OKUL KÜLTÜRÜ ZEYNEP SEVİM 070126048
İÇERİK Kültür Örgüt Kültürü Örgüt Kültürünün Önemi Örgüt Kültürünün Özellikleri Örgütte Yer Alan Baskın ve Alt Kültürler Örgüt Kültürü Sınıflamaları Örgüt Kültürünün Oluşumu Örgüt Kültürünün Öğeleri Okul Kültürü Okul Kültürünün Boyutları
KÜLTÜR Bir toplumun tüm yaşam biçimini ifade etmektedir. İnsanın yaptığı her şey kültürün bir parçasıdır. Kültür, insan unsuruyla ve onun ürettikleriyle anlam kazanır. “İnsan kültürünü üretir ve biriktirir.”
KÜLTÜR Kültürle ilgili olarak; Bütüncül, Tarihsel temelli, Antropolojik kavramlarla ilgili, Toplumsal olarak yapılandırıldığı Değişiminin zor olduğu yönünde ortaklaşma görülmektedir.
ÖRGÜT KÜLTÜRÜ Ulusal kültürün (makro kültür) temel değerlerini, normlarını, davranış örüntülerini örgüt içeriğine katan bir alt kültürdür. “Bir grup ya da örgütün üyelerinin ortaklaşa paylaştıkları temel sayıltılar, değerler, semboller ve uygulamalar bütünüdür.” Şişman (1994)
ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN ÖNEMİ Pek çok örgüt kuramcısı, bir örgütün başarısının o örgütün kültürüyle derinlemesine ilişkisinin olduğu konusunda fikir birliğine varmışlardır. Kültür, bir örgütte bir dizi işlevi yerine getirmektedir: Bir örgütle diğer örgütler arasında farklılık yaratır. Örgüt üyelerine kimlik duygusu verir.
ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN ÖNEMİ İnsanların bir değere bireysel çıkarlarından daha fazla bağlanmasına olanak sağlar. Toplumsal sistemin dengesini güçlendirir. İşgörenlerin söyleyeceklerine ve yapacaklarına ilişkin uygun standartlar sağlayarak örgütü bir arada tutmaya yardımcı olan toplumsal bir yapıştırıcıdır. İşgörenlerin tutum ve davranışlarını biçimlendiren ve yönlendiren bir anlam yaratıcı ve denetim mekanizması hizmeti görür.
ÖRGÜT KÜLTÜRÜ Steinhoff ve Owens, örgüt kültürünün Örgütün tarihi, Örgütün değer ve inançları, Örgütü açıklayan hikaye ve mitler, Örgütün kültürel normları, Gelenekler, törenler, adetler Örgütün kadın ve erkek kahramanlarından oluştuğunu ifade etmektedir.
ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN ÖZELLİKLERİ Ayırt edici olması, İstikrarlı olması, Belirgin olmaması, Sembolik olması, Bütünleşmiş bir yapısı olmasıdır.
ÖRGÜTTE YER ALAN BASKIN VE ALT KÜLTÜRLER Örgüt kültürünün birtakım ortak özellikleri olmakla birlikte, bir kültür içinde çeşitli alt kültürler de bulunmaktadır. Büyük örgütlerin çoğunun baskın bir kültürü ve çok sayıda alt kültürü vardır. Baskın kültür, örgüt üyelerinin çoğunluğunca paylaşılan değerleri ifade eder. Bir örgütün kültüründen söz ederken, esasen örgütün baskın olan kültüründen söz edilmektedir.
ÖRGÜTTE YER ALAN BASKIN VE ALT KÜLTÜRLER Alt kültürler, bir bölümdeki bireylerin karşılaşabileceği ortak sorunlar, durumlar ve deneyimleri yansıtmak üzere, daha çok büyük örgütlerde yatay ve dikey bir biçimde oluşmaktadır. Bir okul örgütü için düşünülecek olursa, yöneticiler, öğretmenler, diğer işgörenler ve öğrenciler olmak üzere dört alt kültürden söz edilebilir.
ÖRGÜT KÜLTÜRÜ SINIFLAMALARI GÜÇLÜ VE ZAYIF ÖRGÜT KÜLTÜRLERİ Kültürler çoğunlukla güçlü ya da zayıf olarak tanımlanır. Güçlü kültürler, kültürle ilişkisi olmayan güdülerden daha çok, insan eylemlerini etkilemesi daha olası olan sayıltı ve değerlerin paylaşılmasıyla karakterize edilirler. Güçlü kültürlerde inançlar ve değerlere yoğun bir şekilde sahip olunur.
GÜÇLÜ VE ZAYIF ÖRGÜT KÜLTÜRLERİ Zayıf olan örgütlerde, temel değerler üyeler tarafından kabul görmez. Bu tür kültürlerde güçlü bir atmosfer oluşturulamadığından örgütsel başarı düzeyinde düşme gözlenir.
ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN OLUŞUMU Kurucuların etkisi İç çevrenin etkisi Dış çevrenin etkisi Yönetim uygulamaları Ulusal kültürün etkisi Üst yönetim Örgüt kültürü Örgüt kurucularının felsefesi Seçim ölçütü Sosyalleşme Robbins, P.S. (1994)
ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN ÖĞELERİ Temel Sayıltılar Sayıltılar; örgüt üyelerinin çevreyle ilişkileri, gerçek, zaman, mekan, insan eylemleri ve insan ilişkilerinin doğasıyla ilgili olarak paylaştıkları temel inançlardır. Temel Değerler Değerler; örgüt üyelerinin olay, durum ve davranışları değerlendirmede, yargılamada benimsemiş oldukları ölçütlerdir. Normlar Normlar, bir örgütün davranış kurallarıdır.
ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN ÖĞELERİ Artifaktlar İnsanların işitebileceği, görebileceği somut örgütsel öğeler; insan eliyle yapılmış şeylerdir. Dil Her toplumun bir ana dili olduğu gibi, her örgütün de kendine özgü bir dili vardır. Bu dili örgütün üyeleri en iyi biçimde kullanabilir ve öğrenebilirler. Kutlamalar, Törenler, Rit ve Ritüeller Toplumsal yaşamda olduğu gibi örgütsel yaşamda da törenler üyelerin bir arada bazı özellikleri paylaşmaları, örgütsel bütünleşmenin sağlanması yönünden önemlidir.
ÖRGÜT KÜLTÜRÜNÜN ÖĞELERİ Mecazlar Mecazların doğası, meydana gelişi ve vurguladığı konular örgütün iklimi, niteliği ve kişiler arası ilişkilerin niteliğiyle ilgili ipuçları verdiği için yöneticiler için çok önemlidir. Kahramanlar Kahramanlar bir örgüt içinde büyük ölçüde takdir edilen özelliklere sahip, ölmüş ya da yaşayan, gerçek ya da hayali kişilerdir.
OKUL KÜLTÜRÜ “Okulun dış çevresine uyum ve kendi içinde bütünleşme sürecinde ortaya çıkan sorunları çözme çabası sırasında gelişen, icat edilen ya da keşfedilen gerçekliği ve sürekliliği belli bir dönem içinde kanıtlanmış olan, okula yeni gelenlere en doğru algılama, düşünme ve hissetme biçimleri olarak aktarılan, bilinçli olarak tasarlanan veya farkında olunmayan sayıltılarla bu sayıltıların fiziki çevre ve insan etkileşimine yansıyan ifadelerinin tamamıdır.”
OKUL KÜLTÜRÜ Başarılı bir okul için gerekli olan kültürel özellikler: Takım çalışması, Düzenlilik, Akademik başarı kültürü, Sürekli okul geliştirme, Öğrenci sorumluluğu,
OKUL KÜLTÜRÜ Bir seçim bölgesindeki seçmenlerin gereksinim ve istemlerine uyum, Öğretmen yeterliliğinin cesaretlendirilmesi Yönetici yeterliliğinin cesaretlendirilmesi.
OKUL KÜLTÜRÜNÜN BOYUTLARI Demokratik yönetim ve katılım Katılımın sağlandığı demokratik bir okul kültürünün oluşturulup güçlendirilmesi hem öğrenci, öğretmen düzeyinde, hem okul örgütü düzeyinde, hem de toplumsal düzeyde çok önemlidir. İşbirliği, destek ve güven Amaç ve çıkarları aynı olan bireylerin oluşturdukları güvene dayalı çalışma ortaklığıdır.
OKUL KÜLTÜRÜNÜN BOYUTLARI Okul-Çevre ilişkisi Okul ve çevre arasında kurulan güçlü bir bağ, okul kültürünü olumlu yönde etkiler. Bütünleşme ve aidiyet Örgüt üyelerinin istekli ve gönüllü olarak örgüte içten bağlılıklarıdır.
TEŞEKKÜRLER