HZ MUHAMMED SAV EFENDİMİZİN EŞSİZ AHLAKI eminyavuzyigit@hotmail.com UZMAN İMAM HATİP BAŞAKŞEHİR MÜFTÜĞÜ DOLAPDERE SAN. SİT. CAMİİ BAŞAKŞEHİR-İSTANBUL

ELE ALINAN KONULAR: SÜNNET NEDİR? 2) EFENDİMİZ (SAV) AHLAKI SÜNNETLERİ. 3) EFENDİMİZİN (SAV) UNUTULMAYA YÜZ TUTMUŞ SÜNNETLERİ. 4) EFENDİMİZ(SAV)’İN GÜNLÜK YAŞAMI (24 SAATİ) 5) EFENDİMİZ (SAV)’İN VEDA HUTBESİ 6)TAHİYYATÜN NUZÜLÜ(ZİRVEİ MUHABBET) 7) O KİMDİR? 8) EFENDİMİZ(SAV)’İN BİR KISIM DUALARI

قُلْ اِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللّٰهَ فَاتَّبِعُونٖى يُحْبِبْكُمُ اللّٰهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللّٰهُ غَفُورٌ رَحٖيمٌ «De ki: "Eğer Allah'ı seviyorsanız bana uyun ki, Allah da sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın. Çünkü Allah çok bağışlayandır, çok merhamet edendir.» (Ali imran 31)

وَاِنَّكَ لَعَلٰى خُلُقٍ عَظٖيمٍ «Sen elbette yüce bir ahlâk üzeresin.» (Kalem suresi4)

HZ MUHAMMED SAV EFENDİMİZİ SEVMEK O’NUN GİBİ YAŞAMAYA ÇALIŞMAKLA OLUR. EFENDİMİZ SAV SEVMEK FARZDIR.

SÜNNET NEDİR? Sözlükte "iyi ya da kötü tutulan yol, gidişat, davranış, hüküm, adet, kanun" gibi anlamlara gelen sünnet, (çoğulu sünen) dir. ıstılahta, Hz. Peygamberden sâdır olan söz, fiil ve takrirlerle, O'na ait sıfatlara denir. Bu manada sünnet, hadis-i nebevî ile eş anlamlıdır. Bir fıkıh terimi olarak sünnet, farz ya da vacib kabilinden olmaksızın, Hz. Peygamberden naklolunan nafile ibadetlerdir. Fıkıh usulünde sünnet, Kur'ân'dan sonra şerî delillerin ikincisi olup, Hz. Peygamberin söz, fiil ve takrirleridir. Kelâm bilim dalında sünnet, bid'atın karşıtı olup, Hz. Peygamberin düşünce ve davranışlarına uygun bir hayat tarzı olarak tanımlanmıştır. Gerek hadisçilere, gerekse fıkıh usulü âlimlerine göre sünnet, üç bölümde ele alınmıştır: a) Kavli Sünnet: Hz. Peygamberin herhangi bir konu hakkında sözlü olarak yaptığı açıklamalardır. b) Fiili Sünnet: Hz. Peygamberin herhangi bir konudaki fiillerinin, sahabe tarafından görülüp nakledildiği haberlerdir. c) Takrirî Sünnet: Hz. Peygamberin, huzurunda sahabe tarafından söylenen sözleri ya da işlenen fiilleri reddetmeyip susması, onaylaması veya güzel karşılamasıyla oluşan sünnettir.( Dini kavramlar sözlüğü, diyanet)

EFENDİMİZİN (SAV) AHLAKİ SÜNNETLERİ

1)Efendimiz son derece tevazu sahibi idi 1)Efendimiz son derece tevazu sahibi idi. Bir topluluğa geldiğinde boş bulduğu yere oturur, üst tarafa geçmezlerdi. -Acaba Efendimizin mütevaziliğine benzer bir hal bizde var mı?

2) Efendimiz (sav)’in rahmet ve merhameti çok genişti 2) Efendimiz (sav)’in rahmet ve merhameti çok genişti. -biz rahmet ve merhamet sahibimiyiz?

3) Efendimiz (sav); Merhamet etmeyene merhamet olunmaz derdi 3) Efendimiz (sav); Merhamet etmeyene merhamet olunmaz derdi.(Buhari, edep,18) -Merhamet olunmamıza vesile olması için acaba merhamet ediyormuyuz?

4) Efendimiz (sav) itidalli idi 4) Efendimiz (sav) itidalli idi. ‘Taşkınlar helak olmuştur’ diye buyuruyor.(Ebu Davut, Sünen 5) -insanoğlu bu gün söz ve fiillerde aşırımı gidiyor yoksa Efendimiz gibi itidallimi?

5) Dul ve miskinlerle yürümekten ar etmezdi, onların ihtiyaçlarını yerine getirirdi.( Nesai Cuma 31) Yetim ve yoksullara yardım ederdi. -Bu günün insanı acaba Efendimiz gibi davrana biliyor mu? Yetim ve yoksullara yardım ediyor mu? Dul ve miskinlerin derdi ile dertlene biliyor mu?

HZ MUHAMMED SAV’E İTAAT ALLAH’A İTAATTİR مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ اَطَاعَ اللّٰهَ وَمَنْ تَوَلّٰى فَمَا اَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفٖيظًا «Kim peygambere itaat ederse, Allah'a itaat etmiş olur. Kim yüz çevirirse, (bilsin ki) biz seni onlara bekçi göndermedik.»(Nisa suresi 80)

6) Komşu hakkına Efendimiz çok riayet ederdi 6) Komşu hakkına Efendimiz çok riayet ederdi. Komşu hakkından o kadar bahsederdi ki san ki komşuyu komşuya mirasçı kılacak sanılırdı. -Bizim komşularımızla aramız nasıl?

7) Efendimiz (sav); ibretli, eğitici, düşündürücü şakalar yapardı 7) Efendimiz (sav); ibretli, eğitici, düşündürücü şakalar yapardı. -Şakalarımız Efendimizin şakalarına benziyor mu?

وَمَا اَرْسَلْنَاكَ اِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمٖينَ (Ey Muhammed!) Seni ancak âlemlere rahmet olarak gönderdik.» (Enbiya suresi 107)

8) Efendimiz SAV ashabı ile istişare ederdi 8) Efendimiz SAV ashabı ile istişare ederdi. Ümmetine de ‘İstişare eden kaybetmez’ buyururdu. -İşlerimizde istişareye önem vermeliyiz ki kaybetmeyelim..!

9) Yalandan son derece sakınırdı 9) Yalandan son derece sakınırdı. Sözde durmamayı, yalan söylemeyi, emanete hıyanet etmeyi münafıklık alameti sayardı. -Muhammet ümmeti olarak bizler acaba yalan söylüyor muyuz? - Acaba emanete hıyanetlik ediyor muyuz? -Acaba sözlerimizde duruyor muyuz?

HZ MUHAMMED SAV’E İTAAT ALLAH’IN MERHAMETİNİN KAYNAĞIDIR وَاَقٖيمُوا الصَّلٰوةَ وَاٰتُوا الزَّكٰوةَ وَاَطٖيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ «Namazı dosdoğru kılın, zekâtı verin, Resûle itaat edin ki size merhamet edilsin.» (Nur suresi 56)

10) EFENDİMİZ YERSİZ ÖFKEDEN SAKINIRDI 10) EFENDİMİZ YERSİZ ÖFKEDEN SAKINIRDI. HADİS-İ ŞERİFLERİNDE ŞÖYLE BUYURUYOR: «Öfke anında ‘’EÜZZU BİLLAHİ MİNEŞŞEYDANİRRACİM’’demek.» (Tirmizi 3452) Peygamber Efendimiz (SAV) ayakta olupta öfkelenen kişinin, oturmasını söyler ve öfkeyi gidermek için şu duayı tavsiye ederdi: «Allahım günahını bağışla, kalbimin kinini, kızgınlığını gider ve beni şeytandan koru» -Biz öfkelenenince ne yapıyoruz?

11) Kahkaha ile gülmeyip tebessüm ederdi.(Müslim Fezail 2117) ve ‘Çok gülmeyiniz, zira çok gülmek kalbi öldürür’ derdi.(İbni Mace Zühd 19) -

11) Efendimiz (SAV); görüşme taleplerinde bulunanlar arasında faziletli kişilere öncelik tanırdı. İnsanların ihtiyaçlarını görür, onlara nasihat edip onları eğitmeyi ihmal etmezdi. Hakkı sahibine verme de ihmalkar davranmazdı.(Tirmizi)

Efendimiz (SAV)in yanında herkes kendisini Peygambere daha yakın kimsenin bulunmadığını hissederdi. (Kendisine gösterilen ilgiden dolayı.). Kendisinden bir şey istenildiğinde varsa verir yoksa tatlı sözle karşılık verirdi.

13) Efendimiz (SAV); insanların en ahlaklısı idi 13) Efendimiz (SAV); insanların en ahlaklısı idi. Çünkü O’nun ahlakı Kurandı. Kendisine hizmet edene öf bile demezdi. Bir iş için niye yaptın niye yapmadın demezdi.

14) Efendimiz (SAV) çirkin sözlü değildi 14) Efendimiz (SAV) çirkin sözlü değildi. Çarşıda yüksek sesle konuşmazdı. Kötülüğe kötülükle karşılık vermezdi; Bilakis affeder ve görmezden gelirdi. Şahsi için intikam almazdı. İki şey arasında muhayyer kalsa kolay olanı seçerdi.(Hz Aişe ra)

15) Efendimiz (SAV)hiç kusur aramazdı. İşlerde katı davranmazdı 15) Efendimiz (SAV)hiç kusur aramazdı. İşlerde katı davranmazdı. Kendisinden bir şey isteyeni ümitsiz bırakmazdı. Üç şeyden uzak dururdu: «Münakaşadan, çok konuşmaktan ve kendini ilgilendirmeyen şeylerden.» İnsanlara karşı da üç şeyi terk ederdi: «Kimseyi hazır iken yermez, gaip iken kötülemez ve kimsenin gizli şeylerini araştırmazdı.» -Bu gün Peygamberimize ne kadar yakınız?

16) Efendimiz (SAV) başkasını mektubuna izinsiz bakmayı, ateşe bakmaya benzetirdi. -Bize ait olmaya her hangi bir şeye ehemmiyetimiz Efendimiz gibi mi acaba?

17) Efendimiz sav konuşmaya başlayınca; huzurundakiler, başlarını öne eğip dinlerlerdi. Yanında tartışmazlardı. O’nun yanında biri konuşmaya başlayınca, sözünü bitirinceye kadar diğerleri susardı. Kim önce geldiyse önce O kunuşurdu. Yabancıları, bedevilerin söz ve suallerinde ki kabalığa sabrederdi. Konuşanın sözünü kesmez; ançak haddini aşarsa ya nehyeder; yada kalkardı.

18) Çömertlikte Efendimiz gibisi yoktu 18) Çömertlikte Efendimiz gibisi yoktu. Ümmetini de cimrilikten son derece sakındırır ve «Çömert Allah’a yakın; cimri ise uzaktır» buyururdu. Sadaka vermeyi, daha da önemlisi borç vermeyi tavsiye ederdi. Vereceği sadakayı da bizzat kendi eliyle verirdi, kimseyi bunun için rahatsız etmezdi. Resulullah sav Efendimizden bir şey istenildiğinde hayır dediği vaki değildir.

HZ MUHAMMED (SAV) EFENDİMİZ ŞEFKAT VE MERHAMET SAHİBİDİR لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ اَنْفُسِكُمْ عَزٖيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرٖيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنٖينَ رَؤُفٌ رَحٖيمٌ «Andolsun, size kendi içinizden öyle bir peygamber gelmiştir ki, sizin sıkıntıya düşmeniz ona çok ağır gelir. O, size çok düşkün, mü'minlere karşı da çok şefkatli ve merhametlidir.» (Tevbe suresi 128)

19) Efendimiz SAV Yağmur yağarken bazen başını açardı. Hz Enes Ra: «Resülullah ile (SAV) birlikte idik, yağmur yağmaya başlayınca hemen başını açtı ve yağmur Rabbimin yeni yarattığı buyurdu.» (Müslim 2/615)

20) Efendimiz SAV beden ve kalp temizliğine çok önem verirdi 20) Efendimiz SAV beden ve kalp temizliğine çok önem verirdi. Gece sabahlara kadar ayakları şişercesine namaz kılardı. Sabah ve ikindi namazlarından sonra istiğfar ederdi(Günde 100 istiğfar ederdi). -Bedenimiz çok mu temiz ki abdest almaya, namaz kılmaya ve istiğfar yapmaya uyuşuk davranıyoruz.!

21) Efendimiz sav bir kimse tüküreceği zaman yüzü yönüne ve sağına tükürmesin. Soluna yada sol ayağının altına tükürsün derdi. (Buharı 1/404)

22) Efendimiz (SAV) at binmeyi, ok atmayı ve yüzmeyi tavsiye ederdi 22) Efendimiz (SAV) at binmeyi, ok atmayı ve yüzmeyi tavsiye ederdi. (Beyhaki 10/14-15)

23) Peygamberimiz SAV zamanını üçe bölerdi: Bir bölümünü ibadete, bir bölümünü ailesine bir bölümü de kendisine ayırırdı. Sonra kendisine ayırdığı bölümünü, insanlarla paylaşırdı. (Tirmiz, eş-Şemaili Muhammediye: s.265)

24) Efendimiz SAV hoşuna gitmeyen bir şeyle karşılaştığında şöyle derdi: «ELHAMDÜLİLLAHİ ALA KÜLLİ HALİN»(HER HALÜKARDA ALLAH’A HAMD OLSUN) (Ebu Davut, Tirmizi)

-Efendimiz böyle yaşardı ya biz nasıl yaşıyoruz? 25) Efendimiz SAV Yüze vurmamayı tavsiye ederdi ve kişiye karşı sövülmesini hoş karşılamazdı. (Buharı 5/138) -Efendimiz böyle yaşardı ya biz nasıl yaşıyoruz?

26) Efendimiz SAV ; sizden birİ aksırdığı zaman: «ELHAMDÜLİLLAH»desin 26) Efendimiz SAV ; sizden birİ aksırdığı zaman: «ELHAMDÜLİLLAH»desin. Kardeşi ve arkadaşı da ona: «YERHAMÜKALLAH» desin. Aksıranda: «YEHDİKÜMÜLLAHÜ VE YUSLİHÜ BALEKÜM»(Allah sizi hidayette kılsın ve kalbinizi ıslah etsin)desin.(Buhari Edep 125) Efendimiz SAV : Allah’a hamd etmezse «YERHAMÜKALLAH» demeyiniz.(Müslim Zühd 54) Efendimiz SAV camide çok sesli aksırılmasından hoşlanmazdı.(Beyhaki 7/32)

27) Efendimiz SAV hiç esnememiştir. Esnemek şeytandandır 27) Efendimiz SAV hiç esnememiştir. Esnemek şeytandandır. Mümkün oldukça esnememeye gayret etmeli(esneme gelince ağzıyla tutmalı) ve oda mümkün olmazsa elle kapatılmalıdır. (Buhari) Esnerken ağız kapatılmazsa şeytan güler veya ağızdan içeriye şeytan girer.(tirmizi) Esnerken «Ha, Ha» diye ses çıkarılması hadisi şerifte men edilmiştir.

28) Efendimiz SAV sakallı idi ve sakallarını uzatır bıyıklarını kısaltırdı. Fıtratla ilgili şöyle buyuruyor: «Sakalı bırakın ve bıyıklarınızı kısaltın.» derdi. «Müşriklere muhalefet edin.» (Buhari, Libas 64) «On şey fıtrattandır (yaratılıştan olması gereken âdetlerdendir): bıyığı kısaltmak, sakalı bırakmak, misvak kullanmak, buruna su çekmek, tırnakları kesmek, parmak aralarını yıkamak, koltuk altını temizlemek, etek tıraşı olmak, istinca ve istibra.» (Müslim, Tahare 56; Neseî, Zinet 1)

لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فٖى رَسُولِ اللّٰهِ اُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُوا اللّٰهَ وَالْيَوْمَ الْاٰخِرَ وَذَكَرَ اللّٰهَ كَثٖيرًا «Andolsun, Allah'ın Resûlünde sizin için; Allah'a ve ahiret gününe kavuşmayı uman, Allah'ı çok zikreden kimseler için güzel bir örnek vardır.» (Ahzab suresi 21)

DUALAR EFENDİMİZ SAV’DEN Allah’ım acizlikten, tembellikten, cimrilikten, maddi ve manevi çöküntüden, kabir azabından, hayatın ve ölümün fitnesinde sana sığınırım. Allah’ım açlıktan, fakirlikten, zilletten. Zulmetten ve zulme uğramaktan sana sığınıyorum. Allah’ım yaptığım ve yapamadığım şeylerin şerrinden sana sığınırım. Allah’ım senin gazabından sana sığınırım.(Süneni Nesai’den) (Not: Bu sunum vaaz Diyanet Kuran Meali ve çok çeşitli kaynaklardan faydalanarak hazırlanmıştır.)