Teknoloji, Bilgi ve Bilgisayarın Tarihi BIL 110 Bilgisayar Giriş Teknoloji, Bilgi ve Bilgisayarın Tarihi Öğrt. Gör. Dr. Ahmet Cengizhan Dirican Bilgisayar Müh. Böl.

insan gereksinimleri, istekleri ve amaçları ile şekillenmektedir. Teknoloji (1/2) İnsanlar; Beslenmek Barınmak, Güvenliklerini sağlamak, Sağlık, gibi yaşamsal işlemlerini daha rahat ve güvenli bir biçimde gerçekleştirmek amacıyla teknoloji geliştirmektedirler. Yani teknoloji insan gereksinimleri, istekleri ve amaçları ile şekillenmektedir.

Teknoloji (2/2) İnsan doğduğu andan itibaren bir şeyler öğrenme çabası içindedir. Bu durum, insanın yaşamını sürdürmesi için yapması gereken doğal ve zorunlu bir davranıştır. İnsan bunu yaparken çevresindeki birçok nesneden, canlıdan ve doğa olaylarından etkilenmektedir. Böylece insanlar yeni düşünceler ve yeni fikirler geliştir. Bu da yeni bilgilerin ve buna bağlı olarak yeni teknolojilerin doğmasına neden olur.

Bilgisayarın Tarihi Bilgisayar, bilindiği gibi çağımızın –özellikle de 1970’li yıllardan sonra- en önemli ve en çok kullanılan teknolojik unsurlarından biridir.

M.Ö. 3000 – M.S. 1642 Bilgisayarın tarihi günümüzden yaklaşık 5000 sene evveline dayanmaktadır. Bilgisayar tarihi bilgi işleme, hesaplama ve depolama işlemleri üzerinde gelişme göstermiştir. Bunun nedeni eski çağlardan beri, başka bir değişle insanların birbirleri ile olan ilişkilerinden itibaren sözü edilen işlemler de gelişme göstermiştir. Bu ilişkilerin başında ticari ilişkiler gelmektedir. Üreticinin, ürün miktarı, üretim alanı, üretim maliyeti vb., tüketicinin alım gücü gibi değişkenler, ticareti etkileyen en önemli noktalardır ve bilinmesi gereken önemli bilgilerdir. Ancak bütün bu değişkenler sürekli olarak değişir. Bu nedenle de ticaretle uğraşanların bilgisayarın gelişiminde de önemli yere sahiptir. Bilgisayarlar ilk olarak hesaplama işlemi üzerine geliştirilmişlerdir.

M.Ö. 3000 – M.S. 1642 Bizim ilk hesap makinemiz ellerimizdi. Zamanla aynı dili konuşmayan Tüccarlar ve diğerleri arasında el- sayı dili gelişti. Çakıl taşlarıyla sayıların belli gruplara ayrılmasına "Çakıl Taşı Yöntemi" dendi. Ama bu yöntemle işin çoğunu insan yapıyordu. Bu sıralarda taşınabilir bir çakıl taşı aleti yapma düşüncesi ortaya çıktı. Bundan Abaküs geliştirildi. Çin, Eski Yunan ve Roma'da değişik tür abaküsler kullanıldı. Günümüzde de Asya'nın birçok yöresinde Abaküs kullanılmaktadır. Çalışma mantığı olarak düşündüğümüzde ilk bilgisayar olarak nitelendirilebilecek olan araç abaküstür.

1642-1854: İlk Mekanik Hesaplayıcılar 15.yy’dan itibaren dünyanın ticari, kültürel, politik ve askeri merkezi Avrupa’ya kaymaya başlamıştır. Bilimsel çalışmalar Avrupa’da odaklanmaya ve yayılmaya başlamıştır. Avrupalı bilim adamları çeşitli alanlardaki bilimsel çalışmalar için, giderek artan bir yoğunlukta aritmetiksel işlemler ile ilgileniyorlardır. Örnek Mekanik Hesaplayıcılar; Pascaline: 1642, Blaise Pascal, FR Step Reckoner :1671, Gottfried von Leibniz, D Leibniz Wheel (+,-, *, /, karekök alma): 1673, Gottfried von Leibniz, D Difference Engine (Bazı fonksiyonlar): 1830, Charles Babage, UK

1642-1854: Delikli kartlarla Programlama Jacquard kendi dokuma tezgahlarında bir desenden birden fazla ve hızlı olarak dokumak için kartlar üzerine desen ve renkleri ikili sistem (0,1) mantığı içerisinde tanımlayarak dokuma tezgahlarını programlama yoluna girmiştir. Jacquard, dokuma tezgahını denetleyen ve delikli kartlar esasına göre çalışan bir mekanizma kurmuştur. Her karttaki delik kalıbı kullanılacak ipliğin rengini belirliyordu. Çalışanların konumu da kartlara göre belirleniyor böylelikle de makinanın çalışması kontrol ediliyordu. Delikli kart 1671 yılında Gottfried von Leibniz, zaman alıcı ve rutin aritmetiksel işlemleri kendisinin yerine yapacak bir makine tasarlamıştır. Leibniz’in geliştirmiş olduğu araç, tekrarlı toplama işlemlerini yaparak, iki sayının çarpımını bulabiliyordu. Bunun dışında çıkarma, bölme ve karekök alma işlemlerini de gerçekleştirebiliyordu. Bu aracın adı Step Reckoner’dı ve hiçbir zaman yaygın bir kullanımı olmamıştır. Leibniz, bilgisayarın temel çalışma prensibi olan ikili sistemin de öncülerindendir. Bu sisteme göre, derecelendirilmiş bir tekerleğin, çeşitli pozisyonları, farklı basamaklara karşılık geliyordu. Tekerleğin gerektiği kadar döndürülmesi ile, sonuçlar elde ediliyordu. Jacquard’ın delikli kartlar ile çalışan programlanabilir dokuma tezgahı

1642-1854: İlk Genel Amaçlı Bilgisayar 1822’de Charles Babbage İngiltere’de karmaşık matematiksel tabloların formüle edilmesini sağlayan “Difference Engine – Fark Makinesi” adlı bir makine geliştirmiştir. Özellikle astronomların, muhasebecilerin ve diğer kamu görevlilerinin çok sık kullanmak zorunda kaldıkları çeşitli matematiksel tablolar ve bu tablolardaki değerler üzerinde yapılan işlemler oldukça yorucuydu çok zaman alıyordu ve hata yapma olasılığı çok fazlaydı (Taşçı ve Mutlu, 1991: 22) [1]. Bu gereksinimler üzerine Babbage, 1833 yılında her hangi bir matematiksel işlemi, kullanıcının verdiği her hangi bir sırayla yapabilecek bir makine tasarladı. Bu makineye “Analytical Engine – Analitik Makine” adı verildi. Analitik Makine, buhar enerjisiyle çalışacak, dişlilerden, sayaçlardan ve bağlayıcılardan meydana gelecek, delikli kartlar yardımıyla denetlenecekti. Analitik Makine, temel olarak iki bölümden meydana gelecekti; kullanılacak sayıların ve ara sonuçların depolanacağı bir bellek – memory ve işlemleri gerçekleştiren bir işlemci – processor. , Ancak mali olumsuzluklar ve tasarındaki bazı aksaklıklar bu aracın geliştirilmesini engelledi. Analitik Makine diğer geliştirilecek olan araçlar için önemli bir hareket noktası oluştur. Özellikle bellek ve işlemci kavramları bundan sonraki gelişmelerde oldukça önemli bir yer tutacaktır. Babbage’nin tasarlamış olduğu Analitik Makine ilk genel amaçlı bilgisayardır.

1642-1854: İlk Bilgisayar Programı 1830 yılında, Augusta Ada King adlı bir bayan, bilgisayar tarihinin ilk programını hazırlayarak bir aracın çalışması için uygulamıştır. King Babbage’nin tasarladığı fakat geliştiremediği Analitik Makine’nin çalışması için gereken programı hazırlamış, ancak bu makinenin geliştirilmemesi nedeniyle kullanılamamıştır. King’in hazırlamış olduğu yazılım, daha sonraki yıllarda bilgisayarların yazılım bölümü için önemli bir başlangıç olacaktır. Bu tarihten itibaren bilgisayarlar sadece donanım ile değil yazılım ile de çalışır hale getirilecektir. 1979 yılında bu bayanın adı bir bilgisayar programına verilmiştir. (ADA Programlama Dili) Augusta Ada King

1642-1854: Bool Cebiri 1854 yılında İrlandalı bilim adamı George Boole, Boolean Mantığı olarak bilinen ikili Mantık sistemini geliştirmiştir. Boolean Mantığı, VE (^), VEYA (v) ve DEĞİL ( = )önermelerinden meydana gelmektedir. 0 ve 0 = 0 0 değil = 1 0 veya 0 = 0 0 ve 1 = 0 0 veya 1 = 1 1 ve 1 = 1 1 veya 1 = 1 1 değil = 0

1854 – 1946: Klavyenin İcadı 1874’te Christopher Latham Sholes bilgisayarın temel parçalarından olan klavyeyi geliştirmiştir. Bu klavye Sholes’un adıyla “Sholes Keyboard” bilinmektedir. Ancak günümüzde bu klavye daha çok “Q” veya “QWERTY” klavye olarak tanınmaktadır. Şu anda hemen hemen tüm PC lerde kullanılan (IBM PC’ler hariç) klavyedir. Sholes Klavyesi “Q” veya “QWERTY” (Sholes Keyboard) Christopher Latham Sholes

Bell’in geliştirdiği ilk telefon 1854 – 1946: Telefonun İcadı 1876’da Alexander Graham Bell dünya iletişim tarihini kökünden değiştiren ve büyük toplumsal gelişmelere ön ayak olan telefonu buldu. Telefonun kullanım mantığı, 1991 de Internet’in bulunarak yaygınlaşmasını da beraberinde getirmiştir. Telefonun icadının önemi günümüzde çok daha iyi anlaşılmaktadır. Bell’in geliştirdiği ilk telefon

1854 – 1946: Delikli kartlar + Elektrik 1884’te Hermann Hollerith delikli kartlar yardımıyla çalışan ve matematiksel tabloları hesaplayabilen makinesine üretim izni aldı. 1890’da yine Hermann Hollerith Amerikan Nüfus dairesinin de desteği ile, delikli kartlar ve elektrik enerjisi ile çalışan “Tabulating Machine” i geliştirdi. Hollerith’in geliştirmiş olduğu makine hesaplamaların daha hızlı ve güvenilir bir biçimde yapılmasını sağlıyordu. Tabulating Machine 1890’daki Amerikan nufüs sayımında kullanılarak denenmiş ve üretilmesine karar verilmiştir. Bu makine daha önceleri 8-9 yıl süren nüfus sayımı işlemlerini 2-3 yıla indirmiştir. Hollerith 1896 yılında Tabulating Machine Co. Adlı şirketi kurarak ilk kez hesaplama ve bilgisayar kuruluşunun oluşmasını sağlamıştır. Tabulating Machine Co. daha sonra, (1924) şu anda dünyanın en büyük bilgisayar donanım ve yazılım üreticisi olan International Business Machines (IBM) adını alacaktır.

1854 – 1946: Delikli kartlar + Elektrik 1890 ABD Nüfus Sayımında Kullanılan “Tabulating Machine”

1854 – 1946: Analog Hesaplama Makinesi Hollerith’in kurmuş olduğu şirketle beraber, hesaplama ve benzeri işlemler amacıyla üretilen araçların üretimi ticari olarak gelişmeye başladı. Üretilen araçlar genellikle devlet kurumlarında (Askeri kurumlar, Mali işlemlerle ilgili kurumlar vb.) kullanılmaya başladı. Böylelikle bu araçlardan seri üretime geçiş eğilimi ortaya çıkmıştır. 1911 yılında Hermann Hollerith’in kurmuş olduğu Tabulating Machines Co., Computing Scale Company ve International Time Recording şirketleri birleşerek Computing– Tabulating – Recording Company adını almış daha geniş bir çalışma alanı kurmuştur. 1924 yılında Computing– Tabulating – Recording Company ismini International Business Machines Co. (IBM) olarak değiştirmiştir. 1925’te Vannevar Bush, ilk kez geniş kapsamlı analog hesaplama makinesi olan “Differential Analyzer”ı geliştirmiştir.

1854 – 1946: Analog Hesaplama Makinesi Vannaver Bush Differential Analyzer

1854 – 1946: Analog Hesaplama Makinesi Differential Analyzer 5 ana bölümden meydana gelmekteydi. Girdi birimi, Çıktı birimi, Veri iletiminin ve hesaplamaların yapılmasını sağlayan şaftlar ve çarklar Makineyi çalıştıran ana burgu Elektrik motoru. Differential Analyzer

1854 – 1946: Programlanabilen İlk Bilgisayar – Z1 Data sheet 1854 – 1946: Programlanabilen İlk Bilgisayar – Z1 1931 yılında Alman bilimadamı Konrad Zuse elektrik enerjisi ile çalışan ilk hesaplama araçlarından biri olan Z1’i tasarladı. Zuse’nin geliştirmiş olduğu bu araç, programlanabilen ilk bilgisayar olarak ele alınmaktadır. Z1 bilgisayara klavye ile girilen verileri okuyarak ne yapması gerektiğini belleğinde tutabilme yeteneğine sahipti. Zuse daha sonra Z2, Z3 ve Z4 adlı bilgisayarları da geliştirmiştir. (Z, Zuse KG) Zuse’nin geliştirmiş olduğu aracın bir belleği ve bir tür aritmetik işlemcisi vardı. Z1 genel amaçlı bir bilgisayar olarak tasarlanmıştı ve her türlü aritmetiksel hesabı yapabiliyordu. Veri girişi için bir klavye kullanılıyor, sonuçlar ikili sisteme göre elektrikli ampuller ile okunuyordu. Zuse’nin geliştirdiği ikinci bilgisayar olan Z2 de ise klavye yerine veri girişi için delikli kartlar kullanılmıştır. Zuse II.Dünya Savaşı sürerken Nazi yönetimine şifre kırmak için bir bilgisayar geliştirme projesi sundu. Ancak savaşın uzun süreli olmayacağını planlayana Alman yönetimi bu dönem için uzun süreli bir plandan kaçındı. Zuse kendi şirketini kurarak uçak fabrikalarında kullanılmak üzere Z3 ve Z4 bilgisayarlarını tasarladı. Savaş sırsında Zuse’nin geliştirdiği bilgisayarların büyük çoğunluğu yok oldu. Savaş sonunda Zuse’nin Z4 bilgisayarı Müttefikler tarafından ele geçirildi. Daha sonra Zuse’nin ZUSE KG şirketi SIEMENS tarafından satın alındı.

1854 – 1946: İlk dijital elektronik bilgisayar 1937’de çalışmalarına başlayan ABD’li bilimadamları George Stibitz ve S.B. Williams 1940’da ilk dijital elektronik bilgisayarı geliştirmiştir. Stibitz’in geliştirmiş olduğu bu araç “Complex Number Calculator” olarak bilinmektedir. Bu araç ikili sisteme göre çalışmaktaydı. Bu araç, telefon hattına bağlı bir yazıcı (teleprinter), bir bilgisayar ve bir telefon hattını aynı anda kullanan ilk bilgisayar sistemidir. Bu sebeple aynı zamanda ilk internet uygulaması olarak da kabul edilebilir.

1854 – 1946: İlk Dijital Bilgisayar Mark-I 1942’de Howard H. Aiken ilk dijital bilgisayar olan HARVARD MARK-I’i geliştirdi. 1944’te Mark-I (IBM ASCC-Automatic Sequence Controlled Calculator). Mark-I için Charles Babbage’nin çalışması temel alınmıştır. Ancak buhar gücü yerine elektrik, mekanik aktarıcılar yerine ise elektro-mekanik düzenekler kullanılmıştır. Mark-I genellikle ilk bilgisayar olarak kabul edilir. Oysa ilk Amerikan bilgisayarı Zuse’nin bilgisayarından çok daha başarısız olmuştur. Mark-1 ile Z serisi bilgisayarlar arasında önemli bir farklılık hükümetleri tarafından desteklenip destelenmemeleridir. Zuse, bilgisayarlarını kendi kaynakları ile gerçekleştirmiş; Aiken ise, hükümet ve ordudan büyük destekler görmüştür. Bilgisayar dünyasında asıl ve en büyük ilerlemenin fitilini ateşleyen kişi, 1937’de Mark 1 adını verdiği bilgisayarda yarı elektronik devreler kullanmakla Howard Hathaway Aiken olmuştur. Mark 1 delikli kart sistemiyle çalışmasına karşın; daha önceki benzerlerinden farklı olarak, logaritma ve trigonometri işlemlerini de yapabilmekteydi. Ağır olduğu hâlde, tam otomatik olarak çalışması ve uzun işlemleri çözebilmesi; 1 saniyede 5 tane işlem yapabilen, 18 metre uzunluğunda, 2.5 Metre yüksekliğinde olan Mark 1’in en büyük özelliğiydi. Mark 1, insan müdahalesi olmadan hazırlanan programı yürüten ilk bilgisayardı.

1854 – 1946: İlk Dijital Bilgisayar Mark-I IBM – ASCC MARK-1

1854 – 1946: ENIAC (Tümüyle elektronik olarak çalışan ilk bilgisayar) 1943’te yapımına başlanan ENIAC adlı bilgisayar 1946 yılında tamamlandı. ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Computer) mali kaynakları Pentagon tarafından karşılanan bir deneme çalışması olarak başlamıştır. ENIAC, 30 ton ağırlığında, yaklaşık 18.000 vakum tüpü, 1500 röle, 70.000 direnç ve 10.000 kondansatörden meydana gelen ve 10 x 15 m yani 150 metrekarelik bir alanı kaplayan dev bir makine idi. ENIAC’ın çalışması için 700 KW’lık güce gereksinim vardı. Bu makine on haneli 5000 sayıyı bir saniye içinde toplayabiliyordu. Mekanik hesap makinelerinden 1000 kat daha hızlıydı ve o güne kadar elde edilen en büyük işlem hızının (Mark-1) yaklaşık 20 katına sahipti. Tümüyle elektronik olarak çalışan ilk bilgisayar, ENIAC’tır. ENIAC, 6 bayan operatör tarafından programlanıyordu. Programla yöntemi ise elle takılıp çıkarılan fişler, kablolar ve kumanda edilen düğmelerdi. ENIAC, tam 8 yıl boyunca (1947-1955) hizmet verdi. Ancak çalışma masrafları kendisinden sonra geliştirilen çocukları, EDVAC ve ORDVAC’dan fazla olmaya başlayınca, 2 Ekim 1955 yılında saat 11:45'de elektrik bağlantıları kesildi. Böylece dünyanın ilk elektronik bilgisayarı görevini tamamlamış olarak tarihteki yerini aldı.

1854 – 1946: Yüklü Program Kavramı 1945’te John von Neumann EDVAC adlı bilgisayarda delikli kartlar ile yüklü program işlemini gerçekleştirmiştir. Yüklü program kavramı (Stored program Concept) EDVAC için tasarımı neredeyse ENIAC’ın işletime hazır hale gelmesinden önce geliştirilmiştir. EDVAC’ın tasarımı, ENIAC’ın tasarımı sırasında ortaya çıkan problemlerin çoğunu çözmeye yöneliktir. ENIAC gibi EDVAC da Pennsylvania Üniversitesi tarafından Aberdeen Kanıtlama Merkezi’de ( Aberdeen Proving Ground ) Amerikan Askeri Balistik Araştırma Laboratuvarı ( U.S. Army's Ballistics Research Laboratory ) için yapılmıştır. ENIAC’ın tasarımcıları J.Presper Eckert ve John William Mauchly, John von Neumann ve diğer birkaç kişi tarafından bir araya getirilmiş ve yeni tasarım, von Neuma nn tarafından 1945’te EDVAC’ın üzerine yazılmış bir raporun ilk taslağı esas alınarak yapılmıştır.

1946 - 2000 ENIAC’ın üretilmesiyle, bilgisayar üretiminde de gözle görülür bir gelişme meydana gelmiştir. 1949 yılında John von Neumann, ENIAC projesinde gözlemci olarak çalışmış ve panel-fiş sisteminin bilgisayarın çalışması konusundaki yetersizliği belirtmiştir. ENIAC’ta iş yapmak için bellekte saklanan veriler üzerinde yapılacak olan işlemler operatörler tarafından sırayla makineye bildiriliyordu. Bu bildirim, makinenin panelindeki çeşitli hücrelere sokulan fişler yardımıyla, devrelerin uygun bir biçimde kapanması esasına dayanıyordu. Bunun üzerine kendisinin geliştirmiş olduğu “bellekte saklı program” fikrini ortaya atmıştır. Bu ilkeye dayalı olarak üretilen ilk bilgisayar tasarımı EDVAC’(Electronic Discrete Variable Automatic Calculator) tır. Ancak bu tasarım 1952 yılına kadar başarıya ulaşamamıştır. 1950’li yılların başlarına gelindiğinde seri halde bilgisayar üretimi çalışmaları hız kazandı. ENIAC’ı tasarlayan Eckert ve Mauchly (Eckert and Mauchly Computer Corporation) ticari olarak bilgisayar üretmek için şirket kurdular. Bunu IBM izledi. Piyasa için bilgisayar üretmek için organize olan bu iki firma işe lambalı bilgisayarlar ile başladı.

1946 – 2000 : UNIVAC-1 (Ticari olarak üretilen ilk bilgisayar) ENIAC’tan sonra benzer ilkelerle yapılan ilk bilgisayar UNIVAC-1 (Univesal Automatic Computer) olmuştur. ENIAC’ın tasarımcıları tarafından yapılan UNIVAC-1, 1951’de tamamlandı ve ABD Sayım Bürosuna satıldı. 1952 ve 1953’te üç, 1954 ve 1955’te yedi, 1956’da onbeş ve 1958’de de bir adet üretildi ve satıldı. Buradan da anlaşılacağı gibi UNIVAC-1 ticari olarak üretilen ilk bilgisayardır. Ayrıca 1954’te General Electric’e satılan Univac, iş dünyasına giren ilk bilgisayar olmuştur. Universal Automatic Computer UNIVAC-1

1946 – 2000 : Whirlwind (Gerçek zamanlı ilk bilgisayar) 1951 yılında ilk gerçek zamanlı bilgisayar olan Whirlwind geliştirildi. Whirlwind computer elements. Circuitry from core memory unit of Whirlwind. Core stack from core memory unit of Whirlwind. The Whirlwind computer was developed at the Massachusetts Institute of Technology. It is the first computer that operated in real time, used video displays for output, and the first that was not simply an electronic replacement of older mechanical systems. Its development led directly to the United States Air Force's Semi-Automatic Ground Environment (SAGE) system, and indirectly to almost all business computers and minicomputers in the 1960s. Whirlwind

1946 – 2000 : Vakum tüplerden Silikona 1954’te bilgisayar üretiminde vakum tüpleri yerine silikon entegre devreler kullanılmaya başladı.

Honeywell H316 “Kitchen Computer”                                       NAME   H316 - Kitchen computer MANUFACTURER   Honeywell TYPE   Home Computer ORIGIN   U.S.A. YEAR   1965 BUILT IN LANGUAGE   Recipes were programmed into it, but language/software is unknown KEYBOARD   Small array of buttons and switches CPU   Unknown SPEED   2.5 MHz RAM   4 KB magnetic core, expandable to 16 KB ROM   TEXT MODES   Unknown, probably some kind of text display SIZE / WEIGHT   150 pounds BUILT IN MEDIA   Magnetic core memory POWER SUPPLY   475W at 125vAC PERIPHERALS   Unless you count the cutting board...unknown PRICE   $10,600   1946 – 2000: H316 1969’da Honeywell şirketi ilk kez ev ve ofislerde kullanılabilecek olan H316 adlı bilgisayarı üretti. H316 - Bilgileri NAME  H316 - Kitchen computer MANUFACTURER  Honeywell TYPE  Home Computer ORIGIN  U.S.A. BUILT IN LANGUAGE  Recipes were programmed into it, but language/software is unknown KEYBOARD  Small array of buttons and switches CPU  Unknown SPEED  2.5 MHz RAM  4 KB magnetic core, expandable to 16 KB ROM  Unknown TEXT MODES  Unknown, probably some kind of text display SIZE / WEIGHT  150 pounds POWER SUPPLY  475W at 125vAC PRICE  $10,600 Honeywell H316 “Kitchen Computer”

1946 – 2000: ilk kişisel bilgisayar Geliştirme 1969’da IBM dünyanın ilk kişisel bilgisayarını geliştirme çalışmalarını başlattı. Bu bilgisayar SCAMP olarak adlandırıldı. 1970’de birçok bilgisayar firması kendi sistemlerini piyasaya sürdü. Bunun yanı sıra farklı yazılım ve donanım üreticileri kendi geliştirmiş oldukları RAM, yazıcı ve mikro işlemcileri piyasaya sürmüşlerdir. 1971’de Intel, ilk mikro işlemci olan Intel 4004’ ü geliştirdi. 1971’de John Blankenbaker ilk kişisel bilgisayar (PC) olan Kenbak I geliştirdi. 1971’de bir mikroçip üzerinde 15.000 transistör bulunan ilk mikro işlemci Texas Instruments tarafından geliştirildi. 1972’de C programlama dili geliştirildi. 1972’de UCLA Üniversitesi’nde ilk kez bilgisayarlar arası iletişim gerçekleştirildi.

1946 – 2000: Microsoft, Apple,Commodore,… 1975’te Bill Gates Microsoft’u kurdu ve İlk bilgisayar mağazası California Santa Monica’da açıldı. 1977’de Apple bilgisayar kuruldu. (Apple Macintosh) 1980’de Microsoft, UNIX işletim sisteminin lisansını alarak kendi XENIX 1980’de ABD’de kullanılan bilgisayar sayısı 1.000.000 yükseldi. 1981’de Commodore firması, 1 milyondan fazla satış yapan VIC-20 ev ve ofis bilgisayarını üretti.

1946 – 2000: İlk Taşınabilir Bilgisayar 1981’de Adam Osborne ilk taşınabilir bilgisayarı geliştirdi. 1981 yılında piyasaya sürdüğü 11 kilo ağırlığındaki ilk taşınabilir bilgisayarla önemli bir ticari başarı elde eden Osborne’un adını taşıyan şirketi, aşırı ve disiplinsiz şekilde büyümesinin ardından 2 yıl sonra iflas etmişti. Osborne’un 1982’de ayda 10 binden fazla satan portatif dikiş makinesi büyüklüğündeki bilgisayarı o dönemde büyük beğeniyle karşılanmıştı. 1986’da ABD’de bilgisayar kullanımı 30.000.000 ulaştı. 1987’de Texas Instruments ilk Artificial Intelligence (Yapay Zeka) mikroçipini üretti. Osborne 1

1946 – 2000: İlk Cep Bilgisayarları 1989’da Poqet firması MS-DOS ile çalışan ilk cep bilgisayarını tanıttı. 1989’da bir bilgisayarın taşıması gereken tüm özellikleri barındıran ve pillerle çalışan notebook türü bilgisayarlar piyasaya sürüldü. 1991’de ilk internet uygulaması gerçekleştirildi. 1992-3 PDA (Personel Dijital Assistant) türü bilgisayarlar üretilmeye başladı. Poqet Cep bilgisayarları

1946 – 2000: PDAs PDA Personel Dijital Assistant

2000 – 2012: Daha küçük, Taşınabilir, Dokunmatik, Hareket Algılayıcılı, Paylaşım

Bilgisayar Nesilleri Teknolojide olan gelişmeler belirli bilgiler birikmesi niteliğinde olduğundan bilgisayar tarihi eski tarihlerde yapılmış olanların üzerine son 62 yıl içerisinde hızlı gelişmeler göstermiştir. Bilgisayarların bu süreç içerisindeki gelişimi aşağıdaki gibi kuşaklara ayrılmıştır.

Birinci Kuşak Bilgisayarlar (1946-1959) İlk programlama dili makine dilinde yazılmaya başlandı ve bilgiler bellekte saklanıyordu. Bu devrede geliştirilen bilgisayarların en büyük dezavantajı kaba, büyük ve hantal olan vakum tüpleridir. 1945 ile 1956 arasındaki yıllara tekabül eden bilgisayarlardır ki, II. Dünya Savaşı şartlarının süreçte belirgin bir rolü olmuştur. Ezcümle Alman mühendis Konrad Zuse, 1941’de uçak ve roketler için Z3 olarak adlandırılan bilgisayarı; buna mukâbil müttefik kuvvetler bilgisayar çalışmasına hız vermiş ve bu bağlamda İngilizler, Almanların mesajlarını çözmek için Colossus adlı gizli kodları kırabilme özelliği olan bilgisayarı, İBM şirketiyle çalışan Howard Hathaway Aiken Mark 1’i; yine savaş şartlarında gelişen bir diğer bilgisayar Amerikan Hükümeti Pensilvanya Üniversitesi ile ortaklaşa ENİAC’ı tasarlamışlardır.

İkinci Kuşak Bilgisayarlar (1959-1964) İlk dönemde kullanılan Vakum Tüplerinin yerine transistörler kullanılmaya başlandı. Bununla beraber daha hızlı ve daha az elektrik harcamaktaydı. ASSEMBLER makine dili kullanılmaktaydı. Bu dönem bilgisayarlarına yazıcılar, tape birimleri, disk birimleri, işletim sistemi ve çeşitli programlar eklendi. 1959 ile 1964 arasındaki gelişim ve değişimi havi bilgisayarlardır. Bu evrenin belirgin hususiyeti; vakum tüpler yerine transistorların bilgisayarda kullanılmasıdır. Transistor, yarı iletken malzemeden imal edilmiş elektronik devre elemanıdır. Transistorların vakumlu tüplere oranla enerji verimleri yüksektir. Ayrıca bir tüp belirli bir ısınma süresi geçmeden çalışmadığı hâlde, transistorlar gerilim uygulandığı gibi çalışıyordu. Boyut olarak tüplerden çok daha küçük ve portatif olan ve ömrü tüplerden 5 kat daha fazla olan transistorlar bu evrede belirgin bir rol üstlenmiştir. 1960’lı yılların başlarında üniversitelerde ve işyerlerinde ikinci nesil bilgisayarlar kullanılmaya başlandı. Bu dönem bilgisayarlarına yazıcılar, tape birimleri, disk birimleri, işletim sistemi ve çeşitli programlar eklendi. Ayrıca yine bu dönemde bilgisayarın gelişimine paralel yeni meslek gurupları teşekkül etti: Programcı, bilgisayar sistem uzmanı ve sair… İkinci nesil bilgisayarlara en önemli örnek IBM 1401’dir.

Üçüncü Kuşak Bilgisayarlar (1964-1970) Transistörler bir araya getirilerek Entegre Devreler yapıldı. İlk Merkezi İşlem birimi CPU yapıldı. 1964-1970 arası zaman dilimini kapsayan bu evrede; vakumlu tüplerden daha avantajlı olsalar dahi fazla miktarda ısı yaydıkları için transistorlar, makinenin hassas iç parçalarının çabuk bozulmasına sebep oluyordu. Ama kuartz bu sorunu çözdü. Kuartz bugün alternatif tıpta da kullanılan değerli bir taştır. Radyasyonu engelleyici bir özelliği vardır. 1958 yılında Texas Instruments mühendislerinden Jack Kilby tümleşik devreyi (Integrated Circuit (IC)) geliştirdi. Tümleşik devre (IC), kuartzdan yapılmış küçük bir silikon disk üzerinde 3 elektronik bileşenden meydana gelir. Bu dönem, pek çok parçanın monte edildiği çip sâyesinde bilgisayarlar hızlı bir şekilde küçülmeye başladı. Yine bu dönem, işletim sistemi çerçevesinde alternatif programların çoğaldığı dönemdir.

Dördüncü Kuşak Bilgisayarlar (1970 - …) İşlem ve kontrol birimlerinin tümünün bir arada bulunduğu chipler geliştirildi. Boyutlat küçülürken fiyat düşütü. İlk kişisel bilgisayar üretildi. LAN (Local Area Networks) ve WAN (Wide Area Network) geliştirildi. Çok küçük ve taşınabilir bilgisayarlar yapıldı. Internet hayatın her alanına girdi ve yaygınlaştı. 1970’den günümüze kadar olan evre... Bu evrede çiplere, binlerce bileşen monte edildi. Boyutlar küçüldükçe küçüldü. Bu dönemde bilgisayarların boyutları daha da küçüldüğü gibi, fiyat cinsinden ederi de azaldı, ucuzladı. 1971 yılında İntel 4004 çipini üretti. 1981’de evde, işyerinde, okulda kullanılmak suretiyle bilgisayarlar günlük hayata girdi. Bu dönem, kişisel bilgisayarların(Personal Computer -PC-) başlangıç dönemidir. 1981’de kişisel bilgisayar adedi 2 milyonken 1982’de 5.5 milyon, 1992’de bu sayı 65 milyon olmuştur. Ayrıca İBM PC ile Apple rekabeti de bu dönemde ( 1984) başlar. Bu dönemde, aralarında mesafe bulunan(170 Metreye kadar ) bilgisayarları birbirine bağlayan adına LAN denilen ağ sistemi geliştirildi. LAN’ın açılımı: Local Area Network’tur. Türkçesi: Yerel Alan Ağı. Ayrıca aralarında coğrafî bir uzaklık mevzubahis olan yerlerde konumlanmış (meselâ iki şehir veya iki ülke) bilgisayarları birbirine bağlamak için WAN ağı geliştirildi. İnternet dediğimiz olgu, WAN’ın ürünüdür. Neticede WAN ile bağlı olan bilgisayarlar, mevcut bilgisayarlarda bulunan bütün verileri kullanabilir. Yine bu dönemde dizüstü ve cebe sığabilecek kadar küçük bilgisayarlar yapıldı, geliştirildi. İnternetin insan hayatına girmesi ve yaygınlaşmasıyla bilgisayarın önemi kat kat daha da arttı.

Beşinci Kuşak Bilgisayarlar (…, ?) Yapay zeka yapma yönünde çalışmalar yapılmaktadır. Yerel depolama ve işleme yerine global hizmet alımı (Cloud Computing) Yeni etkileşim tekniklerinin yaygınlaşması Dokunma Konuşma Hareket Düşünerek iletişim Bilgisayarların insanlara duyarlı ve uyumlu hale gelmesi. Bilgisayarların insanlarla diyalog içinde tıpkı bir asistan veya iş arkadaşı şeklinde çalışması. ….