Lenfatik Sistem Hastalıkları Doç.Dr. Soner Sanioğlu

Ödem= kapiller filtrasyon ve lenfatik drenaj arasında imbalans KKY, DVT, venöz hastalık ↓ Venöz basınç artışı Kapiller absorsiyonda azalma Lenfatiklerde yüksek outputa bağlı yetmezlik Venöz ödem Arteriolar dilatasyon ↓ Kapiller basınç artışı Kapiller filtrasyonda artma Lenfatiklerde yüksek outputa bağlı yetmezlik Arteryal ödem Primer lenfödem Segonder lenfödem

Bölgesel lenfatik drenajın bozulması Kozmetik, normal ayakkabı v.b. giyememe, yürümenin bozulması, tekrarlayan selülit atakları, DVT’ye eğilimin artması, iş-okul kaybı, hospitalizasyon ihtiyacı, lenfanjiyosarkom

LOKAL SİSTEMİK Lenfödem KKY Lipadema Renal yetmezlik DVT Protein kaybettiren nefropati Kronik venöz yetmezlik Hipoalbuminemi Sellülit Hipotroidi Baker Kisti Hepatik siroz Artrit (çocuklarda) İlaçlar (steroidler, NSAID, amlodipin) İdiopatik

Çoğunlukla alt extremitelerde ve unilateral Ödem Bilek çevresi ve ayak dorsumunda başlangıçta gode bırakır Ağrı yok yada hafif Stemmer’s sign Kadın sol puberte ile yavaş başlangıç. 4-5 sene önce cerrahi-radyoterapi. Ödemin karakteristik. Sistemik nedenlerde ve kr. venöz yetmezlikte ödem bilekten başlar ayak dorsumunda en az. Gode bırakmayan şişlikler hipotroidi, ilerlemiş lenfödem ( zorda olsa var), non-ödematöz nedenler. Şiddetli ağrı pek olası değil. Ağrı iyi lokalize edilemez.

Kalın ve turgoru artmış deri (hiperkeratoz) Papillomatöz lezyonlar Cilt çatlaklarından lenforaji Yüksek selülit ve lenfajit riski Ödem ve cilt değişikliklerinde ilerleme

Venöz ödem Lipoödem Dilate varköz venler lipodermosklerozis DVT öyküsü Anormal yağ depolanması Gode bırakmayan ödem Normal cilt Ayak dorsumunu tutmaz

Özellikle erken dönemde ayırıcı tanı zor Lenf sintigrafisi İşaretli izotopların inguinal lenf nodlarına ulaşımında gecikme Alternatif yollardan ulaşma Venöz ultrason

CT yada MRI karakteristik subcutanöz balpeteği paterni

Cilt bakımı Kompresyon tedavisi Fizik tedavi İlaç tedavisi Cerrahi tedavi

CİLT BAKIMI Nemlendiriciler Atlet ayağı, fungal infeksiyonların tedavisi Sellülit tedavisi Amoksisilin ile 2 hafta Eau de goulard NSAID elevasyon Travmanın önlenmesi

KOMPRESYON TEDAVİSİ Çok katmanlı bandajlar Kompresyon çorapları Yoğun fazda 2 hafta boyunca her gün Kompresyon çorapları 30-50 mmHg Distal ödemler için diz altı yeterli Semptomatik iyileşme Ardışık segmental pnömatik lenfopress Akut kalp yetmezliği, selülit, periferik arter hastalığında kontrendike

FİZİK TEDAVİ Manuel lenfatik drenaj Basit lenf drenajı Yoğun fazda, 2 hafta boyunca hergün Lenf akımı stimüle edilir profesyonellerce uygulanır. Basit lenf drenajı Hasta veya bakıcısı tarafından uygulanabilir. İdame tedavinin parçasıdır.

İLAÇ TEDAVİSİ Diüretik Venoaktif ilaçlar Saf lenfödemde yeri yok. Ancak komplex etyolojili ödemlerde faydalı olabilir. Venoaktif ilaçlar Kapiller akımı artırırlar. İntertisyel sıvıdaki proteinleri parçalayarak etkili olduğu da düşünülüyor. Ancak etkinliği venöz sistem kadar belirgin değil. Düşük doz devamlı antibiyotik proflaksisi >2/yıl selülit atağı

CERRAHİ TEDAVİ Konservatif tedavinin başarısız olduğu durumlarda son seçenek Lenfatik bypass Tüm hastaların %1-3’ünde mümkün. Omental pedikül, mezenterik köprü prosedürü Reduction Operations The Sistrunk operasyonu Thomson redüksiyonu ve Homan’s modifikasyonu Liposuction

ÖZET Yoğun faz: İdame fazı: ~2 hafta Hergün yenilenen çok katmanlı kompresyon bandajı Pnömonik bot Manual lenfatik drenaj İdame fazı: 30-50 mmHg kompresyon çorabı Cilt bakımı Basit lenfatik drenaj