ATOMUN YAPISI
ATOMUN PARÇACIKLARI Elementtir adım, Her yerde aynıdır yapım. Etkileşince atomlarım, Bütün gibi görünür yapım. Peki atomlarımın Var mıdır küçük parçacıkları? Anlamak isterseniz bu gerçeği, Kumaşa sürtün beni. Dışarıdan olunca etki, Hemen belli ederim kendimi, Düşünün nasıl elektriklendiğimi.
Atomu oluşturan parçacıklar farklı konumda bulunur Atomu oluşturan parçacıklar farklı konumda bulunur. Nötron ve proton atomun merkezinde bulunur. Nötron ve protonların bulunduğu bu kısım çekirdektir. Elektronlar ise çekirdeğin etrafında yer alır. Atomu oluşturan yükler farklı yüklere sahiptir.farklı yüke sahip olan bu parçacıklar birbirini etkileyerek bir arada bulunur ve atomu oluşturur.
Atomda bulunan yükler negatif ve pozitif yükler olarak adlandırılır Atomda bulunan yükler negatif ve pozitif yükler olarak adlandırılır.negatif yük elektronun, pozitif yük ise protonun yükünü temsil etmektedir. nötron elektron - proton + çekirdek atom
Atomun çekirdeğinde bulunan proton ve nötronun kütlesi hemen hemen aynıdır. Elektronun kütlesi ise proton ve nötronun kütlesinden çok daha küçüktür.protonun veya nötronun kütlesi elektronun kütlesinin yaklaşık olarak 2000 katı kadardır. Bu durumda atomun kütlesi yaklaşık olarak protonun ve nötronun kütleleri toplamıdır.
Bunları Biliyor Muydunuz Eğer atomun çekirdeği bir bilye büyüklüğünde olsaydı atom yaklaşık olarak bir stadyum büyüklüğünde olurdu. Bu durumda elektronların hareket ettikleri bölgenin, çekirdeğe göre ne kadar çok yer kapladığını hayal edebiliyor musunuz?
Atomların nötron ve proton sayıları birbirine eşit olduğunda atomlar yüksüz (nötr) yapıda olurlar. Atomun nötr olması atomda bulunan negatif yükler sayısının pozitif yüklerin sayısına eşit olması demektir. Diğer bir ifade ile elektron negatif yüklü, proton negatif yüklü olduğu için elektron ve proton sayılarının eşit olması atomun nötr olduğunu gösterir.
Bütün atomlar elektron,proton ve nötronlardan oluştuğuna göre niçin farklı elementlerin atomları farklı özelliklere sahiptir? Her elemente ait atomun proton, nötron ve elektronlarının sayısı aynı değildir. Bir elementin atomunun diğer elementin atomundan farklı olması çekirdekte bulunan proton sayısına bağlıdır. Örneğin; hidrojen atomunun çekirdeğinde bir proton bulunmasına karşılık, azot atomunun çekirdeğinde yedi proton bulunmaktadır.bu sebeple hidrojen atomu, azot atomundan farklıdır.
Farklı elementlerin atomları aynı sayıda element veya nötron içerebilir.ancak farklı atomların proton sayıları hiçbir zaman aynı olamaz. Bu sebeple atomda bulunan protonların sayısı, o elementin kimliğini belirler. Nötr atomlarda elektron sayısı proton sayısına bağlı olduğu için proton sayısı kadar elektron bulunur. Bir elementin bütün atomlarının çekirdeğinde aynı sayıda proton bulunur. Fakat aynı elementin tüm atomlarının nötron sayıları birbirinden farklı olabilir. Proton sayısının farklı olması ise elementin farklı olması demektir.
Atomlar tek tek tartılamaz, doğrudan incelenemez, duyu organlarıyla fark edilemeyecek kadar da küçüktür. Bilim insanlarının geçmişten günümüze kadar geliştirdikleri atom modellerini inceleyelim. Ben MÖ 400’lü yıllarda maddeleri oluşturan en küçük birimin atom olduğunu belirttim .
Atom fikrinin gelişim sürecinde bilim adamlarının bu konuya katkıları 19. Yüzyılın başları. Atom konusunda ilk bilimsel yaklaşımı ben geliştirdim. Bana göre atomlar, içleri dolu ve parçalanamayan berk kürelere benzemektedir. İşte tasarladığım atom modelim.
Sene 1897. atomun daha küçük parçacıklardan oluştuğunu buldum Sene 1897. atomun daha küçük parçacıklardan oluştuğunu buldum.atomu, üzümlü keke benzettiğim bir modelle açıkladım. Bu modelde keki pozitif yüklere, üzümü ise negatif yüklere benzettim. Bu sayede atomun parçalanamadığı fikrini yıktım. İşte, bu tasarladığım atom modelim. NOT; Stoney adlı bilim adamı 1891’de negatif yüklü parçacıklara elektron adını vermiştir.
Gözlemlerim bana Thomson’ın önerdiği atom modelinin doğru olamayacağını düşündürdü ve yeni bir arayış içine girdim. Pozitif yüklere proton, pozitif yükün bulunduğu kısma ise çekirdek adını verdim. Bence elektron çekirdeğin çevresinde gezegenlerin güneş çevresinde dolandığı gibi dönüyorlar. Çünkü çekirdekle elektronlar arasında çekim kuvveti var. Elektronların çekirdeğe düşmemeleri için tek çare, çekirdeğin çevresinde dönmeleridir. Bu modelle Nobel kimya ödülünü kazandım.
Bana göre elektronlar çekirdeğin çevresinde istedikleri gibi dolaşamazlar. Çekirdeğe belirli uzaklıklardaki katmanlarda döner. Bu açıklamalarımla Nobel fizik ödülü aldım. İşte tasarladığım atom modeli;
MODERN ATOM MODELİ Modern atom teorisine göre elektronlar çok hızlı hareket ettikleri için sabit bir yerleri yoktur. Elektronların yerlerini kesin olarak tespit edememekle birlikte yalnızca nerelerde buluna bileceklerini biliyoruz.
Bu olayı şu şekilde açıklaya biliriz; Evinizde bir kedi olduğunu düşünün. Evde değilseniz kedinin nerede olduğunu bilemezsiniz, ancak nerelerde olabileceğini tahmin edersiniz.benzer şekilde bizde atomu göremiyoruz ancak elektronun nerelerde olabileceğini tahmin ediyoruz. Elektronun bulunabileceği ve hareket ettiği alanı, sineğin asılı lambanın çevresinde döndüğü alana benzetebiliriz. İşte elektronların buluna bilecekleri bu kısımlar elektron bulutu olarak adlandırılır.