ÖĞRENCİNİN HAZIRBULUNUŞLUĞU VE OKULDA ÖĞRENME MODELİ HANDE ÖZÇALIŞAN 080625008

HAZIRBULUNUŞLUK KAVRAMI Gelişimin temel kavramlarından birisidir. Olgunlaşma ve yaşla ilgilidir fakat olgunlaşmadan daha geniş bir kavramdır. Bireyin sosyal ilgileri,öğrenmeye ilişkin tutumu, güdüleme,zeka düzeyi ve genel uyarılmışlık hali gibi boyutlarda kavramlaştırılabilir.

Yeni bir öğrenme yaşantısının gereklerine uygun kişisel yeterlilik ve özelliklerin tümüne HAZIRBULUNUŞLUK denir. Örneğin, bir çocuğun yüzmeyi öğrenmesi için bedensel, bilişsel, duygusal gelişiminin yeterli bir düzeye ulaşması gerekir. Çocuğun yüzme ile ilgili ön yaşantı deneyimlerinin olumlu olması, suda bulunmaktan haz duyması ve yeterli kas gelişimine sahip olması gerekir. Bütün bu özelliklerin bireyde bulunması eylemin ortaya çıkmasının ön koşuludur.

KALICI VE ETKİLİ ÖĞRENMENİN SAĞLANMASI İÇİN, ÖĞRENME YAŞANTILARININ ÖĞRENCİ DÜZEYİNE UYGUN OLMASI ZORUNLUDUR. ÖĞRENCİDE BULUNDUĞU VARSAYILAN BİLİŞSEL YETERLİLİK, DUYGUSAL ÖZELLİK VE DEVİNSEL BECERİLERİN DOĞRU SAPTANMASI, BAŞARILI PROGRAMLAMA ETKİNLİĞİ İÇİN YAŞAMSAL ÖNEM TAŞIR.

TAM ÖĞRENME MODELİ: TAM ÖĞRENME, BAŞARIYI NORMAL DAĞILIM EĞRİSİNDEN ÜÇGEN DAĞILIMA GÖTÜREN YA DA OKULDAKİ %20 ORANINDAKİ BEKLENDİK BAŞARIYI %75 İLE %90’A HATTA %95’E ÇIKARAN BİR ÖĞRENME SÜRECİDİR. TAM ÖĞRENME FİKRİ OLDUKÇA ESKİDİR VE 1920'LERE DAYANIR. CARLETON WASHBURNE VE ARKADAŞLARINA AİT WİNNETKA PLANINDA BU GÖRÜŞE YER VERİLMİŞTİR. 1960'LARDA TAM ÖĞRENME FİKRİNİN PROGRAMLI ÖĞRETİM OLARAK ORTAYA ÇIKTIĞI GÖRÜLÜR.

CARROL’IN OKULDA ÖĞRENME MODELİ: John B. Carroll'un Tam Öğrenme (Mastery Learning) isimli yapıtında öne sürdüğü okul öğrenme modelini Benjamin S. Bloom tam öğrenme modeline dönüştürüp bunu grup başarısına yöneltmek istemiştir. CARROL’IN OKULDA ÖĞRENME MODELİ: CARROL HER BİR ÖĞRENCİYE, İHTİYAÇ DUYDUĞU ZAMAN VE EK ÖĞRENME OLANAKLARI VERİLDİĞİNDE, TÜM ÖĞRENCİLERİN BELİRLENEN ÖĞRENME DÜZEYİNE ULAŞACAKLARINI SAVUNMAKTADIR.

CARROL, MODELİN ÖĞELERİNİ ZAMAN KAVRAMIYLA AÇIKLAMAKTADIR. CARROL’IN OKULDA ÖĞRENME MODELİNİN ÜÇ TEMEL DAYANAĞI BULUNMAKTADIR. 1- İYİ ÖĞRENEN VE ÖĞRNEMEYEN ÖĞRENCİLER VARDIR. 2- HIZLI ÖĞRENEN VE HIZLI ÖĞRENEMEYEN ÖĞRENCİLER VARDIR. 3- UYGUN ÖĞRENME KOŞULLARI SAĞLANDIĞI TAKDİRDE, ÖĞRENME GÜCÜ, ÖĞRENME HIZI VE ÖĞRENMEYE İSTEKLİLİK BAKIMINDAN ÖĞRENCİLERİN BÜYÜK ÇOĞUNLUĞU BİRBİRİNE BENZEMEKTEDİR.

Öğrenme derecesi, öğrenme için harcanan sürenin öğrenme için gerekli süreye bölünmesiyle elde edilir. CARROL MODELİNİN 5 TEMEL ÖĞESİ BULUNMAKTADIR. 1-YETENEK 2- ÖĞRETİMDEN YARARLANMA 3- SEBAT 4- FIRSAT 5- ÖĞRETİMİN NİTELİĞİ

1- YETENEK: ÖĞRENİLECEK MALZEMENİN TAM ÖĞRENİLMESİ İÇİN, ÖĞRENEN KİŞİNİN İHTİYAÇ DUYDUĞU ZAMAN MİKTARI OLARAK TANIMLAR. 2- ÖĞRETİMDEN YARARLANMA YETENEĞİ: ÖĞRENCİNİN ÖĞRETİMDEN YARARLANMASIDIR. 3- SEBAT:ETKİN OLARAK ÖĞRENMEDE GEÇEN ZAMAN MİKTARIDIR. 4- FIRSAT: ÖĞRENME İÇİN VERİLEN ZAMAN OLARAK TANIMLANIR. 5- ÖĞRETİMİN NİTELİĞİ: CARROL’A GÖRE HIZLI ÖĞRENEBİLEN VE ÖĞRENEMEYEN ÖĞRENCİLER VARDIR.

BLOOM’UN TAM ÖĞRENME MODELİ BLOOM, BU KURAMDA OKUL ORTAMI GİBİ TOPLU ÖĞRENMELERDE GÖZLENEN BİREYSEL FARKLILIKLARIN NEDENLERİNİ İNCELEMEKTE VE BU TÜR BİREYSEL FARKLILIKLARI ÖĞRENCİ,OKUL VE TOPLUM YARARINA OLACAK ŞEKİLDE EN AZA İNDİRMEK İÇİN ALINMASI GEREKLİ ÖNLEMLERİ AÇIKLAMAYA ÇALIŞMAKTADIR. BLOOM’A GÖRE ÖĞRETİM VERİLECEK GRUPLA İLGİLİ BAZI ÖN HAZIRLIKLARIN YAPILMASI,ÖĞRETİM SÜRECİNİN NASIL YAPILACAĞININ GELİŞTİRİLMESİ VE BAZI ÇIKTILARIN DEĞERLENDİRİLMESİ GEREKİR.

Kazandırılacak hedef davranışların belirlenmesi giriş davranışları, pekiştirme, dönüt-düzeltme, düzey belirleme değerlendirmesi, seçeneklik öğretme ve eksiklikleri tamamlama yolları, eğitim tarihi boyunca eğitimcilerin değişik düzeylerde ilgilendikleri kavramlar olmuştur. Ancak tam öğrenme modeli, öğretme-öğrenme sürecinde rol oynayan bu öğeleri, öğrencilerin öğrenme düzeyini, belirlenen ölçüte ulaştıracak şekilde sistemli olarak bir araya getirmiştir.

BLOOM’A GÖRE OKULDA ÖĞRENMEDE ÜÇ ÖNEMLİ DEĞİŞKEN VARDIR: 1- ÖĞRENCİ NİTELİKLERİ 2- ÖĞRETİM HİZMETİNİN NİTELİĞİ 3- ÖĞRENME ÜRÜNLERİ

ÖĞRENME ÜRÜNLERİ, ÖĞRENCİ NİTELİKLERİ İLE ÖĞRETİM HİZMETİ NİTELİĞİNİN ETKİLEŞİMİNİN BİR FONKSİYONUDUR. OKULDA ÖĞRENME KURAMI, OKULDA ÖĞRENMEYİ EN ÇOK ETKİLEYEN AZ SAYIDAKİ FAKTÖRÜ BELİRLEMEK VE BU FAKTÖRLERİ KONTROL ALTINA ALARAK HATADAN ARINIK BİR ÖĞRETİM DÜZENİ OLUŞTURMAK ÜZERE GELİŞTİRİLMİŞTİR.

TAM ÖĞRENME MODELİNDE ÖĞRENME ÜRÜNLERİNİ ETKİLEYEN ÜÇ FAKTÖR VARDIR. 1- ÖĞRENCİNİN YENİ KAZANDIRILACAK HEDEF DAVRANIŞLARI ÖĞRENEBİLMESİ İÇİN GEREKLİ OLAN ÖN ÖĞRENMELERE SAHİP OLMA DERECESİ 2- ÖĞRENCİNİN KENDİNİ ÖĞRENMEYE VERME,ÖĞRENMEYE İSTEK VE İHTİYAÇ DUYMA VE ÖĞRENME İÇİN ÇABA HARCAMA DERECESİ 3- ÖĞRETİMİN ÖĞRENCİNİN İHTİYACINA UYGUN OLMA,ONUN İÇİN ANLAMLI,ETKİLİ VE YETERLİ OLMA DERECESİ

TAM ÖĞRENME MODELİNİN ANA DEĞİŞKENLERİNDEN ÖĞRENCİ NİTELİKLERİ, ‘BİLİŞSEL GİRİŞ DAVRANIŞI’NI VE ‘DUYUŞSAL GİRİŞ ÖZELLİKLERİNİ’ KAPSAR. BİLİŞSEL GİRİŞ DAVRANIŞLARI İLE ELDEKİ BİR YADA BİR DİZİ ÖĞRENME ÜNİTESİNİN ÖĞRENİLEBİLMESİ İÇİN GEREKLİ OLAN BÜTÜN BİLGİ,BECERİ VE YETERLİKLER ANLATILMAK İSTENMEKTEDİR.

DUYUŞSAL ÖZELLİKLER İSE; BELLİ BİR DERSLE İLGİLİ OLAN DUYUŞSAL ÖZELLİKLER, OKULA KARŞI TUTUM, KİŞİNİN KENDİ KENDİNE TUTUMU dur. ÖĞRETİM HİZMETİNİN NİTELİĞİ’Nİ İSE DÖRT ÖGE BELİRLER. İPUÇLARI PEKİŞTİRME KATILIM DÖNÜT-DÜZELTME

İPUÇLARI, ÖĞRENCİYE NEYİN ÖĞRENİLECEĞİNİ AÇIKLAYAN MESAJLARIN TÜMÜDÜR. PEKİŞTİRME, BİR DAVRANIŞI GÖSTERME EĞİLİMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ SÜRECİDİR. KATILIM, ÖĞRENCİNİN ÖĞRENME SÜRECİ SIRASINDA KENDİSİNE SUNULAN YÖNERGELER DOĞRULTUSUNDA BİRŞEYLER YAPMASIDIR. DÖNÜT VE DÜZELTME,DÖNÜT İLE ÖĞRENCİLERE NEYİ ÖĞRENİP NEYİ ÖĞRENEMEDİKLERİ BİLDİRİLİR,DÜZELTME İSE EKSİKLERİN GİDERİLMESİ VE YANLIŞLARIN DÜZELTİLMESİDİR.

ÖĞRETİM HİZMETİNİN NİTELİĞİ ÖĞRENCİ NİTELİKLERİ ÖĞRETİM ÖĞRENME ÜRÜNLERİ Öğrenme Düzeyi ve Çeşidi Öğrenme Hızı Duyuşsal Ürünler Bilişsel Giriş Davranışları Duyuşsal Giriş Özellikleri Öğrenme Ünitesi ÖĞRETİM HİZMETİNİN NİTELİĞİ İpuçları Katılma Pekiştirme Dönüt ve Düzeltme

MODELİN OLUMLU ÖZELLİKLERİ HER ÖĞRENCİNİN KENDİ HIZINDA İLERLEMESİNE İMKAN TANIR. ÖĞRENCİYE İHTİYACI OLDUĞU KADAR ZAMAN VERİR. ÖĞRENCİLER ARASINDAKİ EŞİTLİĞİ SAĞLAR. ÖĞRENME ÜRÜNLERİ SÜREKLİ OLARAK DEĞERLENDİRİLİR. SÜREÇ ÖĞRENCİLERİN DÜZEYİNE GÖRE AYARLANABİLİR.

ÖĞRENCİLERİN BAŞARI DÜZEYLERİNDE OLUMLU ETKİ YAPAR. AŞAMALI ÖĞRENMEDE SONRAKİ ÖĞRENMELERDE SÜRE KISALIR,ÖĞRENCİNİN KENDİNE GÜVENİ ARTAR. ÖĞRETMENİN ÖĞRETİM İÇİN DAHA İYİ HAZIRLANMASINI SAĞLAR.

MODELİN SINIRLIKLARI DAHA ÇOK ZAMAN AYRILMASI, HAZIRLIKLARIN ÇOKLUĞU, ÖĞRETMEN AÇISINDAN UYGULAMA ZORLUĞU, TÜM ÖĞRENCİLER AYNI HIZDA İLERLEYEMEYEBİLİR, HER BİR ÜNİTE İÇİN FARKLI TESTLER GEREKEBİLİR.

TAM ÖĞRENME YAKLAŞIMININ UYGULANIŞINDA İZLENECEK ADIMLAR 1- HER ÜNİTENİN BİLİŞSEL,DUYUŞSAL VE DEVİNİŞSEL DÜZEYLER İÇİN HEDEF VE DAVRANIŞLARININ BELİRLENMESİ 2- TAM ÖĞRENME STANDARTININ ORTAYA KONMASI 3- ÖĞRETİM NİTELİĞİNİN BELİRLENMESİ 4- ÖĞRENME GÜÇLÜKLERİNİN ORTAYA ÇIKARILMASI,TAM ÖĞRENEMEYENLERE EK ÖĞRENMENİN SAĞLANMASI 5- ÖĞRETİM HİZMETİNİN NİTELİĞİNİN ARTIRILMASI(İPUCU,PEKİŞTİRME,DÖNÜT,DÜZELTME,KATILIM)

6- ALTERNATİF ÖĞRENME KAYNAKLARININ SEÇİLMESİ,(BİREBİR ÖĞRETİM,KÜÇÜK GRUPLARLA ÖĞRETİM,OKULDA EK ÖĞRETİM VB.) 7- ÖĞRENME DÜZEYİNİ BELİRLEYİCİ TESTLERİN VERİLMESİ,ÖĞRENME STANDARDI,ÖĞRENME HIZI 8- DUYUŞSAL ÜRÜNLERİN ORTAYA ÇIKARILMASI,(AKADEMİK BENLİK KAVRAMI,KENDİNE GÜVEN,GÜDÜLENMİŞLİK,RUH SAĞLIĞI) 9- KALİTE KONTROLÜNÜN YAPILMASI.

KAYNAKÇA Demirel,Özcan.(2005).Öğretimde Planlama ve Değerlendirme Öğretme Sanatı.Pegem Yay. http://www.rehberogretmen.biz/tam-ogrenme Tan,Şeref.(2005).Öğretimi Planlama ve Değerlendirme.Pegem Yay.