İşletmeye Giriş Konu 1: İşletme Yrd.Doç.Dr. Yıldırım Osman Çetmeli Yaşar Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü

İşletme Mal ve hizmet sunumu Para kazanma ortamı Kaynakların yönetimi Temel amaçları: * Kâr elde etme * TOPLUMA HİZMET (kâr sağlamak değil)

Çalışma ve İnceleme Alanımız İşletme İşletme: İş yaşamında yer alan ve toplumda mal ve hizmet tedariki, üretim ve dağıtımıyla ilgili işlevlerin yapıldığı bir örgüt / organizasyon / ortam.

Çalışma ve İnceleme Alanımız Etik ve Sosyal Sorumluluk Çalışma ve İnceleme Alanımız Ödemeler Dengesi Faaliyetleri EKONOMİ Uluslararası Birleşme ve Satın almalar Franchising Yönetim Faaliyetleri İnsan Kaynakları Faaliyetleri İşletme Türleri Uluslararası Teşvikler Muhasebe ve Finans Faaliyetleri Takas Üretim Faaliyetleri Pazarlama Faaliyetleri İhracat Uluslar arası Engeller İşletme İthalat Gümrükler ve Serbest Bölgeler Uluslararası Kuruluşlar Hukuk İş Dünyasında Yeni Yaklaşımlar ULUSLARASI ÇEVRE

İşletme Kâr sağlama, Yaşamı devam ettirme Rekabet üstünlüğü sağlama Topluma mal ve hizmet sunmaya yarayan tüm faaliyetleri gerçekleştirmek için kurulur. (Misyon) Kâr sağlama, Yaşamı devam ettirme Rekabet üstünlüğü sağlama Bazen de kar sağlama dışında amaçları olabilir. (Amaçlar)

Organizasyon (İşletme) Ortak bir amaca ulaşmak maksadı ile kurulmuş, sistematik bir biçimde birlikte çalışan gruptur. Tüketici ihtiyaçlarını karşılamak ve yarar sağlamak amacıyla, mal ve hizmet üretmeye yönelik olarak faaliyetler yürütülür. Kâr amaçlı organizasyonlar Kâr amacı gütmeyen organizasyonlar

Girişimci Toplumun gereksinimlerine cevap vermek ve kâr elde etmek amacıyla risk alan ve sıfırdan bir iş kuran iş insanıdır. Kendi kendinin patronu olma Yaratıcı kişilik Kaderci olmama (kendi beceri ve kabiliyetlerine inanma) Kendine güven İyimser olma Yüksek çalışma gücü (enerjik kişilik) Vizyon sahibi olma Başarısızlığa karşı tolerans Belirsizlikle baş edebilme Başarma ihtiyacı

Yönetici Bütün maddi ve/veya maddi olmayan kaynakları arzulanan hedeflere ulaşmak için bir araya getiren ve onları etkili ve verimli olarak yöneten kişidir. Yönetim düzeyleri Tepe yöneticiler Orta kademe yöneticiler Alt kademe yöneticiler Yönetsel beceriler Kavramsal beceriler Beşeri beceriler Teknik beceriler

Kavramsal Beceriler İnsani Beceriler Teknik Beceriler Yöneticiler Planlama, Organize etme, Analiz becerisi, Analitik düşünce, v.s. İnsani Beceriler İnsanları anlama, İyi ilişki kurma, Liderlik, Motivasyon, İletişim, v.s. Teknik Beceriler Kendisine verilen görev ile ilgili bilgi, deneyim ve beceri sahibi olmak. Üst Kademe Yöneticiler Orta Alt

Yöneticiler ve Gerekli Becerileri Yönetim Düzeyleri Yönetim Becerileri Üst İnsani Kavramsal Teknik Orta Alt

Yönetim Kademeleri CEO/Genel Müdür Genel Müdür Yardımcıları Vali, Rektör, Belediye başkanı Departman/Bölüm Yöneticileri Bölüm Yönetici yardımcıları Departman Şefleri Birim Yöneticileri Kademe yöneticileri

Yöneticilerin Rolleri (Beklenen Davranış Biçimleri) Bilgi Toplama Bilgi Dağıtma (İşletme içi) Bilgi Verme (İşletme Dışı) Bilgilendirici Rol Temsil etme Liderlik Bağlantı Sağlama Kişilerarası Rol Girişimci Sorun Çözücü Kaynak Dağıtıcı Müzakereci Karar Verme ile ilgili Rol

Yönetici pozisyonunda bulunmayan Çalışanlar İşletmelerde başkaları vasıtası ile iş görmeyen, genellikle üstlerinin verdikleri görevleri kendi kafa ve kol gücü ile yapan çalışanlar Mavi yakalı çalışanlar Atölye düzeyinde Kol gücüyle çalışan (genellikle) Beyaz yakalı çalışanlar Bürolarda Kol gücünden çok beyin gücü Bilgi birikimlerini kullanarak

Yöneticiler ve Çalışanlar ÇALIŞANLAR

Yönetim İşlevleri (Fonksiyonları) Planlama Organize etme Yürütme Kontrol

Yönetim İşlevleri (Fonksiyonları) Planlama Organize etme Çıktılar Girdiler Kontrol Yürütme Çevresel Olaylar

Yönetim İşlevleri (Fonksiyonları) Ö N E T İ C Planlama Organize etme Yürütme Kontrol A M Ç L R İnsan Kaynakları Finansal Kaynaklar Fiziki (Maddi) Bilgi

Planlama Planlama, işletmenin amaçlarının belirlenmesi ve bu amaçlara erişebilmek için gerekli yol ve araçların belirlenmesidir.

Planlama Bu yönetim işlevinde; İşletmenin amaçlarının belirlenmesi, Hangi araçlarla bu amaçlara ulaşılacağı, Ne zaman ve hangi sürelerde bunların gerçekleştirileceğinin saptanması Çeşitli seçenekler arasından işletmeyi amaçlarına ulaştıracak plan ve araçlar hususunda seçim kararı verilmesi

Planlama Planlama işlevinde; Bilgi toplama Analiz yapma Varsayımların kurulması Tahmin ve öngörülerin yapılması Seçeneklerin belirlenmesi Karar verme ön plana çıkmaktadır.

Organize etme Organize etme süreci, amaçlara uygun olarak işlerin gruplandırılması, bölümlerin kurulması, yetki ve sorumlulukların belirlenerek verimli çalışmaya uygun bir yapının ve koordinasyonun hazırlanmasıdır.

Organize etme Organize etme safhasında; İşlerin gruplandırılması Emir komuta düzeninin kurulması Bölümlendirmelerin yapılması Yetki ve sorumlulukların tesbiti Gerekli işgücünün belirlenmesi Yönetim alanı konularının belirlenmesi Merkezi veya yerel yönetim uygulamaları Yönetim kademelerine ve diğer işlere uygun çalışanların seçimi ve atanması hususları ele alınmaktadır.

Yürütme Yürütme safhası; “Düğmeye basma ve işletmeyi amaçlara uygun olarak harekete geçirme” safhasıdır.

Yürütme İşletmede işi yapacak olanlar işletmenin çalışanlarıdır. Yürütme işlevi işi yapacak bu “insanlar” ile ilgilidir. Planlar ne kadar iyi olursa olsun, yapı ne kadar iyi kurulursa kurulsun, işi yapacak çalışanlar iyi yönetilemezse, kişiler verimli çalışamazlarsa, amaçlara etkili ve verimli bir şekilde varabilmek zorlaşır.

Yürütme İnsanı anlamak İyi yöneticilik ve liderlik becerilerine sahip olabilmek Çalışanların amaçlar doğrultusunda verimli bir şekilde performanslarını artırabilmek için gerekli motivasyonu sağlayabilmek İşletmede etkin bir iletişimi gerçekleştirmek bu safhada yapılması gerekli hususlar arasında sayılabilir.

Kontrol Kontrol işlevi; Görülen işlerin amaçlara, konulan usul, prosedür ve standartlara uygun olarak yapılıp yapılmadığını belirlemek ve gerektiğinde düzeltmeler yaparak işlerin amaç ve planlara uygun olarak yürütülmesini sağlamaya yönelik faaliyetlerin tümünü kapsar.

İşletmenin Dış Çevresi Genel çevre Politik çevre Yasal çevre Ekonomik çevre Teknolojik çevre Sosyokültürel çevre Demografik çevre Uluslararası çevre Sektörel çevre Rakipler Tedarikçiler Müşteriler Tüketiciler İkame ürünler İşgücü piyasaları İşletmenin İç Çevresi Çalışanlar Kurum Kültürü Yönetim yapı ve sistemleri Davranış, ilişkiler ve dinamikler

İşletme İçi Çevre Sektörel çevre Genel Çevre

Genel Çevre Sektörel çevre İşletme İçi Çevre Politik Tüketiciler Rakipler Yasal Uluslararası Çalışanlar Kurum Kültürü Yönetim Yapısı Sistemler Tedarikçiler Müşteriler Davranış, İlişkiler, Dinamikler Demografik İşletme İçi Çevre Ekonomik İkame ürünler İşgücü piyasaları Sektörel çevre Teknolojik Sosyokültürel Genel Çevre

Organizasyon Dinamiği (T.Koçel/İşletme Yöneticiliği; Beta) Dış Çevre Çevresel Gelişmeler Sosyal ve Kültürel ortam Demografik ortam Teknolojik ortam Tüketim ve tedarik pazarı Sosyal ortam Politik ve Yasal ortam Uluslararası ortam İşletme Üst Girdiler Çıktılar Yönetici Kişisel ihtiyaçlar Örgüt içi baskılar Amaçlar Verimlilik Etkililik Çevresel gelişmeler Çalışanlar Organizasyon Dinamiği (T.Koçel/İşletme Yöneticiliği; Beta)

Çevresel Belirsizlik Değişen faktörlerin sayısı Faktörlerin değişme hızı Yüksek Belirsizlik Y Değişme Hızı Düşük Belirsizlik D D Faktör Sayısı Y

İşletme Dış Çevresinin Yönetimi ÇEVREYE UYUM SAĞLAMA Koordine etme (değişimleri izleme) Sürekli tahminler Esnek organizasyonlar Birleşmeler ve ortak girişimler ÇEVREYİ ETKİLEME Reklam / halkla ilişkiler Politik / lobi faaliyetleri Sendika ve dernekler

İşletmeye Giriş Konu 1: İşletme Yrd.Doç.Dr. Yıldırım Osman Çetmeli Yaşar Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü