AYŞE GÜL KEVSER İNCE 2012095070 FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ 2. SINIF 2.ŞUBE

DNA VE GENETİK KOD

Kromozomların içerisinde DNA’lar yer alır Kromozomların içerisinde DNA’lar yer alır. DNA’nın bölümleri ise, genleri oluşturur.

DNA NEDİR? Deoksiribonükleik asit veya kısaca DNA, tüm organizmalar ve bazı virüslerin canlılık işlevleri ve biyolojik gelişmeleri için gerekli olan genetik talimatları taşıyan bir nükleik asittir.

DNA’NIN YAPISI DNA çok ince ve çok uzun bir çift zincirden oluşur. DNAyı şekil olarak bükülmüş zincirden bir merdivene benzetebiliriz. Buna çift sarmal yapı denir.

DNA’da, nükleotitler bir iplik oluşturacak şekilde bir araya gelirler. Bu iplikte her zaman adeninin karşısına timin, sitozinin karşısına guanin nükleotiti gelir.

Hadi birlikte aşağıdaki DNA zincirini tamamlayalım. A T T G C T A A T A A G G G C T G

DNA’NIN BAŞLICA GÖREVLERİ

a) Hücre içerisinde protein sentezini yönetir a) Hücre içerisinde protein sentezini yönetir. Bölünme (hücre) sırasında kendini eşler ve bir DNA molekülünden 2 DNA molekülü oluşur. Bunun için eşlenecek DNA’nın sarmal yapısı bir ucundan açılmaya başlar. Açılan zincirlerin karşılarına ortamdaki nükleotidler uygun olarak bağlanır. Bu şekilde sarmal yapının çözülmesi ve eş zincirlerin oluşması DNA’nın tamamı eşleninceye kadar devam eder. DNA’lar eşlenirken ana iki zincir her zaman korunur. b) Protein sentezlenmesini sağlayarak hücredeki metabolik olayları yönetir. Canlı hücrelerin hayatını devam ettirebilmesi için bu reaksiyonların çok hızlı bir şekilde olması gerekmektedir ve de olmaktadır. Bu kadar farklı reaksiyonun belli sıcaklıkta çok hızlı gerçekleşmesini sağlayan biyolojik katalizörler olan enzimlerdir.

DNANIN KENDİNİ EŞLEMESİ (REPLİKASYON) Hücre bölüneceği zaman DNA kendini eşler. DNA’nın kendini eşlemesine replikasyon denir.  DNA eşleneceği zaman DNA’nın sarmal yapısı bir ucundan açılmaya başlar. Her bir zincirin karşısına, uygun nükleotidler kullanılarak tamamlayıcısı sentezlenir. Replikasyonda DNA polimeraz enzimi görev yapar.  Sarmal yapının çözülmesi ve yeni zincirlerin oluşması DNAnın tamamı eşleninceye kadar devam eder. Sonuçta aynı nükleotid dizilimine sahip iki DNA molekülü oluşur. Oluşan her DNA molekülünün bir ipliği eski DNA ya ait olup diğer ipliği de yeni sentezlenir. Bundan dolayı DNA’nın kendini eşlemesi olayına yarı korunumlu eşlenme denir.

NÜKLEOTİT – GEN - KROMOZOM

NÜKLEOTİT Nükleotit bir fosfat, beş karbonlu bir şeker ve bir organik bazdan oluşur. En yaygın nükleotitler nükleik asitlerin yapı taşlarıdır. Nükleik asitlerin baz kısmı olan nükleobazlar pürin ve pirimidin diye ikiye ayrılırlar. Adenin ve guanin pürin. Sitozin, timin ve urasil pirimidindir.

GEN Gen, bir kalıtım birimi. Bir kromozomun belirli bir kısmını oluşturan nükleotit dizisidir. Popüler ve gayrıresmi kullanımda gen sözcüğü, "ebeveynden çocuklarına geçen belirli bir karakteristiği taşıyan biyolojik birim" anlamında kullanılır.  Kromozomun kesitleri olan genler birbirinden çok farklı işlevlerde ve büyüklüklerde (uzunluklarda) olabilirler. Genlerin büyüklükleri ve işlevleri her zaman doğru orantılı değildir

KROMOZOM Hücre çekirdeğinde bulunan, hücre bölünmesi sırasında belirli şekil alan, kendi kopyasını yapabilen ve bazik boyalarla koyu boyanabilen ipliksi yapılar. Bileşiminde DNA ve pek çok protein çeşidi bulunan nükleoprotein yapısında birimlerdir. En önemli özellikleri, kalıtım birimi olan genleri taşımaları ve yeni nesillere aktarmalarıdır

KAYNAKLAR: dostyakası.com ödevyakası.com fenokulu.com tr.wikipedia.com egelisesi.k12.tr hursite.com bilgicik.com biyolojisitesi.com