ALACAHÖYÜK
Alacahöyük
Alacahöyük, Çorum ilinin 45 km. güneyinde, Boğazkale'ye 35 km Alacahöyük, Çorum ilinin 45 km. güneyinde, Boğazkale'ye 35 km. mesafededir. Alacahöyük ilk kez 1835 yılında W.C. Hamilton'un Sfenksli Kapı'yı görmesi ile bilime tanıtılmıştır. 1859 'da Dr.Barth Sfenksli Kapı’da araştırma yapmıştır.1861 yılında ise G. Perrot kapının sağ ve solundaki kulelerin planı ile duvar kabartmalarının birini açığa çıkarmıştır. Perrot bu kabartmaların Hitit dönemine ait olduğunu ileri sürmüştür. W. Ramsey, Wilson ile birlikte 1881 yılında höyükte inceleme yaparak birkaç yeni kabartma daha bulmuştur. 1893 yılında E. Chantre sfenkslerin arasındaki dört köşeli bölgeyi ve arkasındaki ikinci kapıyı ve kapının sövelerini ortaya çıkarmıştır. Chantre, kabartmaları inceleyerek, Perrot'un ortaya attığı gibi burasının mabet kapısı olabileceğini düşünmüştür. Sfenksli kapının güneyindeki aslanları da inceleyen Chantre bu kapılardan biri üzerinde yer alan yazının Frig yazısı olduğu görüşünü Ramsey'in yazısından sonra daha da kuvvetlendirmiştir.
Alacahöyük’te, 1906 yılında Boğazköy'de çalışan H Alacahöyük’te, 1906 yılında Boğazköy'de çalışan H. Winckler araştırma yapmaya başlamıştır. 1907 yılında Winkler’in yanında çalışan Makridi Bey sfenksli kapıda yaklaşık 15 günlük bir araştırma yapmış ve kapı önünde birkaç yeni kabartma daha bulmuştur. Höyüğün birkaç yerinde sondaj çalışması yaptıktan sonra, höyüğün kuzey eteğindeki poterni görerek bunu Boğazköy'deki poternle karşılaştırmıştır Bu küçük çapta yabancı ön araştırmalardan sonra Höyük'te ilk sistemli kazılar, Atatürk tarafından başlatılmıştır. 1935 yılında, Türk Tarih Kurumu adına Hamit Zübeyr Koşay, Remzi Oğuz Arık ve Mahmut Akok’un gerçekleştirdiği ilk kazı çalışmaları 1983 yılına kadar sürdürülmüştür. Bu tarihten itibaren ara verilen kazılara 1997 yılında Prof. Dr. Aykut Çınaroğlu tarafından tekrar başlanmıştır.
Hitit Çağı : M.Ö. 1800-1200/ 4-2 tabaka Alacahöyük'te Kalkolitik Çağ’dan günümüze kadar 4 kültür katı tespit edilmiştir. Kalkolitik, Eski Tunç, Hitit ve Frig dönemlerini kapsayan bu katlar kendi aralarında 15 ayrı mimari tabakaya ayrılmaktadır. Buna göre; Kalgolitik Çağ: M.Ö. 4000-3000/ 15-9. tabaka Eski Tunç Çağı: M.Ö. 3000-2000/ 8-5. tabaka Hitit Çağı : M.Ö. 1800-1200/ 4-2 tabaka Frig Çağı : M.Ö. 750'den itibaren / 1. tabakada yer almaktadır.
Alacahöyük’ün Kalgolitik ve Eski Tunç Çağı Alacahöyük'te Kalkolitik Çağ’da ilk yerleşim kuzeyinde tepeler olan ve güneyi açık bir alan seçilmiştir. Bu dönemde küçük bir köy durumundadır. Yapı malzemesi olarak, temel için taş ve duvar için kerpiç kullanılmıştır. Çatı saz ve kamışla kapatılıp, üzeri düz dam şeklinde, toprakla sıkıştırılmıştır. Alacahöyük’te Eski Tunç Çağı’na ait 13 kral mezarı bulunmuştur. 5. ve 7. tabakada olan mezarlar şehrin girişinde yer almaktadır. Alacahöyük'teki bu mezarların ve ölülerin gömülüş yönleri aynı yöndedir. Mezarlarda ölülere ait eşyalar bulunmuştur. Bunlardan bazıları güneş kursları, geyik ve boğa heykelleri, süs eşyaları, kama, kılıç, balta gibi savaş aletleri, pişmiş toprak, taş, altın, gümüş, tunç, bakır ve elektrondan yapılmış eserlerdir.
Alacahöyük’ün Hitit Çağı Alacahöyük’te Hitit Çağı tabakaları üç kattan oluşmaktadır. 250 m. çapında daireye yakın şekildeki höyüğün çevresinde savunma sistemi vardır. İki adet şehir giriş kapısı vardır. Birisi güneydoğudaki sfenksli kapı, diğeri höyüğün batısındaki gizli tünel olan kapıdır. Güneydoğudaki sfenksli kapıda doğu ve batıda olmak üzere yan yana iki sfenks yer almaktadır. İki metreden yüksek taşlar üzerine yontulmuşlardır. Doğu tarafındaki sfenksin iç yüzünde pençelerinde tavşan taşıyan çift başlı kartal bulunmaktadır. Sfenksli kapının doğu ve batısında yer alan kulelerin altında kabartmalar vardır. Batı kabartmalarında kültle ilgili konular ve av sahneleri betimlenmiştir. Doğu kulesindeki kabartmalarda ise oturan tanrıça önünde dua eden kişiler yer almaktadır.
Yerleşim planı
Sfenksli Kapı
Sfenksli Kapı’nın planı
Kulelerin orthostat sırasında yer alan kabartmalar
Kulelerin orthostat sırasında yer alan kabartmalar
Fırtına tanrısı Teşup için düzenlenen seramoni
Fırtına tanrısı Teşup için düzenlenen seramoni
Fırtına tanrısı Teşup için düzenlenen seramoni
Kapının iç tarafında yer alan kabartmalar
Kapının iç tarafında yer alan Çift Başlı Kartal betimi
Girişin iç cephesindeki duvarlar
Girişin içten görünüşü
Potern girişi
Potern
Erken Bronz Çağı Mezarları
Erken Bronz Çağı Mezarı
Erken Bronz Çağı Mezarları
Ölü gömme geleneği
Saray ve Tapınağın giriş kısmı
Yapı Kalıntıları
Yapı Kalıntıları
Yapı Kalıntıları
Alacahöyük Müzesi İdoller
Kemik levhalar
Pişmiş toprak kaplar
Pişmiş toprak kaplar
Banyo teknesi
Mangal Ryton
Güneş Kursu
Güneş Kursu
Altın diadem, saç bandı ve elbise süsü
Altın kama ve kupalar