NÜKLEİK ASİTLER

Nukleik asitlerin 2 temel görevi vardır: hucredeki metabolik faaliyetleri yonetmek kalıtımı sağlamak gibi iki temel gorevin gercekleşmesinde rol alır. Nükleik asitler ilk defa 1869 yılında F.MIESCHIER tarafından hücrenin çekirdeğinde bulunmuş ve bu moleküllere çekirdek asitleri anlamına gelen Nükleik asitler adı verilmiştir.

Organik moleküllerin en büyüğü olan nükleik asitlerin yapısında C, H, O, N ve P elementleri bulunur.

Nukleik asitler DNA ve RNA olmak uzere iki farklı molekulden meydana gelmiştir. 1. DNA : Deoksiribonükleik asit 2. RNA : Ribonükleik asit NÜKLEİK ASİTLERİN YAPISI : Her iki molekul de nukleotit adı verilen birimler (monomer) den yapılmıştır.

Bir nükleotidin yapısında : 1) Fosfat grubu ( P ) 2) 5 Karbonlu şeker : Riboz (RNA’da) Deoksiriboz ( DNA’da 3) Azotlu Organik Baz ( Pürin ve Pirimidinler) Pürin bazları : (Çift halkalı ) Adenin ( A ) Guanin ( G ) Pirimidin bazları:(Tek halkalı ) Sitozin ( S ) Timin ( T ) Urasil ( U )

Fosfat grubu (P ) Azotlu organik baz DNA ise ( A,G,S,T ) RNA ise ( A,G,S,U ) Pentoz şeker (RNA ise riboz) ( DNA ise deoksiriboz ) Nükleotid sayısı = Şeker sayısı = Fosfat sayısı = Azotlu Organik Baz Sayısı

Baz ile şeker glikozit bağı kurar ve dehidrasyon sentezi ile birleşerek Nükleoziti oluşturur. Nükleozitin fosfatla ester bağı kurması sonucu Nükleotit meydana gelir. Glikozit bağı Ester bağı ..................... .....................

1. AZOTLU ORGANİK BAZLAR : a)Pürin Grubu Bazlar : Bu bazlar çift halkalı olup Adenin (A) ve Guanin (G) olmak üzere iki çeşittir.Pürin bazları hem DNA hem RNA nın yapısında bulunur.

B)Pirimidin grubu bazlar : Bu bazlar tek halkalı olup Sitozin (S) , Timin (T) ve Urasil (U) bazlarını içerirler. Bunlardan Sitozin hem DNA hem RNA da bulunur.Ancak Timin sadece DNA da ,Urasil ise sadece RNA da yer alır.

2) 5 KARBONLU ŞEKER : (Pentoz) Nükleotitlerin yapısına katılan 5 Karbonlu şekerler Riboz ve Deoksiribozdur. Deoksiribozun , Ribozdan farkı bir oksijen atomunun eksik olmasıdır. Deoksiriboz DNA nın Riboz ise RNA nın yapısında yer alır.

3) Fosforik Asit : (H3PO4) Fosforik asit DNA da ve RNA da ortak olarak bulunur. Bu molekül kompleks yapılarda bulunduğunda Fosfat adını alır. Nükleotitler birbirlerine şeker ve fosfat grupları ile bağlanırlar

Nükleotidler yapılarındaki organik baza göre isimlendirilirler. Nükleik asitler ise yapılarındaki şekere göre adlandırılırlar : 1. DNA ( Deoksiriboz şekeri ) 2. RNA ( Riboz şekeri ) Adenin deoksiribonükleotidi

DNA (Deoksiribonükleik asit) DNA ,ökaryot hücrelerin çekirdek , mitokondri ve kloroplastında bulunur. Prokaryot hücrelerin ise sitoplazmasında bulunur. Çift zincirlidir ve sarmal yapıdadır.

DNA İşlevlerini Takım Halinde Calışmayla Gercekleştirir Genetik bilginin yeni hucrelere aktarılması DNA molekuluyle sağlanır. Hucre bolunmesi sırasında DNA molekulleri eşlenir ve bir hucre kuşağından diğerine aktarılır. Eşlenme olayı DNA molekulune ozgu bir ozelliktir.

DNA molekülünün yapısı canlılar arasında farklılık gosterir DNA molekülünün yapısı canlılar arasında farklılık gosterir. Farklılığın nedeni, DNA’nın yapısına katılan nukleotitlerin farklı sayı ve dizilişinden kaynaklanır

DNA ile ilgili eşitlikler : A=T , G=S Pürin Sayısı = Pirimidin Sayısı (A+G ) = ( S+T ) (A+G)/(S+T)= 1 veya (A+S)/(G+T)=1 A+G+S+T=Toplam nükleotit sayısı Nükleotit = Baz = Şeker = Fosfat sayısı sayısı sayısı sayısı Toplam nükleotit sayısı=Toplam H bağ – Guanin sayısı

ÖR 2: 5500 zayıf hidrojen bağı içeren bir DNA molekülünde,1400 tane Adenin bulunmaktadır.Bu DNA molekülündeki toplam nükleotit sayısı kaçtır?

ÖR 6 : Yapısındaki G/T oranı aşağıda verilen DNA moleküllerinden hangisinin parçalanma sıcaklığı en yüksek olur ? A)1/2 B)1/3 C)2/3 D)3/2 E)1/5

Hucre etkinlikleriyle ilgili butun bilgiler DNA yapısına kodlanmıştır Hucre etkinlikleriyle ilgili butun bilgiler DNA yapısına kodlanmıştır. Ancak DNA, hucre işlevlerinin gercekleştirilmesinde doğrudan rol almaz. Sitoplazma Çekirdek DNA Transkripsiyon m RNA Translasyon Protein

RNA( Ribonükleik asit) RNA ökaryotik hücrelerin çekirdek , mitokondri, kloroplast, sitoplazma ve ribozomlarında bulunur. Prokaryotik hücrelerin ise sitoplazma ve ribozomlarında bulunur. Tek nükleotid zincirinden meydana gelmiştir. Kendini eşleyemez. Anlamlı DNA zinciri üzerinden çekirdekte sentezlenir. Görevi protein sentezini gerçekleştirmektir.

Hucrede yeni proteinlere gereksinim olduğunda DNA’dan RNA’lar sentezlenir. RNA molekulleri, protein sentezini yuruten nukleik asitler olarak bilinir. Bu nedenle protein sentezinin fazla olduğu hucrelerde RNA miktarı da fazladır.

Özel şekeri RİBOZ , özel bazı URASİL dir. Görevlerine göre üç çeşit RNA vardır: 1. m-RNA ( mesajcı RNA ) 2. t-RNA ( taşıyıcı RNA ) 3. r-RNA ( ribozomal RNA ) Bütün RNA lar protein sentezinde görev alırlar.

GENETİK ŞİFRENİN AKTARILMASI DNA A S G - T A G ŞİFRE m-RNA U G S - A U S KODON t-RNA A S G - U A G ANTİKODON sistein – izolösin aminoasit

DNA ve RNA farkları DNA RNA