TARİHE YÖN VEREN MUHAREBELER NAZLI EREN HTS-1 SAREN TC. HARP AKADEMİLERİ KOMUTANLIĞI STRATEJİK ARAŞTIRMALAR ENSTİTÜSÜ KAVİMLER GÖÇÜ TARİHE YÖN VEREN MUHAREBELER NAZLI EREN HTS-1 SAREN

İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM: KAVİMLER GÖÇÜ 1.1. Avrupa Hunları 1.2. Germenler, Keltler 1.3.Roma İmparatorluğu 1.4. Kavimler Göçü Nedir? 1.5. Kavimler Göçü Nasıl Gerçekleşti? 2. BÖLÜM: KAVİMLER GÖÇÜ ÖNCESİ DÜNYA VE AVRUPA 3. BÖLÜM: KAVİMLER GÖÇÜ SONUÇLARI 4. BÖLÜM KAVİMLER GÖÇÜ SONRASI AVRUPA

Göç, bir milletin, bir kavmin yurtlarını terk ederek bilinmeyen bölgelere yok olma pahasına da olsa hareket etmesidir ve tarih öncesi çağlardan bu yana siyasi sosyal, askeri sebeplerle sürekli olan bir olaydır.

1. BÖLÜM: KAVİMLER GÖÇÜ

1.1. Avrupa Hunları: Kavimler göçünü başlatan Batı Hunlar’ının kimlikleri hakkında 200 yıldan beri türlü tahminler yürütülmüş, Türk-Fin, Fin-Ugor, Uygur-Moğol , Türk-Moğol karışımı, Türk-Moğol-Mancu karışımı oldukları konusunda yabancı bilim adamları görüş ileri sürmüşlerdir. Bazı kaynaklar Batı Hun İmparatorluğu ile Avrupa Hun imparatorluğunu ayırmakta ve bunları iki ayrı devlet olarak kabul etmekte, bazıları ise batı ve Avrupa Hun imparatorluklarını birbirlerinin devamı sayarak tek devlet kabul etmekte ve Büyük Hun Devleti’ni kuran kavimlerin torunları oldukları artık kesin bir gözle bakılmaktadır. Avrupa Hunları’nın dili, türkçe kabul edilmektedir ancak gittikleri coğrafyada ağırlıklı Germen dilleri konuşulduğundan bu dili de konuştukları belirtilmektedir.

1.1. Avrupa Hunları: Büyük Hun Devletinin MÖ: 58’de ikiye ayrılmasından sonra, Doğu Hun hüklümdarı Hohenyeh Çin hakimiyetini teklif etse de kardeşi Çiçi bunu bağımsıızlık uğruna reddettmiştir Çiçi'ye bağlı Batı Hunları Çin'in ve Doğu Hunları'nın baskısıyla Aral Gölü civarına göç etmislerdir. Hunlar batı steplerine göç etmeden önce burada buralarda iskitler yaşıyordu. Daha sonraları iran’dan gelen Sarmallar iskit imparatorluğunun yıkılmasından önemli rol oynadılar. iran kökenli kavimler batı steplerine yayıldılar.

1.1. Avrupa Hunları Aral Gölü Civarında 200 sene hayatlarını sürdüren Batı Hunlarının nüfusları arttı. Topraklar yetersiz kalmaya basladı. Ve baska Türk Boylarının katılmasıyla güçlendiler. Orta Asya’da Kuzey Hun Devleti’nin yıkılışından sonra (M.S. 216) bazı Türk boyları batı yönünde hareketlenerek Seyhun Nehri’nin batısında, Kuzey Kafkaslar’da ve Dinyeper Nehri civarında yerleşmişlerdir. IV. yüzyıl ortalarında Aral Gölü ile Hazar Denizi arasında yerleşen Hun boyları 374 yılında İtil/Volga Nehri’ne kadar uzanan bölgeye de yerleşmeye başladılar.

1.1. Avrupa Hunları Liderleri Balamir komutasında MS. 374 yılında Volga (idil) nehrini aşarak Batı'ya (Avrupa'ya) doğru ilerlemeye basladılar. Kardenizin kuzeyindeki tüm milletleri ileri iterek Tuna Nehri’ni aşıp Avrupa Hun Devleti’ni kurdular.

450 yılında Doğu-Batı Roma ve Avrupa Hun Devleti Avrupa Hunları’ en büyük imparatorları Atilla’nın ölümüyle birlikte yıkılıma aşamasına girdi ve 469’da yıklıdı

1.2. Germenler Cermenler, bugünkü Almanya’yı, Bohemya ve Polonya'nın batı bölümünü kapsayan Cermanya'da M.Ö. 3. yüzyıldan 9. yüzyıla kadar yaşayan halk veya bu halktan olanlardır. Denizci bir kavim olan Germenler, İskandinavya'nın güneyinden gelerek Keltleri yerlerinden sürdüler ve M.Ö. III. yy. dan itibaren bugünkü Almanya'ya yerleştiler. Sonra, Miladın ilk yüzyılları boyunca, Germanya dedikleri topraklarını, Urallar'a ve Karadeniz'e kadar genişlettiler. Germenler her şeyden önce savaşçıydılar. Germenler, Roma İmparatorluğu'yla ilişki kurunca, Hıristiyanlığı benimsediler. IV. yy .a kadar Ren ve Tuna boylarını ellerinde tutan Germenler 376 yılında Hun istilâlarına karşı koyamadı ve bu, Avrupa'da büyük kavimler göçünün başlangıcı oldu.

1.2. Germenler Frank, Sakson, Alman, Boyer, Langobard, Thürg, Kvad, Burgund, Vondal, Gepid, Viking, Doğu ve Batı Got kavimleri Germen Kavimlerini oluşturmaktadır. milattan önce birinci yüzyıla kadar bir siyasi birliklerine rastlanmadığı belirtilmektedir. Mîlâttan sonra 4. yüzyılda Avrupa Hunlarının saldırılarından kaçan Germen kavimleri, batıya göçmeye başladılar. İlkel tabiat tanrılarına inanan Germenler, Roma İmparatorluğunun Hıristiyan kültürünü benimseyip, zamanla kendi varlıklarını kaybettiler. Bugünkü Alman, İngiliz, İzlanda, İsveç, Norveç, Danimarka, Hollanda milletlerinin temelini Germenler ve dilleri sağlamıştır.

1.2. Keltler Tarih öncesi ve ilkçağ döneminde yaşayan Avrupa kavimlerinin bir bölümüdür. Dört bin yıl kadar önce Keltler, anavatanları olan Orta Avrupa'dan göç ederek özellikle Britanya Adaları'na, İspanya'ya ve Galya’ya yerleştiler. Savaşçı ve avcı oldukları kadar mükemmel çiftçiydiler. M.S. I. yy.da Romalılar tarafından kısmen yıkılan Kelt uygarlığı, gene de, Orta Çağ'a kadar yaşadı. Bugün bile, bazı Breton ve İrlanda törelerinde bu uygarlığın varlığını sürdürdüğü görülmektedir.

1.3. Roma: (MÖ. 773-MS.476) Roma M.Ö. 773 yılında Tibet Nehri üzerinde savunmaya elverişli bir tepede kurulan ve kısa zamanda gelişme kaydederek ilk çağın en büyük imparatorluğu haline gelmiştir. Kazandığı büyük zaferlerle Akdeniz’i ele geçirmiştir. Böylece gücünü artırmıştır. Roma İmparatorluğu’nun gücü dini mücadeleler ve iç savaşlarla sarsılırken Doğu’da İran’ın baskısı da gitgide artmaktaydı. Bu arada da Kavimler Göçü’nün başlaması daha büyük darbe aldı. Bu arada kuzeyden ve doğudan hiç aralıksız savaştı.

1.4. Kavimler Göçü Nedir? Ural Irmağı ile Volga arasında bulunan Batı Hunları’nın Avrupa içlerine ilerleyerek önlerine çıkan toplulukların bir kısmını yönetimleri altına alması, bir kısmını da Avrupa’nın batısına ve güneyine doğru yer değiştirmek zorunda bırakmasıyla başlayan, Roma İmparatorluğunun yıkılması ve Avrupa’da “Barbar Krallıkları” denen küçük devletlerin doğmasıyla sonuçlanan olaydır.

1.5. Kavimler Göçü Nasıl Gerçekleşti? Büyük Hun imparatorluğu dağıldıktan sonra Balamber/ Balamir komutasındaki Batı Hunlar’ı yavaş yavaş Batı’ya doğru göç etmeye başladılar. Öncelikle Aral Gölü civarında görülen Hunlar, sonraları Don ve Volga ırmakları civarında görüldüler. Orta Asya'daki Çin Devleti'nin egemenliğinden kurtulmak için 350 yıllarında batıya hareket eden bu Hun grubu, Volga-Don nehirleri arasında yaşayan ve artan nüfuslarına eklenen yeni kavimlerle yaşanabilecek geniş bir coğrafya arayışına girerek Hunların daha batıya göçmelerine neden oldu.

1.5. Kavimler Göçü Nasıl Gerçekleşti? Karadeniz’in kuzey kısımları Germen kavimlerinden olan Gotların işgali altında bulunuyordu. Don-Dinyeper Irmakları arasında Ostrogotlar, onların batısında da Vizigotlar yerleşmişti. Vandallar da Batı’da oturuyordu.

1.5. Kavimler Göçü Nasıl Gerçekleşti? Germen kavimleri iran Boyları karışık biçimlerde yaşıyorlardı. Hunlar, önce Doğu Gotları olan Ostrogot Devleti’ni yıktı, sonra da Batı Gotları olan Vizigotlar tarih sahnesinden silindiler. Gotlar, bu yenilgiler üzerine kalabalık gruplar halinde Batı Avrupa’ya ilerlediler.

1.5. Kavimler Göçü Nasıl Gerçekleşti? Hunlar, Roma imparatorluğu’nun Kuzey kesimlerini de alt üst ederek ispanya’ya kadar büyük bir kavimler göçüne neden oldular. Yendikleri kavimlerden aldıkları esirler ile ordularını genişleterek Avrupa’nın içlerine doğru saldırılarını yaygınlaştırdılar. Beklenmedik yerlerde görülen ani ve şiddetli Hun darbeleri Doğu Avrupa kavimleri arasına korku ve dehşet uyandırmıştır. Hatta Hunlar aleyhinde çoğu Lâtin ve Grek kaynaklarında kayıtlı, inanılmaz söylenti ve hikâyelerin çıktığı bilinmektedir.

1.5. Kavimler Göçü Nasıl Gerçekleşti? İspanya’ya kadar ulaşan bu büyük göç tarihte “I. Kavimler Göçü” olarak bilinmektedir.   “II. Kavimler Göçü” olarak vurgulanan olay ise V. yüzyıl başlarında Uldız/Yıldız komutasındaki Hun kuvvetlerinin Vandallar’ın bir bölümü ile Vizigotlar’ın İtalya’ya göç etmelerine sebep olan akınlardır.

1.5. Kavimler Göçü Nasıl Gerçekleşti? Bu akınların bitiş tarihi tam bilinmese de Batı Roma İmparatorluğu’nun resmi yıkılış tarihi olan 476 yılı olarak belirtilmektedir. Çünkü; Kavimler Göçü’nün nedenlerinden biri de göç hareketi öncesinde tek bir imparatorluk halinde bulunan Roma İmparatorluğu ile barbar kavimler arasındaki ekonomik uçurumdur. Güçlü ve zengin Roma İmparatorluğu, göçten önceki dönemlerde de yoksul ve gaddar olan barbar kavimlerin ilgisini çekmekteydi. Hun saldırıları karşısında direnemeyeceğini anlayan bu barbar kavimler, Roma İmparatorluğu’na saldırmayı son çare olarak gördüler. Bu topluluklar göç hareketlerinin yaşandığı, yaklaşık yüz yıllık süreç içinde bazen yendiler, bazen yenildiler, bazen köle olarak bazen de asker olarak Romalılar tarafından kullanıldılar. Bu akınlar, barbar kavimlerin sahip olma amacı Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılışıyla son buldu(476).

2. BÖLÜM: KAVİMLER GÖÇÜ ÖNCESİ DÜNYA VE AVRUPA

3. BÖLÜM: KAVİMLER GÖÇÜ SONUÇLARI Kavimler Göçü’ne yol açan Hunlar, Orta Avrupa’da bugünkü Macaristan topraklarını merkez alan Avrupa Hun Devleti’ni kurdular.

3. BÖLÜM: KAVİMLER GÖÇÜ SONUÇLARI Hun saldırılarından korkarak kaçan barbar kavimler Roma’da karışıklıkların ve iç isyanların çıkmasına yol açtı. İmparatorluk Theodosius’un ölümü üzerine oğulları Arcadius ve Honorius tarafından paylaşıldı. Roma 395 yılında ikiye bölündü. Hunların batıya sürdüğü kavimler, Roma’yı talan ederek ülkede büyük tahribata yol açtılar. V. yüzyılın ikinci yarısından sonra Batı Roma İmparatorluğu büyük güç yitirerek aşiret krallıklarına bölündü. Batı Roma İmparatorluğu resmen sona erdi (476). Avrupa’da uzun yıllar hüküm süren Roma İmparatorluğu’nun bölünmesi ve daha sonra batı kanadının yıkılması, Avrupa’daki siyasi dengelerin bozulmasına neden olmuştur. Kavimler Göçü sonucunda Avrupa’ya gelen kavimler (Franklar, Vizigotlar, Burgundlar vb.) Ortaçağ Avrupası’na damgasını vuran, “barbar krallıklar” olarak nitelendirilen küçük krallıklar kurdular.

3. BÖLÜM: KAVİMLER GÖÇÜ SONUÇLARI Katolik kilisesi, misyonerler aracılığıyla, Batı Roma İmparatorluğu toprakları üzerinde kurulan krallıkları Hıristiyanlaştırarak dinlerini yayma fırsatı buldu . Avrupa’daki otorite boşluğundan yararlanan kilise ve Papalık, tüm Ortaçağ boyunca siyasal gücü elinde tutmuştur. Avrupa’daki merkezi krallıkların zayıflaması derebeylik (feodalite) rejiminin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Feodalitenin oluşmasında göç ve istilanın önünden kaçanların kendilerine sığınacak bir yer aramaları, bunun sonucu olarak da asillerin topraklarına ve şatolarına yerleşmeleri etkili olmuştur. Bu durum aynı zamanda süzeren (himaye eden) ve vassal (himaye edilen) ilişkisini doğurmuştur.

4. BÖLÜM KAVİMLER GÖÇÜ SONRASI AVRUPA Bu göçün Avrupa’ya siyasi, dini ve etnik sonuçları olmuştur. I. ve II. Kavimler Göçü günümüz Avrupa’sının etnik yapısının şekillenmesinde büyük rol oynamıştır. . Bir Germen kavmi olan Franklar, Kavimler Göçü sonunda Galya’ya yerleşmişler ve burada ilk devletlerini kurmuşlardır (5. yüzyıl)

4. BÖLÜM KAVİMLER GÖÇÜ SONRASI AVRUPA İspanya’ya göç eden Vandal, Alan, ve Vizigot toplulukları, İber Yarımadası’na yerleşmesi ve buradaki yerli halkı içlerinde eriterek bugünkü İspanyollar’ın ilk ataları olmuştur. Aynı şekilde Angıllar ve Saksonlar, Britanya Adaları’na sığınarak buranın yerli halkı ile karışıp İngilizler’in atalarını oluşturmuşlardır.  

4. BÖLÜM KAVİMLER GÖÇÜ SONRASI AVRUPA Anayurtlarında kalan Germenler, daha sonra Alaman kabilesinin çevresinde yoğunlaşarak, yaşadıkları toprakların Almanya adını almasını sağlamışlardır.

4. BÖLÜM KAVİMLER GÖÇÜ SONRASI AVRUPA Avrupa’nın bugünkü etnik oluşumu, Hunların başlattığı Kavimler Göçü sonunda şekillenmiştir.

SONUÇ: Bu uzun ve sıkıntılı dönem içinde yeni bir Avrupa kurulmuş, batının Asya’yla olan ilişkileri yepyeni koşullar altına gelmiş ve bu yeni gelişmeler önümüzdeki çağa özelliklerini vermiştir.

Kavimler Göçü, günümüz Avrupa Devletlerinin temelini atan olaydır.

Bugün Asya ve Avrupa

KAYNAKÇA Ali Çimen, (2009), Tarihi Değiştiren İmparatorluklar, Timaş Yayınları, İstanbul Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi , (1982), C.2, Görsel Yayınları, İstanbul Berghorn, Detlef; Hattstein, Markus, (2010), Dünya Tarihi, NTV Yayınları, İstanbul Mcneil, H.William, (1989), Dünya Tarihi, çev. Alaeddin Şenel, İmge Kitaebevi, İstanbul Pirenne, Jacques, Büyük Dünya Tarihi, C.1, Dünya Basın Yayın, İstanbul Roberts, J. M. (2010),Avrupa Tarihi,çev. Fethi Aytuna, İmge Kitabevi, İstanbul Tarih II Kemalist Eğitimin Tarih Dersleri (2005), Kaynak Yayınları, İstanbul http://tr.wikipedia.org/wiki/Kavimler_G%C3%B6%C3%A7%C3%BC http://aygunhoca.com/tarih-haritalari/91-avrupa-tarihi-haritalari/250-avrupada-kavimler-gocu-haritasi.html