Recep ve Şaban Aylarının Faziletleri Nafile İbadetler

KUTSAL ZAMAN DİLİMLERİ Receb Şaban Ramazan Receb Muharrem Zilhicce Zilkade

Receb Ayı اللهُمَّ بَارِكْ لَنَا فِي رَجَبٍ، وَشَعْبَانَ، وَبَلِّغْنَا رَمَضَانَ Enes b. Mâlik (r.a)'den şöyle rivayet edilmiştir: "Receb ayı girdiğinde Hz. Peygamber (s.a.v) şöyle derdi: "Ey Allah'ım! Recep ve Şaban'ı bize mübarek kıl, bizi Ramazan'a kavuştur.“ (Ahmet bin Hanbel, Müsned1/259)   Üç aylardan ilki olan Receb ayı haram aylardan biridir. Kan dökmek ,mal ve ırza dokunmak yasak olduğu için ,bu ayda kavga ve silah sesleri , imdat sesleri duyulmaması sebebiyle ‘’ esamm (sağır) ‘’ olarak da isimlendirilmiştir.’’Korkmak, saygı duymak,tazim göstermek’’ anlamındaki recb kökünden türeyen Receb ayı üç aylar olarak anılan rahmeti ,bereketi ve mağfireti bol olan bir mevsiminde ilk ayıdır. Peygamber efendimiz (sav) şöyle buyurmuştur: رَجَبُ شَهْرُ اللَّهِ وَشَعْبَانُ شَهرِي وَرَمَضَانُ شَهرُ اُمَّتِي "Recep Allah'ın ayı, Şaban benim ayım, Ramazan da ümmetimin ayıdır." (Münavi, Feyzül -kadir, 4 ,162)

MİRAÇ KANDİLİ REGAİP KANDİLİ Receb Ayının 27. gecesidir. Miraç (Arapça: معراج  Mi'rāc), İslam inancında, Muhammed'in göğe yükselmesi hadisesi  Aslen "yükseğe çıkma" anlamına gelen söz Arapça uruc (merdiven) kökünden gelir. Miraç Hediyeleri REGAİP KANDİLİ Receb ayının ilk Cuma gecesidir. Üç ayların başlangıcı ve ramazanın habercisidir, ‘’re-ğa-b’’ kelimesinden gelmektedir herhangi bir şeyi istemek arzulamak ona karşı meyletmek ve onu elde etmek için çaba sarf etmek demektir. Peygamber efendimiz(sav) şöyle buyurmuştur : ‘’Beş gece vardır ki onlarda yapılan dualar geri çevrilmez;recebin ilk Cuma gecesi ,şabanın ortasında bulunan gece ,Cuma gecesi ,ramazan bayramı ,kurban bayramı geceleridir.’’(Beyhaki, Şuabül İman ,3/342)

Şaban Ayı Berat Gecesi - Yok mu Benden af dileyen, onu affedeyim. Şaban ayının 15. Gecesine denir. “Berat” kelimesi borçtan, suç ve cezadan , hastalıktan kurtulmak anlamına gelir. Bu geceye Berat gecesi (kurtuluş gecesi) denmiştir. Bu gece hakkında Hz. Peygamber’in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir. “Şaban ayının yarısı (Beraat gecesi) gelince; gecesini namazla, gündüzünü oruçla geçiriniz. Şüphesiz ki Allah, o gece güneşin batmasıyla dünya semasında tecelli eder ve şöyle der: - Yok mu Benden af dileyen, onu affedeyim. - Yok mu rızık isteyen ona rızık vereyim. - Yok mu bir derde mübtela olan ona afiyet vereyim. - Yok mu şunu isteyen, yok mu bunu isteyen diyerek sabaha kadar devam eder.” (İbn Mace, İkametü's-Salât, 191; Tirmizî, Savm, 38) Hz. Peygambe r (s.a.v) şöyle buyuruyor:   إِنَّ اللَّهَ لَيَطَّلِعُ فِي لَيْلَةِ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ فَيَغْفِرُ لِجَمِيعِ خَلْقِهِ إِلَّا لِمُشْرِكٍ أَوْ مُشَاحِنٍ "Allah Teâlâ, Şabanın on besinci gecesi (Beraat gecesi) tecelli eder ve ana-babaya asî olanlarla Allah'a ortak koşanlar dışında bütün kullarını bağışlar” (Mâce, İkâme, 191, (1380)

Nafile İbadetler Namazlar Oruçlar Sadakalar Nafile Kurbanlar Sadaka-ı Cariyeler Zikr ve tesbihatlar

ZİKİR VE TESBİHAT الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَالصَّابِرِينَ عَلَى مَا أَصَابَهُمْ وَالْمُقِيمِي الصَّلَاةِ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ “Onlar, Allah anıldığı zaman kalpleri ürperen, başlarına gelen musibetlere sabreden, namazı dosdoğru kılan ve kendilerine rızık olarak verdiklerimizden Allah yolunda harcayan kimselerdir.” (Hacc,35)

  الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللّهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَىَ جُنُوبِهِمْ وَيَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذا بَاطِلاً سُبْحَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ   “Onlar ayakta iken, otururken, yan yatarken Allah'ı anarlar; göklerin ve yerin yaratılışını düşünürler: 'Rabbimiz! Sen bunu boşuna yaratmadın, Sen münezzehsin. Bizi ateşin azabından koru.” (Â’l-i İmran, 191)

ZİKİR ADABI (A’raf suresi,205) وَاذْكُر رَّبَّكَ فِي نَفْسِكَ تَضَرُّعاً وَخِيفَةً وَدُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَالآصَالِ وَلاَ تَكُن مِّنَ الْغَافِلِينَ  ”Rabbini gönülden ve korkarak içinden hafif bir sesle sabah akşam an, gafillerden olma.”

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا “Ey inananlar! Allah'ı çok anın.”(Ahzab,41) وَسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلًا “ O'nu sabah akşam tesbih edin.” (Ahzab,42)

Namazlar Teheccüd Namazı Bir süre uyuduktan sonra kalkıp kılınan gece namazıdır. En az iki rekat en çoğu sekiz rekattır. İki rekatta bir selam verilerek kılınır. وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ عَسَى أَن يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَّحْمُودًا “ Gecenin bir kısmında uyanarak, sana mahsus bir nafile olmak üzere namaz kıl. (Böylece) Rabbinin, seni, övgüye değer bir makama göndereceğini umabilirsin." buyurulmaktadır (İsrâ, 17/79 "Kim gece uyanır, hanımını da uyandırır ve iki rekat namaz kılarsa, Allah'ı çok zikreden erkekler ve kadınlardan yazılır." buyurmuştur (Ebû Dâvûd, Salât, 307)

“Onlar gece namazı kılmak için yataklarından kalkarlar “Onlar gece namazı kılmak için yataklarından kalkarlar.Korku ve ümit içinde Rab’lerine dua ederler”.(Secde, 32/16) “Onlar gecenin ancak az bir bölümünde uyurlardı.Seher vakitlerinde de istiğfar ederlerdi”. (Zariyat, 51/17,18) “Çok esirgeyen Allah’ın has kulları ki, onlar yer yüzünde vakar ve tevazu ile yürürler.Kendilerine beyinsizler hoşa gitmeyecek laf attığı zaman “selametle” deyip geçerler.Onlar gecelerini Rab’leri için secde ve namazla geçirirler”.(Furkan, 25/63, 64)

Teravih Namazı Yatsı namazı kılındıktan sonra ve vitirden önce kılınır. Teravihin cemaatle kılınması kifai sünnettir. Teravih on selam ile kılınır ve beş terviha(dinlenme) yapılır. “Kim Ramazan namazını (teravih) inanarak ve sevabını Allahtan bekleyerek kılarsa onun geçmiş günahları bağışlanır”.(Buhari)

Kuşluk (Duha) Namazı Güneşin doğuşundan yaklaşık elli dakika geçtikten sonra başlayıp Zeval vaktine kadar olan zaman içinde kılınan gece namazıdır. En az iki en çok on iki rekat kılmak mendubdur. Sekiz rekat kılmak daha uygundur

Tesbih Namazı Dört rekattır. Her rekatta 75 defa olmak üzere4 rekatta 300 defa "Sübhânallâhi vel-hamdü lillâhi ve lâ ilâhe illallâhü vallâhü ekber.  Ve lâ havle ve lâ kuvvete illâ billâhil-aliyyil-azıym“ denir. Allah Rasulu tesbih namazını kılmayı tavsiye etmiş. Bu namazı kılanların bir çok günahlarının bağışlandığını haber vermiştir. Her zaman kılınabilir. Haftada bir, ayda bir, yılda bir en az ömürde bir kere kılınmalıdır.

Hacet Namazı 2 veya 4 rekat kılınabilir. Hacet namazının ne zaman, nasıl kılınacağı ve ne okunacağı hususunda insan,ruh haline göre hareket edebilir. Öyle ki bazı sıkıntılar ve istekler anlık olabilir. Genelde perşembeyi Cumaya bağlayan gece Hacet Namazı kılmanın daha evla olduğu belirtilmektedir. İbn Mace’nin Abdullah İbn Ebi Evfa’dan naklettiğine göre; “Her kim Allahtan bir dileği olursa yahut insanlardan herhangi birinden bir dileği bulunursa önce güzelce abdest alsın ve iki rekat namaz kılsın. Sonra Allaha hamd ve senada bulunsun.Sonra Hz. Peygambere salavat getirsin”. (Tırmizi )

Tevbe Namazı Tevbenin belli bir zamanı ve yeri olmamakla birlikte. Kabul edilme umudu yüzünden, tevbe için özellikle mübarek gün ve geceler, seher vakitleri ve namaz arkaları tercih edilmelidir. “Onlar çirkin bir iş yaptıklarında veya kendilerine zulüm ve haksızlık ettikleri zaman hemen Allah’ı hatırlayıp, günahlarının bağışlanmasını isterler. Zaten günahları Allah’tan başka kim bağışlayabilir ki?Bunlar o günahı bile bile bir daha yapmazlar”.(Al-i İmran, 3/135)

Bunun üzerine Allah Elçisi şöyle buyurdu: Küsuf Namazı Ebu Davud’un naklettiği hadiste şöyle denmektedir: Cuma namazı kıldıran İmam cemaatle kıldırır. En son kılınan namazın farzı kadar kılınır. Güneş tutulduğu zaman H.z. Peygamber iki rekat namaz kıldı ve her iki rekatta da kıyamı uzattı, güneş açılınca da namazdan ayrıldı. Bunun üzerine Allah Elçisi şöyle buyurdu: “Bu olaylar Allah’ın büyüklüğü gösteren delillerdir.Allah Teala bunlarla kullarını korkutmak istiyor.Bunları gördüğünüz zaman, en son kıldığınız farz namaz gibi namaz kılın. (Buhari)”

Husuf Namazı Ay tutulduğu zaman Müslümanların evlerinde teker teker bir halde ve Küsuf namazı gibi gizli veya açıktan kıraatla iki veya dört rekat namaz kılmaları menduptur.

Yağmur Duası Namazı Ebu Hanife’ye göre, yağmur duası namazının cemaatle kılınması sünnet değildir.İnsanlar yağmur duasında ayrı ayrı namaz kılarsa kerahatsiz olarak caiz olur. Çünkü istiska (yağmur duası), dua ve istiğfardan ibarettir. Bu yüzden bu dua cemaatsiz ve hutbesiz olarak yerine getirilir.

‘Ramazan ayı orucu on ay oruç tutmaya bedeldir’.(Ahmed bin Hanbel) Oruçlar Şevval Orucu 6 gündür, peş peşe tutmak faziletlidir. ‘Kim Ramazan ayı orucunu tutup da Şevval’den altı günü onun ardından oruçlu geçirirse bütün yıl oruç tutmuş gibi olur’(Müslim) ‘Ramazan ayı orucu on ay oruç tutmaya bedeldir’.(Ahmed bin Hanbel)

Muharrem ayının 10. gününe Aşure günü denir. Aşure Orucu Aişe (r.a) demiştir ki : Aşure günü cahiliye devrinde, Kureyşlilerin oruç tuttukları bir gündü.O günde Peygamber Efendimiz (s.a.v.)de oruç tutuyordu.Resulullah Medine’ye gelince de oruç tuttu ve o günün orucunu emretti.Ramazan orucu farz kılınca farz oruç ‘Ramazan Orucu’ oldu ve Aşure terk edildi. Artık isteyen o gün oruç tuttu, isteyen tutmadı.(Buhari, Savm1,68) Muharrem ayının 10. gününe Aşure günü denir. -9.10 -10.11 9.10.11

Kameri aya göre 13-14 ve 15. günü Eyyam-ı Bid Orucu Kameri aya göre 13-14 ve 15. günü ‘Resulullah (s.a.v) Eyyam-ı Bid orucunu Seferide de Hazarda da terk etmezdi.(Taberani)’

Pazartesi-Perşembe Orucu ‘İnsanların amelleri Allah-u Teala’ya Pazartesi ve Perşembe günleri arz olunur.Ben amelimin arzı sırasında oruçlu olmayı tercih ediyorum’.(Ebu Davud)’

Şaban Orucu Aişe Validemizin (r.a.) rivayetine göre: “Allah Resulu Şaban Ayının tamamını oruçla geçirdiği olurdu” buyurdu. (Tirmizi)

Zilhicce Ayının ilk 9 günü oruç tutmak müstehabtır. Zilhicce Orucu Ebu Hureyre’den (r.a.) H.z. Peygamber’in (s.a.v.) şöyle dediği rivayet edildi : “Zilhicce’nin ilk on gününde yapılan ibadet Allah (c.c.) katında diğer günlerde yapılan ibadetten daha güzeldir.Çünkü bunun her bir gününde tutulan oruç bir sene oruç tutmaya ve her bir gecesini ihya etmek de Kadir Gecesine ihya etmeye denktir”.(Tirmizi) Zilhicce Ayının ilk 9 günü oruç tutmak müstehabtır.

Kurban Hz. Aişe’den rivayet edildiğine göre; “Allah Resulü Kurban kesilen hayvanın her bir kılı sayısınca sevap verilir buyurmuştur”.(Tirmizi)

Kur’an-ı Kerim’de; “Siz sevdiğiniz mallardan infak etmedikçe iyilik ve taate nail olamazsınız.” (A’l-i İmran,3/192) Halife Ömer b. Abdulaziz çuvallarla şeker alır, tasadduk ederdi. Bunun yerine niçin para dağıtmadığı sorulunca, şu cevabı verirdi:”Ben şekeri çok severim. Bu yüzden sevdiğim şeyi tasadduk etmek isterim.” SADAKA

“İnsan öldüğü zaman ameli kesilir. Ancak üç şey bundan müstesnadır “İnsan öldüğü zaman ameli kesilir. Ancak üç şey bundan müstesnadır. Sadaka-i cariye, kendisinden yararlanılan ilim ve kendisine hayır dua eden salih çocuk.”(Darimi)

Hz. Ebu Hureyre (ra) anlatıyor: Hz Hz. Ebu Hureyre (ra) anlatıyor: Hz. Peygamber (sav)’in huzuruna bir kimse gelerek:”Ey Allah’ın Resulü sevap yönünden hangi sadaka daha büyüktür?” diye sordu. Bunun üzerine Hz. Peygamber(sav) “ Senin sıhhatli, son derece mala düşkün, fakirlikten korktuğun, zenginlikten hoşlanır bulunduğun bir durumda verdiğin sadakadır. Can boğaza gelip bu malım filan içindir, şu malım da filan kimse içindir, deyinceye ve bunlar da mirasçıların oluncaya kadar sadakanı geriye bırakma!”(Müslim ,zekat,30)

HAZIRLAYAN: Sakarya Salko Kız Kuran Kursu Kur’an Kursu Öğreticisi ŞENAY BAŞ