BASKETBOL

Oyun Kuralları

Basketbol karşılaşmalarını, üç orta hakem, bir sayı hakemi, bir 24 saniye hakemi ve bir de saat hakemi yönetir.

10’ar dakikadan oluşan 4 periyottan ve 2 devreden oluşur 10’ar dakikadan oluşan 4 periyottan ve 2 devreden oluşur. İki devre arasında 15 dakika ara verilir.

Beraberlik durumunda beşer dakikalık uzatma devreleri oynanır.

Topun kurallara uygun olarak oyuna girmesiyle karşılaşma saati işlemeye başlar. Herhangi bir nedenle oyun durduğunda, saat de durur.

Hakemin kolunu yumrukla yukarı kaldırması faulü işaret eder.

Açık elin ortasına dikilen işaret parmağı ise mola istendiğini gösterir.

Mola, bir takımın koçunun istediği kısa aradır  Mola, bir takımın koçunun istediği kısa aradır. Koç takımının oyuncularına taktik vermek için mola alır. 

Takımlar bir maç sırasında toplam beş mola (1. devre:2 ve 2 Takımlar bir maç sırasında toplam beş mola (1.devre:2 ve 2.devre:3)alabilir. Maç uzaması durumunda, her uzatma devresinde takımlara birer mola hakkı daha verilir.

Basketbol beşer kişilik iki takımla oynanır Basketbol beşer kişilik iki takımla oynanır. Her takımın en çok yedi yedek oyuncusu bulunabilir.

Oyunun durduğu herhangi bir anda değiştirilebilir ve oyuncu değiştirmede bir sınırlama yoktur.

Basketbol oyununda fauller kişisel ve teknik faul olarak ikiye ayrılır.

Karşı takımın oyuncusunu tutmak, itmek, çelme takmak gibi hareketler kişisel faullerdir. 

Oyunu geciktirmek, potayı tutmak, sportmence olmayan davranışlarda bulunmak ya da aynı anda oyunda beşten fazla oyuncu bulundurmak gibi durumlarda, hakemler teknik faul verebilirler.

Serbest atış alanında üç saniyeden fazla kalma, çifte sürme, topu yere vurmadan birden fazla adım atma, topu tekmeleme ya da topa yumrukla vurma, kural çiğnemedir.

Kural çiğneme durumunda top rakip takıma verilir.

Oyun Alanı ve Sınır Çizgileri

Basketbol oyun sahasının boyutları değişiklik göstermekle birlikte, olması gereken ideal boyutları 28 m x 15 m’dir.

Basketbol sahasında tavan yüksekliği en az 7 m olmalıdır.

Sahanın tüm çizgileri aynı renk olmakla beraber, tercihan beyaz renkte ve 5 cm kalınlığında olmalıdır.

Oyun sahası çizgileri en yakın engelden 2 m uzakta olmalıdır.

Kısıtlamalı Alanlar, Serbest Atış Koridoru ve Çizgileri

Serbest atış kulvarları, merkezleri serbest atış çizgilerinin orta noktaları olan 1.80 yarıçaplı daireler şeklinde oyun sahasına taşan kısıtlamalı alanlardır.

Serbest atış çizgileri dip çizgiden 5. 80 m uzaklıkta ve 3 Serbest atış çizgileri dip çizgiden 5.80 m uzaklıkta ve 3.60 m uzunluğundadır.

Orta daire sahanın ortasına çizilir ve yarıçapı 1.80m’dir.

3 Sayı Çizgisi

Dip çizgiden başlayan, rakibin sepetinin tam orta noktasının izdüşümünden 6.25 m uzaklıkta 2 paralel çizgi. İzdüşümü noktasının dip çizginin orta noktasının iç kenarına uzaklığı 1.575m'dir.

Paralel çizgilerle kesişen, merkezi yukarıda tanımlanan izdüşümü noktası olan ve yarı çapı dıştan 6.25 m olan yarım daire.

Çember

Som çelikten, 45 cm çapında turuncu renkte olmalıdır.

Çemberin metali en az 1.6 cm, en çok 2.0 cm çapında olmalıdır.

Çemberin iç kenarının arkalığa en yakın noktası, arkalığın ön yüzünden 15 cm uzaklıkta olacaktır.

Her çemberin üst kenarı yatay konumda yerden 3 Her çemberin üst kenarı yatay konumda yerden 3.05 m yükseklikte ve arkalığın iki düzey kenarından eşit uzaklıkta olacaktır.

Arkalıklar (Panyalar)

Arkalıklar tek parça ve saydam maddeden (tercihen yumuşatılmış güvenli camdan) yapılmalıdır.

Arkalıkların boyutları yatay 1.80 m ve dikey 1.05m'dir.

Arkalıklardaki bütün çizgiler arkalık saydam ise beyaz, diğer bütün renklerde ise siyah olmalıdır.

Basketbol Topu

Top küre ve geleneksel şekilde sekiz (8) parçadan oluşan onaylanmış turuncu renkte olacaktır.

Dış yüzeyi deri, sentetik deri, kauçuk veya sentetik bir maddeden olacaktır.

Hava basıncı; top alt hizası aşağı yukarı 1 Hava basıncı; top alt hizası aşağı yukarı 1.80 m yükseklikten oyun sahasına bırakıldığında, topun üst hizası 1.20 ile 1.40 m arasında sıçrayacak şekilde ayarlanacaktır.

Topun üzerindeki kanalların genişliği 0.635cm'yi geçmeyecektir.

Topun çevresi 74.9cm'den az, 78cm'den fazla, 567 gramdan az, 650 gramdan fazla olmayacaktır. (7 numara)

Dünya’da Basketbol

Basketbolun Avrupa'daki ilk denemesi, 1893 yılında Paris'in Trevise sokağındaki eski bir jimnastik salonunda yapılmıştır.

Özellikle I. Dünya Savaşı sırasında, basketbolun Avrupa'da yayılmasında Amerikalı askerlerin büyük etkisi olmuştur.

Hızla gelişme gösteren basketbol böylece Avrupa'da en gözde sporlar arasında yerini almıştır.

Amerikalılar millî spor olarak benimsedikleri basketbolu, 1904 St Amerikalılar millî spor olarak benimsedikleri basketbolu, 1904 St. Louis Olimpiyat Oyunları'nda kulüp takımları arasında maçlar düzenleyerek, Olimpiyat Oyunları'na katılan tüm ülkelere tanıtmışlardır.

Uzakdoğu'da da 1913 yılından itibaren karşılaşmalar yapılmaya başlanmıştır.

 Uluslararası Amatör Basketbol Federasyonu, uluslararası karşılaşmaları yönetmek amacıyla, 20 Haziran 1932'de İsviçre'nin Cenevre şehrinde İsviçre, Yunanistan, İtalya, Portekiz, Arjantin, Romanya ve Çekoslovakya basketbol federasyonlarının işbirliği ile oluşturulmuştur.

 FIBA her dört yılda bir, Olimpiyat Oyunları'nın düzenlendiği şehirde toplanarak, basketbolu daha çekici hale getirmek için gerekli kural değişikliklerini yapmaktadır.

Avrupa Basketbol Şampiyonası, 1935 yılında başlamış olup, 2 yılda bir düzenlenmektedir.

İlk kez 1936'da Berlin'de düzenlenen Olimpiyat Oyunları'na dahil edilmiştir.

 1951 yılında başlayan Erkekler Dünya Şampiyonası'nı 1953'te Bayanlar Dünya Şampiyonası izlemiş, Olimpiyat Oyunları'na basketbol dalında bayanlar ilk kez 1976'da katılmışlardır.

Avrupa Ligi ise 1995-96 sezonunda başlamıştır.

Ülkemizde Basketbol

Resmi kayıtlara göre ülkemizde basketbol ilk kez 1904 yılında, İstanbul’da, Robert Kolej Spor Salonu’nda oynanmıştır.

Türk sporcuların ilk basketbol maçı yapma teşebbüsü de yine Ahmet Robenson’un 1911 yılında Galatasaray Lisesi öğrencilerini örgütlemesiyle gerçekleşmiş, ancak meydana gelen sakatlıkların çokluğu nedeniyle bu girişim yarıda kalmıştır.

1913 yılında Fenerbahçe Spor Kulübü’nün basketbol branşında faaliyet gösterdiğine dair bazı kayıtlar bulunmaktadır. 

Ülkemizdeki ilk ciddi basketbol karşılaşması 4 Nisan 1921 tarihinde Cağaloğlu Öğretmen Okulu bahçesinde Amerikalılar ile Türkler arasında oynanmıştır. Bu tarihi maç, az bir farkla “18-14” Amerika takımı lehine sonuçlanmıştır.

1920’li yılların ilk yarısında ülkemizdeki ilk basketbol sahaları; Bebek, Üsküdar, Balmumcu ve Beykoz’da açılmıştır.

1925’te İstanbul Basketbol Mıntıkası kurulurken, 1927’de ise İstanbul Basketbol Şampiyonası organize edilmeye başlanmıştır.

İlk yıllarda İstanbul basketbolunda azınlık takımları etkin olmuştur.

1933 yılında Türk Spor Kurumu’nun yönetimi ele alması ile birlikte resmi organizasyonlar ülke geneline yayılmaya başlamıştır.

Basketbol Federasyonu’nun resmi faaliyetleri 1934 yılında kurulan Spor Oyunları Federasyonu bünyesinde başlamıştır.

1934-1936 yılları arasında Galatasaray, üç sezon üst üste İstanbul şampiyonluğuna ulaşmıştır.