına sunar. Vali tarafından onaylanan listeler 10 gün içerisinde İçişleri Bakanlığı’na bildirilir. İçişleri Bakanlığı’nca da, atama teklifleri yapılmak üzere Devlet Personel Başkanlığı’na bildirilir. Dr.Ahmet OZANSOY 37

İHTİYAÇ FAZLASI PERSONELDEN MEMUR OLANLARIN DURUMU Devredilen ihtiyaç fazlası personelden; 657 sayılı Kanun’a tâbi memur kadrolarındaki personel; 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’un 22’nci maddesinin ikinci, üçüncü ve beşinci fıkralarında belirtilen esas ve usuller çerçevesinde diğer kamu kurum ve kuruluşlarına, Devlet Personel Başkanlığına bildirim tarihinden itibaren doksan gün içinde nakledilir. Nakledilen personelden devir tarihi itibarıyla müdür ve daha üstü yönetici kadrolarında bulunan personel hakkında aynı tarihteki kadro unvanları dikkate alınarak söz konusu maddenin altıncı fıkra hükümleri de (mali hakların 3 yıl süreyle saklı tutulması) uygulanır ve 3 yıllık süre, devir tarihinden itibaren başlar. Ancak, 4046 sayılı Kanun’un 22’nci maddesi uyarınca yapılacak fark tazminatı hesabında, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun 32 nci maddesine göre yapılan ödeme (denge tazminatı) dikkate alınmaz. Personel nakledildiği kurumda göreve başlayıncaya kadar eski kurumunda çalışmaya devam eder ve bu personelin her türlü mali ve sosyal hakları çalıştıkları kurum tarafından karşılanır. Dr.Ahmet OZANSOY 38

İHTİYAÇ FAZLASI PERSONELDEN TAM ZAMANLI SÖZLEŞMELİ OLANLARIN DURUMU Devredilen ihtiyaç Kanun’un 49’uncu fazlası personelden; 5393 sayılı maddesi kapsamında istihdam bildirim edilen unvanı tam zamanlı sözleşmeli personel; esas alınarak Devlet Personel Başkanlığınca, kendisine bildirim tarihinden itibaren 90 gün içinde 657 sayılı Kanunun 4/B maddesi çerçevesinde kamu kurum ve kuruluşlarına sözleşmeli personel olarak atanır. Bu kapsamda atanan sözleşmeli personelin mali ve sosyal hakları sözleşme süresi sonuna kadar göre devredildiği tarihteki sözleşme hükümlerine uygulanır. Bu personelin yeni sözleşmeleri ise 657 sayılı Kanunun 4/B maddesi çerçevesinde yapılır. Dr.Ahmet OZANSOY 39

Kanunu’na tâbi sürekli işçi statüsünde istihdam İHTİYAÇ FAZLASI PERSONELDEN İŞÇİ OLANLARIN DURUMU Devredilen Kanunu’na tâbi sürekli işçi statüsünde istihdam ihtiyaç fazlası personelden; 4857 sayılı İş edilen personel, Devlet Personel Başkanlığınca, kendisine bildirim tarihinden itibaren 90 gün içinde diğer kamu kurum ve kuruluşlarında unvanları belirlenecek kadrolara atanır. Ataması tekemmül ettirilen işçiler, çalıştıkları kurumlarınca atama emirlerinin tebliğini izleyen günden itibaren 5 iş günü içinde yeni görevlerine başlamak zorundadırlar. Bu işçiler, yeni görev yerlerine başlayacağı tarihe kadar ilgili belediye veya bağlı kuruluşun işçisi sayılır ve 5 iş günü içinde yeni kurumunda görevine başlamayanların iş sözleşmeleri, feshin geçerli sebebe dayandığı kabul edilerek, belediye veya bağlı kuruluş tarafından 4857 sayılı İş Kanunu’nun 17’nci maddesinde belirtilen ihbar süresi sona 40 beklenilmeksizin ve ihbar tazminatı ödenmeksizin eDrr.dAhimreitlOirZA. NSOY

İHTİYAÇ FAZLASI PERSONELİN KADRO İŞLEMLERİ Devredilecek ihtiyaç fazlası personele ilişkin kadro ve pozisyonlar; Devlet Personel Başkanlığı’nca kamu kurum ve kuruluşlarına nakledildikleri veya atandıkları tarih itibarıyla diğer kanunlardaki hükümlere bakılmaksızın ve başka bir işleme gerek kalmaksızın ihdas, tahsis ve vize edilmiş sayılır. İhdas edilmiş sayılan memur kadroları, 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’ye ekli cetvellerin ilgili bölümüne eklenmiş sayılır. Atama işlemi yapılan personele ilişkin bilgiler ve bu bilgilerdeki değişiklikler en geç 15 gün içinde Devlet Personel Başkanlığı’na bildirilir. Nakledilen personel bakımından nakil tarihinden önce doğmuş ve nakil tarihinde ödenmesi gereken borçlardan, nakledilen kurum sorumlu tutulamaz. Kıdem tazminatına ilişkin hükümler saklıdır. Bu kapsamda ortaya çıkabilecek tüm tereddütleri gidermeye, gerekli bilgi ve belgeleri istemeye, araştırma ve inceleme yapmaya, uygulamayı yönlendirmeye Devlet Personel Başkanlığı yetkilidir. Dr.Ahmet OZANSOY 41

TÜZEL KİŞİLİĞİ KALKAN İDARELERE YAPILAN BAĞIŞLAR Tüzel kişiliği kaldırılan il özel idaresi, belediye veya köy tüzel kişiliklerine şartlı olarak bağışı yapılan taşınır ve taşınmazların devrinin yapıldığı kurum veya kuruluş, bu taşınır ve taşınmazların bağış amacına uygun olarak kullanılmasını sağlamakla sorumludur. Diğer bağış ve yardımlar hakkında 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu hükümlerine göre işlem yapılır. TÜZEL KİŞİLİĞİ KALKAN İDARELERDE KÖY KORUCULARI Tüzel kişiliği kaldırılan köylerde görev yapan geçici ve gönüllü köy korucuları hâlen görev yaptıkları yerlerde görev yapmaya devam ederler. Bunlar 442 sayılı Köy Kanunu ve diğer mevzuatta kendileri için öngörülen haklardan aynı şekilde yararlanmaya devam ederler. Bu yerler için ihtiyaç olması hâlinde aynı usulle yeni 42 görevlendirmeler yapılabilir. Dr.Ahmet OZANSOY

MAHALLEYE DÖNÜŞEN KÖYLERDE YAPILACAK TİP MİMARİ PROJELER (MD.3/1) İlçe belediyeleri veya ilçe belediyelerinin talep etmeleri hâlinde büyükşehir belediyeleri bu Kanun’a göre tüzel kişiliği kaldırılarak mahalleye dönüşen köylerde yapılacak ticari amaç taşımayan yapılar için yürürlükteki imar doğrultusunda yörenin geleneksel, kültürel ve mevzuatı mimari özelliklerine uygun tip mimari projeler yapar veya yaptırır. Tip mimari projenin uygulanacağı alan sınırını belirlemeye ilgili ilçe belediyesi yetkilidir. Tip mimari projeler doğrultusunda ilgili belediyesince gerekli mühendislik projeleri yapılır ya da yaptırılır. Bu projeler ilgili belediyesince başvuru sahiplerine ücretsiz verilir ve uygulaması denetlenir. Yapılacak inşaatlarda tip projeler dışında özel proje uygulanmak istenmesi durumunda bu projeler yürürlükteki mevzuat uyarınca ilçe belediyesi tarafından onaylanır. Dr.Ahmet OZANSOY 43

MAHALLEYE DÖNÜŞEN KÖYLERDE İŞLETME RUHSATLARI dönüşen köylerde, 06/12/2012 tarihi itibarıyla 5490 sayılı Ulusal Adres Bilgi Nüfus Hizmetleri Kanunu’na göre oluşturulan Sistemine kayıtlı veya Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından uydu fotoğraflarıyla tespit edilen, entegre tesis niteliğinde olmayan tarım ve hayvancılık amaçlı yapılardaki işletmeler ile bu yerlerde oturanların ihtiyaçlarını karşılayacak bakkal, manav, berber, fırın, kahve, lokanta, pansiyon, tanıtım ve teşhir büfeleri, yerleşim yeri halkı tarafından kurulan ve işletilen kooperatifler işletme ruhsatı almış sayılır. Bu işletmelerin bulunduğu binalar ile konutlardan, 06/12/2012 tarihine kadar bitirilmiş olanlar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı veya belediye ya da üniversiteler tarafından fen ve sanat kuralları ile ilgili mevzuat hükümlerine uygun yapıldığı tespit edilenler ruhsatlandırılmış sayılır. Bu yapılar elektrik, su vb. kamu hizmetlerinden yararlandırılır. Ancak; bu fıkranın öngördüğü uygulamaların özel kanun hükümlerine aykırı olması durumunda, özel kanun hükümleri geçerlidir. Dr.Ahmet OZANSOY 44

MAHALLEYE DÖNÜŞEN KÖYLERDE EMLAK VERGİSİ VE BELEDİYE GELİRLERİ İLE İÇME SUYU ÜCRETLERİ Tüzel kişiliği kaldırılan köylerde, ilk mahalli idareler genel seçiminden itibaren alınması gereken emlak vergisi ile 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca alınması gereken vergi, harç ve katılım payları 5 yıl süreyle alınmaz. 06/12/2012 tarihinden önce tarh edilmemiş yol harcamalarına katılma payları, Belediye Meclisi kararıyla alınmayabilir. Tüzel kişiliği kaldırılan köylerde; içme ve kullanma suları için alınacak ücret 5 yıl süreyle en düşük tarifenin % 25’ini geçmeyecek şekilde belirlenir. 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun geçici 2’nci maddesi ile köy tüzel kişiliği kaldırılarak mahalleye dönüştürülen yerlerde de bu fıkra hükmü uygulanır. 5216 sayılı Kanun, Geçici Madde 2: Büyükşehir belediye sınırları; İstanbul ve Kocaeli ilinde, il mülkî sınırıdır. Diğer büyükşehir belediyelerinde, mevcut valilik binası merkez kabul edilmek ve il mülkî sınırları içinde kalmak şartıyla, nüfusu birmilyona kadar olan büyükşehirlerde yarıçapı yirmi kilometre, nüfusu birmilyondan ikimilyona kadar olan büyükşehirlerde yarıçapı otuz kilometre, nüfusu ikimilyondan fazla olan büyükşehirlerde yarıçapı elli kilometre olan dairenin sınırı büyükşehir belediyesinin sınırını oluşturur. Bu sınırlar içinde kalan köylerin tüzel kişiliği sona ererek mahalleye dönüşür. Dr.Ahmet OZANSOY 45

MAHALLEYE DÖNÜŞEN KÖYLERDE GELİR VERGİSİ MUAFİYETLERİ Tüzel kişiliği kaldırılan köylerde gezici olarak her türlü sanat işleriyle uğraşanlar ile aynı yerlerde aynı işleri bir işyeri açmak suretiyle yapanlardan basit usule tâbi olmanın genel şartlarını taşıyanlar, 31/12/2017 tarihine kadar (bu tarih dâhil) vergiden muaf esnaf sayılır (GVK-Md.9/1-3). Tüzel kişiliği kaldırılan köylerde faaliyet gösteren ve münhasıran el ile dokunan halı ve kilim imal eden işletmelerde çalışan işçilerin ücretleri 31/12/2017 tarihine kadar (bu tarih dâhil) gelir vergisinden istisnadır (GVK-Md.23/1). Tüzel kişiliği kaldırılan köylerde; köy muhtarı ile köylerin kâtip, korucu, imam, bekçi ve benzeri hizmetlilerine köy bütçesinden ödenen ücretler ile çiftçi mallarını koruma bekçilerinin ücretleri 31/12/2017 tarihine kadar (bu tarih dâhil) gelir vergisinden istisnadır (GVK-Md.23/5). Tüzel kişiliği kaldırılan köylerde; ebe, sünnetçi, sağlık memuru, arzuhalci, rehber gibi mesleki faaliyette bulunanların elde ettikleri gelir, 31/12/2017 tarihine kadar (bu tarih dâhil) gelir vergisinden istisnadır (DGr.VAhKm-eMt OdZA.6NS6O/1Y -5). 46

YENİ İLÇE BELEDİYELERİNİN İLK YIL BÜTÇESİ ve KADRO İŞLEMLERİ Altıeylül, Antakya, Arsuz, Artuklu,Battalgazi, Defne, Dulkadiroğlu, Efeler, Ergene, Eyyübiye, Haliliye, İpekyolu,Kapaklı, Karaköprü, Karesi, Menteşe, Merkezefendi, Süleymanpaşa, Onikişubat, Pamukkale (Akköy), Şehzadeler, Tuşba, Ortahisar, Payas, Yeşilyurt, Seydikemer, Yunusemre büyükşehir ilçe belediyelerine 5779 sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun uyarınca seçimleri müteakip ayda tahakkuk ettirilecek miktar İlbank A.Ş. tarafından 3 katı artırımlı olarak ödenir. İlave kaynak yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun Yedek Ödenek Tertibinden Maliye Bakanlığınca karşılanır. Yeni kurulan ilçelerin ve YİKB’nın ihtiyacını karşılamak üzere, çeşitli kurum ve kuruluşlara ait kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı KHK’ye eklenmiştir. Bu kadrolara yapılacak atama işlemleri, 2013 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunundaki sınırlamalara tâbi değildir. 06/12/2014 tarihine kadar 190 sayılı KHK’nin 9’uncu maddesinde yer alan sınırlamaya bağlı olmaksızın bu maddeyle ihdas edilen kadrolarda sınıf, unvan ve derece değişikliği yapmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Dr.Ahmet OZANSOY 47

BELEDİYELERİN YENİ KATILAN ALANLARDA HİZMET YAPABİLMESİ ve YENİ KURULAN İLÇELERE İLİŞKİN İŞLEMLER Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, İzmir, Mersin, Diyarbakır, Eskişehir, Erzurum, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kayseri, Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Muğla, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon ve Van belediyeleri yetkili organlarının kararıyla 6360 sayılı Kanun’la sorumluluk alanlarına dâhil edilen yerleşim yerlerine yetkisi dâhilindeki her türlü yatırım ve hizmeti götürebilir. Teşkilatlanma tamamlanıncaya kadar yeni kurulan ilçelerde merkezi idareye ait her türlü iş ve işlemler ile idari ve adli davalar ve bunlara ilişkin bütün iş ve işlemler mevcut bağlılık durumuna göre yürütülür. Yeni kurulan ilçelerde ilçe idare kurulları teşekkül edinceye kadar bu yerlerdeki işlemlerle ilgili olarak, eskiden bağlı oldukları il ve ilçelerin idare kurulları görevli ve yetkilidir. Dr.Ahmet OZANSOY 48

tüzüklerindeki hükümlere göre tasfiye olunur. Tüzüklerinde ÜYELERİ KAPATILAN MAHALLİ İDARE BİRLİKLERİNİN DURUMU 6360 sayılı Kanun’la tüzel kişiliği kaldırılan belediye, il özel idaresi ve köylerden oluşan veya 06/12/2012 tarihinden itibaren amaçları ortadan kalkacak olan mahalli birlikleri, ilk mahalli idareler genel seçiminden idare önce tüzüklerindeki hükümlere göre tasfiye olunur. Tüzüklerinde hüküm bulunmayan hallerde; 6360 sayılı Kanun’un devir, tasfiye ve paylaştırmaya ilişkin hükümleri uygulanır. Bu birlikler, 06/12/2012 tarihinden itibaren, yeni personel istihdam edemezler, taşınır ve taşınmaz mal edinemezler, kendilerine ait taşınır ve taşınmaz malları satamazlar, hizmet alımına ilişkin sözleşme yapamazlar ve borçlanma yapamazlar. Dr.Ahmet OZANSOY 49

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN GÖREV ve YETKİLERİ ESKİ HALİ: (5216, Md.7/1-g) YENİ HALİ: (5216, Md.7/1-g) Büyükşehir belediyesinin yetki Büyükşehir alanındaki merkezine belediyesinin mahalleleri bağlayan yetki ilçe yollar, alanındaki meydan, bulvar, cadde ve ana yolları yapmak, yaptırmak, bakım ve onarımını sağlamak, meydan, bulvar, cadde ve ana yolları yapmak, yaptırmak, bakım ve onarımı ile bu yolların temizliği ve karla mücadele çalışmalarını yürütmek; kentsel tasarım kentsel tasarım projelerine uygun bulunan projelerine uygun olarak bu yerlere cephesi ilişkin olarak bu yapılara yerlere cephesi bulunan ilişkin yükümlülükler yapılara koymak; yükümlülükler koymak; ilân ve reklam asılacak yerleri ve ilân ve reklam asılacak yerleri ve bunların şekil ve ebadını belirlemek; meydan, bulvar, cadde, yol ve sokak ad ve numaraları ile bunlar üzerindeki binalara numara verilmesi işlerini gerçekleştirmek. Dr.Ahmet OZANSOY bunların şekil ve ebadını belirlemek; meydan, bulvar, cadde, yol ve sokak ad ve numaraları ile bunlar üzerindeki binalara numara verilmesi işlerini gerçekleştirmek. 50

ESKİ HALİ: (5216, Md.7/3-f) YENİ HALİ: (5216, Md.7/3-f) İLÇE BELEDİYELERİNİN AFET RİSKİ TAŞIYAN BİNALARI TAHLİYE ETME GÖREVİ ESKİ HALİ: (5216, Md.7/3-f) İlçe belediyelerinin görev ve yetkileri şunlardır: YENİ HALİ: (5216, Md.7/3-f) İlçe belediyelerinin görev ve yetkileri şunlardır: f) Afet riski taşıyan veya can ve mal güvenliği açısından tehlike oluşturan binaları tahliye etmek ve yıkmak. BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELESİNİN TAHLİYE KONUSUNDA İLÇE BELEDİYESİNE YARDIM GÖREVİ ESKİ HALİ: (5216, Md.7/1-z) YENİ HALİ: (5216, Md.7/1-z) Afet riski taşıyan veya can ve mal Afet riski taşıyan veya can ve mal açısından tehlike oluşturan güvenliği binaları yıkmak. güvenliği açısından binaları tahliye tehlike oluşturan etme ve yıkım insandan tahliye etmek ve konusunda ilçe belediyelerinin talepleri hâlinde her türlü desteği sağlamak. Dr.Ahmet OZANSOY 51

ESKİ HALİ: (5216, Md.7/1-n) YENİ HALİ: (5216, Md.7/1-n) BÜYÜKŞEHİR ve İLÇE BELEDİYELERİNİN MABET YAPIM VE BAKIM-ONARIM GÖREVİ, ÜCRETSİZ SU VEREBİLMESİ ESKİ HALİ: (5216, Md.7/1-n) Gerektiğinde sağlık, eğitim ve kültür hizmetleri için bina ve tesisler yapmak, kamu kurum ve kuruluşlarına ait bu hizmetlerle YENİ HALİ: (5216, Md.7/1-n) Gerektiğinde mabetler, sağlık, eğitim ve kültür hizmetleri için bina ve ve tesisler yapmak, kamu kurum kuruluşlarına ait bu hizmetlerle ilgili bina ve tesislerin her türlü bakımını, onarımını yapmak ve gerekli malzeme desteğini sağlamak. ilgili bina bakımını, gerekli sağlamak. ve tesislerin her türlü onarımını yapmak ve malzeme desteğini Dr.Ahmet OZANSOY 52

AMATÖR SPOR KULÜPLERİNE NAKDİ YARDIM ESKİ HALİ: (5216, Md.7/1-m) Büyükşehirin bütünlüğüne hizmet eden sosyal donatılar, bölge parkları, hayvanat bahçeleri, hayvan barınakları, ESKİ HALİ: (5216, Md.7/1-m) Büyükşehirin bütünlüğüne hizmet eden sosyal donatılar, bölge parkları, hayvanat bahçeleri, hayvan barınakları, kütüphane, müze, benzeri işletmek spor, yerleri dinlence, yapmak, kütüphane, müze, benzeri işletmek amatör spor, yerleri dinlence, yapmak, eğlence ve eğlence ve yaptırmak, gerektiğinde yaptırmak, veya işlettirmek; spor kulüplerine veya işlettirmek; gerektiğinde amatör spor kulüplerine malzeme malzeme vermek ve gerekli desteği arasında nakdi yardım yapmak, sağlamak, amatör takımlar vermek amatör ve gerekli takımlar desteği sağlamak, spor müsabakaları düzenlemek, yurt içi arasında spor içi ve başarı ve yurt dışı müsabakalarda üstün başarı gösteren veya derece alan sporculara belediye meclis kararıyla ödül vermek. müsabakaları düzenlemek, yurt yurt dışı müsabakalarda üstün gösteren veya derece alan sporculara teknik yönetici, antrenör ve öğrencilere belediye meclis kararıyla ödül vermek. Yardım; bir önceki yıl genel bütçe vergi gelirlerinden belediye için tahakkuk eden miktarın binde yedisini geçemez. Dr.Ahmet OZANSOY 53

İLÇE BELEDİYELERİNE DEVREDİLEBİLECEK GÖREV ve YETKİLER ESKİ HALİ: (5216, Md.7/2.fıkra) Büyükşehir belediyeleri birinci fıkranın (c) bendinde belirtilen yetkilerini, imar plânlarına uygun olarak kullanmak ve ilgili belediyeye bildirmek zorundadır. Büyükşehir belediyeleri bu görevlerden uygun gördüklerini belediye kararı ile ilçe ve ilk belediyelerine devredebilir, yapabilirler. ESKİ HALİ: (5216, Md.7/2.fıkra) Büyükşehir belediyeleri birinci fıkranın (c) bendinde belirtilen yetkilerini, imar plânlarına uygun olarak kullanmak ve ilgili belediyeye bildirmek zorundadır. Büyükşehir belediyeleri birinci fıkranın meclisi kademe birlikte (l), (s), (t) bentlerindeki görevleri ile ve temizlik hizmetleri ve adres numaralandırmaya ilişkin kararı ile görevlerini belediye meclisi ilçe belediyelerine yapabilirler. devredebilir, birlikte Dr.Ahmet OZANSOY 54

Büyükşehir ve ilçe belediyeleri tarım ve hayvancılığı desteklemek İLÇE BELEDİYELERİNİN MABET YAPMA VE BAKIM-ONARIM GÖREVİ ESKİ HALİ: (5216, Md.7/3-d) ESKİ HALİ: (5216, Md.7/3-d) İlçe Belediyesinin görevleri; 775 sayılı Gecekondu Kanunu’nda belediyelere verilen yetkileri kullanmak, otopark, spor, dinlenme ve eğlence yerleri ile parkları yapmak; yaşlılar, özürlüler, İlçe Belediyesinin görevleri; 775 sayılı Gecekondu Kanunu’nda yetkileri belediyelere verilen kullanmak, otopark, spor, dinlenme ve eğlence yerleri ile parkları yapmak; yaşlılar, özürlüler, kadınlar, gençler ve kadınlar, gençler ve çocuklara hizmetler yönelik sunmak; çocuklara yönelik sosyal ve kültürel hizmetler sunmak; mesleki eğitim ve beceri kursları açmak; sağlık, eğitim, kültür tesis ve binalarının yapım, bakım ve onarımı ile kültür ve tabiat varlıkları ve tarihî dokuyu korumak; kent tarihi bakımından önem taşıyan mekânların ve işlevlerinin geliştirilmesine ilişkin hizmetler yapmak. sosyal ve kültürel mesleki eğitim ve beceri kursları açmak; mabetler ile sağlık, eğitim, kültür tesis ve binalarının yapım, bakım ve onarımı ile kültür ve tabiat varlıkları ve tarihî dokuyu korumak; kent tarihi bakımından önem taşıyan mekânların ve işlevlerinin geliştirilmesine ilişkin hizmetler yapmak. MADDE 7- (Son Fıkra) Büyükşehir ve ilçe belediyeleri tarım ve hayvancılığı desteklemek amacıyla her türlü faaliyet ve hizmette bulunabilirler.

ULAŞIM KOORDİNASYON MERKEZİ (UKOME) ESKİ HALİ: (5216, Md.9/1) Büyükşehir içindeki kara, deniz, su, göl ve demiryolu üzerinde her türlü taşımacılık hizmetlerinin koordinasyon içinde yürütülmesi amacıyla, büyükşehir belediye başkanı ya da görevlendirdiği kişinin başkanlığında, yönetmelikle belirlenecek kamu kurum ve kuruluş temsilcilerinin katılacağı ulaşım koordinasyon merkezi kurulur. Büyükşehir ilçe ve ilk kademe belediye başkanları kendi belediyesini ilgilendiren konuların görüşülmesinde koordinasyon merkezlerine üye olarak katılırlar. Ulaşım koordinasyon merkezi toplantılarına ayrıca gündemdeki konularla ilgili kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının (oda üst kuruluşu bulunan yerlerde üst kuruluşun) temsilcileri de davet edilerek görüşleri alınır. YENİ HALİ: (5216, Md.9/1) Büyükşehir içindeki kara, deniz, su, göl ve demiryolu üzerindeki her türlü taşımacılık hizmetlerinin koordinasyon içinde yürütülmesi amacıyla büyükşehir belediye başkanı ya da görevlendirdiği kişinin başkanlığında, yönetmelikle belirlenecek kamu kurum ve kuruluşları ile, Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonunun görevlendireceği ilgili odanın temsilcisinin katılacağı Ulaşım Koordinasyon Merkezi kurulur. İlçe belediye başkanları kendi belediyesini ilgilendiren konuların görüşülmesinde koordinasyon merkezlerine üye olarak katılırlar. Ulaşım Koordinasyon Merkezi toplantılarına ayrıca gündemdeki konularla ilgili üye olarak belirlenmeyen ulaşım sektörü ile ilgili kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından ihtisas meslek odalarının temsilcileri de davet edilerek görüşleri alınır. 56

ESKİ HALİ 5216 sayılı Kanun, Md.24/n. YENİ HALİ: KAMU-ÖZEL KURULUŞLAR VE SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİYLE ORTAKLAŞA PROJE YAPMA ESKİ HALİ 5216 sayılı Kanun, Md.24/n. YENİ HALİ: 5216 sayılı Kanun, Md.24/n. Büyükşehir Belediyesinin Giderleri Büyükşehir Belediyesinin Giderleri n) Bu Kanunda büyükşehir belediyesine verilen görevlerle sınırlı olarak, yurt içi ve yurt dışı kamu ve özel kuruluşlar ve sivil toplum örgütleriyle birlikte yapılan ortak hizmetler ve diğer proje giderleri. n) Kamu yararı görülen konularda yurt içi ve yurt dışı ve sivil kamu sektörü, özel toplum örgütleriyle sektör birlikte yapılan ortak hizmetler ve diğer proje giderleri. Bu bent «Kamu yararı kavramı, kuralı uygulayıcı makamda bulunanlarla, kural uyarınca yapılan giderleri denetleyici konumundaki kişilere göre farklı değerlendirme ve sonuçlara yol açabileceği ve belirlilik unsuru açısından hukuk devleti güvenliği ve dolayısiyle hukuk ilkesiyle bağdaşmadığı» gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’nce iptal edilmiş idi. Dr.Ahet OZANSOY 57

BELEDİYE ŞİRKETİ İŞLERİNİN İHALESİZ DEVİR YASAĞI ESKİ HALİ 5216 sayılı Kanun, Md.26. Şirket Kurulması Büyükşehir belediyesi kendisine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta belirtilen usullere göre sermaye şirketleri kurabilir. Genel sekreter ile belediye ve bağlı kuruluşlarında yöneticilik sıfatını haiz personel bu şirketlerin yönetim ve denetim kurullarında görev alabilirler. Büyükşehir YENİ HALİ: 5216 sayılı Kanun, Md.26. Şirket Kurulması Büyükşehir belediyesi kendisine verilen görev ve hizmet alanlarında, ilgili mevzuatta şirketleri belirtilen usullere göre sermaye kurabilir. Genel sekreter ile belediye ve bağlı kuruluşlarında yöneticilik sıfatını haiz personel bu şirketlerin yönetim ve denetim kurullarında görev alabilirler. Büyükşehir belediyesi, mülkiyeti veya tasarrufundaki hafriyat sahalarını, toplu ulaşım hizmetlerini, sosyal tesisler, büfe, otopark ve çay bahçelerini işletebilir; ya da bu yerlerin belediye veya bağlı kuruluşlarının % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu şirketlerin % 50’sinden belediyesi, hafriyat mülkiyeti veya tasarrufundaki sahalarını, toplu ulaşım hizmetlerini, sosyal tesisler, büfe, otopark ve çay bahçelerini işletebilir; ya da bu yerlerin belediye veya bağlı kuruluşlarının % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu şirketlerin % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere, 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tâbi olmaksızın belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletilmesini devredebilir. Dr.Ahmet OZANSOY fazlasına ortak olduğu şirketlere, 8/9/1983 Kanunu belediye bedelle tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale hükümlerine tâbi olmaksızın meclisince belirlenecek süre ve işletilmesini devredebilir. Ancak, bu yerlerin belediye şirketlerince üçüncü kişilere devri 2886 sayılı Kanun hükümlerine tâbidir. 58

ESKİ HALİ 5216 sayılı Kanun, Md.27/1. YENİ HALİ: BELEDİYELER ARASI KOORDİNASYON VE OTOPARK PARALARI ESKİ HALİ 5216 sayılı Kanun, Md.27/1. Belediyeler Arası Hizmet İlişkileri ve Koordinasyon Büyükşehir kapsamındaki YENİ HALİ: 5216 sayılı Kanun, Md.27/1. Belediyeler Arası Hizmet İlişkileri ve Koordinasyon Büyükşehir kapsamındaki belediyeler arasında hizmetlerin yerine getirilmesi bakımından uyum ve koordinasyon, büyükşehir belediyesi tarafından sağlanır. Büyükşehir belediyesi ile ilçe belediyeleri veya ilçe belediyelerinin kendi aralarında hizmetlerin yürütülmesiyle ilgili ihtilaf çıkması durumunda, büyükşehir belediye meclisi yönlendirici ve düzenleyici kararlar almaya yetkilidir. … İmar mevzuatı uyarınca belediyelerin otoparkla ilgili olarak elde ettikleri gelirler tahsil tarihinden itibaren kırkbeş gün içinde büyükşehir belediyesine aktarılır. Büyükşehir belediyeleri bu geliri tasdikli plan ve beş yıllık imar programına göre hazırlanan kamulaştırma projesi karşılığında otopark tesisi için gerekli arsa alımları ile bölge ve genel belediyeler getirilmesi arasında hizmetlerin bakımından uyum büyükşehir belediyesi yerine ve koordinasyon, tarafından sağlanır. Büyükşehir, ilçe ve ilk kademe belediyeleri arasında hizmetlerin yürütülmesiyle ilgili ihtilâf çıkması durumunda, büyükşehir belediye meclisi yönlendirici ve düzenleyici kararlar almaya yetkilidir. otoparkların inşasında kullanır. Bu gelirler bu Dr.Ahmet OZANSOY 59 fıkrada belirtilen amaç dışında kullanılamaz

? BİRLEŞME VE KATILMA ESKİ HALİ 5393 sayılı Kanun, Md.8/4. YENİ HALİ: Birleşme ve Katılma … Büyükşehir belediyesi bulunan yerlerde YENİ HALİ: 5393 sayılı Kanun, Md.8/4. Birleşme ve Katılma … Büyükşehir belediyesi bulunan yerlerde ayrılma yoluyla yeni bir belde kurulması için belde nüfusunun 100.000'den aşağı düşmemesi ve yeni kurulacak beldenin nüfusunun 20.000'den az olmaması şarttır. ayrılma kurulması yoluyla için yeni bir belde belde nüfusunun düşmemesi ve yeni 100.000'den aşağı kurulacak beldenin nüfusunun 50.000'den az olmaması şarttır. PROBLEM: Değişiklik sonrasında yeni kurulacak bir beldenin nüfusunun 20.000’den az olamayacağını anlıyoruz. Ancak büyükşehir belediyesi bulunan yerlerde ilçe belediyeleri dışında bir belediye türü kurulamayacağına göre, bunu yeni bir ilçe kurulması halinde ilçenin nüfusu 20.000’den az olursa bu ilçe için belediye kurulamaz mı anlayacağız, bu net değildir. Mecliste muhalefet milletvekilleri bu hususu dile getirmişler ancak bu konu ile ilgili herhangi bir açıklama yapılmamıştır. Dr.Ahmet OZANSOY 60

MAHALLE YÖNETİMİ ESKİ HALİ: 5393, Md.9/2. YENİ HALİ: 5393, Md.9/2. Mahalle ve Yönetimi … Belediye sınırları içinde YENİ HALİ: 5393, Md.9/2. Mahalle ve Yönetimi … Belediye sınırları içinde mahalle kurulması, kaldırılması, birleştirilmesi, bölünmesi, adlarıyla sınırlarının tespiti ve değiştirilmesi, belediye meclisinin kararı ve kaymakamın görüşü üzerine valinin onayı ile olur. Belediye sınırları içinde nüfusu 500’ün altında mahalle kurulamaz. mahalle kurulması, kaldırılması, birleştirilmesi, bölünmesi, adlarıyla sınırlarının tespiti ve değiştirilmesi, belediye meclisinin kararı ve kaymakamın görüşü üzerine valinin onayı ile olur. PROBLEM: Özellikle büyükşehir belediyeleri sınırları çerçevesinde yer alan köylerin mahallelere dönüştürülmesi nedeniyle nüfusu 500’ün altında olan köyler, başka bir köy ile birleşerek bir mahalle oluşturmak zorunda kalacaktır. Nüfusu 500’ün altında olan köylerin birleşeceği köyler ile arasındaki mesafenin uzaklığının ne kadar olacağı hesaplanmamıştır. Bu nedenle seçilecek olan muhtarın, hangi köyde olacağı belirsizdir. Her halükarda köylüler yasal işlemleri için muhtara ulaşmakta zorlanacaklar ve bu zorlanma nedeniyle de uygulamada aksaklıklar olacaktır. Dr.Ahmet OZANSOY 61

ORMAN KÖYLÜLERİNİN HAKLARI ESKİ HALİ 5393 sayılı Kanun, Md.12. Kararlarının Uygulanması ve Nüfus … YENİ HALİ: 5393 sayılı Kanun, Md.12. Kararlarının Uygulanması ve Nüfus … Mevzuatla orman köyleri ve orman köylüsüne tanınan hak, sorumluluk ve imtiyazlar iken mahalleye orman köyü dönüşen yerler için devam eder. Bir belediyeye katılarak mahalleye dönüşen köy, köy bağlısı ve belediyelerce kullanılan mera, yaylak, kışlak gibi yerlerden bu mahalle sakinleri ve varsa diğer hak sahipleri 25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanunu hükümleri çerçevesinde yararlanmaya devam eder. Dr.Ahmet OZANSOY 62

KADINLAR VE ÇOCUKLAR İÇİN KONUKEVİ AÇMA GÖREVİ ESKİ HALİ 5393 sayılı Kanun, Md.14/1-a. Belediyenin Görev ve Sorumlulukları Belediye, mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla; a) İmar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel alt yapı; coğrafî ve kent bilgi sistemleri; çevre ve çevre sağlığı, temizlik ve katı atık; zabıta, itfaiye, acil yardım, kurtarma ve ambulans; şehir içi trafik; defin ve mezarlıklar; ağaçlandırma, park ve yeşil alanlar; konut; kültür ve sanat, turizm ve tanıtım, gençlik ve spor; sosyal hizmet ve yardım, nikâh, meslek ve beceri kazandırma; ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi hizmetlerini yapar veya yaptırır. Büyükşehir YENİ HALİ: 5393 sayılı Kanun, Md.14/1-a. Belediyenin Görev ve Sorumlulukları Belediye, mahallî müşterek nitelikte şartıyla; olmak a) İmar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel alt yapı; coğrafî ve kent bilgi sistemleri; çevre ve çevre sağlığı, temizlik ve katı atık; zabıta, itfaiye, acil yardım, kurtarma ve ambulans; şehir içi trafik; defin ve mezarlıklar; ağaçlandırma, park ve yeşil alanlar; konut; kültür ve sanat, turizm ve tanıtım, gençlik ve spor; sosyal hizmet ve yardım, nikâh, meslek ve beceri kazandırma; ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi hizmetlerini yapar veya yaptırır. Büyükşehir belediyeleri ile nüfusu açmak zorundadır. Diğer belediyeler de mali durumları ve hizmet önceliklerini değerlendirerek kadınlar ve çocuklar için konukevleri açabilirler. (BU CÜMLE 63 belediyeleri ile nüfusu 50.000'i geçen belediyeler, kadınlar ve çocuklar için 100.000’in üzerindeki belediyeler, kadınlar ve çocuklar için konukevleri koruma evleri KALDIRILDI) açar. (BU CÜMLE EKLENDİ) Dr.Ahmet OZANSOY

SPORU TEŞVİK GÖREVİ ESKİ HALİ 5393 sayılı Kanun, Md.14/1-b. YENİ HALİ: Belediyenin Görev ve Sorumlulukları Belediye, mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla; a)… b)Devlete ait her derecedeki okul binalarının inşaatı ile bakım ve onarımını yapabilir veya yaptırabilir, her türlü araç, gereç ve malzeme ihtiyaçlarını karşılayabilir; sağlıkla ilgili her türlü tesisi açabilir ve işletebilir; kültür ve tabiat varlıkları ile tarihî dokunun ve kent tarihi bakımından önem taşıyan mekânların ve işlevlerinin korunmasını sağlayabilir; bu amaçla bakım ve onarımını yapabilir, korunması mümkün olmayanları YENİ HALİ: 5393 sayılı Kanun, Md.14/1-b. Belediyenin Görev ve Sorumlulukları Belediye, mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla; a)… b)Devlete ait her derecedeki okul binalarının inşaatı ile bakım ve onarımını yapabilir veya yaptırabilir, her türlü araç, gereç ve malzeme ihtiyaçlarını karşılayabilir; sağlıkla ilgili her türlü tesisi açabilir ve mabetlerin yapımı, bakımı, onarımını yapabilir, kültür ve tabiat varlıkları ile tarihî dokunun ve kent tarihi bakımından önem taşıyan mekânların ve işlevlerinin korunmasını sağlayabilir; bu amaçla bakım ve onarımını yapabilir, korunması mümkün olmayanları aslına uygun olarak yeniden inşa edebilir. Gerektiğinde, sporu teşvik etmek amacıyla gençlere spor malzemesi verir, amatör spor kulüplerine ayni ve nakdî yardım yapar ve gerekli desteği sağlar, her türlü amatör spor karşılaşmaları düzenler, yurt içi ve yurt dışı müsabakalarda üstün başarı gösteren veya derece alan öğrencilere, teknik yöneticilere ve antrenörlere belediye meclisi kararıyla ödül 64 işletebilir; aslına edebilir. uygun olarak yeniden inşa öğrencilere, amatör spor Gerektiğinde, kulüplerine malzeme verir ve gerekli desteği sağlar, her türlü amatör spor karşılaşmaları düzenler, yurt içi ve yurt dışı müsabakalarda üstün başarı gösteren veya derece alan ödül (BU sporculara belediye meclisi kararıyla yapabilir. sporculara, verebilir. Gıda bankacılığı CÜMLE DEĞİŞTİRİLDİ) verebilir. Dr.Ahmet OZANSOY

ÜCRET KARŞILIĞI BAZ İSTASYONU YER SEÇİM BELGESİ VERME YETKİSİ 5393 sayılı sayılı Belediye Kanunu’nun «Belediyenin Yetkileri ve İmtiyazları» başlığını taşıyan 15’inci maddesinin ilk fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir: r) Belediye mücavir alan sınırları içerisinde 5/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu, 26/9/2011 tarihli ve 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve ilgili diğer mevzuata göre kuruluş izni verilen alanda tesis edilecek elektronik haberleşme istasyonlarına kent ve yapı estetiği ile elektronik haberleşme hizmetinin gerekleri dikkate alınarak ücret karşılığında yer seçim belgesi vermek, Verilecek yer seçim belgesi karşılığında alınacak ücret Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığınca belirlenir. Ücreti yatırılmasına rağmen 20 gün içerisinde verilmeyen yer seçim belgesi verilmiş sayılır. Büyükşehir sınırları içerisinde yer seçim belgesi vermeye ve ücretini almaya büyükşehir belediyeleri yetkilidir. Dr.Ahmet OZANSOY 65

ESKİ HALİ 5393 sayılı Kanun, Md.75/1-c. YENİ HALİ: DERNEK VE VAKIFLARA YAPILACAK YARDIMLAR VE ORTAK PROJELER ESKİ HALİ 5393 sayılı Kanun, Md.75/1-c. Diğer Kuruluşlarla İlişkiler Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda; … Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, özürlü dernek ve vakıfları, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkârlar Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir. YENİ HALİ: 5393 sayılı Kanun, Md.75/1-c. Diğer Kuruluşlarla İlişkiler Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda; … Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu ile ortak kapsamına giren meslek odaları hizmet projeleri gerçekleştirebilir. Diğer dernek ve vakıflar ile gerçekleştirilecek ortak hizmet mülki gerekir. projeleri için mahallin en büyük idare amirinin izninin alınması Dr.Ahmet OZANSOY 66

DERNEK VE VAKIFLARA YARDIM YASAĞI 5393 sayılı sayılı Belediye Kanunu’nun «Diğer Kuruluşlarla İlişkiler» başlığını taşıyan 75’inci maddesine aşağıdaki üçüncü fıkra eklenmiştir: 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 29’uncu yönetim maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi (Ancak, genel kapsamındaki kamu idarelerinin bütçelerinde öngörülmüş olmak kaydıyla; kamu yararı gözetilerek dernek, vakıf, birlik, kurum, kuruluş, sandık ve benzeri teşekküllere yardım yapılabilir.) ile 5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun 10’uncu maddesi (…5072 sayılı Dernek ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanun hükümleri saklı kalmak üzere, dernekler kamu kurum ve kuruluşları ile görev alanlarına giren konularda ortak projeler yürütebilirler. Bu projelerde kamu kurum ve kuruluşları, proje maliyetlerinin en fazla yüzde ellisi oranında aynî veya nakdî katkı sağlayabilirler. …); belediyeler, il özel idareleri, bağlı kuruluşları ve bunların üyesi oldukları birlikler ile ortağı oldukları Sayıştay denetimine tabi şirketler için uygulanmaz. Dr.Ahmet OZANSOY 67

VERGİ GELİRLERİNDEN PAYLARIN DAĞILIMI ESKİ HALİ 5779 sayılı İl YENİ HALİ: 5779 sayılı Belediyelere Gelirlerinden Özel İdarelerine ve Genel Bütçe Vergi İl Özel İdarelerine ve Genel Bütçe Vergi Belediyelere Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun, Md.2/2-3 Payların Hesaplanması ve Oranı Genel bütçe vergi gelirleri tahsilâtı toplamının; yüzde 2,85’i büyükşehir dışındaki belediyelere, yüzde 2,50’si büyükşehir ilçe belediyelerine ve yüzde 1,15’i il özel idarelerine ayrılır. Büyükşehir belediye sınırları yapılan genel bütçe vergi tahsilâtı toplamının yüzde 5’i ile genel bütçe vergi gelirleri tahsilâtı toplamı üzerinden büyükşehir belediyelerine ayrılan payların 30’u büyükşehir belediye payı ayrılır. Pay Verilmesi Hakkında Kanun, Md.2/2-3 Payların Hesaplanması ve Oranı Genel bütçe vergi gelirleri tahsilâtı toplamının yüzde 1,50’si büyükşehir dışındaki belediyelere, yüzde 4,50’si büyükşehirlerdeki ilçe belediyelerine ve yüzde 0,5’i il özel idarelerine ayrılır. Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı listede (akaryakıt) yer alan mallardan tahsil edilen özel tüketim vergisi hariç olmak üzere, büyükşehir belediye sınırları içinde yapılan genel bütçe vergi gelirleri tahsilâtı toplamının yüzde 6’sı ile genel bütçe vergi gelirleri içinde gelirleri ilçe yüzde olarak tahsilâtı toplamı üzerinden belediyelerine büyükşehirlerdeki ilçe ayrılan payların yüzde 30’u büyükşehir Dr.Ahmet OZANSOY belediye payı olarak ayrılır. 68

GELİŞMİŞLİK ENDEKSİNE GÖRE DAĞITILACAK PAY ESKİ HALİ 5779 sayılı Kanun, Md.5/2 Belediye Paylarının Tahsiline Esaslar Ayrılan belediye payının; yüzde 80’lik kısmı belediyelerin nüfusuna ve yüzde 20’lik kısmı gelişmişlik endeksine göre İller Bankası tarafından belediyelere dağıtılır. Gelişmişlik endeksine göre dağıtılacak miktar için Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından tespit edilen en son veriler esas alınır. Bu endeksin kullanımında, ilçeler gelişmişlik katsayılarına göre en az gelişmiş ilçeden en çok gelişmiş ilçeye doğru ve eşit sayıda ilçeyi içeren beş gruba ayrılır. YENİ HALİ: 5779 sayılı Kanun, Md.5/2 Belediye Paylarının Tahsiline İlişkin Esaslar … Gelişmişlik endeksine göre dağıtılacak miktar için Kalkınma Bakanlığı tarafından tespit edilen en son veriler esas alınır. Bu endeksin kullanımında, belde belediyeleri için bağlı bulunduğu ilçenin endeks değeri uygulanmak üzere, il, ilçe ve belde belediyeleri gelişmişlik katsayılarına göre en az gelişmiş olandan en çok gelişmiş olana doğru ve eşit nüfus içeren beş gruba ayrılır. Eşitliği bozan ilçe, denge kurulacak şekilde beldeleriyle birlikte bir önceki gruba veya bir sonraki gruba ilave edilir. Birinci fıkraya göre belirlenen miktarın yüzde 23’ü birinci gruba, yüzde 21’i ikinci gruba, yüzde 20’si üçüncü gruba, yüzde 19’u dördüncü gruba ve yüzde 17’si beşinci gruba tahsis edilir. Bu tahsisat, her grup içinde, gruba giren belediyelerin nüfuslarına göre dağıtılır. 69 İlişkin Eşitliği Belde ilçenin bozan ilçe son gruba ilave edilir. belediyelerine bağlı bulundukları endeks değeri uygulanır. Birinci fıkraya göre belirlenen miktarın yüzde 23’ü birinci gruba, yüzde 21’i ikinci gruba, yüzde 20’si üçüncü gruba, yüzde 19’u dördüncü gruba ve yüzde 17’si beşinci gruba tahsis edilir. Bu tahsisat, her grup içinde, gruba giren Dbre.AlehdmieyteOleZrAiNnSnOüYfuslarına göre dağıtılır.

GELİŞMİŞLİK ENDEKSİNE GÖRE DAĞITILACAK PAY 5779 sayılı yasaya göre GBV Gelirlerinden ilçe belediyelerine ayrılan pay; %80 Nüfusa göre eşit, %20 Kalkınma Bakanlığınca belirlenen gelişmişlik endeksine göre ilçeler beş eşit gruba ayrılarak dağıtılmaktadır. En az gelişmişten başlayarak, o % 23’ü birinci gruba, o % 21’i ikinci gruba, o % 20’si üçüncü gruba, o % 19’u dördüncü gruba, o % 17’si beşinci gruba, dağıtılmaktadır. Belde belediyeleri ölçeğinde gelişmişlik endeksi olmadığından bağlı bulundukları ilçe ile birlikte değerlendirilmektedir. SORUN: Kanun her ilçenin eşit sayıda beldesi olduğu ve yine her grubunda eşit nüfusa sahip olduğu kurgusuyla grupta 2.101.166, beşinci grupta yapılmıştır. 14.685.397 Ancak, nüfus 70 örneğin birinci bulunmaktadır.

GELİŞMİŞLİK ENDEKSİ 2011 MEVCUT YENİ DURUM GRUPLAR ve DAĞITIM ORANLARI 2011 MEVCUT YENİ DURUM İl ve ilçe belediyeleri gelişmişlik endeksine göre (belediye sayılarına göre) 5 eşit gruba ayrılmıştır. (Uygulamada buna uyulmamıştır.) Belde belediyeleri bağlı olduğu ilçenin grubuna ilave edilmiştir. Eşitliği bozan il veya ilçe bir sonraki gruba ilave edilmiştir. İl, ilçe ve belde belediyeleri gelişmişlik endeksine göre sıralanarak, nüfus esasına göre 5 eşit gruba ayrılmıştır. Belde belediyelerinin endeksi belirleninceye kadar bağlı bulunduğu ilçenin endeksine tabi tutulmuştur. Eşitliği bozan il veya ilçe eşitlik sağlanacak şekilde bir önceki veya bir sonraki gruba ilave edilmiştir. BELEDİYE SAYISI NÜFUS KİŞİ BAŞINA 1.GRUP (EN AZ GELİŞMİŞ) (%23) 383 2.101.166 151,99 TL 1.145 5.550.804 57,53 TL 2.GRUP (%21) 522 2.473.131 117,90 TL 818 5.561.078 52,43 TL 3.GRUP (%20) 638 3.019.023 91,99 TL 370 5.476.988 50,70 TL 4.GRUP (%19) 577 5.390.890 48,94 TL 253 5.704.144 46,25 TL 5.GRUP (EN ÇOK GELİŞMİŞ) (%17) 671 14.685.397 16,07 TL 205 5.376.593 43,90 TL TOPLAM 2.791 27.669.607 71

GELİŞMİŞLİK ENDEKSİ İL BELEDİYE NÜFUS TAHAKKUK KANUN SONRASI ERZİNCAN ÖRNEKLER İL BELEDİYE NÜFUS TAHAKKUK KANUN SONRASI ERZİNCAN 102.173 21.957.919 25.689.900 AĞRI 100.981 29.559.150 25.564.904 BİNGÖL 87.918 22.018.817 22.257.804 MUŞ 75.772 24.075.057 19.569.297 KİĞI 3.328 829.860 842.535 ADAKLI 3.356 1.178.630 866.739 ORDU KIZILELMA 2.212 773.359 571.283 SARAYCIK 2.252 492.256 550.917 AFYONKARAHİSAR YEŞİLHİSAR 2.088 737.484 539.258 FETHİBEY 2.642 574.143 652.526 72

GELİŞMİŞLİK ENDEKSİ İL BELEDİYE NÜFUS TAHAKKUK KANUN SONRASI ÖRNEKLER İL BELEDİYE NÜFUS TAHAKKUK KANUN SONRASI DEĞİŞİM ORANI ERZİNCAN 102.173 21.957.919 25.689.900 17,00% AĞRI 100.981 29.559.150 25.564.904 -13,51% BİNGÖL 87.918 22.018.817 22.257.804 1,09% MUŞ 75.772 24.075.057 19.569.297 -18,72% KİĞI 3.328 829.860 842.535 1,53% ADAKLI 3.356 1.178.630 866.739 -26,46% ORDU KIZILELMA 2.212 773.359 571.283 -26,13% SARAYCIK 2.252 492.256 550.917 11,92% AFYONKARAHİSAR YEŞİLHİSAR 2.088 737.484 539.258 -26,88% FETHİBEY 2.642 574.143 652.526 13,65% 73

VERGİ GELİRLERİNDEN BELEDİYE PAYLARININ DAĞILIMI ESKİ HALİ 5779 sayılı Kanun, Md.5/3-4 YENİ HALİ: 5779 sayılı Kanun, Md.5/3-4 Belediye Paylarının Tahsiline İlişkin Esaslar … Büyükşehirlerdeki ilçe belediyeleri Belediye Esaslar … Ayrılan Paylarının Tahsiline İlişkin büyükşehir ilçe belediyeleri payı, dağıtılır. Hesaplanan büyükşehir belediyesi payının; % 90’lık kısmı nüfusuna, % 10’luk kısmı ise ilçelerin ilçelerin nüfus esasına göre tutardan % 30’luk yüzölçümüne göre dağıtılır. Hesaplanan tutardan % 30’luk büyükşehir belediyesi payı ayrıldıktan sonra kalan miktar büyükşehir ilçe belediyelerinin hesabına İlbank A.Ş. tarafından aktarılır. Ayrılan yüzde 6’lık büyükşehir belediye payının yüzde 60’ı doğrudan ilgili büyükşehir belediyesi hesabına aktarılır. Kalan yüzde 40’lık kısmının yüzde 70’i nüfusa, yüzde 30’u yüzölçümü esasına göre büyükşehir belediyeleri arasında dağıtılır. payı ayrıldıktan sonra kalan miktar büyükşehir ilçe belediyelerinin hesabına İller Bankası tarafından aktarılır. ayrılan büyükşehir belediye payının; % 70’i doğrudan ilgili büyükşehir belediyesi hesabına aktarılır. Kalan % 30’luk kısmı ise büyükşehir belediyeleri arasında nüfus esasına göre dağıtılır. Dağıtılan büyükşehir belediye paylarındaki artış, bir önceki yılın aynı ayında tahakkuk eden tutarların % 20’sinden fazla olamaz. Fazla olan tutarlar, artış oranı % 20’den az olan büyükşehir belediyelerine bu oranı aşmamak üzere, nüfus esasına göre dağıtılır. Bakanlar Kurulu bu oranı bir katına kadar artırmDar.yAahmveetyOaZAkNaSnOuY ni haddine indirmeye yetkilidir. (Bu bent kalktı) 74

BÜTÇEDEN PAY DAĞILIMININ ETKİLERİ Genel Bütçe Vergi Gelirleri Tahsilatı Toplamı % 1,50 Belediyeler (büyükşehirler hariç) % 4,5 Büyükşehir İlçe Belediyeleri % 0,5 İl Özel İdareleri % 20 Gelişmişlik endeksi % 80 Nüfus % 10 Yüzölçüm % 90 Nüfus %30 Büyükşehir sınırlarındaki (akaryakıt ÖTV’si hariç) genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamının %6’sı Büyükşehir Belediye Payı Dr.Ahmet OZANSOY % 60’ı doğrudan BŞB hesabına % 40’ı % 30’u yüzölçüm 75

YENİ DURUMDA BÜTÇE PAYLARI BİRİMLER ESKİ DURUM YENİ DURUM Birim Adedi Nüfus GBVG Aldığı Pay (%) Miktar ÖNERİLEN GBVG Payı Büyükşehir İlçe Belediyesi 143 33.969.146 2,5 6.093.825.000 500 56.525.820) 4,5 10.968.885.000 Diğer Belediyeler 2.791 27.669.607 2,85 6.946.960.500 854 12.287.067 1,5 3.656.295.000 Dr.Ahmet OZANSOY 76

BELEDİYELERE AKTARILACAK İLAVE KAYNAK (KANUNUN GETİRDİĞİ MALİ YÜK) Bu tasarı ile getirilen: 13 büyükşehir belediyesi kurulması, 14 büyükşehir belediye sınırının değiştirilmesi, % 5’lik payın % 6’ya çıkarılması, 13 BŞB’NİN KURULMASI ( BU İLLERDEKİ GBVG’NİN %5 ‘İ ) 706.461.300 TL MEVCUT BŞBLERİN SINIRLARININ İL SINIRI OLMASI (BÜYÜKŞEHİR SINIRINA YENİ GİREN İLÇELERİN GBVG’SİNİN %5’İ ) 210.546.321 TL BŞB'LERİN GBVG'DEN ALDIĞI PAY %5'TEN %6'YA ÇIKINCA 2.068.571.499 TL * TOPLAM 2.985.579.120 TL * 2011 yılı bütçe verilerine göre hesaplanmıştır. 77

ESKİ HALİ YENİ HALİ: DENKLEŞTİRME ÖDENEĞİ 5779 sayılı Kanun, Md.6 Kesinleşmiş en son genel bütçe vergi gelirleri tahsilâtı toplamının binde biri Maliye Bakanlığı bütçesine belediyeler denkleştirme ödeneği olarak konulur. Maliye Bakanlığı, bu ödeneği, mart ve temmuz aylarında iki eşit taksit halinde dağıtılmak üzere, İller Bankası hesabına aktarır. Bu ödeneğin yüzde 60’ı, nüfusu 5.000’e kadar olan belediyelere, yüzde 40’ı ise nüfusu 5.001 – 9.999 arasında olan belediyelere eşit şekilde dağıtılır. Bu Kanunda ayrılması öngörülen paylar ile birinci fıkrada belirtilen ödenek mahalli idarelere yardım bakanlıklar ile bağlı ve ilgili kurum ve kuruluşların bütçelerine pay, fon veya özel hesap gibi adlarla başka bir ödenek konulamaz. YENİ HALİ: 5779 sayılı Kanun, Md.6 Denkleştirme Ödeneği Kesinleşmiş en son genel bütçe vergi tahsilâtı toplamının binde biri Bakanlığı bütçesine nüfusu kadar olan belediyeler için kullanılmak üzere denkleştirme ödeneği olarak konulur. Maliye Bakanlığı, bu ödeneği, mart ve temmuz aylarında iki eşit taksit hâlinde dağıtılmak üzere, İlbank A.Ş. hesabına aktarır. İlbank A.Ş., hesabına aktarılan ödeneğin % 65’ini eşit şekilde, % 35’ini ise nüfus esasına göre dağıtır. Bu Kanunda ayrılması öngörülen paylar ile birinci fıkrada belirtilen ödenek dışında, mahalli idarelere yardım amacıyla, bakanlıklar ile bağlı ve ilgili kurum ve kuruluşların bütçelerine pay, fon veya özel hesap gibi adlarla başka bir ödenek konulamaz. 86 gelirleri Maliye 10.000’e dışında, amacıyla, Dr.Ahmet OZANSOY

DENKLEŞTİRME ÖDENEĞİ (Eski Durum) GBVG’nin binde biri nüfusu 10.000’nin altındaki belediyelere denkleştirme ödeneği olarak dağıtılmakta idi. nüfusu 5.000’den aşağıda olan 2.056 belediye birinci grupta, nüfusu 5.000-10.000 arasında olan 323 belediye ikinci grupta toplanmıştı. Ödeneğin %60’ı birinci gruba, %40’ı ikinci gruba seyyanen dağıtılmakta idi. 2012 yılında birinci grupta olan belediyelere 43.000 TL, ikinci grupta olan belediyeler ise 183.000 TL ödenek verilmiştir. Örnek: İLİ BELEDİYESİ NÜFUSU PAY ÇANKIRI HACIMUSLU 447 43.000 ORDU İLÜVEZ 4.998 ULUBEY 5.005 183.000 RİZE FINDIKLI 9.929 87

DENKLEŞTİRME ÖDENEĞİ (Yeni Durum) GBVG’nin binde biri nüfusu 10.000’nin altındaki belediyelere %65’i seyyanen (eşit şekilde), %35’i ise nüfus esasına göre dağıtılacaktır. 2012 yılı İlbank A.Ş. %30 kesinti + Belediyeler Kapanmadan Önce * İlbank A.Ş. %30 Kesintisi Olmasa + 1582 Belde Belediyesi Kapandıktan Sonra İLİ BELEDİYESİ NÜFUSU Çankırı Bayramören 634 45.261 208.598 Sinop Saraydüzü 1.006 48.193 218.694 Kütahya Seyitömer 2.002 56.041 245.723 Ordu Yeşilkent Bolu Dörtdivan 3.001 63.914 272.834 Muş Yaygın 4.007 71.841 300.134 Siirt Kayabağlar 5.030 79.903 327.896 Kastamonu Cide 6.004 87.578 354.328 Karabük Eskipazar 7.044 95.773 382.552 Batman Beşiri 8.120 104.252 411.752 Yozgat Şefaatli 9.996 119.036 462.663 * İlbank A.Ş.’nin denkleştirme ödeneğinden yaptığı %30’luk kesinti 2013 yılında son bulacaktır. Büyükşehirlerdeki belde belediyeleri ile diğer illerdeki nüfusu 2.000’nin altındaki belediyeler ilk mahalli seçimden sonra kapanacaktır.

BÜTÇEDEN PAY DAĞILIMININ ETKİLERİ TEPAV’ın (Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı) araştırmasına göre Kanun’la yaklaşık 56,5 milyonluk bir nüfusa hizmet edecek büyükşehir ve büyükşehir ilçe belediyeleri toplam yerel yönetim payının %81’ini alacaktır. Mevcut sisteme göre büyükşehir ve büyükşehir ilçe belediyeleri yaklaşık 38 milyonluk bir nüfusa hizmet etmekte ve payların %59’unu almaktadır. Mevcut sistem ve yeni Kanun’da öngörülen sistem iller bazında karşılaştırıldığında yeni büyükşehir olan illerin aldıkları paylar ilk sıralarda yer almaktadır. En çok kazanan ilk beş il yüzde değişim olarak sırasıyla Muğla (%90), Van (%77), Erzurum (%71), Balıkesir (%65) ve Tekirdağ’dır (%63). Payların artmasına rağmen İstanbul %4’lük bir kayıp yaşamakta, İzmir, Ankara ve Gaziantep’teki değişim %5’in altında kalmaktadır. TEPAV raporuna göre kişi başı paylar dikkate alındığında ise en fazla kaybı BDP belediyeleri (%24) yaşarken en az kaybı AK Parti belediyeleri (%9) yaşamaktadır. Olay bütçeye eklenecek mali yük olarak değerlendirildiğinde TEPAV araştırmasına göre paylardaki artışın toplam tutarı 3,1 milyar TL’dir.. Dr.Ahmet OZANSOY 89

GELİRLERDEKİ DEĞİŞİMLER 2011 yılı mahalli idareler bütçe gelirleri hesabının %47’sini Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden (GBVG) alınan paylar ve merkezi yönetim bütçesine dahil idarelerden alınan bağış ve yardımlar oluşturmaktadır.  6360 sayılı Kanun yerel yönetimlerin özgelir yaratma kapasitesini artırmaya yönelik bir içerik sunmazken transfer edilen payları yükselterek merkeze olan bağımlılığı da artırmaktadır. Merkezden idarelerin transfer edilen payların, belediye ve özel %54’e bütçe gelirleri içindeki oranı %48’den payı da %1,93’ten %2,20’ye çıkarken, GSYİH içindeki çıkmaktadır. Payların mali büyüklüğü ise %12 artmaktadır. Bu değişimler paylarda yaklaşık 3,1 milyar TL’lik bir artışın karşılığı olarak gerçekleşmektedir. Dr.Ahmet OZANSOY 90

YOL HARCAMALARINA KATILMA PAYI ESKİ HALİ 2464 sayılı Kanun, Md.86 Yol Harcamalarına Katılma Payı YENİ HALİ: 2464 sayılı Kanun, Md.86 Yol Harcamalarına Katılma Payı Belediyelerce veya belediyelere bağlı Belediyelerce veya belediyelere müesseselerce aşağıdaki şekillerde bağlı inşa, müesseselerce aşağıdaki şekillerde inşa, tamir ve genişletilmeye tabi tutulan yolların iki tarafında bulunan veya başka bir yola çıkışı olmaması dolayısıyla bu yoldan yararlanan gayrimenkullerin sahiplerinden meclis kararı ile Yol Harcamalarına Katılma Payı alınır. tamir ve genişletilmeye tabi tutulan yolların iki tarafında bulunan veya başka bir yola çıkışı olmaması dolayısıyla bu yoldan yararlanan gayrimenkullerin sahiplerinden meclis kararı ile Yol Harcamalarına Katılma Payı alınabilir. 06 Aralık 2012 tarihinden önce yolların inşa, tamir ve genişletilmesi nedeniyle tarh edilmemiş harcamalara katılma payları belediye meclisi kararıyla alınmayabilir. Dr.Ahmet OZANSOY 91

BÜYÜKŞEHİR SEÇİM ÇEVRESİ VE SEÇİM SİSTEMİ ESKİ HALİ 2972 sayılı YENİ HALİ: İle 2972 sayılı Mahalli İdareler İle Mahalle Mahalli İdareler Mahalle Heyetleri Md.4 Muhtarlıkları ve İhtiyar Kanun, Muhtarlıkları ve İhtiyar Seçimi Hakkında Kanun, Md.4 Büyükşehirlerdeki Seçim Çevresi Heyetleri Seçimi Hakkında Büyükşehirlerdeki Seçim Çevresi Büyükşehir belediye başkanının seçiminde seçim çevresi, büyükşehir belediye sınırları Büyükşehir belediye seçiminde seçim çevresi, belediye sınırlarından oluşur. başkanının büyükşehir içinde bulunan orman köyleri de dahil olmak üzere büyükşehir belediye sınırlarından oluşur. Madde 32/3 Seçim çevresi, oy verme ve seçim sistemi … Muhtar ile ihtiyar meclisi veya heyeti üyelerinin seçiminde; muhtar ile ihtiyar meclisi veya heyeti üye sayısı kadar ismin Madde 32/3 Seçim çevresi, oy verme ve seçim sistemi: … Muhtar seçimi için bir ad yazılı oy pusulası, ihtiyar meclisi ve ihtiyar heyeti seçimi için de bu kurulların asıl üye sayısı kadar ad yazılı oy pusulası Yüksek Seçim Kurulunca hazırlanan özel zarfa konularak oy birlikte yazılı olduğu oy pusulası kullanılır. Oy pusulası hazırlanan Yüksek özel Seçim zarfa Kurulu’nca sandığına atılır. … konularak oy sandığına atılır. Dr.Ahmet OZANSOY 92

MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ MUAFİYETİ DİPLOMATİK PASAPORT 5682 sayılı Pasaport Kanunu’nda yapılan değişiklikle; Büyükçehir Belediye Başkanları ve Valiler diplomatik pasaport alabilecekler arasına alınmıştır (Madde 13). Bunlar hususi damgalı pasaport (yeşil pasaport) kapsamından çıkarılmıştır (Madde 14). MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ MUAFİYETİ 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu’nun 4/1-a bendinde yer alan “köy tüzel kişilikleri” ibaresinden sonra gelmek üzere; “ile bunların üyesi oldukları mahalli idare birlikleri" ibaresi ile köy tüzel kişiliklerinin üyesi oldukları mahalli idareler birlikleri Motorlu Taşıtlar Vergisi’nden (MTV) muaftır. Dr.Ahmet OZANSOY 93

112 ACİL ÇAĞRI MERKEZLERİ ESKİ HALİ YENİ HALİ: 3152 Sayılı İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun, Md.28 Taşra Teşkilatı YENİ HALİ: 3152 Sayılı İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun, Md.28 Taşra Teşkilatı … … Tüm acil çağrıları karşılamak üzere büyükşehirlerde koordinasyon yatırım izleme ve başkanlığı bünyesinde, diğer illerde ise valilikler bünyesinde 112 merkezleri kurulur. Bu iş ve işlemleri İçişleri tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. acil çağrı merkezlerin Bakanlığı Dr.Ahmet OZANSOY 94

MAHALLİ İDARELER BİRLİK BAŞKANIN SEÇİMİ ESKİ HALİ YENİ HALİ: 5355 Sayılı Mahalli Kanunu, Md.10 Meclis Başkanlık Divanı İdare Birlikleri 5355 Sayılı Mahalli İdare Birlikleri Kanunu, Md.10 Meclis Başkanlık Divanı … Üyelerinin tamamı Birlik meclisi, birliğin kuruluşundan ve genel mahallî idare seçim sonuçlarının il özel Yüksek Seçim Kurulunca ilânından itibaren idarelerinden oluşan birliklerde birlik başkanı, üye illerin valileri arasından yukarıdaki usulle seçilir. otuz gün bulunduğu tarafından içinde mahallin birlik mülkî idare amiri merkezinin birlik merkezinde toplantıya davet edilir. Meclis, en yaşlı üyenin başkanlığında toplanarak ilk iki yıl için görev yapmak üzere, üyeleri arasından ve gizli oyla birlik başkanını, meclis birinci ve ikinci başkan vekili ile kâtip üyeleri seçer. İlk iki yıldan sonra seçilecek başkanlık divanı üyeleri seçimine tamamı yapılacak ilk mahallî idareler kadar görev yapar. Üyelerinin il özel idarelerinden oluşan birliklerde birlik başkanı, birlik merkezinin bulunduğu ilin valisidir. Dr.Ahmet OZANSOY 95

NÜFUSU 2000’İN ALTINA İNEN BELEDİYELERİN KAPATILMASI Türkiye İstatistik Kurumu tarafından tespit edilen 2011 yılı Adrese Dayalı Nüfus Sayım sonuçlarına göre nüfusu 2.000’in altında olan belediyelerin tüzel kişilikleri ilk mahalli idareler genel seçiminden geçerli olmak üzere kaldırılarak bu belediyeler köye dönüştürülmüştür. Tüzel kişilikleri kaldırılan bu belediyelerin personeli, her türlü taşınır ve taşınmaz malları, hak, alacak ve borçları il özel idaresine devredilir. Hazinenin özel mülkiyetindeki veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlardan Maliye Bakanlığı’nca, bu maddeyle tüzel kişilikleri kaldırılan belediyelere tahsis edilmiş olanlar, komisyon kararıyla, ihtiyaçlarına göre ilgili il özel idarelerine veya köy tüzel kişiliklerine tahsis edilmiş sayılır. Ancak, köye dönüştürülen belediyelerin ihtiyaç duyulan taşınmazları ile araç ve gereçleri komisyon kararıyla ilgili köy tüzel kişiliğine bırakılır. Dr.Ahmet OZANSOY 96

belediyeler için 5779 sayılı Kanun uyarınca NÜFUSU 2000’İN ALTINA İNEN BELEDİYELERİN DAVALARI, BÜTÇE PAYLARI VE BORÇLARI Kapatılan belediyelerin mahkemelerde süren davaları ile belediye olarak faaliyet gösterdiği döneme ve yapılan işlemlere ilişkin olarak açılacak davalarda, muhatap ilgili il özel idaresidir. Kapatılan belediyeler için 5779 sayılı Kanun uyarınca verilen paylar, tüzel kişiliğin kalktığı yıl için İçişleri Bakanlığınca İlbank A.Ş.’ye bildirilen nüfus esas alınmak suretiyle 5 yıl süreyle ilgili il özel idarelerine gönderilir. Köye dönüştürülen belediyelerin kanunlarla yapılandırılan erdiği tarihi takip eden yıldan (2015 yılı) itibaren İlbank A.Ş. tarafından ilgili il özel idaresi tahakkukundan taksitler hâlinde ödenir. borçları ile kamu kurumlarına ve İlbank A.Ş.’ye olan borçları, bu belediyelerin tüzel kişiliklerinin fiilen sona Dr.Ahmet OZANSOY 97

KÖYE DÖNÜŞTÜRÜLEN BELEDİYELERİN BİRLEŞMESİ Köye dönüştürülen belediyeler, 30/06/2013 tarihine kadar 5393 sayılı Kanun’un 8’inci maddesindeki birleşme ve katılma usulüne bağlı olmaksızın, belediye meclisinin kararı ile ortak sınırı olan ve tüzel kişiliği sona ermeyen belediyeye mahalle olarak katılma talebinde bulunabilir. Katılma işleminin gerçekleşebilmesi için katılacak belediye ile katılınacak olan belediyenin sınırları arasında başka bir belediye veya köy bulunamaz. Bu belediyelerin meskûn sahaları arasındaki uzaklık 10 kilometreden fazla olamaz. Katılım işlemi katılınacak belediye meclisinin olumlu kararı ile sonuçlanır. Başka il ya da ilçe mülki sınırındaki bir belediyeye katılım olması durumunda belediye sınırı ile birlikte mülki sınır değişmiş sayılır. Dr.Ahmet OZANSOY 98

NÜFUSU 2000’İN ALTINA İNEN BELEDİYELERİN VARLIKLARI Kapatılacak belediyeler listesinde yer almakla birlikte, 06/12/2012 tarihine kadar 5393 sayılı Kanun’un 8’inci maddesine uygun olarak birleşme veya katılma yoluyla nüfusunu 2.000’in üzerine çıkaran belediyelerin tüzel kişilikleri korunur. Bir başka belediyeye katılmak suretiyle tüzel kişilikleri sona eren belediyelerin personeli, her türlü taşınır ve taşınmaz malları, hak, alacak ve borçları bağlandığı belediyeye devredilir. Kapatılan belediyelerin mahkemelerde süren davaları ile yapılan işlemlere ilişkin olarak açılacak davalarda muhatap, katıldığı belediyedir. Kapatılan belediyeler; personelini, taşınır ve taşınmazları ile kamu kurum ve kuruluşlarına olan borçlarını il özel idaresine veya katılacakları belediyeye, 06/01/2013 tarihine kadar bildDirr.Airh.met OZANSOY 99

Kapatılan belediyelerin taşınmazlarının tahsisi ve kiralanması, NÜFUSU 2000’İN ALTINA İNEN BELEDİYELERİN ONAYA TÂBİ İŞLEMLERİ Kapatılan belediyelerin taşınmazlarının tahsisi ve kiralanması, iş ve toplu iş sözleşmesinin yapılması, yeni nazım ve uygulama imar planının yapılması, her türlü imar uygulaması (inşaat ruhsatı hariç), iş makineleri ve diğer taşıtların satışı ile Borçlanmaları il özel idaresinin veya katılacakları belediyenin onayına bağlıdır. Tüzel kişiliği kaldırılan belediyelerin; taşınmazlarının satışı ile vadesi tüzel kişiliğin sona ereceği tarihi aşan borçlanmaları İçişleri Bakanlığının onayına tabidir. 06/12/2012 tarihten önce ilanı yapılmış memur alımları hariç olmak kaydıyla, bu madde kapsamına giren belediyeler tarafından nakil yoluyla atanacaklar da dâhil olmak üzere hiçbir şekilde yeni personel alımı yapılamaz. Kapatılan belediyeler, 06/12/2012 tarihinden itibaren tüzel kişiliğinin sona erdiği tarihi geçecek şekilde veya mevcut hizmet alımlarının kapsamını ve personel sayısını genişletecek şekilde hizmet sDör.Azlhemşemt OeZsAiNdSOüYzenleyemez. alımı 100

2000’in altına indiği için kapatılan NÜFUSU 2000’İN ALTINA İNEN BELEDİYELERDEN DEVREDİLEN İHTİYAÇ FAZLASI PERSONELİN DURUMU Nüfusu 2000’in altına indiği için kapatılan belediyelerden, il özel idaresi veya belediyelere devredilen personelden ihtiyaç fazlası olanlar geçici 1 inci madde hükümlerine göre kamu kurumlarına devredilir. Daha önce, birden fazla köy veya köy kısımlarının birleşmesiyle oluşan ve 6360 sayılı Kanun’a göre yeniden köye dönüşen belediyelerde, başka bir işleme gerek kalmaksızın valinin uygun görüşü ve İçişleri Bakanlığının onayı ile birden fazla köy kurulabilir. Dr.Ahmet OZANSOY 101

gösterilme mecburiyetine Kanun’la kurulacak ilçe uyulmaksızın, 6360 YENİ KURULAN İLÇE KAYMAKAMLIKLARINA İLİŞKİN İŞLEMLER Bir defaya mahsus olmak üzere 237 sayılı Taşıt Kanunu’nun 10’uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan, ve her ne şekilde olursa olsun edinilecek taşıtların cinsi, adedi, hangi hizmette kullanılacağı ve kaynağının yılı bütçe kanunlarına bağlı (T) işaretli cetvelde sayılı gösterilme mecburiyetine Kanun’la kurulacak ilçe uyulmaksızın, 6360 kaymakamlıkları için, 2014 yılının Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’na bağlı (T) işaretli cetvelin (T-2) sırasından 26 adet binek otomobil alınır. 6360 sayılı Kanun’a göre yeni kurulan ilçelerin hükümet konakları ile kaymakamlık lojmanlarının yapılması, satın alınması ve kiralanması için gerekli ödenek, yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun Yedek Maliye Bakanlığınca karşılanır. Dr.Ahmet OZANSOY Ödenek Tertibinden 102

YENİ KURULAN İLÇE VE BELEDİYELERİN KURULMA ZAMANI 6360 sayılı Kanun’daki; il özel idaresi, belediye ve köy tüzel kişiliklerinin kaldırılmasına, il belediyesinin büyükşehir belediyesine dönüştürülmesine, büyükşehir belediye sınırının ilin mülki sınırlarına genişletilmesine, mülki sınır değişikliği yapılmasına ve ilçe belediyesi kurulmasına dair hükümler ilk mahalli idareler genel seçimlerinde uygulanır ve seçimler bu yerlerin yeni durumlarına göre yapılır. İlçe kurulmasına ilişkin hükümler 06/12/2012 tarihinde yürürlüğe girer. İstanbul ve Kocaeli hariç, büyükşehir, büyükşehir ilçe belediyeleri ve bağlı idareler yatırım bütçelerinin en az % 10’unu 10 yıl süre ile 6360 sayılı Kanun kapsamında belediye sınırlarına dâhil olan yerleşim yerlerinin altyapı hizmetleri için ayırır ve kullanırlar. Dr.Ahmet OZANSOY 103

Tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idareleri; mevcut personelini, TÜZEL KİŞİLİĞİ KALDIRILAN İL ÖZEL İDARELERİNİN BİLDİRİM ZORUNLULUĞU Tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idareleri; mevcut personelini, her türlü taşınır ve taşınmaz mallarını, hak, alacak ve borçlarını 06 Ocak 2013 tarihine kadar Valiliğe bildirir. Dr.Ahmet OZANSOY 104

Tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerinin; TÜZEL KİŞİLİĞİ KALDIRILAN İL ÖZEL İDARELERİNİN ONAYA BAĞLI OLARAK YAPABİLECEĞİ İŞLEMLER Tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerinin; taşınmazlarının satışı, tahsisi ve kiralanması, iş ve toplu iş sözleşmesinin yapılması, her türlü imar uygulaması (inşaat ruhsatı hariç), iş makineleri ve diğer taşıtların satışı borçlanmaları İçişleri Bakanlığının onayına bağlıdır. Dr.Ahmet OZANSOY 105

Tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idareleri; TÜZEL KİŞİLİĞİ KALDIRILAN İL ÖZEL İDARELERİNİN YASAKLARI Tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idareleri; Nakil hiçbir Aralık yoluyla atanacaklar da dâhil olmak üzere şekilde yeni personel alımı yapamaz. (06 2012 tarihinden önce ilanı yapılmış memur alımları hariç) 06 Aralık 2012 tarihinden itibaren tüzel kişiliğin sona ereceği tarihi (ilk mahalli idareler genel seçim tarihini) geçecek şekilde yeni hizmet alımı yapamaz. 06 Aralık 2012 tarihinden itibaren tüzel kişiliğin sona ereceği tarihi (ilk mahalli idareler genel seçim tarihini) geçecek şekilde mevcut hizmet alımlarının kapsamını ve personel sayısını genişletecek şekilde Dr.Ahhmiezt OmZAeNStOYalımı sözleşmesi düzenleyemez. 106

Tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerinin; KAPATILAN İL ÖZEL İDARESİ VARLIKLARININ DEVRİ Tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerinin; her türlü taşınır ve taşınmaz malları, hak, alacak ve borçları, komisyon kararıyla ilgisine göre bakanlıklara, bakanlıkların bağlı veya ilgili kuruluşları ile bunların taşra teşkilatına, valiliklere, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığına büyükşehir belediyesi ve bağlı kuruluşlarına, ilçe belediyesine devredilir. Devir işlemi ilk mahalli idareler genel seçimi itibarıyla uygulamaya konulur. Dr.Ahmet OZANSOY 107

Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığına KAPATILAN İL ÖZEL İDARESİ PERSONELİNİN DEVRİ Tüzel kişilikleri kaldırılan il özel idarelerinin personeli komisyon kararıyla ilgisine göre; Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığına büyükşehir belediyesi ve bağlı kuruluşlarına, ilçe belediyesine devredilir. Dr.Ahmet OZANSOY 108

Mevzuatta İl Özel İdaresine Yapılan Atıflar Mevzuatla il özel idarelerine yapılan atıflar, tüzel kişiliği kaldırılan il özel idareleri için ilgisine göre; bakanlıklara, bakanlıkların bağlı veya ilgili kuruluşları ile bunların taşra teşkilatına, Hazine’ye, valiliklere, büyükşehir belediyelerine ve bağlı kuruluşlarına veya ilçe belediyelerine yapılmış sayılır. Tüzel kişiliği kaldırılan il özel idarelerine 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu ve diğer mevzuatla verilmiş olan yetki, görev ve sorumluluklar ilgisine göre bu kurum ve kuruluşlar tarafından kullanılır ve yerine getirilir. Kapatılan il özel idarelerinin mahkemelerde süren davaları ile il özel idaresi olarak faaliyet gösterdikleri dönem ve yapılan işlemlere ilişkin olarak açılacak davalarda muhatap, devir işleminin yapıldığı ilgili 109 kurum ve kuruluştur. (Md.3/2) Dr.Ahmet OZANSOY

Mevzuatta İl Özel İdaresine Yapılan Atıflar 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 12 nci maddesi kapsamında (Taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payının toplanması ve kullanımı) il özel idarelerince kullanılan haklar ve yetkiler ile yürütülen görevler, il özel idaresi bulunmayan illerde Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı’nca kullanılır ve yürütülür. Toplanan taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı tutarları, defterdarlıklar bünyesinde açılan emanet hesaplarına aktarılır. Toplanan paraların % 20’lik kısmı Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın öncelik vereceği projelerde kullanılır. Yıl içinde proje karşılığı tahsis edilmeyen miktar, aynı amaçla kullanılmak üzere Kültür ve Turizm Bakanlığı bütçesine aktarılır. Aktarılan bu miktarları aynı amaçla kullanmak üzere gelecek yıl bütçesine aktarmaya Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilidir. Dr.Ahmet OZANSOY 110

Valiliğe Devredilen Yetkiler 3213 sayılı Maden Kanunu’na göre; verilen I (a) grubu maden ruhsatı ile maden üretim faaliyetleri ile bu faaliyetlere dayalı ruhsat sahasındaki tesisler için işyeri açma ve çalışma ruhsatına ilişkin yetki ve görevler il özel idarelerinin tüzel kişiliğinin kaldırıldığı illerde valiliklerce yürütülür. 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu’na göre verilen jeotermal kaynaklar ve doğal mineralli sular ruhsatına ilişkin yetki ve görevler, il özel idarelerinin tüzel kişiliğinin kaldırıldığı illerde valiliklerce yürütülür. Dr.Ahmet OZANSOY 111

İl Özel İdaresinden Genel Bütçeye Devredilen Gelirler İl özel idarelerinin tüzel kişiliğinin kaldırıldığı illerde; 3213 sayılı Maden Kanunu’na göre; verilen maden ruhsatları için il özel idareleri ve köylere hizmet götürme birliklerine verilen Devlet hakkı, I (a) grubu madenler için alınan harçlar ile aynı Kanun’a göre valiliklerce yapılan I (a) grubu (kum ve çakıl) maden ihalelerinden elde edilen gelirler, 5686 sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu’na göre verilen idare payına ilişkin gelirler ve harçlar ile aynı Kanun gereğince valiliklerce yapılan ihalelerden elde edilen gelirler, 3213 ve 5686 sayılı kanunlar gereğince valilik ve kaymakamlıklarca uygulanan idari para cezaları,  3213 ve 5686 sayılı kanunlar gereğince yapılan ihaleler nedeniyle alınan teminatlardan elde edilen gelirler, genel bütçeye gelir kaydedilir. Buna göre elde edileceği tahmin edilen gelirler esas alınarak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bütçesine gerekli ödenek konulur. Bu ödenekler öncelikle madenin veya jeotermal ve doğal mineralli su kaynaklarının bulunduğu yere en yakın yerleşim yerlerinin altyapı ve mahalli müşterek ihtiyaçlarında kullanılmak üzere İçişleri Bakanlığı bütçesine aktarılır. Aktarılan bu ödenekler Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları aracılığı ile kullanılır. Dr.Ahmet OZANSOY 112

İL GENEL MECLİSİ TOPLANTISI GÜNDEMİ ESKİ HALİ 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, Md.13/1 Gündem Gündem, meclis başkanı tarafından belirlenir ve üyelere en az üç gün önceden bildirilir. Valinin önerdiği hususlar gündeme alınır. Gündem, çeşitli yollarla da halka duyurulur. İl genel meclisi üyeleri de il özel idaresine ait işlerle ilgili konuların gündeme alınmasını önerebilir. Öneri, toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla kabul edildiği takdirde gündeme alınır. YENİ HALİ 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, Md.13/1 Gündem meclis başkanı tarafından ve üyelere en az üç gün bildirilir. Valinin önerdiği meclisin ilk toplantısında alınır. Gündem, çeşitli Gündem, belirlenir önceden hususlar gündeme yollarla da halka duyurulur. İl genel meclisi üyeleri de il özel idaresine ait işlerle gündeme ilgili konuların alınmasını önerebilir. Öneri, toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla kabul edildiği takdirde gündeme alınır. Dr.Ahmet OZANSOY 113

DENETİM KOMİSYONUNDA DIŞARDAN GÖREVLENDİRİLENLERE YAPILACAK ÖDEMELER ESKİ HALİ 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, Md.17/2 Denetim Komisyonu … Komisyon, vali tarafından il özel idare binası içinde belirlenen yerde çalışır ve çalışmalarında uzman kişi ve kuruluşlardan yararlanabileceği gibi valinin onayıyla kamu kuruluşları personelinden de yararlanabilir. Komisyon tarafından istenen bilgi ve belgelerin iade edilmek üzere verilmesi zorunludur. YENİ HALİ: 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, Md.17/2 Denetim Komisyonu … Komisyon, vali tarafından il özel idare binası içinde belirlenen yerde çalışır ve çalışmalarında uzman kişi ve kuruluşlardan yararlanabileceği gibi valinin onayıyla kamu kuruluşları personelinden de yararlanabilir. Komisyon tarafından istenen bilgi ve belgelerin iade edilmek üzere verilmesi zorunludur. Denetim idaresi komisyonu çalışmalarına, il özel dışındaki kamu kurum ve kuruluşlarından görevlendirilenlere 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 25 inci maddesinin üçüncü fıkrasında öngörülen miktarı geçmemek üzere, il genel meclisince belirlenecek miktarda günlük ödeme yapılır. Denetim komisyonunun emrinde görevlendirilecek kişi ve gün sayısı il genel meclisince belirlenir. Uzman kişilerde aranacak nitelikler il genel meclisinin çalışmasına dair yönetmelikte düzenlenir. 114 Dr.Ahmet OZANSOY

5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, Md.13/1 YENİ HALİ: İL ENCÜMENİNİN YAPISI ESKİ HALİ 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, Md.13/1 İl Encümeni İl encümeni valinin başkanlığında, il genel meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere valinin her yıl birim amirleri arasından YENİ HALİ: 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu, Md.13/1 İl Encümeni İl encümeni valinin başkanlığında, genel sekreter ile il genel meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından seçeceği üç üye ve valinin her yıl birim amirleri arasından seçeceği iki üyeden oluşur. Valinin katılamadığı encümen toplantısına genel sekreter başkanlık eder. Encümen toplantılarına gündemdeki konularla ilgili olarak, ilgili birim amirleri vali tarafından oy hakkı olmaksızın görüşleri alınmak üzere çağrılabilir. seçeceği beş üyeden oluşur. Valinin katılamadığı encümen genel sekreter başkanlık eder. Encümen toplantılarına toplantısına gündemdeki konularla ilgili olarak, ilgili birim amirleri vali tarafından oy hakkı olmaksızın görüşleri alınmak üzere çağrılabilir. Encümen sayısı 11’den 7’ye düşürülmüş, Genel sekreter encümenin doğal üyesi haline getirilmiş, İl genel meclisinin seçeceği üye sayısı 5’ten 3’e düşürülmüş, Valinin birim amirleri arasından seçeceği üye sayısı 5’ten 2’ye düşürülmüş, Mali hizmetler birim amirinin doğal üyeliği sona ermiştir. İhale komisyonu olarak eksiksiz toplanması gereken il encümeninin, salt çDor.AğhumneltuOkZAlaNStOoYplanıp salt çoğunlukla karar almasına imkan sağlandı. 115

İL ENCÜMENİNİN İHALE KOMİSYONU OLARAK TOPLANMASI ESKİ HALİ 5302 sayılı Kanun, Md.27/2 Encümen Toplantısı YENİ HALİ 5302 sayılı Kanun, Md.27/2 Encümen Toplantısı Encümen üye tam sayısının salt Encümen üye tam sayısının katılanların salt salt çoğunluğuyla çoğunluğuyla çoğunluğuyla durumunda toplanır ve karar verir. toplanır ve katılanların salt çoğunluğuyla karar verir. Oyların eşitliği durumunda başkanın bulunduğu taraf çoğunluk sayılır. Çekimser oy kullanılamaz. Oyların eşitliği başkanın bulunduğu taraf Encümenin ihale komisyonu olarak yapacağı çoğunluk sayılır. Çekimser oy kullanılamaz. toplantılarda da bu fıkra hükümleri geçerlidir. İL ÖZEL İDARESİ BÜTÇESİ ESKİ HALİ 5302 sayılı Kanun, Md.45/3 Bütçenin Hazırlanması ve Kabulü YENİ HALİ 5302 sayılı Kanun, Md.45/3 Bütçenin Hazırlanması ve Kabulü … … Bütçe tasarısının süresi içerisinde (yıl başından önce) kesinleşmemesi hâlinde vali, görüşüyle birlikte durumu İçişleri Bakanlığına bildirir. İçişleri Bakanının otuz gün içinde vereceği karar kesindir. 116 Dr.Ahmet OZANSOY

YATIRIM İZLEME VE KOORDİNASYON BAŞKANLIĞI 3152 Sayılı İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun, Md.28/A Büyükşehir belediyelerinin bulunduğu illerde; kamu kurum ve kuruluşlarının yatırım ve hizmetlerinin etkin olarak yapılması, izlenmesi ve koordinasyonu, acil çağrı, afet ve acil yardım hizmetlerinin koordinasyonu ve yürütülmesi, ilin tanıtımı, gerektiğinde merkezi idarenin taşrada yapacağı yatırımların yapılması ve koordine edilmesi, temsil, tören, ödüllendirme ve protokol hizmetlerinin yürütülmesi, ildeki kamu kurum ve kuruluşlarına rehberlik edilmesi ve bunların denetlenmesini gerçekleştirmek üzere valiye bağlı olarak Yatırım BaşkDra.Anhmlıeğt OıZ(AYNSİOKY B) kurulmuştur. İzleme ve Koordinasyon 117

YİKB ARACILIĞIYLA YATIRIM YAPABİLME VE BÜTÇE Bakanlıklar ve diğer merkezi idare kuruluşları, kaynağını aktarmak şartıyla illerde yapacakları her türlü yatırım, yapım, bakım, onarım ve yardım işlerini Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı aracılığıyla yapabilirler. Bu işler karşılığı genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince yapılacak kaynak transferleri ödenek aktarması suretiyle, diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak kaynak transferleri ise tahakkuk işlemleri ile gerçekleştirilir. Dr.Ahmet OZANSOY 118

bütçe kapsamındaki kamu idarelerince YİKB ARACILIĞIYLA YATIRIM YAPABİLME VE BÜTÇE Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerince aktarılan tutarlardan yıl içerisinde harcanmayan kısımları ertesi yıl bütçesine devren ödenek kaydetmeye; diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca aktarılan tutarları bir yandan genel bütçenin (B) işaretli cetveline gelir, diğer yandan Bakanlık bütçesinin ilgili tertiplerine ödenek kaydetmeye ve yıl yıl içerisinde harcanmayan kısımlarını ertesi bütçesine devren gelir ve ödenek kaydetmeye İçişleri Bakanlığı yetkilidir. 119

YİKB’İN TAŞRA BİRİMLERİNİ DENETİMİ Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı tarafından, merkezi idarenin adli ve askeri teşkilat dışında taşradaki tüm birimlerinin, hizmet ve faaliyetlerinin etkinliği, verimliliği ve kurumların stratejik plan ve performans programlarına uygunluğu ile ilgili hazırlanacak rapor, valinin Başbakanlığa ve bu değerlendirmesiyle birlikte kurumların bağlı veya ilgili olduğu bakanlığa gönderilir. Bu raporlar yıllık olarak hazırlanır ve takip eden yılın şubat ayı sonuna kadar yukarıdaki mercilere gönderilir. 120

YİKB’İN TEŞKİLAT YAPISI Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları (YİKB), afet yardım, acil çağrı, yatırım izleme, rehberlik ve denetim, strateji ve koordinasyon ile idari müdürlükler kurabilir. Gerektiğinde geçici birimler kurulabilir. Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarının çalışma usul ve esasları İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığının sevk ve idaresi, vali veya vali tarafından görevlendirilecek bir vali yardımcısı tarafından yerine getirilir. Maliye Bakanlığınca, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarının görev ve sorumluluklarını yerine getirebilmesi içDirn.AhhmeetrOZyAıNlSOİçY işleri Bakanlığı bütçesine yeterli ödenek konulur. 121

YİKB ARACILIĞIYLA YAPTIRILABİLECEK İŞLER Gerektiğinde valilik, kadro, yer ve unvanlarına bakılmaksızın ihtiyaç durumuna göre uzman, sözleşmeli personel ve memurları Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarında görevlendirmeye yetkilidir. Kamu kurum ve kuruluşlarının;  237 sayılı Taşıt Kanunu kapsamındaki araçlarının alımı, işletilmesi, bakım ve onarımı ile Bürolarının ihtiyaçları Valilik ve kaymakamlık konutlarının yapım, bakım, işletme ve onarımı ile Emniyet hizmetlerinin gerektirdiği harcamalar Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığınca karşılanabilir. 122

YİKB ARACILIĞIYLA YAPTIRILABİLECEK İŞLER Merkezi desteğin idare tarafından yapılan her türlü yardım ve denetimi ve izlenmesi ve acil ve koordinasyonu, durumlarda bizzat yerine getirilmesi Yatırım İzleme Koordinasyon Başkanlığı (YİKB) tarafından sağlanır. İldeki kamu kurum ve kuruluşlarınca yürütülmesi gereken yatırım ve hizmetlerin aksadığının ve bu durumun halkın sağlığı, huzur ve esenliği ile kamu düzeni ve güvenliğini olumsuz etkilediğinin vali veya ilgili bakanlığınca tespit edilmesi durumunda, vali uygun süre vererek hizmet ve yatırımın gerçekleştirilmesini ister. Hizmet ve yatırımın verilen sürede gerçekleşmemesi hâlinde, vali söz konusu yatırım ve hizmetin ildeki diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yerine getirilmesini isteyebileceği gibi Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı (YİKB) aracılığıyla da yerine getirebilir. 123

YİKB ARACILIĞIYLA YAPTIRILABİLECEK İŞLER Yapılan veya yapılacak harcamalar karşılığı tutarlar ilgili kurumun pay ve ödeneklerinden tahsis yapan kurum tarafından kesilerek İçişleri Bakanlığına veya hizmeti yerine getiren diğer kamu kurum ve kuruluşuna gönderilir. Bu kapsamda İçişleri Bakanlığına ve diğer genel bu kurumların bütçeli idarelere aktarılan tutarların bütçeleriyle ilişkilendirilmesi birinci fıkra hükümleri çerçevesinde, diğer kamu kurum ve kuruluşlarına aktarılan tutarların bütçeleriyle ilişkilendirilmesi bu kurumların tabi olduğu mevzuat çerçevesinde gerçekleştirilir. Diğer hükümleri genel bütçeli idarelere ilişkin bütçe işlemlerini kurumların üst yöneticileri yetkilidir. yapmaya bu 124

YİKB ve İL ÖZEL İDARELERİNİN FARKLARI Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları (YİKB) büyükşehir belediyelerinin bulunduğu yerlerde kaldırılan il özel idarelerinin yerine getirilmiş birimlerdir, ancak aralarında önemli farklar bulunmaktadır. İl Özel İdareleri yerel yönetim kuruluşlarıdır. YİKB merkezi yönetimin taşradaki bir birimi olarak konumlandırılmıştır. İl Özel İdarelerinin yerel meclis olan İl Genel meclisine hesap verme, meclisin de İl Özel İdaresini denetleme yetkisi bulunmaktadır. YİKB, merkezi yönetimin bir parçası olduğundan yerel bir meclis tarafından denetlenmesi veya bu yerel meclise hesap verme gibi bir durum söz konusu değildir. İl Özel İdarelerinin denetim diğer kamu kurum ve yetkisi bulunmamaktadır. kuruluşları YİKB’nın üzerinde ildeki kamu kurum ve kuruluşları üzerinde denetim yetkisi bDur.Alhument mOZAaNkSOtYadır. 125

YİKB ve İL ÖZEL İDARELERİNİN FARKLARI İl Özel İdarelerinin doğrudan belediyelerin yetkilerine dahilinde yapılanma benzer yetkileri vardır. (Görev alanları ruhsatlandırma işlemleri gibi) YİKB’nın yeni gereği böyle bir yetkileri yoktur. İl Özel İdarelerinin görev ve yetkileri 5302 Sayılı İl İdaresi Kanunu’nda detaylı olarak açıklanmıştır. YİKB’nın görev ve yetkileri genel olarak sayılmış, ayrıntılar İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmeliğe bırakılmıştır. İl Özel İdarelerinin bünyesine 5018 sayılı yasayla birlikte iç denetim dahil olmuştur, YİKB’ında iç denetim öngörülmemiştir.

YİKB İLE İLGİLİ PROBLEMLİ ALANLAR YİKB’lerin taşradaki verimliliği Merkezi idarenin adli ve askeri teşkilat dışında etkinliği, tüm birimlerinin hizmet ve faaliyetlerinin ve kurumların stratejik plan ve performans programlarına uygunluğu ile ilgili hazırlanacak rapor hazırlama yetkisine sahip olması ve düzenlediği raporları valinin değerlendirmesiyle birlikte Başbakanlığa ve bu kurumların bağlı veya ilgili olduğu bakanlığa göndermesi ilginç bir düzenlemedir. 5018 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatta bu tür raporlamaların iç kontrol, iç denetim ve dış denetim kapsamında yapılacağı öngörülmüştür. Hal böyle iken taşrada kontrol ve denetim yetkisinin yeni oluşturulan birime devredilmesi ve düzenlenen raporun Valinin görüşü alındıktan sonra Başbakanlığa ve ilgili bakanlığa gönderilmesi bu mevzuata aykırıdır. Kaldı ki; merkezi idarenin taşra değerlendirme teşkilatları için bu kapsamda denetim/ raporlarının tümünü Başbakanlıktaki hangi kadronun değerlendireceği ve bu değerlendirme üzerine yapılacak işlemi belirleyeceği de bir başka soru işaretidir. 127

YİKB İLE İLGİLİ PROBLEMLİ ALANLAR İldeki kamu kurum ve kuruluşlarınca yürütülmesi gereken yatırım ve hizmetlerin «aksadığının» anlaşılması halinde valinin önce süre vermesi ve daha sonra da başka birimlere sağlığı, huzur ve yaptırabilmesi konusunda getirilen, «halkın esenliği ile kamu düzeni ve güvenliğinin olumsuz etkilenmesi» kriterleri son derece subjektiftir. Valilik gerektiğinde “kadro, yer ve unvanlarına bakılmaksızın ihtiyaç durumuna göre uzman, sözleşmeli personel ve memurları YİKB’de görevlendirmeye yetkili” kılınmıştır. Bu gerekliliğin ölçütleri kanun metninde yoktur.

ÖZEL İDARELERİN TAMAMLAYAMAYACAĞI YATIRIMLAR Bakanlıklar ve merkezi idare kuruluşları tarafından il özel idarelerine ödenek aktarılmış olan işlerden, özel idarelerin tüzel kişiliğinin kalkacağı tarihe kadar tamamlanamayacak olanlara ait kaynaklar, ilgili kuruma veya kurumun talebi üzerine Çevre ve Şehircilik Bakanlığına iade olunur. İade olunan kurum; genel bütçeli kurum ise genel bütçeye gelir, ilgili kurum bütçesine ödenek, özel bütçeli kurum ise ilgili kurum bütçesine gelir ve ödenek kaydedilir. Bu ödeneklerden harcanmayan tutarlar ertesi yıl bütçesine devren ödenek kaydedilir. Bu ödenek işlemleri Maliye Bakanlığınca yapılır. Ayrıca kaynağı gönderen bakanlıklar ve merkezi idare kuruluşları, söz konusu kaynağın iadesi yerine aralarında yapacakları protokole göre işi ilgili belediyeye devredebilir. İl özel idare bütçesine bu amaçla gönderilen kaynaklardan harcanmayan tutarlar protokol yapılan belediyeye aktarılır. Yüklenici firma ile il özel idareleri arasındaki sözleşme, kaynağın gönderildiği kuruma devredilir. Mevzuattan kaynaklanan tüm alacak, borç ve diğer ilişkilerde muhatap devrin yapıldığı kurumdur.