ÇOCUKLARDA DİL VE KONUŞMA PROBLEMLERİ

Çocuğun dil gelişimi doğumdan itibaren izlendiğinde doğuştan getirdiği bir ses kapasitesinin olduğu görülmektedir. Doğumdan sonraki ilk aylarda bebek ağlama,gülme,bağırma gibi birtakım sesler çıkartırken,çevreden duyduğu sesleri taklit etmeye başlar. Ses taklitleri,hece tekrarları ve ilk sözcüğün söylenmesi gibi dil gelişimindeki belirgin aşamalar izlenerek,çocuğun konuşulanları anlaması ve konuşmaya başlaması gerçekleşir.

DİL VE KONUŞMA GELİŞİMİ AŞAMALARI ÇOCUK ÖNCE AĞLAYARAK KONUŞUR Yumuşak seslere mırıldanarak;sert ve yüksek seslere ağlayarak tepki verir. TAKLİT EDER,SES ÜRETİR Başkalarının çıkardığı sesleri tekrarlar. Şaşkınlığını,sevincini seslerle ifade eder.

SÖZCÜK ÜRETMEYE BAŞLAR Yakın çevresindeki kişilerin isimlerini söyler. Eşya ya da resimlerin isimlerini söyler. Kendi adını söyler. SÖZCÜK DAĞARCIĞI GELİŞİR Sözcüklerle kısa cümleler kurar. Söylenen sözcükleri tekrarlar. Konuşması giderek daha anlaşılırdır.

CÜMLELER UZUN VE ÇEŞİTLİDİR Tam cümlelerle konuşur. Çoğul takılarını kullanır. Zamirleri kullanır. Şarkıları ve şiirleri söyler. Telefonla konuşabilir. Arka arkaya uzun cümleler kurar.

ÇOCUK, OKUL ÇAĞINA GELDİĞİNDE KONUŞMA ŞEKLİ VE GRAMERİ, ÇEVRESİNDEKİ KİŞİLERLE İLETİŞİM KURABİLECEK ŞEKLE GELİR.

GECİKMİŞ KONUŞMA Çocuğun konuşması yaşından beklenenden çok geri ya da konuşma gelişimi açısından çok daha yavaşsa gecikmiş konuşma olarak adlandırılır.

GECİKMİŞ KONUŞMANIN NEDENLERİ Zihinsel yetersizlik Fiziksel yetersizlik(konuşma organlarında oluşan problemler;yarık damak,dil bağı) Otizm İşitme kaybı Görme kaybı Uzun süreli hastalıklar Uyaran yetersizliği(ev ortamı,çevresel faktör)

GECİKMİŞ KONUŞMASI OLAN ÇOCUKLARIN; Kısıtlı sözcük dağarcıkları vardır.Ya hiç konuşmazlar ya da zor anlaşılan birkaç sözcük kullanırlar. Düşünce ve isteklerini anlatmada zorlanırlar. Jest,mimik ve işaret kullanmaya yönelebilirler. İletişim kurmaya karşı isteksiz davranabilirler.

Anlaşılmaz sesler çıkarabilirler. Çevreleriyle uyum güçlükleri gözlenebilir. Yalnız kalmayı tercih edebilirler. İsteklerini dile getirirken vurma,ağlama,bağırma gibi tepkilerde bulunabilirler. Dikkat süreleri kısa ve dağınık olabilir. Kavramları geç öğrenebilirler. Bellekleri zayıf olabilir. Öğrendiği bilgileri transfer edemeyebilir.

GECİKMİŞ KONUŞMASI OLAN ÖĞRENCİLERİMİZLE NELER YAPABİLİRİZ? Gecikmiş konuşması olan öğrencimize yönelik öncelikle yapmamız gereken onun varlığını kabul etmemizdir.Böylece diğer öğrencilerin ve velilerin de öğrenciyi kabul etmeleri kolay olacaktır.

BU ÇOCUKLAR İÇİN HAZIRLANMIŞ PLAN VE PROGRAM Çocuk merkezli olup çocuğun tüm gelişim alanlarını kapsamalıdır. Hedef davranışlar öğrencinin hazır bulunuşluk düzeyine uygun olmalıdır. Uygun araç,gereç ve teknikler kullanılmalıdır. Ailenin Uygulama öncesi ve sonrası aile bilgilendirilmelidir. katılımını ve desteğini içermelidir. Öğrenci kendi içinde değerlendirilmelidir.

EĞİTİM ORTAMLARINDA; Sınıftaki diğer öğrenciler dil ve konuşma problemi olan öğrencinin özellikleri konusunda bilgilendirilmelidir. Okulda ve sınıfta düzenlenen her türlü etkinliğe öğrencinin performans durumuna göre sorumluluk verilmelidir. Öğrencinin kendisini ifade edebileceği ortam sağlanmalıdır. Öğrencinin ailesi ile işbirliği yapılmalıdır. Öğrenci sınıf içinde öğretmeni en iyi görebileceği yere oturtulmalıdır.

DAHA SAĞLIKLI BİR İLETİŞİM İÇİN… Öğretmen öğrenci ile göz göze iletişim kurmaya özen göstermelidir. Konuşmanın akışına uygun jest ve mimikler kullanmalıdır. Kısa ve basit cümleler kullanmalıdır. Sözcükler hecelenmeden verilmelidir. Sözcükler bol bol tekrarlanmalıdır. Öğrenciye soru sorulduğunda öğrencinin kendisini hazırlamasına zaman verilmelidir.

Sınıfta görsel-işitsel araçlar kullanılmalıdır. Yaratıcı drama,gözlem,deney,örnek olay,model olma,soru-cevap gibi yöntemlere yer verilmelidir. Öğrencinin olumlu davranışları mutlaka görülmeli ve düzeyine,yaşına uygun pekiştireçler kullanılmalıdır. Amaçlanan davranış için model olmalıyız. Öğrencinin dikkatini toplayabilmeliyiz.

KONUŞMA ORGANLARININ HAZIR HALE GETİRİLMESİ İÇİN; NEFES ÇALIŞMALARI DİL,DUDAK,YÜZ KASLARI ÇALIŞMALARI Yapılabilir…………………

NEFES ÇALIŞMALARI Masa üstündeki kağıdı üfleyerek hareket ettirme, Aynaya üfleyerek buğu yapma, Suyu üfleyerek dalgalandırma, Kamışla su veya sıvı içme, Rüzgar gülü üfleme, Pinpon topunu üfleme,

İpe oyuncak asıp üfleyerek hareket ettirme Mum üfleme, Islık çalma, Balon şişirme, İpe oyuncak asıp üfleyerek hareket ettirme Mızıka,flüt gibi müzik aletleri ile denemeler yapma. ,

DİL,DUDAK,YÜZ KASLARI ÇALIŞMALARI Dudağın etrafına çikolata,şeker sürüp yalama, Aynaya bakarak dilini değişik şekillerde hareket ettirme, Dondurma,lolipop yalama, Dili dışarı çıkarıp,çekme, Dudaklarını açıp kapama,büzme, Çiklet çiğneme, Çeşitli yüz hareketleri(gülme,kızma,ağlama) :( Çeşitli sesler çıkarma(kahkaha,hıçkırık,hapşırma)

SESLERİ DİNLEME,ANLAMA VE KULLANMA Çevreden gelen sesleri ayırt etme(zil,kuş,insan,saat,su,rüzgar sesi vb.) Ses üretme(kağıdı yırtmak,el çırpmak,kovanın içine bir şey atmak vb.) Basit talimatlara uyma(al,otur,ver,git vb.) Tek bir nesneyi içeren talimatı dinleme ve yerine getirme(kalemi al gibi) Söylenilenleri tekrar ettirme(konuşan ayna) Karşısında bulunan kişiden bir şey isteme.

BAŞARILAR DİLERİZ...