7-19 YAŞ AİLE EĞİTİMİ PROGRAMI

7-19 Yaş Aile Eğitimi Programı Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti’nin, Avrupa Birliği’nin maddi ve UNICEF’in (Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu) teknik desteği ile yürütülen “Önce Çocuklar- Çocuk Koruma Mekanizmalarının İl Düzeyinde Modellenmesi” projesi kapsamında başlanılan bir projedir. Proje tamamen Milli Eğitim Bakanlığı’ nın aile eğitimi programına dönüşerek kurumsallaşmıştır.

Programın Hazırlık Süreci 16-17 Şubat 2006 Ankara, Etkili Anne-Baba Eğitimi Çalıştayı, 19-20 Şubat 2006 Abant Çalıştayı,

16-17 Şubat 2006 Ankara, Etkili Anne Baba Eğitimi Çalıştayı Ankara’ daki çalıştaya aileler ve 7-19 yaş grubundaki çocuklar katıldı. Toplantının amacı 7-19 yaş etkili Ana-Baba eğitimi çerçevesinde tasarlanacak anne baba eğitimleri konusunda çocuk ve ergenlerin görüşlerini almak, ele alınması gereken konular hakkında ihtiyaçların belirlenmesini sağlamak, çocukları çocuk hakları konusunda bilgilendirmekti.

19-20 Şubat 2006 Abant Abant çalıştayına bu programa destek verecek kurumlar, çocuklar ve aileler katıldı. Toplantının temel amacı 7-19 yaş etkili Ana-Baba Eğitimi Programının hazırlanması ve uygulanması için kurumlar arası işbirliğinin gerçekleştirilmesi idi. Çalıştay çıktıları, Aile odak grup görüşmeleri ve online anket çıktıları değerlendirilerek programın içeriği ve konu başlıkları belirlenmiştir.

2012 Yılı MEB Bütçesi TBMM Genel Kurulu’nda Milli Eğitim Bakanı Ömer Dinçer Genel Kurul’da “Öğrenciye verilen rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin hedefine ulaşabilmesi için anne babaların çocuk yetiştirme, iletişim ve sorun çözme konusunda gerekli becerileri kazanmaları desteklenmelidir. Bakanlığımız bu ihtiyaca hizmet etmesi için 7-19 yaş çocuğu olan anne ve babalara eğitim programı geliştirmiştir. Bu program kapsamında 5.463 rehber öğretmene ve 170.033 anne babaya eğitim verilmiştir.” (http://www.meb.gov.tr/haberler/haberayrinti.asp?ID=9158) Şeklinde bilgi vermişlerdir. 2011-2012 Eğitim Öğretim Yılı 1. dönem sonu bilgilerine göre programın yürüdüğü 19 ilde uygulayıcı eğitimi alan rehber öğretmen sayısı 6012, ulaşılan veli sayısı ise 255.172 olmuştur.

Tekirdağ-Çorlu ve Manisa programa katılan son illerimizdir. 7-19 Yaş Aile Eğitimi Programının Yürütüldüğü İller Şanlıurfa Mersin Kocaeli Bursa Düzce Rize Aksaray Aydın Giresun ANTALYA Ankara İzmir İstanbul Adana Gaziantep Diyarbakır Samsun Trabzon Batman Tekirdağ-Çorlu ve Manisa programa katılan son illerimizdir.

7-19 Yaş Aile Eğitimi Programı Genel Felsefesi Programın temel felsefesi, çocuğun yüksek yararı çerçevesinde 7-19 yaş çocuklar ile iletişimde bulunan tüm bireylerin çocuk gelişimine maksimum katkı sağlamasına destek vermektir. Bu program ebeveynleri suçlu hissettirmek değil, ebeveynlerin güçlü noktalarını fark ederek, var olan becerilerini güçlendirmeyi hedeflemektedir. Temel felsefesi “bütün anne babalar iyidir ve çocukları için ellerinden gelenin en iyisini yaparlar”dır. Bu program çocuk haklarına duyarlı bir program olarak düşünülmüştür. Bu hakların yanı sıra anne babanın insan haklarına da saygılı olmayı benimser. Bu program cinsiyet ayrımcılığına karşı duyarlıdır. Bu nedenle uygulamalarda farklılıklar olabileceğini öngörerek, anne babanın birlikte katılmasını teşvik eden bir yapıda olmasını benimser. Program kişisel güçlenmeden yola çıkarak toplumsal güçlenmeye katkı sağlamayı hedeflemektedir. Bu program içinde yaşadığımız kültürdeki ailenin, anne babanın güçlü yanlarına duyarlı ve uygun olmayı hedeflemektedir.

7-19 Yaş Aile Eğitimi Programının Genel Hedefi Programın en genel hedefi anne, baba, çocuk ve ergen ilişkisini güçlendirerek çocuğun/ergenin var olan potansiyelini gerçekleştirmesini sağlamaktır. 7-19 Yaş Aile Eğitimi programında 10 yıl sonra anne, baba, çocuk ve ergen ilişkisinden kaynaklanan sorunlarda azalma hedeflenmektedir.

Programın Özel Hedefleri Ebeveynlerin anne, baba ve eş olarak, aile içindeki rollerini görebilmelerini sağlayabilmek, Ebeveynlerin, kendi ve çocuklarıyla olan ilişkilerinde, aile içindeki roller ve karar alma sürecinde, toplumsal cinsiyet ayırımı yapmaksızın, eşitlikçi ve katılımcı bir yaklaşım içinde olmalarını sağlayabilmek. Ebeveynlerin, çocuklarının ergenlik döneminin genel özelliklerine ilişkin farkındalıklarını artırmak. Ailelerin, ergenlik dönemindeki çocukları ile ilişkide kullandıkları iletişim becerilerini güçlendirmek.

Programın Özel Hedefleri Ailelere risk etkenlerinin kendileri ve çocukları üzerindeki duygusal ve davranışsal etkilerini farkettirerek, riskli durumlar karşısında, hangi yaklaşımlarla hareket edebileceklerini farketmelerini sağlamak, Aileleri, çocukla geçirilen zamanı etkin planlayabilmeleri için desteklemek. Ebeveynlerin çatışma yönetim becerilerini artırmak. Anne ve babaların, çocuğun kişiliğinin gelişmesi ve istendik davranışlarının kalıcı hale gelmesi için kullandıkları olumlu yöntemleri geliştirmek. Ebeveynlerde, çocuklarının geleceğini planlama sürecinde, olması gereken durumlara ilişkin farkındalığı artırmak.

Programın Özelliği Modüler Program Kapalı Grup Açık Grup 8 Konu / 8 Oturum Haftada bir gün, 3 Saat 7-19 yaş çocuğu olan aileler

Kullanılan Yöntem ve Teknikler Anlatım Soru Cevap Oyun Örnek Olay Rol oynama - Canlandırma Hayalinde Canlandırma Küçük Grup ve Büyük Grup Çalışması Alıştırma Ödevlendirme

Teorik Alt Yapı Yetişkin Eğitimi İlkeleri Öğrenme Biçimleri Çoklu Zeka Kuramı Yapılandırmacı Yaklaşım Transaksiyonel Analiz Çözüm Odaklı Yaklaşım

Programı oluşturan 8 oturum 1. ERGENİ TANIMAK 2. İLETİŞİM KURMAK 3. BİRLİKTE BÜYÜMEK 4. AİLE TUTUMLARI 5. RİSKİ YÖNETMEK 6. OLUMLU DAVRANIŞ KAZANDIRMAK 7. UZLAŞABİLMEK 8. GELECEĞİ PLANLAMAK

OTURUMLARIN KONULARI VE GENEL AMAÇLARI

ERGENİ TANIMAK Konular; Gelişim alanları ve ergenlik döneminin genel özellikleri Ergenlikte bedensel gelişim Ergenlikte zihinsel gelişim Ergenlikte duygusal gelişim Ergenlikte sosyal gelişim Ergenlikte cinsel gelişim ve toplumsal cinsiyet rolleri Bu oturumu tamamlayan katılımcılar, Ergenlik dönemindeki gelişim alanlarını tanırlar. Ergenlik dönemindeki değişimleri fark ederler. Ergenlik döneminde hem çocuklara hem de yakın çevresine nasıl destek olabileceklerinin farkına varırlar. Ergenlik döneminde gelişim dönemlerini desteklemeye yönelik bilgi ve beceri kazanırlar

İLETİŞİM KURMAK Konular; İletişim ve ilişki kavramları İlişkide ve farklı yaşlarda iletişimde zamanı yapılandırma Sözlü ve sözsüz iletişim becerileri Eşler arası iletişimin aile içi iletişime etkisi Bu oturumu tamamlayan katılımcılar; İletişimle ilgili temel bilgiler edinirler. İletişimde zamanı etkin olarak düzenleyebilirler. Ergen çocukları ile kullanabilecekleri iletişim becerilerini geliştirirler.

BİRLİKTE BÜYÜMEK Bu oturumu tamamlayan katılımcılar; Konular; Aile yaşam döngüsü İlişki nedir? İnsan ihtiyaçları nelerdir? Ebeveyn Olmak(Anne babalık rolü) Ebeveynler(Anne baba) çocuk karşısında nasıl durmalı? Bu oturumu tamamlayan katılımcılar; Anne baba ve eş olarak aile içindeki rollerinin farkına varırlar. Sağlıklı bir ilişki için gerekli becerileri kazanırlar.

AİLE TUTUMLARI Konular; Aile içi tutumlar Yetkin tutum Ailenin rolü ve sınırları Bu oturumu tamamlayan katılımcılar; Aile içi farklı tutumların kendi çocukları üzerindeki etkisinin farkında olurlar. Sağlıklı bir ilişki için yetkin tutum becerisi geliştirirler.

RİSKİ YÖNETMEK Konular; Risk ne demektir? Risk etmenleri nelerdir? Gelişim basamaklarına göre risk takvimi Riskler karşısında ailenin yapabilecekleri Bu oturumu tamamlayanlar; Risk etkenlerinin kendi çocukları üzerindeki duygusal ve davranışsal etkilerinin farkında olurlar. Riskli durumlar karşısında, uygun yaklaşımlarla hareket etme becerisi geliştirirler.

OLUMLU DAVRANIŞ KAZANDIRMA Konular; Kişilik nedir ve nasıl oluşur? Davranış kazandırma Eleştiri ve taktirin ergenin kişiliğine ve davranışlarına etkisi Bu oturumu tamamlayan katılımcılar; Kişiliğin oluşumu ve davranış değiştirmede kullanabilecekleri yöntemler hakkında bilgi edinirler. İstenmeyen davranışı değiştirebilme ve olumlu davranışı kalıcı hale getirebilme becerisi kazanırlar.

UZLAŞABİLMEK Konular; Çatışmanın tanımı ve çatışmanın türleri Üç farklı dönemde çatışmanın algılanışı Çatışmanın akışı Çatışma çözmede 6 basamak İlişki stratejileri Çatışmayı çözmeye hazır olmak: Öfke Kontrolü Bu oturumu tamamlayan katılımcılar Çatışma hakkında bilgi edinirler. Dönem özelliklerinden kaynaklanan çatışmaları fark ederler. Çatışma çözme becerisi kazanırlar

GELECEĞİ PLANLAMAK Konular; Geleceği planlama ne demektir? Geleceğimizi planlarken karşılaştığımız güçlükler Geleceğe umutla bakabilmek Bu oturumu tamamlayan katılımcılar; Geleceği planlamanın, çocuklarının geleceği ve meslek seçimindeki önemini kavrarlar. Geleceği planlamada ve meslek seçiminde kendi rolünün önemini öğrenirler. Geleceği planlamada bireysel ve toplumsal engellerin farkında olurlar.

ANKARA İLİNDE GERÇEKLEŞTİRİLEN EĞİTİMLER A) UYGULAYICI EĞİTİMLERİ B) AİLE EĞİTİMLERİ

Açık Gruplarda Ulaşılan Veli Sayısı 2009-2010 Eğitim Öğretim Yıl 2. Dönem 2010-2011 Eğitim Öğretim Yılı 1. Dönem 2011-2012 Eğitim Öğretim Yılı TOPLAM 8640 14115 13752 10888 47495

Açık Gruplarda Ulaşılan Veli Sayısı 2010-2011 Eğitim Öğretim Yılı 1. Dönem 2. Dönem 2011-2012 Eğitim Öğretim Yılı TOPLAM 28493 44295 42740 115528

VELİ PAYLAŞIMLARINA ÖRNEKLER Ben bu eğitime katılarak çocuğumun sorunlarını çözerken nasıl bir yol izlemem gerektiğini öğrendim. Sorunları önce çocuğumu dinleyerek onun seviyesine inerek çözmem gerektiğini öğrendim. Bu eğitim bana iletişim kurarken “Ben” dilini kullanmam gerektiğini verdi. Çocuklarımı kimseyle kıyaslamadan olduğu gibi kabul etmeyi öğrendimMesela ben bu seminerden önce çocuklarımı başarı konusunda diğer arkadaşlarıyla çok kıyaslardım. Ama onlardan daha başarılı olduğu zaman takdir etmezdim. Artık bunu yapmıyorum. Başarısını takdir ediyorum. Başarısız olduğunda sebeplerini beraber araştırıyoruz. Çözüm yollarını üretiyoruz. HATİCE ÜLGER

VELİ PAYLAŞIMLARI Sevgili Hocam Bu kursa katılmaktaki amacım çocuklarım için iyi bir anne olmak ve başarılı ve mutlu çocuklar yetiştirebilmek için yeni bilgiler öğrenmekti. Bana bildiğim fakat uygulamakta geç kaldığım veya yanlış uyguladığım bir çok davranışım olduğunu gösterdiniz. En basiti kızım 11 yaşında ergenliğe yeni adım atmak üzere onunla gelişimi üzerine konuşmuştum ama iyi kötü dokunmayı hiç anlatmamıştım, bunu onunla paylaştım. Bir çok olayda ilk sen dili ile konuşmaya başlarken şimdi ben dili ile başlayan cümleler kuruyor empati kurmaya çalışıyor ,onu dinliyorum. Yapamayacağım sözleri vermiyor, uygulayamayacağım kuralları koymuyorum, kuralları birlikte belirliyoruz. Bazı şeylerde özellikle ders çalışma konusunda ısrarcı olmuyor, kızımın biraz kendisi için sorumluluk almasını bekliyorum, bu arada kontrol etmekten de vazgeçiyorum, kişiliğini değil davranışını eleştiriyorum. Anlatamayacağım bir çok şey bilip te uygulamadığımız bir çok davranışlarımızı kursa geldikten sonra uygulamaya çalışıyorum. Bundan dolayı size ve bu kursu organize edenlere teşekkürler   Türkan Kuşçu Ankara/ Yenimahalle

VELİ PAYLAŞIMLARI Elinize dilinize ve yüreğinize sağlık Nurşen Ölmez Bu kursa başlamadan önce ilk toplantıda yani tanışma toplantısında, sizin yaklaşımınız ve benimle aynı yaşta bir çocuğunuz olması kursa katılmamda etkili oldu.Bizim bildiğimiz ama uygulamadığımız pek çok şeyi bize tekrar hatırlattınız. Bize sabırlı olmayı, çocuklarımızla empati kurmanın önemini, doğru iletişim kurmayı, çocuklarımızın hayellerinin ve isteklerinin bizimkilerden farklı olduğunu, onların bizim uzantımız olmadığını, kendilerine özel bir kişilikleri olduğunu,dvranış değişiminin zaman aldığını, onları iyi yönlendirmemiz gerektiğini öğrendik.Kendimi, yapmak istediklerimi ifade etmenin ne kadar kolay ve sonucunun başarı olduğunu öğrendim.Bugün kurs bitiyor ve ayrılıyoruz şöyle geriye dönüp baktığımızda Şeref beyi bile düzeltiniz ya helal olsun size. O bile bu kadar değişmişse biz ne kadar değişmişizdir Allah bilir. Elinize dilinize ve yüreğinize sağlık Nurşen Ölmez

VELİ PAYLAŞIMLARI Anne baba eğitimi programına 8 haftadır katılıyorum, bu programla birlikte evimizde çocuğuma ve eşime karşı daha anlayışlı daha güler yüzlü bir anne ve eş olduğumu düşünüyorum. Şöyle ki artık 9 yaşındaki kızımın hayal ve isteklerine eskisinden daha çok değer veriyorum. Onunla duygu ve düşünceleri, yaşadıkları, keyif aldıkları konusunda oturup gözlerinin içine bakarak sohbet ediyorum. Şikayetlerini sıkıntılarını dinleyip önce kendi çözüm yollarını bulmasını bekliyor, nasihat vermeden doğru yolu göstermeye çalışıyorum.Kaygıları konusunda rahatlatmaya çalıştığım zaman, kullandığım yöntemin artık doğru olduğuna inanıyorum. Eşimle birlikte çocuğumuzun şimdiki durumu ve geleceği hakkında sohbetler yapıyoruz. Çocuğumuzla birlikte ailece bir şeyler yapmak , beraber vakit geçirmek için çaba gösteriyoruz. Kızımızdan bu davranışların karşılığını aldığımız zaman daha mutlu oluyoruz. Artık daha güler yüzlü bir anne baba olduğumuza inanıyoruz. Ancak bu eğitim programına eşiminde katılmasını istiyorum. Nilüfer Çoşkuner