KIRGIZİSTAN-TÜRKİYE MANAS ÜNİVERSİTESİ ÖSS SONUÇLARININ ANALİZİ КЫРГЫЗ-ТҮРК "МАНАС" УНИВЕРСИТЕТИНЕ СТУДЕНТ ТАНДОО СЫНАГЫНЫН ЖЫЙЫНТЫКТАРЫ ЖАНА АНАЛИЗИ Proje No: KTMÜ-BAP-0035 Proje Yöneticisi Prof. Dr. Sebahattin BALCI Proje Ekibi Prof. Dr. Akmatali ALİMBEKOV Prof. Dr. Nurbubü ASİPOVA Doç. Dr. Hakan DÜNDAR Doç. Dr. Hakan TAŞ Öğr. Dr. Kadiyan BOOBEKOVA Arş. Gör. Kurtuluş Savaş KAZAK Arş. Gör. Cıldız MAMİROVA

Projenin Amacı Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi’ nde öğrenim gören öğrencilerin ÖSS sınav sonuçlarını çeşitli değişkenler açısından analiz etmektir. ÖSS sonuçlarına dayalı olarak ortaöğretim kurumları ve öğrencilerin öğretim süreçlerine ilişkin durumların incelenerek, verilere dayalı öneriler geliştirmektir.

Alt Problemler ÖSS sınavında KTMÜ öğrencilerinin akademik başarı durumları nasıl değişmektedir? ÖSS sınav sonuçlarına dayalı olarak sınav içeriğinde yer alan dersler ve bu derslerdeki ağırlıklı başarı durumları (dersler ve sınavlardaki doğru-yanlış ortalaması) nasıl bir değişim göstermektedir? KTMÜ öğrencilerinin ÖSS sınav başarı durumları, a. Cinsiyet b. Bölgelere göre nasıl bir farklılık göstermektedir? 4. KTMÜ öğrencilerinin sınav sonuçlarına dayalı olarak Kırgızistan Ortaöğretim kurumlarının- genel eğitim sisteminin durumu, eksiklikleri ve sistem özellikleri nelerdir?

Yöntem KTMÜ ÖSS sonuçlarının analizi çalışması; KTMÜ öğrencilerin üniversiteye yerleşme sonuçları ve bu sonuçların çeşitli değişkenlere açısından analiz edilmesi, başarı ve başarısızlık durumlarının tespit edilmesi açısından bir durum tespiti çalışmasıdır. Bu çalışma var olan durumun değişik yönlerinin ele alınması ve çeşitli değişkenler açısından analiz edilmesi olduğundan betimsel tarama modelinde bir çalışmadır.

Verilerin Toplanması Proje kapsamında elde edilen verilerin toplanmasında KTMÜ öğrencilerinin 2014 yılı sınav sonuç bilgileri ile öğrenci başarı durumlarının incelenmesinde «KTMÜ OSS sonuç Tespiti Anketi» kullanılmıştır.

Çalışma Grubu KTMÜ ÖSS sonuçlarının analizi isimli çalışmada evren olarak KTMÜ öğrencilerinin tamamı, çalışma grubu olarak 2014 yılı KTMÜ yerleşme sonuçları ile “KTMÜ öğrencilerinin OSS sonuçları (başarı-başarısızlık nedenleri)” için nitel verilerin toplanmasında her fakülteyi temsil edecek düzeyde maksimum çeşitlilik örneklem alma yoluyla toplam 138 öğrenci çalışma grubuna dahil edilmiştir.

Verilerin Analizi ÖSS sınavında KTMÜ öğrencilerinin akademik başarı durumları nasıl değiştiğinin tespitinde betimsel analizden, f, % ve t-testinden faydalanılmıştır. KTMÜ öğrencilerinin sınav sonuçlarına dayalı olarak Kırgızistan Ortaöğretim kurumlarının- genel eğitim sisteminin durumu, eksiklikleri ve sistem özelliklerinin tespitinde nitel analizler kullanılmıştır. İçerik analizi yoluyla veriler değerlendirilmiştir.

Bulgular KTMÜ ÖSS sınav sonuçlarının analiz edildiği bu çalışmada öğrencilerden elde edilen veriler üç farklı analize tabii tutularak yorumlanmaya çalışılmıştır. 1. ÖSS sınav sonuçlarına dayalı olarak yapılan nicel analiz 2. ÖSS başarı-başarısızlık nedenlerinin tespitinde; öğrencilere uygulanan bir veri toplama aracından elde edilen verilerin çözümlenmesi nitel analiz. 3. Ayrıca ulusal çapta yükseköğretime yerleşmede ORT sonuçları ile karşılaştırılabilecek durumlar KTMÜ ve diğer üniversiteler çapında karşılaştırılmıştır.

Bulgular A- ÖSS Sınav Sonuçları Nicel Verilerin Çözümlenmesi Cinsiyet f Kız 5035 Erkek 2799 Toplam 7834 SINAVA BAŞVURAN ADAYLAR/Bölge   Bişkek 5725 Karakol 535 Talas 219 Narın 291 Calal-Abad 314 Oş 750 SINAVA GİREN ÖĞRENCİLERİN İL VE ÜLKE DAĞILIMLARI/İL-Ülke 2067 Çuy 911 752 1039 Issık Göl 1161 394 Batken 583 Kazakistan 5 Özbekistan 4 Tacikistan Türkmenistan 1 Rusya 2

A- ÖSS Sınav Sonuçları Nicel Verilerin Çözümlenmesi Kitap Türü Dersler Biyoloji Kimya Fizik Matematik Coğrafya Tarih Dil Edebiyat Mantık A Doğru 952,8 949 707,5 946,5 416 372,1 507,3 617,8 751 Yanlış 921,5 916,5 1133,1 919,4 1405,5 1428,2 1295,4 1221,3 1095,2 Boş 23,6 32,4 57,3 31,9 76,4 97,5 95,2 58,8 51,7 B 940,6 945,6 712,3 936 419,3 364 504,7 621,8 739,2 922,4 908,6 1115,2 914,4 1382 1416,7 1287,6 1203,5 1092,5 18,9 27,6 54,4 31,5 80,5 101,2 89,6 56,6 50,2 C 925 759 883,8 921,7 366 392,3 485,3 606,8 802,2 927,2 1077 951,6 911 1426,4 1375 1292,6 1199,5 1022,5 19,6 35,4 36,5 39,1 79,5 104,7 94 65,5 47,2 D 943,4 780 903,5 940 368,1 398 488,9 613,7 838,2 919,7 1066 942,3 902,2 1434,6 1373 1301,6 1210,8 1000,5 18,8 35,8 36,1 39,7 79,1 110,9 91,4 57,4 43,2 ORTA-LAMA NET 4.94 4.91 3.05 9.43 0.80 0.49 2.30 2.36 1.45 4.97 3.14 9.39 0.87 0.47 2.31 2.40 1.43 4.83 3.51 4.52 9.27 0.46 0.69 2.11 2.34 1.60 4.92 3.65 4.64 9.47 0.48 0.74 2.10 1.68 Genel Ortalama 4.90 4.26 3.84 0.65 0.60 2.20 1.54 Ortalamaya Dayalı Başarı Yüzdesi 40,8 35,5 32 5,4 5 11 38,5

A- ÖSS Sınav Sonuçları Nicel Verilerin Çözümlenmesi ÖSS sınavı cinsiyet düzeyinde başarı dağılımı Cinsiyet Ortalama Net Sayıları Biyoloji Kimya Fizik Matematik Coğrafya Tarih Dil Edebiyat Mantık Kız 5.17 4.48 3.98 9.28 0.57 0.56 2.21 2.39 1.52 Erkek 4.41 3.85 3.57 9.59 0.79 0.67 2.19 2.32 1.58

ÖSS sınavı bölge düzeyinde başarı dağılımı Cinsiyet Ortalama Net Sayıları Biyoloji Kimya Fizik Matematik Coğrafya Tarih Dil Edebiyat Mantık Bişkek Kız 5.40 3.93 3.68 9.21 0.70 0.71 2.54 2.35 1.50 Erkek 4.74 3.42 3.30 9.94 1.02 0.90 2.89 2.44 1.64 Çüy 4.67 3.62 3.37 8.65 0.35 0.30 2.21 2.17 1.43 3.90 2.93 3.02 8.96 0.54 0.47 2.23 2.15 1.55 Oş 5.42 5.20 4.22 9.61 0.74 0.67 2.34 2.52 1.60 4.61 4.24 9.54 0.83 0.69 2.03 2.50 1.53 Calal-Abad 5.14 4.52 9.69 0.58 0.53 2.00 2.58 1.65 4.48 4.12 3.89 9.78 0.98 1.67 2.40 Issık Göl 5.11 4.51 3.96 9.28 0.59 2.19 1.47 3.81 3.60 3.51 9.50 0.63 0.45 2.08 Narın 4.84 4.80 4.15 9.01 0.41 0.34 1.80 2.24 1.46 4.16 4.11 3.80 9.04 0.39 1.72 2.25 Talas 5.01 4.62 4.43 8.83 0.51 1.70 2.30 4.66 4.02 9.60 0.38 2.13 2.46 1.54 Batken 5.89 5.63 4.40 10.54 0.68 0.73 2.72 1.66 4.83 4.76 4.00 9.89 0.77 Kazakistan 5.00 3.00 0.75 3.25 - Özbekistan 7.00 6.00 -1.00 0.00 1.00 4.33 2.33 7.67 1.33 -0.67 Tacikistan 14.00 6.50 Türkmenistan Rusya 3.50 Ortalama 4.95 4.34 4.25 9.48 0.56 1.94 2.75 1.71 2.96 8.70 0.66 2.14 2.62 1.40

ÖSS t-testi sonuçları Ders Grup N X St. df t p Biyoloji Erkek 2655 4.4121 2.79932 7516 11,62 0,00*   Kız 4863 5.1744 2.67313 Kimya 3.8475 2.77471 9,25 4.4927 2.94846 Fizik 3.5725 2.64160 6,29 3.9792 2.70026 Matematik 9.5970 4.24392 3,18 9.2825 4.01144 Coğrafya .7921 2.22942 4,47 .5733 1.90604 Tarih .6746 2.07134 2,49 0,01* .5569 1.89264 Dil 2.1910 2.80396 0,30 0,75 2.2112 2.66242 Edebiyat 2.3202 2.28308 1,18 0,23 2.3856 2.29400 Mantık 1.5808 1.24086 1,90 0,06 1.5225 1.28396

ORT Sınav Sonuçlarının Karşılaştırılması   Manas Üni. Amerikan Üni. Slavyen Üni. Milli Üni. Burslu Ücretli Bölüm K O Bilgisayar Mühendisliği 9 201.4 6 230.2 13 178.5 118.1 Uygulamalı Matematik 10 192.4 2 217.0 1 232.0 184.5 25 159.6 120.8 İngiliz Dili ve Edebiyatı 189.3 Turizm İşletmeciliği ve Gezi 186.2 44 117.4 Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik 11 182.1 Gıda Mühendisliği 5 174.6 Gıda Endüstrisi 170.3 Kimya Mühendisliği 169.8 20 155.5 123.8 Biyoloji 169.2 146.0 38 115.3 Tarih 168.9 8 170.8 112.0 21 147.5 51 113.0 Türkoloji 166.8 Bahçe ve Tarla Bitkileri 4 164.8 Çevre Mühendisliği 153.8 135.3 115.7 Bitki Koruma 145.5

Nitel verilere ilişkin kişisel bilgiler   f CINSIYET Kız 95 Erkek 36 YAŞ 17-20 99 21-23 31 27 ve üzeri 1 FAKÜLTE Edebiyat Fen 35 İktisat Mühendislik 8 Veteriner 12 İletişim 7 BÖLÜM PDR Finans ve banka. 19 Bilgisayar müh. İşletme 14 Uyg. Matem 23 Biyoloji 13 SINIF I 51 II 60 III 18 IV 3 AILE DURUMU Düşük 2 Orta 113 Yüksek 15

Nitel verilere ilişkin puan ve ders dağılımı GİRİŞ PUANI 120-170 97 171-220 15 221-250 251-- 5 KOLAY DERS   Matematik 50 Fizik 4 Kimya 3 Tarih 24 Kırgızca 33 Biyoloji 21 İngilizce Kırgız Edebiyatı 10 Coğrafya 12 Mantık Rusça 8 ZOR DERS 31 47 56 7 2 Kırg. Edebiyat 1 Geometri Fen dersleri 6 Edebiyat dersleri

Nitel veriler okul başarısı TEMA ALT TEMALAR f Hazırlanmamış Okul Başarısı İyi 8 Nedensiz 9 Düzensiz Sevdiği Dersleri 2 Kısa Süre Kala 11 7 Düzenli Bireysel olarak 15 Soru çözme  11 Test Kitapları 6 Cıynak 1 Geçmiş sorular Ders Tekrarları 3 İnternet Dershane Kurs Özel Ders TOPLAM 86

ÖSS Başarı Analizi-Nitel Veriler ÖSS BAŞARISIZLIK NEDENLERİ ÖĞRENCİ Temalar Alt Temalar f   ERGENLİK Ergenlik Genel 3 Ciddiye Almama 10 Aşırı Duygusallık 1 Başka Şeylere İlgi Duyma Özgüven Eksikliği 2 Geleceğe Yönelim Amaçsızlık 11 Yetenek-Zeka Çalışmama Alışkanlığı 34 Yanlış Yöntem seçimi Disiplinsizlik Tembellik 9 Sorumsuzluk Öğrenmeye karşı isteksizlik 7 Zaman Yönetimi 6 Torpil-İltimas Torpil ve Rüşvet Kaygı Stres-Heyecan-Panik 12 Sosyo-Ekonomik Durum Köy İşleri ve Çalışma Zorunluluğu Sınav Sistemi Sınav Tecrübesi ORT’ ye Yönelim Diğer Şanssızlık Unutkanlık Hastalık Kopya Çekerim Düşüncesi

ÖSS Başarı Analizi-Nitel Veriler Öğretmen Mesleki Yetersizlik Tecrübesizlik 1   Dikteye Dayalı Ders İşleme Mesleki Yetersizlik Genel 14 Ayrımcılık Başarılı, Akraba ve Zenginlilere İltimas Rüşvet İletişim Korku vb. nedenlere dayalı iletişimsizlik 6 Rol-Model olamama 4 İstihdam Öğretmen Eksikliği-Branş dışı derse girme 3 Eğitim Sistemi Öğretim programları ve Yöntem Bilgi Yoğunluğu 2 Uygulama Eksikliği 5 Ezbere dayalı öğretim Derslerin Sıkıcılığı Rehberlik-Yönlendirme Yeteneklerin göz ardı edilmesi Sınavlara yönlendirme eksikliği Okulda Disiplin Verilmemesi Eğitimin Yapısal Sorunları Eğitim sisteminin yanlışlığı 10 Köy-Şehir dengesizliği Sınav için Alan dışı derslerden 9 

ÖSS Başarı Analizi-Nitel Veriler Sınav Yapısal Sorunlar Soruların Fazlalığı 1   Zaman Yetersizliği  2 Başka alanlardan gelenlere (İngilizce) yönelik hazırlık olmaması 2 Soruların tüm eğitim düzeylerini kapsaması Soru-Eğitim Sistemi dengesizliği 3 Öğrenci Algısı Testler Doğru-Yanlış uyumu Rehberlik Sorunları Sınav konusunda öğrencilerin bilgilendirilmemesi 5 Okulda mesleki yönlendirme olmaması Gözetmen Tutumu

ÖSS Başarı Analizi-Nitel Veriler Aile Rol-Model Olma İlgisizlik 7   Yol Göstermeme 3 İletişim Fikirlere Karşı Tutumlar 1 SED Eğitim Materyallerini Temin Etmeme 2 Fiziki Koşulların Yetersizliği

Öğrenci Görüşlerine Dayalı Yorumlar; Öğrenci-Öğretmen Kategorisi “notlara bakmıyor, çalışmıyor ve değer vermiyordum” (Ö-14) “acı, kızgınlık, üzüntü ve en küçük kırgınlık bile etkiliyordu” (Ö-54) “sınavı kazanırsam okurum, bildiğim kadar yaparım, herhangi bir bölüme geçerim” (Ö-49) “öğrencilerin köyde çok işleri olduğundan çalışmaya vakti kalmıyor” (Ö-25), ’matematik öğretmenimiz kendi yazdığı soruyu çözemiyordu, öğretmenlerin sınıf hakimiyeti yoktu’(Ö-20), ‘öğretmenler yetersiz kalıyorlar’(Ö-39), ‘öğretmenlerin tecrübesiz olması’(Ö-8), ‘bize yol gösterilseydi daha başarılı olabilirdik’ (ö-20)

Öğrenci Görüşlerine Dayalı Yorumlar; Öğrenci-Öğretmen Kategorisi ‘bazı öğrenciler para vererek derslerini geçiyorlardı, ÖSS başarısı bu öğrencileri ilgilendirmiyordu’(Ö-49) ‘okulların çoğunluğunda öğretmenler maddi durumu iyi olan ve her konuyu anlayan çocuklarla ders işlerler, eşit davranmadıkları için diğer çocukların ders çalışma isteği azalır’ (Ö-7) ‘öğretmenlerle aşırı korku vb. nedenlerle ilişki kurulamaması’ (Ö-17), ‘bazen öğretmeni sevmeyince dersi okumak zor geliyor’ (Ö-34) ‘öğretmenlerimiz sadece maaşlarını almak için derse giriyordu’(Ö-20), ‘bazı okullarda öğretmen az olduğundan bir öğretmen iki-üç dersi vermek zorunda kalarak öğrencilere az bilgi verir’(Ö-26) ‘benim okulumda fizik öğretmeni yoktu 3 yıl hiç fizik görmedim ve şimdi de bu dersten hiçbir şey bilmiyorum’ (Ö-55)

Öğrenci Görüşlerine Dayalı Yorumlar; Sınav, Eğitim Sistemi Kategorisi “Çok fazla ders olduğu için öğrenci hangi derse hazırlanacağını bilmiyor. Sonunda hiç bir derse hazır olmadan gelir” (Ö-53), “Okulda sınava hazırlamıyor” (Ö-27), “Öğrenci okuldayken olimpiyat, deneme sınavlarına önceden hiç katılmadıysa, sınava girdiği zaman korku ve heyecan güçlü olur, bu ise sınav başarısızlığını ortaya çıkarabilir” (Ö-38), “Pratik yok (çok az)” (Ö-41), “(Hocaların) Ders anlatmaktan anladıkları şey ise ezber yapıp gelmekti” (Ö- 57), “Öğrenciler dersi sadece ve sadece ezberlerler, konu mantığını düşünmüyorlar” (Ö-36) “Çok öğrenciler ÖSS sınavını önceden ne olduğunu bilmiyorlar... çoğunlukla sınava ilk girdiğinde panik yapıyor ve çok şey unutuyorlar” (Ö-50). ‘Köylerin, şehirlere göre eğitim kalitesi daha düşük’ (Ö-49), ‘ ...Köylerde bilgilere (kitaplar vb. bilgi kaynakları) ulaşmak zordur’ (Ö-10)

SONUÇ Öğrencilerin 2014-15 yılı ÖSS sınav sonuçları incelendiğinde toplamda 7834 adayın sınava katıldığı görülmektedir. Kırgızistan genelinde yükseköğretime yerleşmek için 52777 öğrencinin sınava katıldığı görülmektedir (ORT, 2015; www.testing.kg). KTMÜ’ ye başvuran adayların Kırgızistan geneli ile karşılaştırıldığında yaklaşık her yedi öğrenciden birinin KTMÜ öğrenci olmak gibi bir amacının olduğu söylenebilir. Kırgızistan genelinde yükseköğretime yerleşen öğrenci sayısının 18438 öğrenci olduğu KTMÜ’ ye yerleşen öğrenci sayısının ise Kırgızistan genelinden toplam 1067 öğrenci olduğu görülmektedir. Bu sonuçlara göre Kırgızistan genelinde yükseköğretime yerleşenlerin yaklaşık % 6’ sının KTMÜ’ de öğrenim gördüğü söylenebilir.

SONUÇ Öğrencilerin, ÖSS sınavı sonuçları değerlendirildiğinde; sınava giren öğrencilerin genel olarak sözel derslerden başarısızlığı ve bu derslerdeki doğru cevap ortalamalarının düşüklüğü göze çarpmaktadır. Coğrafya dersinden sınavda yer alan 12 sorudan öğrencilerin ortalama net sayısı 0,65; Tarih dersinde benzer şekilde 12 sorudan ortalama net sayısının 0,60 olduğu görülmektedir. Dil sorularında 20 sorudan 2,20, Edebiyat sorularından ise 12 sorudan 2,36 net çıkarıldığı görülmektedir. Öğrencilerden elde edilen veriler daha detaylı incelendiğinde 12 biyoloji sorusundan öğrencilerin 4,90 neti, 12 kimya sorusu içinde 4,26 netleri, 12 Fizik sorusu içinde 3,84 netleri olduğu, 24 matematik sorusu içinde ise 9,39 netlerinin olduğu görülmektedir.

SONUÇ Bu sonuçlar; Türkiye’ de 2014 yılı YGS sonuçları ile kıyaslandığında Türkiye’ de YGS sınavına giren 1.950.163 adayın temel dersler bazında ortalama netlerinin dağılımında Türkçe 18.7, Sosyal Bilgiler 11.2, Temel Matematik 6.1 ve Fen Bilimleri 3.5 olarak tespit edilmiştir. (www. dokuman/osym.gov.tr.html.) Bu sonuçların soru sayılarının KTMÜ ÖSS sınav soruları ile eş olmaması ile birlikte derslerin gruplanarak başarı yüzdeleri karşılaştırıldığında; Dil grubu olarak Türkiye’ de %46.5, Sosyal Alan Grubu % 28, Matematik % 15.2, Fen Bilimleri Grubu başarısının ise % 8.7 olduğu görülmektedir. Bu sonuçlar KTMÜ ÖSS sonuçların yüzdelik başarı oranlarına göre dağılımı ise Dil grubu olarak %15.3, Sosyal Alan grubu olarak % 16.3, Fen Bilimleri Alanı olarak % 36.1 ve Matematik başarısı olarak % 39.1 olduğu görülmektedir. Bu iki karşılaştırmada Kırgızistan genelinde Matematik ve Fen Bilimleri alanında öğrencilerin daha başarılı oldukları görece olarak söylenebilirken, Türkiye’ de ise Sosyal Alanlar ve Dil grubu başarısının görece daha yüksek olduğu söylenebilir.

SONUÇ Yukarıdaki sonuçlar uluslararası öğrenci başarısı açısından değerlendirildiğinde bu araştırmanın sonuçlarını doğrular nitelikte bulgulara ulaşılmıştır. Uluslararası, Fen-Okuma ve Matematik başarısını ölçen PISA sınavında 2006-2009 yıllarında yapılan sınavlarda Kırgızistan; 2006 yılında yapılan sınavda 57 ülke arasında 57. Sırada yer alan Kırgızistan 2009 yılında yapılan sınavda da 65 ülke arasında 65. Sırada yer almıştır. PISA; Uluslararası öğrenci başarısını belirlemeyi amaçlayan PİSA’ nın temel amacı her bir ülkenin eğitim sisteminin 15 yaş grubu gençlerini ne denli iyi eğittiğini ölçmektir. 2009 yılında 15 yaşında olan öğrencilerin 2014 yılında 20 yaşında oldukları düşünüldüğünde ve yapılan bu araştırmada örneklem grubunun da 17-23 yaş arasında bir yığılma özelliği gösterdiğinde PISA sonuçlarının yapılan araştırma sonuçlarını doğruladığı söylenebilir.

SONUÇ Yapılan araştırmada; kız ve erkek öğrencilerin her ders için net ortalamaları karşılaştırmalı bir şekilde belirlenmiştir. Sonuçlar incelendiğinde kızların sınavda yer alan sekiz ders ve bu derslerdeki netler üzerindeki başarı durumlarının erkeklere oranla daha başarılı oldukları görülmüştür. Kız öğrencilerin bu başarılarının yanı sıra bölge bazında sonuçlar değerlendirildiğinde “Batken” den sınava katılan öğrencilerin kız ve erkek olarak diğer bölge öğrencilerine oranla daha iyi sonuçlar elde ettikleri görülmektedir. Kız öğrenciler ve bölge açısından değerlendirildiğinde de Batken den sınava katılan kız öğrencilerin diğer bölgelerden katılan kız öğrencilere oranla daha başarılı oldukları söylenebilir.

SONUÇ Sonuç olarak, KTMÜ, Kırgızistan genelinde tercih edilen bir üniversitedir. Yükseköğretime geçiş de yaklaşık her 7 öğrenciden birinin KTMÜ tercih etmesi de bunun bir göstergesidir. Ancak bu durumda, üniversitenin ücretsiz olmasının çok önemli bir faktör olduğu göz önünde tutulmalıdır. Diğer cazip olan faktörlerin ise farklı dillerde eğitim olanağı, fiziki şartlar ve bazı bölümlerin Türkiye’ de staj yapma fırsatlarının bulunması olarak da gösterilebilir. Tüm bu şartlar dâhilinde yine de Kırgızistan genelinde yükseköğretim sınavında başarılı öğrencilerin KTMÜ’ yü tercih etmeleri üniversite ve üniversitenin geleceği açısından son derce olumlu bir sonuçtur. KTMÜ’ nün öğrenci yerleştirme sınavı olan ÖSS sonuçları, hem KTMÜ öğrenci profilini göstermesi hem de Kırgızistan eğitim sisteminin genel bir değerlendirmesi açısından önemlidir.

Öneriler KTMÜ ÖSS sonuçları ve elde edilen nitel çözümlemeler ışığında, KTMÜ’ nün sınavla ilgili bilgilendirme, rehberlik ve duyuru faaliyetlerinin daha da güçlendirmesi bir gereklilik olarak görünmektedir. Bu durum, okullarda yapılacak olan rehberlik ve yönlendirme faaliyetlerini de destekler nitelikte olarak Kırgızistan eğitim sistemine bir katkı sağlayacaktır. Öğrencilerin özellikle sözel derslerdeki düşük başarı nedenleri ve sınavda yer alan sorular ve müfredat dengesi gözden geçirilerek yeni bir soru havuzu ve sınav-soru zorluk dengesi gözden geçirilmelidir. Aynı zamanda sınava başvuran adaylar ve yerleşen öğrenci sayıları dikkate alındığında mevcut koşullar altında bölüm ve kontenjanların sayısı tekrar planlanmalıdır. Ayrıca KTMÜ tarafından bir Kariyer Planlama Merkezi açılarak bu merkezin hareketli ve ülke genelinde rehberlik ve yönlendirme faaliyetlerinde bulunması da düşünülebilir.

Öneriler KTMÜ ÖSS sınav sonuçlarının analizi, ulusal çapta eğitim sisteminin de değerlendirilmesine fırsat sağlamıştır. Bu noktada öğrencilerin başarı durumlarının pekiyi olmadığı, 2006 ve 2009 yıllarında PISA sonuçları da göz önüne alındığında eğitimde öğrenci başarısını artırmak adına atılması gereken pek çok adım olduğunu göstermektedir. Öğrenciler derslerde ezbere dayalı bir sistemin, konu yoğunluklarının ve öğretmenler tarafından çoğunlukla dikteye dayalı bir yöntemin tercih edildiğini dile getirmişlerdir. Bu noktada müfredat, öğretmen eğitimi ve öğrenci merkezli eğitim çalışmaları planlanabilir. Bir diğer tespit ise köy ve şehirlerdeki eğitim sisteminde yaşanan dengesizlik problemleridir. Bu problemlerin çoğu öğretmen istihdamı ve kaynaklara ulaşma noktasında toplanmaktadır. Bu durumun düzeltilmesi aynı zamanda eğitimde fırsat eşitliğini de sağlayacaktır.

Öneriler Başka bir problem ise öğrencilerin okuldaki rehberlik ve yönlendirme faaliyetleri konusunda yaşadıkları sıkıntılardır. Bu anlamda okullarda rehberlik faaliyetleri ya da merkezi rehberlik faaliyetleri tekrar gözden geçirilmelidir. Öğrenciler sınavlarda başarılı olma ve okul bitirmede iltimas ve çıkar sağlama konusu dile getirmişlerdir. Bu durum araştırılmalı ve eğitime duyulan ve başarının eğitim dışı faktörlerle belirlenmesi fikri bir an önce ortadan kaldırılmalıdır. KTMÜ ÖSS sınav sonuçları KTMÜ ve ülke eğitim sistemi dışında öğrenci profili ve öğrencilerin hem eğitim hem de gelecek algısını da ortaya çıkarmada etkili olmuştur. Araştırmaya katılan öğrencilerden bir bölümü ÖSS sınavına çalışmama nedeni olarak, gelecek beklentisinin olmaması ve içinde bulundukları durumun belirsizliğini öne sürmüştür. Bu konuda genç bir nüfusun doğru yönlendirilmesi, öğrencilerde özgüven, özdenetim, sorumluluk ve başarı duygusunun önemli olduğunu ve bu konuda beceri ve değerlerinin geliştirilmesi gerekliliği de tespit edilmiştir.

Öneriler Araştırmadan elde edilen sonuçlar ışığında daha sonra yapılacak araştırmalar için araştırmacılara şu öneriler sunulabilir. Öğrencilerin başarı ve başarısızlık durumları daha detaylı ve boylamsal analiz edilebilir. KTMÜ öğrencilerinin ortaöğretim sürecine ilişkin daha kapsamlı ve odak grup görüşmesi tarzında çalışmalar desenlenebilir. KTMÜ ÖSS sınavı soruları müfredat ve soru dağılımı açısından incelenebilir. Her sorunun madde güçlük indeksi tespit edilebilir. Kırgızistan genelinde öğretmen, eğitim yöneticileri, öğrenci ve aileler ile eğitim durumunun analizi yapılabilir. Kırgızistan Eğitim Bakanlığı için de yer alan ulusal sınav merkezi ile ortak bir çalışma yürütülüp öğrencilerin dersler bazında başarı, eksiklikleri ve alınabilecek tedbirler ortaya konulabilir.

Dinlediğiniz İçin Teşekkürler…