BİTKİ VE HAYVAN HÜCRELERİ ARASINDAKİ FARKLAR Hazırlayan:Serkan AYAZ Tekirdağ Banarlı İlköğretim Okulu Fen ve Teknoloji Öğretmeni

Hayvan Hücresi Bitki Hücresi Aşağıdaki soruların yanıtlarını defterlerinize yazınız. 1.Hayvan ve bitki hücreleri hangi geometrik şekle benzemektedir? 2.Her iki hücrede ortak olan yapılar nelerdir? 3.Bitki hücresinde olup hayvan hücrelerinde olmayan yapılar nelerdir? 4.Hayvan hücresinde olup bitki hücresinde olmayan yapılar nelerdir? 5.Hayvan ve bitki hücrelerinin kofulları arasında nasıl bir fark vardır? Hayvan Hücresi Bitki Hücresi

Aşağıda verilen tabloyu defterinize çizerek az önceki şekillere uygun olarak doldurunuz.

Defterinize bitki ve hayvan hücreleri arasındaki farkları listeleyiniz.

GELİŞMİŞ VE İLKEL HÜCRELER

Canlılar bir veya birden fazla hücreden meydana gelebilir.Bakteri, amip, paramecium (paramesyum) ve euglena (öglena) tek hücreli canlılardandır.Bitkiler , hayvanlar ve mantarlar birden fazla hücreden meydana gelirler. Bitki ve hayvan hücrelerini karşılaştırdığımız etkinliklerde her iki hücrenin de çekirdeğe sahip olduğunu öğrenmiştik.Çekirdek daha önceden öğrendiğiniz gibi hücredeki yaşamsal olayları kontrol eder. Ayrıca çekirdek kalıtım maddelerini taşır.Ancak bazı hücrelerde çe- kirdek bulunmamaktadır.Kalıtım maddelerini çekirdekte taşıyan hüc- relere gelişmiş, sitoplazmasında dağınık olarak taşıyan hücrelere ise ilkel hücreler denir. Bitki,hayvan ve mantar gibi canlılar gelişmiş hücreli canlılardır. Şekilde gördüğünüz amip, öglena ve paramesyum gibi tek hücreli mikroskobik canlılarda çekirdek bulundurdukları için gelişmiş hücreli canlılar grubunda yer alır.Ancak tek hücreli bir canlı olan bakteride ise çekirdek bulunmadığı için kalıtım maddesi sitoplazma içerisine dağılmış durumdadır.Bu nedenle bakteri ilkel hücreli bir canlıdır.

HÜCREDEN ORGANİZMAYA

Bazı canlıların tek bir hücreden, bazı canlıların ise bir çok hücrenin bir araya gelmesiyle meydana geldiğini öğrenmiştiniz.Örneğin insan vücudu trilyonlarca hücrenin bir araya gelmesiyle meydana gelmektedir.Peki gözle görülemeyecek kadar küçük olan bu yapılar nasıl oluyor da canlıları meydana getirebiliyor, hiç düşündünüz mü?

Şekilde bir arabanın parçaları görülmektedir Şekilde bir arabanın parçaları görülmektedir.Bu resme göre aşağıdaki soruları cevaplayalım. ►Araba hangi parçalardan oluşmaktadır? ►Arabanın parçalarından birinin eksik veya bozuk olması durumunda araba istediğimiz gibi çalışabilir miydi? Arabayı oluşturan pek çok parça vardır.Bu parçalar birbiri ile uyum içerisinde çalışırlar.Motorsuz veya tekerleksiz bir araba düşünülemez.Arabanın sorunsuz bir biçimde çalışabilmesi için tüm parçaların birbiri ile bağlantılı ve uyum içerisinde çalışması gerekir.Vücudumuzdaki hücrelerde araba örneğinde olduğu gibi bir arada ve uyum içerisinde çalışırlar.

►Peki vücudumuzun bölümleri birbirine benzemekte midir? ►Aynı şekilde bir elma ağacının bölümleri birbirine benzemekte midir? ►Vücudumuzdaki bölümlerin birbirinden farklı olması, bu bölümleri oluşturan hücrelerdin de birbirinden farklı olduğu anlamına gelir mi? ►Vücudumuzu oluşturan trilyonlarca hücrenin bir kısmı derimizin, bir kısmı kanımızın, bir kısmı da kemiklerimizin yapısını oluşturur.Kan,sinir veya ke- mik hücrelerimizin nasıl göründüğünü hiç merak ettiniz mi. Bu hücrelerin nasıl göründüğünü bir sonraki slaytta yer alan resimde inceleyelim.

Şekilde görüldüğü gibi vücudumuz bir çok farklı hücrenin bir araya gelmesi ile oluşmuştur.Hayvanlar ve bitkilerde farklı hücrelerin bir araya gelmesi ile oluşan çok hücreli canlılardır.

Vücudumuzda 200’den fazla farklı hücre tipi bulunmaktadır Vücudumuzda 200’den fazla farklı hücre tipi bulunmaktadır.Benzer aynı görevi yerine getirmek için bir araya gelerek dokuları oluştururlar.Örneğin derimizi oluşturan epitel hücreleri bir araya gelerek epitel dokuyu meydana getirirler. Aynı şekilde kas hücreleri kas dokuyu,kemik hücreleri kemik dokuyu,kan hücreleri kan dokuyu ve sinir hücreleri de sinir dokuyu meydana getirirler.

Farklı dokular birlikte uyum içerisinde çalışarak daha büyük yapıdaki organları meydana getirirler.Yan tarafta farklı dokuların birlikte çalışması ile meydana gelen kolumuz görülmektedir.Resimde görüldüğü gibi kolumuz epitel doku, kas doku, kemik doku, sinir doku ve kan doku gibi farklı dokuların bir aya gelmesiyle oluşmuştur.Kolumuzda bu dokulardan herhangi birinin olmaması durumunda ne olurdu?Organlar aynen kolumuzda olduğu gibi farklı dokuların bir arada uyum içerisinde çalışması ile meydana gelirler.Bu dokulardan herhangi birinin olmaması veya görevini yerine getirememesi durumunda organımız uygun şekilde çalışamayacaktır.

Farklı organlar yine uyumlu bir şekilde çalışarak belirli görevleri yerine getirmek için sistemleri oluştururlar.Sinir sistemi, dolaşım sistemi, boşaltım sistemi, sindirim sistemi gibi sistemlerimiz belli organların bir arada uyum içerisinde çalışmalarıyla meydana gelirler. Aşağıdaki resimde sindirim sistemimiz görülmektedir.Sindirim sistemi resimde görüldüğü gibi ağız, yutak, yemek borusu, mide, İnce bağırsak, kalın bağırsak be anüs gibi organlardan meydana gelmektedir.Bu organların her biri farklı bir görevi üstlenerek sistemin düzenli çalışmasını sağlar. Organlardaki her hangi bir aksaklık durumunda sistemlerimiz kendilerin beklenen görevi tam anlamıyla yerine getiremeyecektir.

Son olarak vücudumuzdaki sistemlerin tamamı işbirliği içerisinde uyumlu olarak çalışarak vücudumuzu yani organizmayı meydana getirirler. Örneğin solunum sistemi hücrelerin ihtiyacı olan oksijeni havadan almamızı sağlar,sindirim sistemi ise yine hücrelerin ihtiyacı olan besinleri almamızı ve hücre zarından geçebilecek kadar küçültülmesini sağlar.Besinlerin ve oksijenin hücrelere ulaştırılması ise dolaşım sisteminin görevidir.Hücrelerde meydana gelen zehirli atıkların ve karbon dioksitin atılması için yine dolaşım sistemi görev alır.Kanın zehirli atıklarından süzülerek arındırılması ise boşaltım sisteminin görevidir.Peki sizce bu sistemlerden her hangi olmasaydı veya görevini yerine getiremeseydi ne olurdu?

Sistem Organizma Hücre Doku Organ

Tıpkı vücudumuzda olduğu gibi toplumdaki insanlar arasında da birlik, bütünlük ve dayanışma vardır.Yediğimiz ekmek için fırıncıya, giydiğimiz kıyafet için terziye, bilgiye ulaşma yolunu göstermesi için öğretmene ihtiyaç duyarız.Bunlar hayatımızda ki gereksinimlerden sadece birkaçıdır.Her ihtiyacımızı kendimiz karşılamaya çalışsaydık, ihtiyaçlarımızın çoğunu karşılayamazdık.Toplumdaki bu iş birliği sayesinde ihtiyaçlarımızı karşılayabilmekteyiz. Vücudumuzdaki gibi toplumu oluşturan sistemlerin de birlik ve uyum içerisinde çalışması gerekir.Bir toplum için milli birlik, beraberlik ve dayanışma çok önemlidir.Eğer toplumu oluşturan bireyler ve sistemler arasında bir uyumsuzluk olursa toplumlar amacına ulaşamazlar ve dağılırlar.Bir toplumun huzurlu olarak yaşayabilmesi ve istenile seviyeye yükselebilmesi ancak toplumdaki bireylerin kendilerinden beklenen görevi iş birliği ve dayanışma içersinde yerine getirmeleri ile mümkündür. Toplumu bir arada tutan dayanışmadır.Dayanışmanın en güzel örneğini Türk milleti, Atatürk’ün önderliğinde Kurtuluş Savaşı’nda göstermiştir. Savaşı kazanmak için her birey üzerine düşen görevi, gerektiğinde canını vererek, en iyi şekilde yerine getirmiştir. Atatürk’ün; ‘‘Bir milletin başarısı, mutlaka bütün milli güçlerin bir istikamette oluşması ile mümkündür.Bu nedenle bilelim ki elde ettiğimiz başarı, milletin güç birliği etmesinden, ortak hareket etmesinden ileri gelmiştir.’’ Sözleri, milli birlik ve beraberliğin millet hayatı için önemini çok güzel vurgulamaktadır.

2.Değerlendirme soruları deftere cevaplanacak. ÖDEVLER Değerlendirme Soruları 1.Hücrenin temel kısımları ve görevlerini açıklayınız. 2.Bitki ve hayvan hücrelerini karşılaştırınız.Hücreler arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıklayınız. 3.Farklı hücre tiplerine örnekler veriniz. 4.Hücre, doku, organ, sistem ve organizma arasındaki ilişkiyi açıklayınız. 1.TEKRAR 2.Değerlendirme soruları deftere cevaplanacak. 3.Çalışma yaprağı yapılacak. 4.Ders Kitabı Sayfa 22 Kendimizi değerlendirelim bölümü yapılacak. 5.Çalışma Kitabı sayfa 15 ve 16 da ki 7. ve 8. etkinlikler yapılacak.