ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLAN ORTAÖĞRETİM KAYNAŞTIRMA ÖĞRENCİLERİNE YABANCI DİL ÖĞRETİMİNDE YANLIŞSIZ ÖĞRETİM TEKNİKLERİNDE EŞZAMANLI İPUCUYLA SUNULAN.

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
BEP : Her bir engelli çocuk için yazılı olarak, bireyin bağlı olduğu eğitim kurumunda oluşturulan birim tarafından geliştirilmiş olan ve engelli çocukların,
Advertisements

Yanlışsız Öğretim Yöntemleri
Tam Öğrenme Modeli (Mastery Learning)
SOSYAL ÖYKÜ TEKNİĞİNİN AKILLI OYUNCAKLAR İLE ÖĞRETİMİNİN OTİZMLİ ÖĞRENCİLERİN SOSYAL BECERİLERİ ÜZERİNE ETKİSİ Meryem Demirkaya Necdet Karasu 2014, Eylül.
OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ
İPUÇLARI VE KULLANIMI Hülya KAYGISIZ
ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ
Makalenin Yazarları: Vehbi Aytekin SANALAN Esra TELLİ Yavuz SELİM
ZİHİNSEL ENGELLİLERE MATEMATİK ÖĞRETİMİ
AİLE KATIMI YAKLAŞIMLARI
BEP : Her bir engelli çocuk için yazılı olarak, bireyin bağlı olduğu eğitim kurumunda oluşturulan birim tarafından geliştirilmiş olan ve engelli çocukların,
KAYNAŞTIRMA öğrencileri Ölçme ve Değerlendirme Esasları
ZİHİNSEL ENGELLİ ÖĞRENCİLERE KAVRAM ÖĞRETİMİ
YANLIŞSIZ ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ
SABİT BEKLEME SÜRELİ ÖĞRETİM
Öğretim Öğrenci gelişimini amaçlayan, öğrenmenin başlatılması, sürdürülmesi ve gerçekleştirilmesi için düzenlenen planlı etkinliklerden oluşan bir süreçtir.
Patnos Rehberlik ve Araştırma Merkezi Özel Eğitim Hizmetleri Bölüm Başkanlığı KAYNAŞTIRMA BEP.
DESTEK EĞİTİM ODASI VE ÖZEL EĞİTİM SINIFLARI AÇILMA SÜRECİ VE BU SINIFLARDA DERSE GİRECEK ÖĞRETMENLER Destek eğitim odası: Kaynaştırma uygulamaları yoluyla.
FIRINLI İLKÖĞRETİM OKULU Okullarda görev yapan Öğretmenlerimizin en büyük sıkıntılarından biri de bireysel eğitim gerektiren ve “Kaynaştırma” eğitimine.
KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ Hazırlayan: Kemal GÜLLÜ Çağlayan Ortaokulu.
Kaynaştırma Uygulamaları ve Destek Özel Eğitim Hizmetleri
Kaynaştırma ve bep bilgilendirme toplantısı
KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ.
Öğretim Görevlisi Özge ELİÇİN Uludağ Üniversitesi Üniversitesi
KAVRAM ÖĞRETİMİNDE ÇALIŞMA YAPRAKLARININ KULLANILMASI
TAHSİN TEMİZER SİLVAN R.A.M. MÜDÜRÜ
ÖZEL EĞİTİM OKUL VE SINIFLARI MALTEPE RAM
Ş AH İ NBEY REHBERL İ K VE ARA Ş TIRMA MERKEZ İ. KAYNAŞTIRMA Kaynaştırma yoluyla eğitim nedir? Kaynaştırma yoluyla eğitim; özel eğitime ihtiyacı olan.
YÜKSEKOVA REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ
«Okulöncesi ve İlköğretim Dönemi Öğrencilerinin Tanılanması Öncesinde Okulları Tarafından Yapılan Çalışmaların Değerlendirilmesi» Mustafa AYRAL, Şadan.
ÖZEL EĞİTİM SINIFI VE KAYNAŞTIRMA UYGULAMALARI
Özel Eğitime Gereksinimi Olan Öğrenciler ve ÖZEL EĞİTİM
DİĞER TUTUMLAR.
SOSYAL YETERLİLİK VE SOSYAL BECERİLER
Destek Eğitim Odaları.
KAYNAŞTIRMA/BÜTÜNLEŞTİRME UYGULAMALARI VE BEP SEMİNERİ
YANLIŞSIZ ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ Öğr. Gör. Fidan Özbey
Özel eğitim hizmetleri kurulu, özel eğitim değerlendirme kurul raporu doğrultusunda özel eğitime ihtiyacı olan bireyi uygun resmî okul veya kuruma yerleştirir.
FAD İ ME AKAGÜNDÜZ SEVG İ SUBA Ş I Aralık OTİSTİK BİREYLERİN ÖZELLİKLERİ SINIFLANDIRMA TANI DEĞERLENDİRME ARAÇLARI OTİZMİN NEDENLERİ EĞİTİM.
Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireylerin Öğretimi Görsel Destekler
T.C. ORDU VALİLİĞİ İlköğretim Müfettişleri Başkanlığı TAM ÖĞRENME MODELİ TAM ÖĞRENME MODELİ.
Tane Kavramının Öğretimi (Basamaklandırılmış Yönteme Göre)
Gündem  Eşzamanlı İpucuyla Öğretim (EİÖ)  EİÖ’de karşılaşılan olası öğrenci tepkileri  EİÖ ile öğretilebilen davranışlar  EİÖ’nün basamakları 6/2/2016.
ZEE ZİHİN ENGELLİLERE BECERİ VE KAVRAM ÖĞRETİMİ 12. HAFTA: İPUCUNUN GİDEREK ARTTRILMASIYLA ÖĞRETİM.
Zihinsel engellilerin sınıflandırılması
BEP BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PROGRAMLARI.
Öğretim  Öğrenci gelişimini amaçlayan, öğrenmenin başlatılması, sürdürülmesi ve gerçekleştirilmesi için düzenlenen planlı etkinliklerden oluşan bir süreçtir.
Öğretim Öğretim  Öğrenci gelişimini amaçlayan, öğrenmenin başlatılması, sürdürülmesi ve gerçekleştirilmesi için düzenlenen planlı etkinliklerden oluşan.
ÖZEL E Ğİ T İ MDE ETK İ L İ Ö Ğ RET İ M YÖNTEMLER İ KONU Ö ğ renmenin Aşamaları (Yanlışsız Ö ğ retim Yöntemleri) HAZIRLAYANLAR.
DİLEK DİKEÇ Matematik Öğretmeni
TEK DENEKLİ ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ Ali KAYMAK-Onur SÖNMEZ-Kudrettin AÇAR
ÜSTÜN ZEKALI VE ÜSTÜN YETENEKLİ ÇOCUKLAR
12. Ders Bilişsel becerilere hazırlık öğretimi
Ders 4 Kavram öğretiminde öğretim yöntemleri
Yrd. Doç. Dr. Süleyman AKYÜREK
Türkiye'deki Yasal Düzenlemeler
Arş. Gör. Dr. Zeynep Bahap Kudret
Öğretimin Uyarlanması
Ders 5 Kavram öğretiminde öğretim yöntemleri
ZEE ZİHİN ENGELLİLERE BECERİ VE KAVRAM ÖĞRETİMİ
ÖĞRENMENİN AŞAMALARI Sezgin Kartal
  Özel eğitim gerektiren bireylerin, Türk Millî Eğitiminin genel amaçları ve temel ilkeleri doğrultusunda, genel ve meslekî eğitim görme haklarını kullanabilmelerini.
ZEE ZİHİN ENGELLİLERE BECERİ VE KAVRAM ÖĞRETİMİ
ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUKLAR
Otistik Çocuklar İçin Davranışsal Eğitim Programı (OÇİDEP)
OSB’Lİ ÇOCUKLARIN EĞİTİMİNDE KULLANILAN YÖNTEMLER
UYGUN DAVRANIŞLARIN ARTIRILMASI
Otistik Çocuklar İçin Davranışsal Eğitim Programı (OÇİDEP)
Bireyi Tanıma Süreci Yrd. Doç. Dr. Gökhan Atik.
ÜNİTE 15 ÜSTÜN ZEKALI ÖĞRENCİLER
Sunum transkripti:

ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLAN ORTAÖĞRETİM KAYNAŞTIRMA ÖĞRENCİLERİNE YABANCI DİL ÖĞRETİMİNDE YANLIŞSIZ ÖĞRETİM TEKNİKLERİNDE EŞZAMANLI İPUCUYLA SUNULAN BİREYSEL DESTEK EĞİTİMİ ETKİLİLİĞİ

Bu araştırmanın amacı; zihinsel yetersizliği olan ortaöğretim kaynaştırma öğrencilerine yabancı dil öğretiminde yanlışsız öğretim tekniklerinden eşzamanlı ipucuyla sunulan bireysel destek eğitimin etkililiğinin belirlenmesidir. Aynı zamanda eşzamanlı ipucuyla sunulan bireysel destek eğitimin araç gereçler arası genelleme etkisi ve izleme etkisi de incelenmiştir. Araştırmada şu sorulara yanıt aranmıştır;   a) Zihinsel yetersizliği olan ortaöğretim kaynaştırma öğrencilerine sözcüklerin İngilizce karşılıklarının edinimi düzeylerinde eşzamanlı ipucu yöntemiyle sunulan bireysel destek eğitimi etkili midir? b) Yanlışsız öğretim tekniklerinden eşzamanlı ipucuyla sunulan bireysel destek eğitimi sözcüklerin İngilizce karşılıklarının edinimi üzerinde etkili ise, bu sözcüklerin kalıcılığı öğretim bittikten 3, 5 ve 10 gün sonra devam edebilir mi? c) Sözcüklerin İngilizce karşılıklarının edinimi sağlanırsa, bu sözcükler farklı araç setlerine genellenebilir mi? d) Zihinsel yetersizliği olan bu öğrencilerin anne ve babalarının, eşzamanlı ipucuyla sunulan eğitimle çocuklarına sözcüklerin İngilizce karşılıklarının öğretilmesine ilişkin görüşleri nelerdir?

Zihinsel Yetersizliği Olan Çocuklar Zihinsel yetersizliği olan birey: Zihinsel işlevler bakımından ortalamanın iki standart sapma altında farklılık gösteren, buna bağlı olarak kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde eksiklikleri ya da sınırlılıkları olan, bu özellikleri 18 yaşından önceki gelişim döneminde ortaya çıkan ve özel eğitim ile destek eğitim hizmetlerine ihtiyaç duyan bireydir. (MEB,2006). Zihinsel Yetersizliği Olan Çocuklar Zihinsel yetersizliği olan birey: Zihinsel işlevler bakımından ortalamanın iki standart sapma altında farklılık gösteren, buna bağlı olarak kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde eksiklikleri ya da sınırlılıkları olan, bu özellikleri 18 yaşından önceki gelişim döneminde ortaya çıkan ve özel eğitim ile destek eğitim hizmetlerine ihtiyaç duyan bireydir. (MEB,2006).

Zihinsel Yetersizliği Olan Çocukların Eğitimi Kaynaştırma yoluyla eğitim nedir?         Kaynaştırma yoluyla eğitim; özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitimlerini, destek eğitim hizmetleri de sağlanarak yetersizliği olmayan akranları ile birlikte resmî ve özel; okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında sürdürmeleri esasına dayanan özel eğitim uygulamalarıdır. (özel eğitim hizmetleri mad.23 MEB 2004)

Kaynaştırmanın Amacı:         Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin, eğitimlerini öncelikle yetersizliği olmayan akranları ile birlikte aynı kurumda sürdürmeleri sağlanır. Çocuğu normal hale getirmek değil, onun ilgi ve yeteneklerini en iyi şekilde kullanmasını sağlamak ve toplum içinde yaşayabilmesini kolaylaştırmaktır.

ENGELLİ BİREYLERİN EĞİTİMİNDE EŞ ZAMANLI İPUCUYLA ÖĞRETİM Eşzamanlı ipucuyla öğretim yöntemi, öğretimsel bir işlemdir ve çalışma yönünün gösterilmesini ve kontrol edici bir ipucunun sunulmasını içermektedir. Bu yöntemde bireye belli sayıda hedef uyaran ve kontrol edici ipucu eş zamanlı olarak sunulmaktadır. Uygulamacı, hedef uyaranı sunmakta ve hemen ardından beklemeden kontrol edici ipucunu vermektedir. Kontrol edici ipucu çocuğun kesinlikle doğru cevabı vermesini sağlayan ipucudur (doğru cevabı söyleme ya da çocuktan göstermesi istenen şeyi işaret etme gibi) ve öğretim sırasında her zaman kullanılmaktadır. (örn. uygulamacı çocuğa "Bana elma resmini göster" hedef uyaranı sunmasının hemen ardından "Bak ben elma resmini gösteriyorum. Haydi, şimdi sende göster vb." kontrol edici ipucunu sunar) Öğrencinin bağımsız yanıt verme fırsatı yoktur çünkü kontrol edici ipucu beceri yönergesi ile aynı anda verilir. Dolayısı ile öğrenci için girdi kontrolü transferinin olup olmadığını belirlemede yoklamaların önemi büyüktür.

DENEKLER Çalışmaya yaşları 15-17 arasında değişen hafif düzeyde zihinsel yetersizliği olan iki kız öğrenci katılmıştır. GÖKTENUR Göktenur 17 yaşında, hafif derecede zihinsel yetersizlik tanısı bulunan bir kaynaştırma öğrencisidir. Göktenur özel bir rehabilitasyon merkezinde bireysel ve grup eğitimi almaktadır. İfade edici dili ve alıcı dili gelişmiş. Kendisine yöneltilen yönergeleri anlamakta ve istenilen şeyi yerine getirmektedir. İletişim becerileri gelişmiştir. Karşısındaki kişiyle iletişim başlatabilmekte ve bu iletişimi devam ettirebilmektedir. Öz bakım becerilerini bağımsız olarak yerine getirebilmektedir. Akademik becerilerden okuma ve yazmayı bilmekte, okunan bir metinle ilgili yöneltilen sorulara yanıt vermekte, sayıları söyleyebilmekte ve yazabilmektedir. İngilizce ile ilgili basit cümleleri söyleyebilmektedir (“My name is Göktenur.”, “Goodmorning.”, “Hello.”, vb.). Göktenur ile ilgili bilgiler annesi, İngilizce dersi branş öğretmeni ve sınıf öğretmeni ile yapılan görüşmeler sonucunda edinilmiştir.

SET 1

SET 2

. YOKLAMA OTURUMLARI Bu araştırmada yoklama oturumları, toplu yoklama oturumları ve günlük yoklama oturumları olmak üzere iki biçimde düzenlenmiştir

Toplu Yoklama Oturumları Toplu yoklama oturumlarının ilki bütün davranışlarda ve deneklerde eş zamanlı olarak bire –bir öğretim oturumunda başlama düzeyi verisi toplamak amacıyla düzenlenmiştir. Toplu yoklama oturumları, her bir denekle öğretim oturumlarına başlamadan hemen önce ve öğretim çalışmalarında ölçüt karşılandıktan hemen sonra gerçekleştirilmiştir. İlk toplu yoklama evresinin birinci, ikinci ve üçüncü oturumlarında, birinci denekle birinci hedef davranışa ilişkin 18 deneme, ikinci hedef davranışa ilişkin 15 deneme gerçekleştirilmiştir. Toplu yoklama oturumunda öğretim setinde yer alan hedef uyaranlar deneklere farklı sıralarda tahmin edemeyeceği biçimde sunulmuştur. Bu sebeple davranış setleri kura ile belirlenmiştir. Uygulamacı, toplu yoklama oturumlarında elde etmiş olduğu verileri aşağıda belirtilen amaçlar doğrultusunda kullanmıştır:

(1) Deneklerin başlama düzeyi performansı ile öğretim sonrasında gerçekleşen performans düzeyini karşılaştırarak bağımlı-bağımsız değişkenler (sözcüklerin İngilizce karşılıklarını söyleme) arasında bağıntısal ilişkiyi ortaya koymak. (2) Öğretim çalışmasına başlanacak denek için başlama düzeyi performansını belirlemek. (3)Öğretim çalışması yapılmamış deneklerin başlama düzeyi performansında özellikle artış yönünde bir eğilimin söz konusu olup olmadığını ortaya koymak.

Araştırmanın toplu yoklama oturumları şu şekilde gerçekleştirilmiştir; uygulamacı her yoklama oturumuna başlamadan önce, beceri yönergesi sunulacak sözcüklere (sınıf materyalleri, meslekler ) ilişkin resimler çalışma odasındaki sehpaya ayrı ayrı yerleştirilmiş, hedef uyarana ait resimli kart alınarak masaya yerleştirilmiş, deneğe özel dikkati sağlayıcı ipucu(“Göktenur hoş geldin, şimdi seninle meslekleri öğreneceğiz, çalışmaya hazır mısın?”, vb.) sunulmuş, deneğin dikkatini çalışmaya yönelterek, hazır olduğunu sözel (örn. hazırım) jest ve mimik ile(örn. baş sallama vb.) ifade etmesi, uygulamacı tarafından sözel olarak (örn. Aferin) pekiştirilmiş, beceri yönergesi sunulmuş (örn. Göktenur resimdeki aşçının İngilizce karşılığı nedir? vb.), deneğin 4 sn içinde yanıt vermesi beklenmiş, uygun davranış sonrası uyaran sunulmuş ve bir sonraki denemeye geçilmiştir. Uygulamacı deneğin yanıt aralığı içinde resmi gösterilen sözcüğün İngilizce karşılığını söylemesini doğru tepki, yanıt aralığı içinde resmi gösterilen sözcüğün İngilizce karşılığını yanlış söylemesini veya yanıt aralığı içinde hiç tepkide bulunmamasını yanlış tepki olarak kabul etmiştir.

Deneklerin toplu yoklama oturumu boyunca göstermiş olduğu her doğru tepki uygulamacı tarafından sürekli pekiştirme tarifesi ile sözel olarak (örn. aferin, çok güzel vb.) pekiştirilmiştir. Uygulamacı toplu yoklama oturumlarında deneklerin yanlış tepkilerini ise görmezden gelerek, 4 sn sonra bir sonraki denemeye geçmiştir.

Günlük Yoklama Oturumları Eş zamanlı ipucu ile öğretimde her denemede kontrol edici ipucu sunulduğu için öğrenciye bağımsız olarak tepki verme olanağı tanınmamaktadır. Bu nedenle günlük yoklama oturumları düzenlenmiştir. Günlük yoklama oturumları, toplu yoklama oturumlarına benzer biçimde gerçekleştirilmiştir. Günlük yoklama oturumlarının toplu yoklama oturumlarından farkı, toplu yoklama oturumları deneklerde bütün hedef davranışlara ilişkin eşzamanlı olarak veri toplanması; günlük yoklama oturumlarında ise, yalnızca öğretim çalışması yapılan hedef davranışlara ilişkin veri toplanmasıdır.Uygulamacı, düzenlediği her bir günlük yoklama oturumunda birinci ve ikinci deneğe birinci hedef davranışa ilişkin toplam 6, ikinci hedef davranışa ilişkin toplam 5 beceri yönergesi sunulmuştur.

Günlük yoklama oturumlarında, İngilizce karşılığı öğretilecek sözcüğe ait beceri yönergeleri deneklere tahmin edemeyecekleri biçimde yansız sıra ile sunulmuştur. Günlük yoklama oturumları, denekler ardı ardına üç oturum en az % 80 düzeyinde doğru tepki gösterinceye değin düzenlenmiştir. Günlük yoklama oturumlarına ilişkin veriler günlük yoklama oturumları veri toplama formuna kaydedilmiştir. Günlük yoklama oturumlarında deneklerin göstermiş olduğu her doğru tepki uygulamacı tarafından sürekli pekiştirme tarifesi ile sözel olarak (örn. aferin) ve oturumun en sonunda nesnel pekiştireç veya etkinlik pekiştireci ile pekiştirilmiştir; aynı zamanda, günlük yoklama oturumlarında deneklerin gösterdiği yanlış tepkiler ise görmezden gelinerek, bir sonraki denemeye geçilmiştir.

ÖĞRETİM OTURUMLARI: Öğretim oturumlarında uygulamacı beceri yönergesinin hemen ardından kontrol edici ipucunu sunmuştur. Öğretim oturumları sıfır aniye (0 sn) bekleme süreli denemelerden oluşmuştur. Bir başka deyişle, deneklere beceri yönergesi ve kontrol edici ipucu eşzamanlı olarak sunulmuştur. Bir öğretim oturumunda her bir hedef davranışa ilişkin üçer defa olmak üzere birinci ve ikinci denekle birinci hedef davranışa ilişkin 18 deneme, ikinci hedef davranışa ilişkin 15 deneme gerçekleştirilmiştir. Uygulamacı öğretim oturumlarında, yanıt aralığı ve denemeler arası süreyi 4 sn olarak kullanmıştır. Öğretim oturumlarında kontrol edici ipucu olarak sözel ipucu kullanılmıştır. Bu araştırmanın bağımlı değişkeni olan gösterilen resimdeki sözcüğün İngilizce karşılığını söyleme becerisi, deneklerin, beceri yönergesi ve kontrol edici ipucu sunulduktan sonra sözcüğün İngilizce karşılığını tam olarak veya yakın bir telaffuzla söylemesi olarak tanımlanmıştır. Birinci toplu yoklama oturumunda, birinci ve ikinci deneğe birinci hedef davranışı oluşturan Sınıf materyalleri resimlerine ilişkin kararlı veri elde edildikten sonra, eşzamanlı ipucuyla öğretim kullanılarak gösterilen resimdeki sözcüğün İngilizce karşılığını söyleme becerisinin öğretim çalışmalarına başlanmıştır .

Öğretim denemeleri uygulamacı tarafından aşağıda belirtilen işlem basamaklarına uygun şekilde gerçekleştirilmiştir. Uygulamacı tarafından; öğretimi yapılacak sözcüklere (mesleklerin ve sınıf materyalleri) ilişkin resimler (birinci ve ikinci denek için 6 sınıf materyali, 5 meslek resmi) çalışma odasındaki sehpaya ayrı ayrı yerleştirilmiş; bir sonraki aşamada, bir adet beceri yönergesini sunacağı hedef uyarana ilişkin sınıf materyali veya meslek resmi alınıp, masa üzerine yerleştirilmiş; kişiye özel dikkati sağlayıcı ipucu (örn. "Göktenur çalışmaya hazır mısın?" vb.) sunulmuş; deneğin çalışmaya hazır olduğunu sözel veya jest-mimik ile (örn. hazırım, baş sallama vb.) ifade etmesi, sözel pekiştirme (örn. aferin) ile pekiştirilmiş; deneğe beceri yönergesi sunulmuş (örn. "Göktenur, resme bak. Resimdeki açacağın İngilizce karşılığı nedir?";beceri yönergesinin hemen ardından kontrol edici ipucu olan sözel ipucu (örn., "Sharpener. Haydi, şimdi de sen söyle. Açacağın İngilizce karşılığı nedir", vb.) sunulmuş; 4 sn süre içinde deneğin yanıt vermesi beklenmiş; deneğin kontrol edici ipucunu model alıp doğru tepki göstermesi sözel olarak (örn. aferin) pekiştirilmiş, yanlış tepki göstermesi durumunda ise, 4 sn bekleyerek kontrol edici ipucu tekrar sunulmuş; deneğin beceri yönergesine doğru tepki verinceye değin hata düzeltme sürecine devam edilmiş ve hata düzeltme süreci sonunda deneğin sunduğu doğru tepki de sözel olarak (örn. aferin) pekiştirilmiş; bu süreç her deneme için aynı biçimde tekrar edilmiştir.

. Uygulamacı yukarıda belirtilen işlem basamaklarını, bir öğretim oturumunda her sözcüğe ilişkin üçer defa olmak üzere, birinci ve ikinci deneğe birinci hedef davranışa ilişkin 18, ikinci hedef davranışa ilişkin 15 beceri yönergesi sunmuştur. Deneklerin öğretim oturumlarında göstermiş olduğu tüm doğru tepkiler, sürekli pekiştirme tarifesiyle sözel olarak (örn. aferin) ve öğretim oturumu sonunda bir nesnel pekiştireç veya etkinlik pekiştireciyle ile pekiştirilmiştir. Öğretim oturumları, deneklerin günlük yoklama oturumlarında üç oturum üst üste % 80 ve üzerinde ölçütü karşılar düzeyde performans sergilemesine değin sürdürülmüştür. Eşzamanlı ipucu yöntemiyle sunulan öğretim oturumlarının her denekte ölçüt karşılanıncaya değin sürdürülmüştür. Aşağıda sıralanan süre, oturum sayısı, deneme sayısı ve hata düzeyi ile tamamlandığı görülmüştür. Göktenur'la ölçüt karşılanıncaya değin gerçekleştirilen öğretim (öğretim ve günlük yoklama oturumları) çalışmaları, düzenlenen 19 öğretim ve 18 günlük yoklama oturumunda, 57 deneme gerçekleştirilmiştir. Göktenur, günlük yoklama oturumlarında 51 denemede yanlış tepkide bulunmuştur. Göktenur’da gözlenen yanlış tepkilerin % 100’ü topografik hatadır. Öğretim (öğretim ve günlük yoklama oturumları) çalışmaları ikinci hedef davranışa ilişkin düzenlenen 14 öğretim ve 13 günlük yoklama oturumunda, toplam 39 deneme gerçekleştirilmiştir.

. Göktenur, günlük yoklama oturumlarında 33 denemede yanlış tepkide bulunmuştur. Göktenur’da gözlenen yanlış tepkilerin % 100’ü topografik hatadır. Gizem’le ölçüt karşılanıncaya değin gerçekleştirilen öğretim (öğretim ve günlük yoklama oturumları) çalışmaları, birinci hedef davranışa ilişkin. Bu süre içerisinde, düzenlenen 14 öğretim ve 13günlük yoklama oturumunda, toplam 42 deneme gerçekleştirilmiştir. Gizem, günlük yoklama oturumlarında 37 denemede yanlış tepkide bulunmuştur. Gizem’de gözlenen yanlış tepkilerin % 97’sı topografik hata, % 3’ü süre hatasıdır. Öğretim (öğretim ve günlük yoklama oturumları) çalışmaları, ikinci hedef davranışa ilişkin, düzenlenen 10 öğretim ve 9 günlük yoklama oturumunda, toplam 30 deneme gerçekleştirilmiştir. Gizem, günlük yoklama oturumlarında 25 denemede yanlış tepkide bulunmuştur. Gizem'de gözlenen yanlış tepkilerin % 100 topografik hatadır. Gizem'de gözlenen yanlış tepkilerin % 87’si topografik hata, % 13’ü süre hatasıdır.

Genelleme Oturumları: Bu araştırmada genelleme oturumları, yoklama, öğretim ve izleme oturumlarında kullanılan resimlerin gerçek modelleri ile gerçekleştirilmiştir. Ön test-son test olarak gerçekleştirilen genelleme oturumlarının ön test oturumu, birinci toplu yoklama evresinin hemen ardından, son test oturumu ise öğretim çalışmalarında tüm deneklerin ölçütü karşılamasının hemen ardından düzenlenmiştir. Genelleme oturumları, toplu yoklama oturumlarında uygulanan işlem basamaklarına benzer biçimde gerçekleştirilmiştir. Genelleme oturumlarında uygulamacı, yanıt aralığı ve denemeler arası süreyi 4 sn olarak kullanmıştır Bir genelleme oturumunda, deneklere her bir davranışa ilişkin üçer defa beceri yönergesi sunulmuştur. Buna göre birinci deneğe birinci hedef davranışa ilişkin 18, ikinci hedef davranışa ilişkin 15 ikinci deneğe birinci hedef davranışa ilişkin 18, ikinci hedef davranışa ilişkin 15 beceri yönergesi sunulmuştur. Genelleme oturumlarında deneklerin gösterdikleri doğru tepkiler sürekli pekiştirme tarifesiyle sözel olarak (örn. aferin) pekiştirilmiştir. Ayrıca, her genelleme oturumu sonunda deneklere kendi seçtikleri bir nesnel pekiştireç veya etkinlik pekiştireci de sunulmuştur. Deneklerin yanlış tepkileri ise, görmezden gelinmiştir.

İzleme Oturumları: İzleme çalışmaları öğretim bittikten 3,5ve 10 gün sonra düzenlenmiştir. İzleme oturumları toplu yoklama oturumlarında uygulanan işlem basamaklarına benzer biçimde düzenlenmiştir. İzleme oturumları deneklerin öğretim sona erdikten sonra öğretim sırasında öğrendiklerini ne düzeyde koruduklarını incelemek üzere düzenlenmiştir. Deneklerin izleme oturumu boyunca göstermiş olduğu her doğru tepki uygulamacı tarafından sürekli pekiştirme tarifesi ile sözel olarak (örn. Aferin, çok güzel vb.) pekiştirilmiştir. Uygulamacı izleme oturumlarında deneklerin yanlış tepkilerini ise görmezden gelerek, 4 sn sonra bir sonraki denemeye geçmiştir.

Eşzamanlı İpucu Yöntemiyle Sunulan Bireysel Destek Eğitimin Etkililiğine İlişkin Bulgular: Yanlışsız öğretim tekniklerinden eşzamanlı ipucu yöntemiyle sunulan bireysel destek eğitimin, gösterilen resimdeki sözcüklerin İngilizce karşılıklarını söyleme becerisinin öğretimine ilişkin elde edilen veriler, yoklama oturumları ve uygulama oturumları olarak iki evrede incelenmiştir. Yoklama verileri, deneklerin toplu yoklama oturumlarında sundukları tepkilerden, uygulama verileri ise, günlük yoklama oturumlarında sundukları tepkilerden oluşmaktadır. İki deneğe sunulan öğretim çalışmalarında elde edilen verilerin grafiksel anlatımı Şekil 3,1.-3.2 ve Şekil 3,3-3.4.'de gösterilmiştir. Bu grafikte yer alan veriler, deneklerin günlük yoklama oturumlarında sundukları doğru tepkilere ilişkin yüzdeler hesaplanarak sunulmuştur. İlerleyen bölümde Gizem ve Göktenur’un yoklama ve öğretim oturumlarında göstermiş oldukları performans sırasıyla şöyle özetlenebilir. Göktenur, öğretim oturumları öncesinde düzenlenen toplu yoklama evresinde (başlama düzeyi) resmi gösterilen sözcüğün İngilizce karşılığını söyleme becerisine % 0 (sıfır) düzeyinde doğru tepki vermiştir. Göktenur’un öğretim çalışmaları sonrasında ölçütü karşılayarak bu beceriye günlük yoklama oturumlarında (uygulama evresinde) birinci hedef davranış için % 100, ikinci hedef davranış için % 83 ölçütü karşılar düzeyde doğru tepki verdiği görülmüştür (bkz. Şekil 3.1-3.2).

Şekil 3.2 Göktenur’un Birinci Ve İkinci Hedef Davranışlara Dair Başlama Düzeyi (B.D.), Yoklama (Y), Uygulama (U) Ve İzleme (İ) Oturumlarında Sözcüklerin İngilizce Karşılıklarını Söyleme Becerisine İlişkin Doğru Tepki Yüzdeleri. (Uygulama Evrelerinde Günlük Yoklama Verisi Kullanılmıştır.)

Sonuç Bu araştırmada, zihinsel yetersizliği tanısı olan ortaöğretim kaynaştırma öğrencilerine gösterilen resimdeki sözcüğün İngilizce karşılığını söyleme becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla sunulan bireysel destek eğitimin etkili olup olmadığı, öğretimin izleme oturumları sonunda korunup korunmadığı ve farklı modellere genellenebilirliğinin sağlanıp sağlanmadığı incelenmiştir. Eşzamanlı ipucuyla öğretimin tek-basamaklı becerilerin öğretiminde etkililiğini inceleyen bazı araştırmanın bulguları, bu araştırmanın bulguları ile tutarlılık göstermektedir. Araştırma bulguları; (1) deneklerin tek basamaklı bir beceri olan gösterilen resimdeki sözcüklerin İngilizce karşılıklarını söyleme becerisinin öğretiminde eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkili olduğunu, (2) deneklerin edindikleri becerileri izleme oturumları sonunda da koruduklarını, (3) edindikleri becerileri farklı modellere de genelleyebildiklerini gösterir niteliktedir. Eşzamanlı ipucuyla öğretimin oldukça kolay biçimde ve herhangi bir masrafa yol açmadan kullanıldığı görülmüştür. Bu nedenle, ailelerin bu yöntemi kolaylıkla ev ortamında uygulayabilecekleri düşünülmektedir

BİZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ…