SINAV KAYGISI VE SINAV TAKTİKLERİ

KAYGI NEDİR?

KAYGI NEDİR? Kişinin bir uyaranla karşı karşıya kaldığında yaşadığı, Bedensel, Duygusal, Zihinsel değişimlerle kendini gösteren Bir uyarılmışlık durumudur.

SINAV KAYGISI NEDİR? Sınav öncesinde öğrenilen bilginin, sınav sırasında etkili bir biçimde kullanılmasına engel olan ve başarının düşmesine yol açan yoğun kaygıya sınav kaygısı denir.

SINAV KAYGISI Sınav kaygısı; her yaş grubundan öğrencinin yaşadığı önemli bir problemdir. Ancak bu, aşılamayacak bir problem değildir.

SINAV KAYGISI Sınavlarda hemen herkes kaygılanır. Kaygı ölçülü olduğu takdirde vücutta adrenalin ve serotonin (mutluluk hormonu) salgılanır. Kişi tam tersi olur ve; "bu heyecanla başaramazsam, sınav kaygısından cevapları unutursam veya karıştırırsam, ya kontrolümü kaybeder sınavdan çıkmak zorunda kalırsam" gibi olumsuz düşünceler üretirse paniğe kapılır. Bu da dikkat dağılmasına yol açar ve başarıyı düşürür. 6

Bir Hikaye: ……………..KURBAĞA Kurbağalar bir gün yarışma düzenlemiş. Hedef; çok yüksek bir kulenin tepesine çıkmakmış. Bir sürü kurbağa da arkadaşlarını seyretmek için toplanmış ve yarış başlamış.Gerçekte seyirciler arasında hiç biri yarışmacıların kulenin tepesine çıkabileceğine inanmıyormuş.Sadece şu sesler duyulabiliyormuş: ''Zavallılar! hiç bir zaman başaramayacaklar!'' Yarışmaya başlayan kurbağalar kulenin tepesine ulaşamayınca teker teker yarışı bırakmaya başlamışlar. İçlerinden sadece bir tanesi inatla ve yılmadan kuleye tırmanmaya çalışıyormuş. Seyirciler bağırmaya devam ediyorlarmış:''Zavallılar! hiç bir zaman başaramayacaklar!'' Sonunda bir tanesi hariç, hepsinin ümitleri kırılmış ve bırakmışlar. Ama kalan son kurbağa büyük bir gayret ile mücadele ederek kulenin tepesine çıkmayı başarmış. Diğerleri hayret içerisinde bu işi nasıl başardığını öğrenmek istemişler. Bir kurbağa ona yaklaşmış ve sormuş Sınav kaygısının nedenleri

''Bu işi nasıl başardın. '' diye ''Bu işi nasıl başardın?'' diye.O anda farkına varmışlar ki; Kuleye çıkan kurbağa sağırmış! Siz de, hayallerinizi gerçekleştiremeyeceğinizi söyleyen söz ve kişilere karşı hep sağır kalın. Olumsuz düşünen insanları duymayın!…

Sınav Kaygısının Nedenleri Yetersiz öğrenme ve çalışma becerisi Alışılmış, gereksiz ve olumsuz düşünceler Zamanı iyi kullanamama, Kötü çalışma alışkanlıkları, Beklenti düzeyi, Mükemmeliyetçi yaklaşım, Görev ve sorumlulukları erteleme, Kaygı Belirtileri 9

Sınav Kaygısının Belirtileri Kalp atışlarında hızlanma ve artış, çarpıntı, Hızlı nefes alıp-verme, Gerginlik ve/veya sinirlilik hali, Terleme ve/veya titreme, Dilin damağın kuruması, Mide şikayetleri,

Sınav Kaygısının Belirtileri Bağırsak hareketlerinde değişme (ishal-kabızlık), Telaş, şaşkınlık, organize olamama, Baş ağrısı, huzursuz uyku, kabus görme, Konsantrasyon bozuklukları, Kaygı ve korku ifadeleri içeren düşünceler, Ortamdan uzaklaşmak isteme, Yorgunluk belirtileri, Yeme alışkanlıklarında değişme vs.

Sınav Kaygısının Sebep Olduğu Duygular Endişe, Huzursuzluk, Öfke-Kızgınlık, Korku, Ümitsizlik, Mahcubiyet, Hayal kırıklığı, Mutsuzluk, Tedirginlik.

SINAV KAYGISI Yaklaşan sınav öncesinde sınav kaygısı yaşayan öğrenciler felaket senaryoları üretmede birebirdir. Zihinlerinde sürekli aynı senaryoyu yaşamaktan kendilerini alamazlar. 13

OLUMSUZ DÜŞÜNCELERİMİZ “ Bu sınavda başarılı olamayacağım” “ Bu sınavda başarısız olmak , benim başarısız biri olduğum anlamına gelir” “ Bu sınavda başarısız olursam anneme-babama ne derim” “Bu sınavda başarısız olursam herkesin bana bakış açısı değişir” “Biliyorum bu sınavda başarılı olamam.” “Sınav kötü geçecek.” “Çok fazla konu var, hangi birine hazırlanabilirim ki?” gibi düşünceler sağlıklı düşünmenizi engeller. 14

Yaşanan bütün bu duygular kaygıyı arttırır ve bu tür düşüncelerin performansa hiçbir yararı olmaz. Öncelikle kendi iç diyalogunuzda kendi kendinize neler söylediğinizin ve bu ifadelerin duygularınızı nasıl etkilediğinin farkına varmanız ve daha olumlu yaklaşımlarla daha olumlu ifadeler kullanmayı öğrenmeniz gerekmektedir. Kaygı, düşünce ve beklentilerden kaynaklanır. Yetenekler, geçmiş sınav performansları ve yapabilecekleriniz hakkındaki olumsuz düşünceler, olumsuz duygu ve kaygıya neden olur. Olumsuz düşünceler olumsuz beklentilere ve düşük performansa neden olur.

KAYGIYI KONTROL ETMENİN FAYDALARI Öncelikle sınava konsantre olmanızı ve sorulara odaklanmanızı sağlar, Düşüncelerinizi organize etmede, dikkatinizi toplamada yardımcı olur, Olumsuz düşünmenizi ve paniğe kapılmanızı engeller, Kontrol duygusu başarmaya yardım eder, gerçek performansınızı sergilemenizde önemli rol oynar.

SINAV KAYGISINI AZALTAN FAKTÖRLER Sınavlara en iyi şekilde, bir plan ve program dahilinde hazırlanmak, Çalışmaları asla ertelememek, Zamanı akıllı kullanmak, Beklentiyi gerçekçi tutmak, 17

Kaygımızı azaltmak için yapabileceğimiz uygulamalar: 18

Düşünceleri Durdurma Tekniği Kaygı, kendiliğinden olumsuz düşünceleri ortaya çıkarır. Bu düşünceler başladığında kendinize “DUR” deyin. Kırmızı ışık yandığında durduğunuz gibi aklınızdan bu olumsuz düşüncelerin geçişini de durdurun. Bunu ilk seferde başarmak zor olabilir, ancak bir kez başardığınızda sıklıkla kullanabileceğiniz bir yöntemdir. 19

Kendi Kendine Telkin Etme Tekniği Yoğun kaygı hissettiğinizde derin bir nefes alarak “Sakin ol ve rahatla”, “kaygılanma zamanı geçti, şimdi sınav zamanı” gibi kendinizi rahatlatacak anahtar cümleleri tekrarlayın. 20

Dikkatini Başka Noktalara Odaklama Tekniği Kaygınız arttığında etrafınıza bakın ve dikkatinizi ortamdaki başka noktalara yoğunlaştırın. Sınıfta kaç çeşit eşya var?, Duvarda asılı yazının kaç satırı var?, Kaç kişi gözlük kullanıyor? vs, gibi. Zihninizi o an meşgul edecek ve sizi sınavdan uzaklaştıracak başka şeylerle ilgilenin. 21

Köprü Objeler Kullanma Tekniği Sevdiğiniz kişi ve mutlu olduğunuz ortamları düşünmek sizi rahatlatır ve kaygınızı azaltır. 22

İç-Diyaloğu Kurma Tekniği Sınav kaygısına veya paniğe bağlı olarak, genellikle kişi kendi kendine “ben bu soruları yapamam. Başarısız olacağım gibi olumsuz mesajlar yollar. Kişinin kendi iç diyaloğunda neler söylediğinin, yaşadığı duygular ve performansına etkisi büyüktür. 23

Elimden geleni yapacağım gibi olumlu mesajlarla değiştirmek, olumlu düşünmek ve kendinize, sadece olumlu mesajlar göndermek sizi motive eder, kaygını azalmasına yardımcı olur. 24

1. Solunum egzersizleri 2. Gevşeme egzersizleri 25

26

DENEME SINAVLARININ BİZLERE KAZANDIRACAKLARI Eksik olan konuları ortaya çıkarmamızı , Sınav sistemini özümsememizi , Soru tiplerine aşinalık kazanmamızı , Sınav heyecanını yenmemizi , Vücudunuzu artık sınav süresine kurarak , zamanı kullanmayı öğreneceksiniz. Başkalarının arasındaki yerini ve durumunuzu görmenizi , Hatanızı tekrarlamamayı , Başarı grafiğinizi takip etmemizi , Gerçek sınava hazır duruma gelmemizi sağlayacaktır. 27

ANCAK!!! Deneme sınav sonuçlarını abartmayın. Bu sınavların sizin eksik olduğunuz konuları belirlemek için yapıldığını Sınava hazırlık sürecinde kendinizi başkaları ile değil ; kendi performansınız içinde değerlendirmeyi UNUTMAYIN! 28

SINAVA BİR GÜN KALA MUTLAKA; Sakin bir ortamda sınav dışında konuları konuşarak gününüzü yaşayın. Yemeğinizi evde yiyin. Aynı saatte kalkıp yatın Kıyafetleriniz rahat ve hava şartlarına uygun olsun Sınava giderken yanınıza alacağınız malzemeleri hazırlayın ( 2 tane kalem, silgi, kalemtraş, kimlik) Geçmişteki başarılarınızı düşünün. Olumlu düşünceler geliştirmeyi sürdürün.

SINAVA BİR GÜN KALA SAKIN; Dışarıda yemek yemeyin. Geçmişteki başarısızlıklarınızı asla aklınıza getirmeyin. Kesinlikle sakinleştirici, uyku verici ilaçlar almayın.

SINAV GÜNÜ MUTLAKA; Sınav saatini dikkate alarak her zamankinden biraz daha erken kalkın. Mutlaka kahvaltı yapın. Sınavdan yarım saat önce sınav yerinde olun. Bu sınavda başarılı olacağınızı asla unutmayınnnnn…..

SINAV GÜNÜ SAKIN; Çok erken ya da çok geç kalkmayın. Kahvaltı yapmadan evden çıkmayın. Soru çözmek için yanınıza müsvette kağıt almayın. Yanınıza hesap makinesi ve cep telefonu almayın.

SINAV BAŞLAMADAN ÖNCE MUTLAKA; Tuvalet ihtiyacınızı karşılayın. Sınav salonuna girdikten sonra salon görevlisinindi yardımıyla yerinize yerleşin. Soru kitapçığınızın türü neyse cevap kağıdına da aynı türü kodlayın, ya da kodluysa aynı olduğundan emin olun. Dağıtılan cevap kağıdındaki bilgilerin size ait olup olmadığını kontrol edin. Soru kitapçıklarının sayfalarını inceleyin, eksik ya da hatalı sayfa olup olmadığına dikkat edin.

KİTAPÇIĞA GÖZ ATMAK SİZE; Kesinlikle vakit kaybettirmeyeceği gibi; Kitapçığa hakim olmanızı, Heyecanınızın azalmasını , Muhtemel değişiklikleri görmenizi, Kitapçıkta eksik sayfa,baskı hatası vb.şeyler varsa en baştan düzeltmenizi sağlar.

SINAV ANINDA

Her testte aynı zorluk ya da aynı kolaylık derecesine sahip sorular bulunmaz. Sınavda çıkacak olan soruların zorluk derecesi - Çok kolay sorular % 10 - Kolay sorular % 20 - Normal sorular % 40 - Zor sorular % 20 - Çok zor sorular % 10 36

Dört şıktan oluşan her sorunun Bir doğru cevabı Bir çeldiricisi İki tanede kendi içinde doğru fakat kesinlikle cevap olamayan şıkkı vardır. Cevap şıklarında cevaba benzeyecek bir şık bulunur. Bunlara ÇELDİRİCİ adı verilir. Çeldiriciler ilk bakışta cevap gibi algılanabilir ama ufak bir zihinsel egzersizle doğru cevabı bulmanız mümkündür. 37

Bu sınava bir tek siz girmiyorsunuz; diğer kişilerin durumları da sizin ki gibidir. Sakin olun… Görevlilerce sınavda yapılacak açıklamaları iyi bir şekilde dinleyin, anlayamadığınız yerleri mutlaka sorun.

Zaman yetmez diye bir şey düşünmeyin Zaman yetmez diye bir şey düşünmeyin. Sizlere verilen süre soruların çözümlerine mutlaka yetecektir. Hatta fazla zaman kaldığını göreceksiniz. Zamanın yetip yetmemesi soruların cevaplarını bilip bilmemeye, çabuk ya da geç bulmaya bağlıdır. Sınava başladığınızda heyecan mutlaka olacaktır. İlk soruları okuduğunuz halde anlamayabilirsiniz. Hemen kağıt-kalemi bırakın, gözlerinizi kapayıp derin nefes alın. Başaracağınıza dair kendinize telkin edin.

Soru kökünün tamamını dikkatlice okuyun, ezbere davranmayın. Soruyu anlamak çözümün %50’sidir. Soruyu anlamadan çözmeye başlamayın. Soru kökünün iyi okunup anlaşılması, daha sonra cevabın düşünülmesi gerekir. Soru kökü anlaşılmadan cevabı düşünmeye çalışmak hızı düşürür. Zaman kazanmak için soruyu okumadan cevap şıklarına koşmak sizi yanıltır. 40

TURLAMA TEKNİĞİNİ kullanın! İlk turda, çözebileceğiniz maksimum soruyu doğru olarak çözmeye çalışın. İlk planda yapamadığınız soruların yanına bazı şekiller koyarak atlayınız. Örnek; != konuyu biliyorum,çözebilirim. !!= zamanımı alır, herhalde çözebilirim !!!= zor soru, herhalde çözemem Bunu yaptığınızda sınavın sonunda artan vaktinizde önem derecesine göre belirlediğiniz soruları çözmeye başlayabilirsiniz.

Altı çizili veya koyu yazılı kelimeye dikkat edin. Soru kökleri sorunun anlaşılmasında önemli yer tutar. …değildir? - …yoktur? - …olamaz? gibi Soruyu anlayamadığınız zaman önce soru kökünü sonra seçenekleri tekrar okuyun. Daha sonra da seçeneklerin ışığında soruyu bütünüyle inceleyin. Uzun sorulardan korkmayın çünkü bu tür sorular iyi açıklanmıştır. Paragraf sorularında önce soruyu daha sonrada paragraf metnini okuyun. Böylece sorudan istenilenin ne olduğunu anlamanız kolaylaşacaktır.

Sorulardaki şekilleri çizerek vakit kaybetmeyin Sorulardaki şekilleri çizerek vakit kaybetmeyin. Soru kitapçığı üzerinde karalamanızı yapın. Sınav sırasında dikkatiniz dağılabilir. Bu anlarda kalemi bir süreliğine bırakıp 10-15 sn.dinlenin.(Derin nefes alma-gözleri kapama gibi.)‏ İlk doğru gördüğünüz seçeneği hemen işaretlemeyin tüm seçenekleri okuyun. Çünkü soruda istenen en doğru ise ilk seçtiğiniz ne kadar doğru ise yanlış olabilir. Cevap seçeneklerinden sorunun çözümüne de gitmek önemli test tekniğidir. Yanlışları eleyerek doğru cevabı bulabilirsiniz.

Kodlama her sorudan sonra yapılmalıdır Kodlama her sorudan sonra yapılmalıdır. Bu asla bir zaman kaybı değildir. Çünkü Kodlama için geçen süre bir ölçüde dinlenme sürenizdir. Bu zaman dilimi içinde bir soru ile olan zihinsel bağınızın koparır, bir başka soruya geçmek için zamanın geldiğini düşünürsünüz. Bu bilinç dışı bir faaliyettir. Ayrıca sınavın ilerleyen diliminde boş bir cevap kağıdı görmek yerine dolu bir cevap kağıdı görmek kendinize olan güveni sağlamanıza yardım eder. Zaman kazanacağım diye kodlamayı sona bırakmak sınav sonrası yorgunluk ve dikkat dağılmasının fazlalığı sebebiyle hatalı veya eksik kodlama riskini artırır, kaydırma yapmanıza yol açar. Her yıl % 1 adayın kaydırma hataları nedeniyle mağdur olduğunu unutmayınız . 44

Ard arda aynı şıkkı 4 kere işaretlemişseniz cevaplarınızı kontrol edin. Sayısal sorularda mutlaka işlem yapınız. Soru içerisinde önemli gördüğünüz yerlerin altını mutlak çizin Bir bölümden diğer bölüme geçtiğinizde zihninizi dinlendirin. Gözlerinizi kapayın, derin nefes alın. Bitirdiğiniz testin çok iyi geçtiğini, çözeceğiniz testen de başarılı olacağınızı kendinize telkin edin. Çözemediğiniz sorularda moralinizi bozmayın. Hemen diğer soruya geçin. Soruyla inatlaşmayın. Çünkü zor soruyu değil, çok soruyu yapan sınavı kazanacaktır.

Yorulduğunuz zaman bedensel egzersizler yapın Yorulduğunuz zaman bedensel egzersizler yapın. Ses çıkarmadan kollarınızı, başınızı ve ayaklarınızı hareket ettirin. Sınav sırasında kaygılandığınızı hissederseniz ve moraliniz bozulursa kalemi bırakıp kendiniz için olumlu, güzel bir şey düşünün. Sonra tekrar teste dönün. Sık sık saate bakmayın. Bölümlere geçişde saatinizi kontrol edin. Sınav bitiminde kodlamalarınızı kontrol edin.

KISACA SINAVLARDA YAPILAN DİKKATSİZLİKLER 1) Sınav Kitapçık Türünün Yanlış Kodlanması Ya Da Kodlamanın Unutulması. 2) Soru Kökünü Dikkatli Okumadan Cevaplamaya Geçilmesi. 47

4) Yanıtlanamayan Sorularda Tesadüfi Yolların Tercih Edilmesi. 3) Olumsuz Soru Köklerinin Olumlu Gibi Algılanması.(Hangisi Değildir?Hangisi Olamaz? Gibi...) 4) Yanıtlanamayan Sorularda Tesadüfi Yolların Tercih Edilmesi. 5) Sorunun Bizden Tam Olarak Ne İstediğini Anlamadan Çözüme Geçilmesi. 6) İlk Okunan Cevabın Doğru Olduğunun Düşünülmesi. (Daha Fazla, Daha Yakın Gibi...) 7) Cevapların Kitapçığa İşaretlendikten Sonra Toplu Olarak Cevap Kağıdına Geçirilmesi. 48

Sınavdan Sonra; Sınavınız iyi veya kötü geçsin, sınavdan sonra kendinizi ödüllendirin; Kendinize sevdiğiniz bir şeyler alın, Hoşlandığınız bir şeyler yapın. Ancak sonrasında sınavda başarısız olduğunuz konuları tespit edip eksikleriniz ve yanlışlarınız üzerinde durun. 49

BAŞARILAR 50