BALPETEGİ (honeycomb) KOMPOZİT HAZIRLAYAN DURAN TUNCEL 15592006

Kompozit Malzeme Nedir? İki veya daha fazla malzeme grubuna ait malzemelerin bir araya getirilerek daha üstün özellikli malzeme oluşturulmasıdır. Kompozit malzemeler matriks ve takviye (fiber) olmak üzere iki bileşenden meydana gelir.

Matris fazı: Sürekli ve ana faz. Takviye fazını birarada tutar ve yükü paylaşırlar. Takviye (fiber) fazı: İkincil fazdır, matrisin dayanım ve rijitliğini arttırır.

Kompozit aslında karışım anlamına gelmekle birlikte çözünen ve çözen bileşenlerden oluşmaz. Bileşenler arasında atom alışverişi bulunmamaktadır. Kompozit bileşenleri kimyasal olarak birbirlerini etkilemezler. Malzemeler birbiri içerisinde çözünürse ve atom seviyesinde bir karışım sözkonusu olursa, bu tür malzemeler kompozit değil, alaşım olur. Buna göre malzeme, mikroskobik açıdan heterojen bir malzeme özelliği göstermekte, ancak makroskobik açıdan homojen bir malzeme gibi davranmaktadır.

Kompozit Malzemelerin Avantajları Yüksek mekanik dayanım, basınç, çekme, eğilme, çarpma dayanımı Yüksek rijitlik Hafiflik Yüksek yorulma dayanımı Yüksek aşınma direnci Yüksek korozyon direnci Isı iletkenliği veya ısıl direnç Elektrik iletkenliği veya elektriksel direnç Akustik iletkenlik, ses tutuculuğu veya ses yutuculuğu Estetik görünüm

Kompozit Malzemelerin Dezavantajları Daha yüksek maliyet İşleme güçlükleri Geri dönüşümün genellikle olmayışı İçten olan hasarların anlaşılamaması Bazı kompozitler için metallere oranla üretim zorluğu Tabakalı kompozitler, tabakalar arası kayma gerilmelerine hassas olduklarından delaminasyon meydana gelebilir. Bazı kompozitler gevrek olduklarından kolaylıkla zarar görürler, onarılmaları yeni problemler oluşturabilir.

Kompozit Malzemelerin Uygulanma Alanları

Teknolojinin gelişmesiyle kompozit malzemelere olan ilgi artmaktadır Teknolojinin gelişmesiyle kompozit malzemelere olan ilgi artmaktadır. Uçak sanayi ve daha pek çok sektörde kullanılan kompozitlerin geliştirilmesi adına bilimsel çalışmalar devam etmektedir.

Kompozit malzemelerin yaygın olarak kullanıldığı başlıca sektörler ve bu sektörlerde kullanılan ürün tipleri aşağıda kısaca özetlenmektedir: Uzay teknolojisi Denizcilik sektörü Tıbbi cihazların imalatı Robot teknolojisi Kimya sanayisi Elektrik-Elektronik Endüstrisi Müzik aletleri endüstrisi İnşaat ve yapı sektörü Otomotiv sektörü Savunma Sanayi ve Havacılık Sektörü Gıda ve Tarım Sektörü Spor malzemeleri imalatı (yüksek atlama sırıkları, tenis raketleri, sörf, yarış tekneleri, kayak vs. ) gibi pek çok alanda kullanılmaktadır.

İnşaat ve Yapı Sektörü ndeki Uygulama Alanları: Dış ve iç cephe kaplamaları Dekoratif uygulamalar Çatı kaplama levhaları ve çatı detay profilleri Taşıyıcı profiller Yağmur suyu taşıma sistemleri Muhtelif amaçlı izolasyon işleri Beton kalıpları Prefabrik binalar Köprüler Su tankları, mazgal olukları, yeraltı boruları, gıda reyonu kaplamaları, rasathane kubbeleri, ilan panoları, vb.

Prefabrik Evler Borular Kabinler

Otomotiv ve Taşımacılık Sektörü ndeki Uygulama Alanları: Otomotiv firmaları, müşterilerinin ihtiyaçlarını karşılamak ve rekabet güçlerini arttırmak amacıyla hafif otomobil üretmektedirler. Hafif otomobiller, enerji tasarrufu yanında mekanik (ivmelenme ve frenleme) olarak çok önemlidir. Otomotiv kaportaları Kamyon ve otobüs yan panelleri Tır dorse yan çıtaları Kamyon rüzgarlık ve ön panelleri Konteyner imalatı Karayolu işaret levhaları Karayolu kenar dikmeleri vs.

Savunma Sanayi Uygulamaları: Uçak ve helikopter gövde parçaları Uçak burun ve kanat parçaları Havan topları gövdeleri ve sandıkları Kurşun geçirmez panel imali Miğferler Mayın ve hücum bot parça ve gövdeleri Barınaklar vs.

Havacılık Sanayii Uygulamaları;

Denizcilik Sektörü Uygulamaları: Yelkenli/motorlu tekneler Can kurtarma flikaları Şamandralar Kanolar Dubalar-iskeleler Deniz motorsikleti Sörf tahtası Marina ekipmanları vs.

Kompozit Malzemelerin Sınıflandırılması Matris Malzemelerine Göre Kompozitler Metal Matrisli Kompozitler Polimer Matrisli Kompozitler Seramik Matrisli Kompozitler Dezavantajları Yoğunluk Düşük sürünme direnci Düşük korozyon direnci Avantajları Elektriksel ve termal iletkenlik İyi mukavemet ve süneklik Yüksek tokluk Manyetiklik Avantajları Elektriksel ve termal yalıtkanlık Aşınma ve korozyon direnci yüksek Düşük yoğunluk Avantajları Yüksek süneklik Kolay şekillendirme Yüksek korozyon direnci Dezavantajları Şekil vermek zordur. Çok düşük tokluk Dezavantajları Düşük sertlik ve dayanım Yüksek sıcaklık özellikleri düşük

Takviye Elemanının Şekli ve Yerleşimine Göre Kompozitler (a) Elyaflı Kompozitler (b) Parçacıklı Kompozitler (c) Tabakalı Kompozitler (d) Karma Kompozitler Sandviç Kompozitler (Bal peteği)

Tabakalı Kompozitler Tabakalı kompozit yapı, en eski ve en yaygın kullanım alanına sahip olan tiptir. Tabakaların bileşimi ile çok yüksek mukavemet değerleri elde edilir. Isıya ve neme dayanıklı yapılardır. Metallere göre hafif aynı zamanda mukavemetli olmaları nedeniyle tercih edilir. Tabakalı kompozitler uçak yapılarında, kanat ve kuyruk grubunda yüzey kaplama malzemesi olarak çok yaygın bir kullanıma sahiptir.

Bal Peteği (Honeycomb) Kompozitler Kompozit imalatında kullanılan petekli yapı, çok ince tabakaların şekillendirilmesi sonucu elde edilen hücrelerin birleştirilmesi ile oluşturulur. Bu tür yapılar bal arılarının doğal olarak yaptıkları bal petekleri ile birebir benzerlik göstermektedir. Petekli kompozit yapılar yaklaşık olarak 1940 yılından sonra havacılık sektöründe, uçakların gövde panellerinde kullanılmaya başlanmıştır.

Petekli kompozit yapılar, özellikle çarpma sonucu ortaya çıkan enerjinin absorbe edildiği yüksek mekanik dayanım gerektiren konstrüksiyonlarda kullanılır. Sandviç yapıların iç ve dış tabakaları arasına bu petekli yapılar yerleştirilir. Tabakalar arasına petekli yapının yerleştirilmesi, yapının atalet momentinin ve eğilme dayanımının artmasını sağlar.

Bal peteği geometrisi hakkında kısa bilgi: Petek yapılı hücrelerin boyutları, malzeme seçimi birlikte ele alınarak optimum değerler bulunmaktadır. Yüzeyin altıgenlerden oluşması, en küçük yüzey alanda en geniş kaplamayı elde etmemizi sağlar. Bu sayede altıgen yapıyla, istenenen değerlerde kafes yapımı için en az malzeme kullanımı sağlanmış olur.

Bal Peteği Kompozitler

Günümüzde Bal Peteği (Honeycomb) Kompozitler Üç Şekilde Gruplandırılır: Uzay mekiği, uçak, arabalarda kullanılan mekanik dayanımı fazla, korozyon direnci yüksek nomex ve kevlar bal petekleri Aleve dayanıklı, hafif ve yüksek verim alınabilen, gemilerde ve trenlerde kullanılan alüminyum alaşımlı bal petekleri.

Kimyasal ve ekonomik yönden avantajları olan termoplastik bal petekleri

Günümüzde kullanılan petekli yapıların büyük bir çoğunluğu bir yapıştırıcı sayesinde hücrelerin birbirleri ile yapıştırılması sonucu oluşurlar. Petekli yapılar genellikle sandviç yapılarda dolgu elemanı olarak kullanılırlar. Bir sandviç panel, petekli yapının alt ve üst yüzeylerine yapıştırıcı kullanarak yüzey örtüleri ile yapıştırılması sonucu elde edilir. Çelik, titanyum ve nikel alaşımlı metal hücre yapılı petekli yapılar yapıştırıcı yerine daha çok kaynak ve lehimleme ile birleştirilirler. Bu tür hücreler öncelikle yüksek sıcaklık uygulamalarında kullanılır.

Yüksek rijitlik ve dayanım/ağırlık oranına sahip olan sandviç yapılar son derece hafif konstrüksiyonlardır. Petek yapılı kompozitler, diğer sandviç konstrüksiyon ara malzemelerine oranla daha pahalıdır ve sandviç yapı haline dönüştürülmesi daha özel işçilik gerektirmektedir. Bu nedenle, genellikle denizcilik, havacılık ve uzay sektöründe yüksek mekanik dayanım sağlamak amacıyla kullanılmaktadır.

Altıgen hücreli petekli yapı Sandviç Panelin Yapıştırılarak Elde Edilmesi

Petekli Yapı Üretim Yöntemleri Uzatarak Şekil Verme Yöntemi Kıvırma Yöntemi Petekli yapıların üretiminde uzatma ve kıvırma şekil verme olmak üzere genellikle iki temel teknik kullanılır. Diğer teknikler yaygın olarak kullanılmamaktadır.

Uzatarak Şekil Verme Yöntemi Bu yöntem metal ve metal olmayan hücre imalatında kullanılır. Petek yapılı hücrelerin büyük bir çoğunluğu bu yöntemle üretilir. Bu yöntem genel olarak; şerit halinde levhaların kesilmesi ve yapıştırıcının sürülmesi, levhaların üst üste dizilmesi ve petekli yapı bloğun seçilen sıcaklıkta pres içerisinde işlenmesi aşamalarını içerir. Uzatarak Şekil Verme Yöntemi İle Petek Hücre Üretimi

Metal olmayan şerit levhalar da benzer biçimde hazırlanmasına rağmen bazı önemli farklar söz konusudur. Metal dışı malzemeler yapıştırıcı sürme işlemi öncesi korozyona karşı direnç arttırıcı işlemler gerektirmez. Ancak bazı malzemelerin reçineye iyice doyurulması için bir ilave ön işlem gerekebilir. Metalik malzemelerin aksine metal dışı petekli yapı malzemeleri kalıp içerisinde kalıbın şeklini alması için gerekli çekme işlemi sonunda kendi şeklini koruyamazlar. Bu malzemelerde kalıplama daha fazla sürede yapılmalı ve şekil alma işlemi gerçekleşene kadar bir fırın içerisinde ısıtılmalıdır. Daha sonra çekilmiş ve ısıtılmış blok sıvı reçineye daldırılır ve hücrelerin oluşumu tamamlanana kadar ısıtma işlemi sürdürülür. Daldırma süreci blokların istenilen yoğunluğa ulaşıncaya kadar tekrarlanır. Petekli yapı imalatı bu bloklardan istenilen kalınlıkta dilimlerin kesilmesi ile tamamlanmış olur.

Kıvırma Yöntemi Bu yöntem yüksek sıcaklık altında çalışan, et kalınlığı ve yoğunluğu oldukça fazla olan petekli yapıların imalatında tercih edilir. Bu yöntemde şerit levhalar istenilen biçimde kıvrılarak düğüm noktalarına yapıştırıcı tatbik edilir. Kıvırma Yöntemi İle Petekli Yapı Hücre Üretimi

Ardından şekil verilmiş levhalar üst üste konur ve kıvrılmış blok seçilen sıcaklıkta bekletilir. İstenilen kalınlıkta dilimler bloktan kesilerek elde edilir. Üretimi gerçekleştirilen petekli yapılar kullanılacak yerin özellikleri de dikkate alınarak; temizleme( kenar traşlama), kesme ve gerekirse şekil verme ve ekleme işlemlerine de maruz bırakılır. Özel İşlem Yapılmış Petek Yapılı Kompozitler

Honeycomb Kompozit Panel Çeşitleri ve Uygulama Alanları

Alüminyum Honeycomb Kompozit Panel Kullanım amacınıza ve ihtiyacınıza cevap vermek üzere farklı tiplerde kullanımınıza sunulur. Özellikleri; Hafiftir. Korozyona dayanıklıdır. Yüksek mukavemetlidir. Yüzey toleransı vardır. Mükemmel yüzey görünümü sağlar. Yanmaya karşı dirençlidir. Kimyasallara direnci yüksektir. Bakteri üretmez.

Alüminyum Honeycomb Kompozit Panel Uygulama Alanları Dış cephe kaplamaları Mobilyalar Islak mekanlar (WC, Mutfak, Banyo vb.) Perde duvarlar Havaalanları Gemi güverteleri Atölyeler Tezgahlar Levhalar vb.

Polipropilen PP Honeycomb Kompozit Panel Hafiftir. Korozyona dayanıklıdır. Yüksek mukavemetlidir. Ses ve ısı yalıtım özelliği yüksektir. -30 / +80 C aralığında deforme olmaz. Kimyasallara, deniz suyuna, mantar ve bakterilere ve ayrıca atmosferik koşullara dayanımı yüksektir. Darbe dayanımı yüksektir. Şok darbe etkilerini absorbe eder aşırı zorlanma altında uniform olarak zarar görür. Metal balpetekleri gibi “mekanik hafızası” yüksek olmadığından , şekil verildiğinde aldığı formunu korur.

Polipropilen PP Honeycomb Kompozit Panel Uygulama Alanları Tezgahlar Duvarlar Levhalar Makine kaportaları Banko sistemleri Kapılar Güverteler Kamara bölmeleri Tavan panelleri vb.

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM