AKILCI İLAÇ KULLANIMI Ecz.Özlem GÜLTEKİN

AKILCI İLAÇ KULLANIMI Kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre;  uygun ilacı,  uygun süre ve dozda,  en uygun maliyetle ve  kolayca sağlayabilmeleri.

İLAÇ KULLANIMINDA 5 DOĞRU Doğru ilaç Doğru kişi için Doğru miktarda Doğru zamanda Doğru şekilde

AKILCI İLAÇ KULLANIMI İLKELERİ Etkinlik Güvenlilik Uygunluk Maliyet

Etkinlik Güvenlilik Uygunluk Maliyet Akılcı ilaç kullanımı 5

AKILCI İLAÇ KULLANIMI İLKELERİ Tedavi planlarken doğru tanıya dayanmak, Doğru ilaç, doğru doz, doğru süre ve doğru uygulama yolunu belirlemek, Tedavi başarısını, yan etkileri ve hastanın uyuncunu değerlendirmek,

AKILCI İLAÇ KULLANIMI İLKELERİ Çoklu ilaç kullanımlarında etkileşimleri öngörmek, Tedavinin; gerçekleşebilirliğini ve maliyetini değerlendirmek

SORUMLULUK SAHİBİ TARAFLAR Hekim Eczacı Hemşire Hasta Hasta yakını

Hangi ilacın kullanılacağına karar veren hekim, ilacı uygun şartlarda sağlayan eczacı ve ilacı uygulayan hemşire veya hasta, akılcı ilaç kullanımının sağlanmasında sorumluluk sahibi taraflardır.

AMAÇ Sağlık hizmeti kalitesini arttırmak Tedavi maliyetlerini azaltmak

TEŞHİS VE TEDAVİ Hastanın probleminin tanımlanması, Hekim tarafından doğru teşhisin konulması, İlaçlı veya ilaçsız, etkili ve güvenilir tedavinin tanımlanması, Eğer ilaçla tedavi uygulanacaksa, uygun ilaçların seçimi, Her bir ilaç için uygun dozun ve uygulama süresinin belirlenmesi ve uygun reçetenin yazılması, Bu aşamada onaylanmış, güncel tanı ve tedavi kılavuzları esas alınmalıdır.

SORGULAMA-HATIRLATMA Kullanılmakta olan ve en son kullanılan ilaçlar Gıda takviyesi ve bitkisel ürünler Alerjik durumlar Gıda İlaç

ANLATMA-ANLAMA-DOĞRU UYGULAMA NASIL? HANGİ DOZDA? HANGİ SIKLIKTA? NE KADAR SÜRE ? SAKLAMA?

BİLGİLENDİRME-SORGULAMA Olası yan etkileri Besin ve ilaç etkileşimleri

SAKLAMA İlaçlar çocukların göremeyeceği, ulaşamayacağı yerlerde, ışıktan ve nemden korunarak ve ambalajında saklanmalıdır Son kullanım tarihi Kullanma talimatında belirtilmediği sürece ilaçlar buzdolabında saklanmamalıdır. Buzdolabında saklanması gereken ilaçlar ise kesinlikle buzlukta saklanmamalı ve dondurulmamalıdır

Akılcı Olmayan İlaç Kullanımı Örnekleri Polifarmasi Tanı ile ilişkisiz ilaç kullanımı Uygunsuz antibiyotik kullanımı Gereksiz pahalı ilaç kullanımı Kişinin kendi kendine karar vererek ilaç kullanımı Yeni çıkan ilaçların kullanılma istekliliği

Akılcı Olmayan İlaç Kullanımı Sonuçları Tedavide başarısızlık Yan etki riskinde artış İlaçlara karşı direnç/tolerans gelişmesi İlaç etkileşimi olasılığında artış Tedavi maliyetinin artması Hastaların ilaç bağımlısı olması

TOPLUM %45 ´i kendi kendine antibiyotik kullanıyor %16` sı şikayetleri geçince kesiyor %81 `i soğuk algınlığı için antibiyotik gerektiğini düşünüyor

ÖZEL GRUPLAR Hamilelik ve emzirme dönemi Çocuklar Yaşlılar Böbrek ve karaciğer yetmezliği olan hastalar Kronik hastalığı olanlar İlaç ve besin alerjisi öyküsü olanlar

İLAÇ KULLANIMI Çiğneme Kırma Bölme Suda veya başka sıvıda çözme

İLAÇ KULLANIMI Doğru uygulama Aç/tok kullanım Süre belirleme Yarıda kesme Doz atlama ve değişikliğe gitme Zamana dikkat etme

AKILCI OLMAYAN KULLANIM ŞEKİLLERİ Çoklu İlaç Kullanımı (Polifarmasi) İlaçların gereksiz ve aşırı kullanımı Klinik rehberlere uygun olmayan reçeteleme Uygun olmayan kişisel tedavilere başvurulması Yeni ilaçların uygun olmayan tercihi

İlaç Endüstrisinin Etkileri (baskıları) Sosyo-Kültürel Etmenler İş yükü ve Personel Sıkıntısı Var Olan Yetersiz ve Eksik Bilgiler Alışkanlıklar Akademik Bilgi Tedavi Seçenekleri İlaç Endüstrisinin Etkileri (baskıları) Sosyo-Kültürel Etmenler Ekonomik ve Yasal Etmenler

Refik Saydam Hıfzıssıhha Müdürlüğü tarafından yapılan saha çalışmalarında; İlaç kutu sayısı açısından bakıldığında tanıya uygunluk bakımından yaklaşık % 50’sinin akılcı olmadığı,

İlaç maliyetlerine bakıldığında ise yine % 50’sinin akılcı olmadığı ortaya çıkmış. Bu çalışmalarda pratisyen hekimlerle uzman hekimler arasında akılcı reçete yazımı açısından bir fark olmadığı görülmüştür.

İlaç harcamalarında miktar ve maliyet açısından bakıldığında; Dünyada Kalp ve Damar Hastalıkları ilaçları birinci sırada, Türkiye’de  Antimikrobiyal ilaçlar birinci sırada,

AKILCI İLAÇ KULLANIMI İLE KAZANACAKLARIMIZ ZAMAN SAĞLIK BÜTÇE

AKILCI İLAÇ KULLANIMI ŞUBESİ FAALİYETLERİ

Tanıtım Eğitim Rehber Hastaneler Teşvik ve Yaptırımlar İlaç Kutuları İlaç İmhası Temsilciler Toplantılar Ölçme ve Değerlendirme

TANITIM

“İlacım; ne eksik, ne fazla!” Slogan, Logo, Maskot Kısa filmler Gazete ilanları El broşürleri Afişler Hastanelerde teşhir üniteleri

Medya Ulusal TV ve radyo kanallarında sağlık programları Konuşmacı grubu toplantıları

Web Sitesi www.akilciilac.gov.tr

Bilgilendirme videoları Web sitesinde yayımlanması planlanan tüm ilaç formlarının uygulama yolları ve dikkat edilmesi gereken hususlara ilişkin yaklaşık 30 adet bilgilendirme videosu

EĞİTİM

Ülkemizde, doğru ilaç kullanımı konusunda farkındalığın oluşturulmasında hekim, eczacı ve bu konuda hizmet veren sektörün “Akılcı İlaç Kullanımı” konusunda toplum bilincini arttırmaya yönelik desteğinin bulunması önemlidir

Standartlar Akılcı ilaç kullanımının sağlanmasına yönelik düzenleme bulunmalıdır Akılcı İlaç kullanımı ile ilgili sorumlu bir ekip oluşturulmalıdır Ekipte, yönetimden bir temsilci, hekim ve eczacı yer almalıdır Akılcı İlaç kullanımı ile ilgili olarak; Hastane politikası belirlenmeli Faaliyet planlanmalı ve uygulanmalıdır

Standartlar Akılcı ilaç kullanımı ile ilgili, hastalarda farkındalık oluşturulmasına yönelik düzenlemeler bulunmalıdır Hastalar ilaçların kullanımı hakkında bilgilendirilmelidir Hastaların sıklıkla kullandığı alanlarda akılcı ilaç kullanımına yönelik, broşür, poster, video görüntüleri gibi düzenlemeler bulunmalıdır. Yatan hasta eğitimlerinde, akılcı ilaç kullanımına yönelik bilgilendirme yapılmalıdır

İLAÇ KUTULARI

Terapötik aralığı dar ilaçlar için güvenli ambalaj oluşturulması Akılcı İlaç Kullanımı sloganlarının ilaç kutuları üzerinde yer alması Kullanma talimatı yazı karakterlerinin büyütülmesi…

İndikatör Soğuk zincir ilaç grubu Soğuk zincir kırıldığında renk değişikliği oluşması ve ilacın kullanımının engellenmesi

ATIK İLAÇLARIN İMHASI

ATIK İLAÇLARIN TOPLANMASI ATIK İLAÇLARIN DEPOLANMASI ATIK İLAÇLARIN TAŞINMASI ATIK İLAÇLARIN İMHASI 52

AKILCI İLAÇ KULLANIMI Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yanlış ve gereksiz ilaç kullanımı, tedavi maliyetleri ve halk sağlığını etkileyen ciddi bir sorun olarak devam etmektedir. Bu nedenle akılcı ilaç kullanımı konusunda halkın ve sağlık çalışanlarının bilinçlendirilmesi ve eğitilmesi son derece önemlidir. Akılcı ilaç kullanımı, ilacın imalinden imhasına kadarki sürecin her aşamasını kapsamaktadır. 53

www.akilciilac.gov.tr- akilciilac@iegm.gov.tr

TEŞEKKÜRLER