Acil Serviste EKG Dr.Erhan Altunbaş Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 2 TANIM: Standart 12-lead EKG, vücut yüzeyine konulan elektrodlardan kalbin elektriksel aktivitesinin kaydedilmesidir.
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 3 12-lead EKG kalbin elektriksel aktivitesi hakkında bize tahmini olarak -Sağ - Sol -Yukarı - Aşağı -Ön – Arka olmak üzere 3 boyutta bilgi verir. EKG nin kayıt hızı pratikte saniyede 25 mm dir.
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 4 ELEKTRODLAR VE YERLEŞTİRİLMELERİ: 1)Bipolar ekstremite derivasyonları(I,II,III) 2)Unipolar ekstremite derivasyonları(aVR,aVL,aVF) 3)Göğüs derivasyonları(V1-6)
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 5 Ekstremite Derivasyonları
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 6 Göğüs Derivasyonları
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 7 Göğüs Derivasyonları
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 8 Derivasyonları anatomik olarak gruplarsak;
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 9 EKG DALGALARI VE ANLAMLARI
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 10
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 11 P dalgası: Atrial depolarizasyon, en net II. ve V1 de gözlenir,I,II,III de genelde pozitif, aVR de negatiftir, amplitüdü<2,5 mm, süresi <0,12 sn. PR aralığı: intraatrial,AV nodal, His-Purkinje iletimi için geçen sürenin toplamıdır, 0,12-0,20 sn,uzaması 1.derece AV blok, kısalması preeksitasyon sendromu, normalde yaş ilerledikçe uzar, kalp hızı arttıkça kısalır. QRS kompleksi: Ventrikül depolarizasyonunu gösterir,septum depolarizasyonu I,aVL,V5-6 da küçük bir q dalgası oluşturur,(R dalgasının amplitüdünün 1/4ünden büyük ve en az 0,04 sn ise patolojiktir)normalde V1-5 arası R dalgası yüksekliği artar, S dalgası derinliği azalır. ST Aralığı: QRS bitimi-T dalgasının başlangıcının birleştiği segment,izoelektrik hatta olmalı.değişiklik>0,1 mV ise patolojik. T dalgası: Ventrikül repolarizasyonu, genelde QRS in pozitif olduğu derivasyonlarda pozitiftir, amplitüdü V2-3 de en büyüktür.
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 12 U dalgası: T dalgasından sonra gelen pozitif dalgadır, belirgin U dalgasına; hipokalemi, hipomagnezemi, hiperkalsemi,bradikardi, sol ventrikül hipertrofisi, mitral kapak prolapsusunda rastlanabilir. J Noktası: QRS bitimi-ST segmentinin başlangıcının birleştiği noktadır QT aralığı: Ventrükül depolarizasyonu ve repolarizasyonunu yansıtır.Yaş-cinsiyet,kalp hızına göre değişiklik gösterir,kalp hızına göre düzeltilerek değerlendirilmelidir: Q-Td=QT/*(RR)=0,35-0,44 *karekök RR aralığı: ventriküler kardiyak siklüs süresi (ventriküler hız belirteci) PP aralığı: atriyal siklüs süresi (atriyal hız belirteci)
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 13 Değerlendirme 1. Ritim değerlendirilmesi 2. Hızın değerlendirilmesi 3. Aksın değerlendirilmesi 4. İletimin değerlendirilmesi 5. Dalga yapılarının tanımlanması 6. EKG yorumlanması 7. Eski EKG ile karşılaştırma
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 14 Ritim Değerlendirilmesi Temel ritmi belirle (örn. "normal sinüs ritmi", "atriyal fibrilasyon") Anahtar nokta;P dalgasıdır,P dalgası var mı, her p dalgasını QRS takip ediyor mu, RR aralıkları düzenli mi? Atriyumlardan, AV bileşkeden ve ventriküllerden kaynaklanan tüm ritimleri düşün!
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 15 Hız Değerlendirilmesi Kalp hızı hesaplanır.Pratik olarak: -300/RR arasındaki büyük kare sayısı veya -1500/RR arasındaki küçük kare sayısı, Düzensiz ritmlerde; 6 sn.lik ritm kaydındaki RR aralıkları değerlendirilmesi ile ortalama hız hesaplanır(on tane RR aralığının ayrı ayrı hızı hesaplanıp ortalaması da alınabilir.)
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 16 Hız Değerlendirilmesi (300 / 6) = 50
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 17 Hız Değerlendirilmesi (300 / ~ 4) = ~ 75
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 18 Hız Değerlendirilmesi (300 / 1.5) = 200
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 19 Aks Değerlendirilmesi
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 20 Aks Değerlendirilmesi
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 21 Aks Değerlendirilmesi I-negatif, aVF-pozitif------SAĞ AKS DEVİASYONU
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 22 İletimin Değerlendirilmesi "Normal“ iletim Normal sino-atriyal (SA), Normal atriyo-ventriküler (AV), Normal intraventriküler (IV) ileti. Aşağıdaki ileti anormallikleri eğer varsa mutlaka tanımlanmalı: SA blok: 2. derece (tip I, tip II) AV blok: 1., 2. (tip I, tip II), ve 3. derece IV bloklar: Dal, fasiküler ve nonspesifik bloklar
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 23
ARİTMİLER Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 24
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 25 Sinüs ritmi
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 26 PR Aralığı Normal: s Kısa PR: <0.12 s Uzamış PR: >0.20 s QRS Süresi Normal: s Uzamış QRS Süresi: >0.12 s
Ritim Anormallikleri
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 28 Supraventriküler aritmiler Sinüs aritmisi Sinüs bradikardisi Sinüs taşikardisi Atrial taşikardi Atrial flatter Atrial fibrilasyon AV nodal ritm ve taşikardi Gezici(wandering)atrial pacemaker AV disosiasyon Prematür atrial kompleks Ventriküler aritmiler Prematür ventriküler kompleks Hızlı idiyoventriküler ritm Ventriküler taşikardi Ventriküler fibrilasyon
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 29 Sinüs Aritmisi Fizyolojik(respiratuar) veya patolojik(yaşlılarda, myokard ve sinoatrial düğüm iskemisi) olabilir EKG de RR aralıkları değişir ancak P dalgasının şekli ve PR aralığı değişmez.
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 30
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 31 Sinüs Bradikardisi Hız<60,P dalgası morfolojisi sabit, atletlerde ve sağlıklı yaşlılarda uyku sırasında fizyolojik olabilir. Patolojik nedenler: -Miksödem -KİBAS -KAH -Safra retansiyonu -İlaçlar(digital, betabloker, Ca Kanal blokeri,kinidin)
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 32
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 33 Sinüs Taşikardisi Hız>100/dk,P dalgası morfolojisi sabit Nedenleri: -Stres, ateş, anemi -Kalp Yet, şok -Myokardit -Çy, kahve, alkol, sigara -İlaçlar(nirtitler, vagolitik ve sempatomimetikler)
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 34
SVT Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 35
SVT Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 36
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 37
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 38
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 39 Atrial Flatter Hız /dk. Mekanizması genellikle ‘’re-entry’’. Hızlı, düzenli, geniş atrial dalgalarla karakterizedir(F dalgaları)EKG de testere dişi görüntüsü mevcut. En iyi II-III-aVF-V1 de görülür.
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 40
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 41 Atrial Fibrilasyon Atriumların dakikada hızdaki düzensiz kontraksiyonundan kaynaklanan ve ventriküllerin düzensiz yanıtıyla karakterize ritm. Mekanizması genellikle ‘’re-entry’’. Hızlı, düzensiz, ‘f’ dalgalarıyla karakterizedir. AF de düzenli ritm şu durumlarda görülebilir: -Komplet AV blok -AV nodal Taşikardi -VT -Verapamil,digital kullanımı
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 42
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 43 Ventrüküler Taşikardi: -Üç veya daha fazla ard arda gelen geniş QRS li ritmdir. Hız /dk -Mekanizma genelde ‘re-entry’. -En sık nedenleri akut MI, KAH, kmp.
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 45 Ventriküler Fibrilasyon: -EKG de P dalgası,QRS kompleksi ve T dalgası görülmez, hızlı düzensiz dalgalar vardır.
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 46 Ventriküler fibrilasyon
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 47 Ventriküler asistoli
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 48 İletim Bozuklukları -Sinoatriyal Blok EKG de normal ritm sırasında beklenen bir P dalgası oluşmaz. Bu aralık normal P-P aralığının 2,3 veya daha fazla katıdır. -AV Bloklar 1.Derece AV blok (PR aralığı uzun) 2. Derece AV blok Mobitz Tip 1, Mobitz Tip 2 3. Derece AV blok -Intraventriküler Bloklar Sağ-Sol Dal Blokları, Sol anteriyor fasiküler,Sol posterior fasiküler blok Bifasiküler blok, Trifasiküler blok -Preeksitasyon Sendromları Wolf-Parkinson-White Sendromu, Lown-Ganong-Levine sendromu
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 49 Birinci derece AV blok
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 50 İkinci derece AV blok
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı Derece AV blok-tip 1
Marmara Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı 52